مجموعه دولتخانه روایتگر روزهای پایتختی قزوین در عهد صفوی
تاریخ انتشار: ۲۰ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۶۹۵۱۴۹
دولتخانه صفوی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محوطه‌های «تاریخی - فرهنگی» استان بوده که شامل سردر عالی‌قاپو، عمارت چهلستون، رواق صفوی و ایوانچه‌های شرقی مجموعه حیاط نادری است.
«محمدعلی حضرتی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: پیش از استقرار سلسله صفوی در قزوین به‌عنوان پایتخت حکومتی، مجموعه‌ای از اراضی کشاورزی و باغی بوده است که به نام زنگی‌آباد شناخته می‌شده است که متعلق به خاندان قاضی جهان قزوینی بوده است که این شخص صدراعظم شاه‌طهماسب بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی ادامه داد: پس از تصمیم به انتقال پایتخت به قزوین این مجموعه اراضی را به یک باغ طراحی‌شده شهری تبدیل می‌کنند که در داخل آن نیز خیابان‌کشی اتفاق می‌افتد و هر باغی نامی پیدا می‌کند که هر یک به سرداران، امرا، شاهزادگان و یا علما واگذار می‌شود که باید آن باغ را هم سبز نگاه می‌داشتند و هم در آن عمارت می‌ساختند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین خاطرنشان کرد: مجموعه دولتخانه به‌عنوان باغ جعفرآباد، باغ شاه و یا باغ سعادت در تاریخ نام دارد که مجموعه‌ای از ارگ سلطنتی و ساختمان‌های اداری دولت مانند عمارت چهلستون اصلی، دیوان‌خانه، عمارت خورشید، عمارت حرم یا باغ عالم‌آرا، قصر جهان‌نما در آن مستقر بوده که همه آنها از میان رفته است که باید با پی‌گردی و کاوش‌های باستان‌شناسی به نشانه‌ها برسیم تا بعد تصمیم برای احیا بگیریم.
وی خاطرنشان کرد: این عمارت‌ها در جابجایی قدرت پس از شاه‌طهماسب هم آسیب دیدند و در دوره شاه‌عباس دوباره بازسازی شدند و در طول تاریخ هم همواره مورداستفاده قرار می‌گرفته است.
حضرتی یادآور شد: این عمارتی که به‌عنوان عمارت چهلستون است در حقیقت عمارت کلاه‌فرنگی است، چون عمارت چهلستون اصلی در تخریب سال‌های 1324 تا 1327 از میان رفته است.
وی ادامه داد: دولتخانه صفوی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محوطه‌های تاریخی - فرهنگی استان است که شامل سردر عالی‌قاپو، عمارت چهلستون، رواق صفوی و ایوانچه‌های شرقی مجموعه حیاط نادری است که ایوانچه‌ها از داخل شهربانی راه دارند که ایوان نادری در سال 1324 تا 1327 تخریب شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین افزود: این‌ها آثاری است که در دوره صفوی احداث‌شده است و علاوه‌بر این‌ها از آثار دوره قاجار می‌توان به عمارت نظمیه اشاره کرد که جزو دولتخانه صفوی بشمار می‌رود.
وی گفت: مجموعه دولتخانه بخش‌هایی دارد که هنوز آزادسازی آن صورت نگرفته است و علی‌رغم همه حمایت‌های استانداری، تربیت‌بدنی و آموزش و پرورش به تعهد خود عمل نکردند که باعث شده این فرآیند کُند شود و همین امر باعث برگشت اعتبارات شده است.
حضرتی تصریح کرد: اعتبارات دولتخانه صفوی از محل اعتبارات ملی به میزان یک میلیارد تومان دریافت شد که قسمتی از این اعتبار برای آزادسازی صورت گرفته هزینه شد بخشی هم ساماندهی طی آن برای دیوار حیاط زندان و رواق صفوی هم‌چنین بخشی از این اعتبار برای دیوار غربی و بازسازی مطبعه ملی صرف شد.
وی اظهار کرد: عمارت کلاه‌فرنگی یا همان چهلستون کاربری تلفیقی دارد که در داخل برای اقدامات مرمت دستمان بسته است چون کاربری موزه دارد از همین‌رو شرایط برای استقرار موزه خوشنویسی در عمارت کلاه‌فرنگی فراهم نیست.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین خاطرنشان کرد: بخشی از اعتبار ملی دولتخانه صفوی برای دبیرستان محمدرضا شاه که هم‌اکنون مرکز مشاوره است در نظر گرفته بودیم تا در این مدرسه پایگاه میراث‌فرهنگی شهر تاریخی قزوین راه‌اندازی شود و هم مقدمات انتقال موزه خوشنویسی چهلستون را انجام دهیم تا بعداً چهلستون به‌عنوان عمارت مورد استفاده قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: با استاندار صحبت شد و وی استقبال کرد که دبیرستان محمدرضا شاه سابق را که هم‌اکنون مرکز مشاوره است آن را بتوانیم مرمت و احیا کنیم و هم حفظ شود به‌عنوان دبیرستان قدیمی و هم موزه خوشنویسی در آن مکان مستقر کنیم الآن آموزش و پرورش از تحویل مدرسه خودداری کرده است بنا بوده دبیرستان پاسداران را تا پایان شهریور به ما تحویل دهند و امسال برای سال تحصیلی جدید ثبت‌نامی صورت نگیرد و نماینده آموزش و پرورش امضا کرده اما هم‌اکنون به تعهد خود عمل نمی‌کنند.
حضرتی افزود: مانند همین مشکل را نیز با اداره‌کل تربیت‌بدنی داریم که تأسیسات بخش‌های ورزشی به بناهای تاریخی آسیب وارد می‌کند و لوله‌ها فرسوده هستند و اگر ما امسال مقرنس ایوانچه‌های شرقی حیاط نادری را مرمت نکرده بودیم کل مقرنس فرومی‌ریخت، چون از سوی تربیت‌بدنی به این بناها آسیب وارد می‌شود و رطوبت زیاد باعث شده بود همه چوب‌ها و آلت‌های نگهداری مقرنس از میان بروند و این‌ها آسیب‌ها بزرگ و جدی است که هیچ‌کس به آن تعهدی ندارد.
وی با اشاره به اینکه هنوز برای آزادسازی محوطه دولتخانه مشکل وجود دارد، اظهار کرد: با وجود اینکه تربیت بدنی و آموزش و پرورش زمین معوض خود را تحویل گرفتند، اما با این‌حال برای خالی کردن اقدامی انجام ندادند، اما هلال‌احمر و اداره پست همراهی کردند و جابجایی خود را انجام دادند و این ادارات اگر همراهی لازم را داشته باشند برای مطالعه و کاوش در دولتخانه گام‌های جدی برخواهیم داشت.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین افزود: احیای مجموعه دولتخانه صفوی مستلزم پی‌گردی و باستان‌شناسی است و تا زمانی که آزادسازی نداشته باشیم نمی‌توانیم کاوش داشته باشیم.
وی یادآور شد: تا جنوب بقعه پیغمبریه فضا برای کاوش در نظر گرفته شده است و برای حفاری باید یک سازمانی پیدا کند و ما نمی‌توانیم کاوش را به‌صورت لکه لکه انجام دهیم بلکه باید همه آزادسازی‌ها صورت گیرد تا به‌یک‌باره کاوش کنیم چراکه کاوش‌ها باید منسجم باشد.
حضرتی یادآور شد: با توجه به اینکه اطمینان داریم در این مجموعه، دولتخانه صفوی مستقر بوده است بنابراین باید کاوش با یک نظم منطقی صورت گیرد و کارها به‌موازات هم پیش رود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۶۹۵۱۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اسکن محوطه کمرزرین اصفهان انجام شد/ تلاش برای آغاز فصل دوم کاوش
به گزارش خبرنگار مهر، در ۲۰۰ متری مسجد جامع عتیق اصفهان که قدمت زیادی دارد، در جایی که قرار است ادامه پروژه مخرب میدانی در اصفهان باشد و در ادامه ساخت و سازها برای افزایش مراکز تجاری شهر تاریخی اصفهان، یافته‌هایی به دست آمده که بررسی آنها بخشی از تاریخ این شهر را ورق می‌زند.
کمرزرین نام منطقه‌ای است که در آن، باستان شناسان یافته‌های انسانی، باستانی و برخی اشیا پیدا کرده‌اند. فصل اول عملیات باستان شناسی در این محدوده انجام شده و حالا باستان شناسان آماده می‌شوند تا بتوانند فصل دوم را آغاز کنند.
علی شجاعی اصفهانی دکترای باستان شناسی کشور که سرپرستی پروژه کمر زرین اصفهان را بر عهده دارد به خبرنگار مهر گفت: فصل اول کاوش باستان شناسی در این محوطه انجام شد و آماده می‌شویم تا اسکن کامل از محوطه انجام شود و برای فصل دوم نیز برنامه ریزی می‌کنیم. فصل اول پربار بود و یافته‌های ارزشمندی از ادوار مختلف داشتیم و فکر می‌کنیم از دوران اسلامی و از قرن ۳ و ۴ هجری تا قاجار تاریخ این یافته‌ها باشد که البته باید بررسی دقیق‌تری شوند. کاوش‌ها در هفت متری زیر آسفالت انجام شده است. همچنان در این محوطه آثار داریم و هنوز به خاک بکر نرسیده‌ایم. حدس می زنم اگر ترانشه ای که برای لایه نگاری زده شده، کار شود، باز هم یافته‌های فرهنگی داشته باشیم و شاید بلتوانیم شواهدی از دوران قبل از اسلام هم پیدا کنیم.
وی گفت: گذری که در آن هستیم به نظر می‌رسد مجموعه کارگاه‌هایی برای پخت سفال بوده است چون کوره‌ای در اینجا به دست آمده که نمونه آن در اصفهان تا کنون پیدا نشده است. نمونه‌هایی که قبلاً به دست آمده مربوط به چند دهه پیش است که در خارج از اصفهان به دست آمده ولی این نمونه خیلی خوبی بوده است ولی گودبرداری و خاک برداری که در اینجا شده به آن آسیب زیادی وارد کرده است.
شجاعی اصفهانی ادامه داد: تنبوشه‌های سفالی با این ابعاد در محوطه‌های تاریخی نداشته‌ایم و نشان می‌دهد که این محوطه چقدر مهم بوده است. هر جای این منطقه که به آن دست گذاشته شود حتماً یافته‌های فرهنگی دارد چون در نزدیکی مسجد جامع عتیق است. این مسجد در شکل گیری شهر اصفهان و اتفاقاتی که برای آن افتاده بسیار مهم بوده است. تا کنون فکر می‌کنم ده لایه تاریخی شناسایی کنیم البته لازم است که سفال‌ها بررسی بیشتری شود.
این باستان شناس گفت: در کل مسیری که کاوش کردیم آثار داشته‌ایم بخش دیگر هم باید کاوش شود و مسیر دسترسی عابر پیاده تا مسجد نیز در این بخش ایجاد شود. بنابراین فعلاً در این بخش باید کار بیشتری انجام شود. من در جریان خطوط متروی اصفهان نیستم ولی می دانم که در نزدیکی مسجد جامع ایستگاه مترو وجود دارد! لایه‌های تاریخی زیادی در اینجا از بین رفته است اینجا پاساژ تجاری وجود دارد که تا چندین متر زیر زمین رفته است و همانطور که در اینجا ما لایه‌های فرهنگی و تاریخی زیادی داشته ایم حتماً زیر آن هم این لایه‌ها وجود داشته که با این پاساژ و گودبرداری‌های انجام گرفته از بین رفته است.
وی افزود: اسکن لیزر و نقشه برداری این محوطه تاریخی انجام شد و تمام جزئیات را با دقت بالا اسکن کردیم. این دستگاه مدرنی است که می‌تواند داده‌های زیادی به ما بدهد.
محوطه تاریخی کمرزرین با وجود اینکه در میان یک گذر قرار دارد و رو به رویش یک مجتمع تجاری بزرگ درحال ساخت است و در چند قدمی آن مسجد سلجوقی و مهم عتیق واقع شده، در خطر است. چون از آن طرف هنوز ساخت و سازها در اطرافش در حال انجام است. آیا کسی به این فکر می‌کند که ساخت و سازهای اخیر چقدر از داده‌های تاریخی این شهر را از بین برده است؟
کد خبر 6088865
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»