خودکشي دانشجويان؛ از تعارض شخصيتي تا ناکامي اجتماعي
تاریخ انتشار: ۲۵ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۷۶۴۰۰۰
خبرگزاري آريا - تهران - ايرنا- افزايش خودکشي در بين دانشجويان در چند سال گذشته زنگ خطر را براي سرمايه هاي علمي جامعه به صدا در آورده است. از اين رو ضروري است آسيب شناسي اين مساله برپايه محرک هاي فردي و اجتماعي مورد بررسي قرار گيرد.
به گزارش گروه پژوهش و بررسي خبري ايرنا، پايان دادن به زندگي به وسيله فرد امري تلخ و ناگوار تلقي مي شود اما زماني نگراني در اين زمينه بيشتر خواهد شد که در چند سال گذشته خودکشي در بين دانشجويان که از آنان به عنوان سرمايه علمي جامعه ياد مي شود، افزايش يافته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قشري که پس از يک سال ماندن در پشت سد کنکور با هزاران اميد راهي دانشگاه شده اما در ادامه روند تحصيلي خود دچار مشکلاتي خواهند شد که در نهايت با تصميمي دشوار مرگ و پايان زندگي را به صورت داوطلبانه انتخاب خواهد کرد.
** دوگانگي ارزشي و خودکشي دانشجويان
براي بررسي واقعيت خودکشي نخست بايد موقعيتي که فرد در آن قرار گرفته به صورت دقيق مورد بررسي قرار گيرد؛ موقعيتي که ممکن است سرآغاز يک دوگانگي فکري، فرهنگي ومذهبي براي فرد باشد.در اين موقعيت بسياري از مولفه هاي نهادينه شده در ذهن يک فرد در برخورد با محيط جديد دچار تعارض شده و قدرت تصميم گيري در زمينه درست يا نادرست بودن پيش زمينه هاي فکري و عقيدتي از وي گرفته خواهد شد.
به عبارت ديگر، در اين شرايط، فرد درگير مسائلي مي شود که به نوعي وي را در تعارض قرار مي دهد که نسبت به ارزش هاي نهادينه شده تشکيک خواهد کرد.
انديشمندان حوزه روانشناسي اجتماعي مدعي اند که اين شيوه از دوگاني ارزش زماني بروز خواهد کرد که چند شکل از فرهنگ و تفکر بر محيط زندگي فرد حاکم و فرد براي رسيدن به هدف بايد يکي از آنان را قبول کند.
حال اگر قدرت ارزشي که نقض کننده پيش فرض هاي فکر فرد است بر آموخته هاي نهادينه شده در وجود وي غلبه يابد، شخص دچار يک شکست عقيدتي خواهد شد و در نتيجه ناسازگاري با فکر جديد، راهکارهاي مختلفي براي پايان دادن به چنين دوگانگي انتخاب خواهد کرد.
يکي از اين راهکارهاي خودکشي و مرگ اختياري است. در اين شرايط فرد به خاطر مشکلات رواني ناشي از تفکر غالب و براي رهايي از چنين مشکلاتي، دست به خودکشي مي زند.
* شخصيت فرد و بروز خودکشي
يکي از مولفه هايي که برخي از انديشمندان از آن به عنوان محرکي براي خودکشي ياد مي کنند مساله شخصيت فرد است. براي تبيين خودکشي در اين زمينه نظريه شخصيت «آلفرد آدلر» انديشمند اتريشي مي تواند راهگشا باشد.
آدلر معتقد است فرد اگر نتواند تخيلات و انتظارات خود را در جامعه با واقعيت هاي موجود تطابقت دهد دچار بيماري «روان نژندي» خواهد شد و همواره در خيال پردازيهاي خود غوطه ور است.
وي در بخش دگر از تبيين شخصيت افراد مولفه «علاقه اجتماعي» را مطرح مي کند. در نظريه وي علاقه اجتماعي راهکاري است که فرد براي جبران همة ضعف هاي طبيعي خود در دستور کار قرار ممي دهد.
با کنار هم قرار دادن پيش فرض هاي نظريه شخصيتي آدلر به اين نتيجه خواهيم رسيد که مشکلات نظام آموزشي و همچنين ناکامي فرد در دستيابي به پايگاه اجتماعي بالاتر و شکست هاي عاطفي در محيط هاي دانشگاهي مي تواند به شدت بر روي شخصيت يک دانشجو تاثير گذاشته و در نهايت وي را مجبور به خودزني يا خودکشي کند.
**واکاوي بعد اجتماعي خودکشي
با وجودي که براي تبيين خودکشي نظريات فراواني در زمينه ساختار طبقاتي و محروميت ها وجود دارد اما انديشمندان اجتماعي مدعي هستند خودکشي در بعد اجتماعي آن زماني عملي خواهد شد که جامعه دچار ناهنجاريي «آنومي» باشد.
شرايط آنومي از نظر از «ميل دورکيم» جامعه شناس فرانسوي زماني شکل مي گيرد که بحران هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي گسترش پيدا کرده و فرد در هياهوي اين بحران ها ناتوان از درک درست زندگي باشد.
هر چند که در شرايط کنوني در برخي از بخش هاي جامعه بحران به مانند آنچه دورکيم از آن به عنوان آنومي ياد مي کند وجود ندارد اما قرار گرفتن جامعه در شرايط گذار خود به خود بحران زا و فرد را در شرايط تعارض فکري و فرهنگي قرار مي دهد.
در اين شرايط است که بحران ناشي از دوران گذار افزون بر سطح کلان، در سطح ميانه و خرد نيز بر رفتار فرد تاثير خواهد گذاشت. بنابر تعريف دورکيم از خودکشي مي‌توان گفت گسترش شعاع عمل آنومي اجتماعي ناشي از دوران گذار به د‌رون خانواده و محيط هاي فردي نيز راه يافته است.
گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا در گفت و گو با « سيد هادي معتمدي » روانپزشک ، «امان الله قرايي مقدم » و «سعيد معيد فر » جامعه شناس به بررسي مسئله خودکشي در ميان دانشجويان پرداخته است .
بنابر ادعاي «سيد هادي معتمدي» روانپزشک و عضو هيات علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي تهران، يکي از دلايلي که موجب فراواني خودکشي در بين جوانان به ويژه قشر دانشجو گسترش مي شود مساله بحران هايي است که فرد در دوران جواني با آنها مواجه مي شود.
او به پژوهشگر ايرنا گفت:اجراي غلط برخي از سياست ها به ويژه سياست هاي جمعيتي در دهه هاي پيشين و اجراي آن بدون توجه به نيازهاي جوانان يکي از مهمترين دلايل بحراني شدن دوره جواني است.
به نظر معتمدي نتيجه چنين بررنامه هايي موجب مي شود جوانان با مشکل هاي فراواني مانند بيکاري، اعتياد، بحران هويت، تفکر منفي بافي و پوچگرايي در جامعه دست به گريبانند.
** افزايش خودکشي دانشجويان؛فرد يا جامعه؟
بررسي نقش تاثيرگذار فرد يا جامعه در افزايش خودکشي سبب شکل گيري مجادله «فرويد –دورکيمي» در بين انديشمندان شده است.
نطريه هاي دوگانگي ارزشي و نطريه شخصيت بيشتر زمينه هاي فردي خودکشي را مورد بررسي قرار دادند. اما در بعد اجتماعي برخي از انديشمندان خودکشي را زاييده ي جامعه و مشکل هاي آن مي داند.
«امان الله قرايي مقدم» جامعه شناس در گفت وگو با گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا گفت: خودکشي دانشجويان در شرايط کنوني مي تواند نتيجه اهداف تعيين شده و راه هاي دستيابي به اين اهداف باشد که در نظريه «رابرت مرتون» آمريکايي مورد واکاوي قرار گرفته است. از آنجا که جوانان نمي توانند به اهداف اصلي و از پيش تعيين شده خود برسند ، نااميدي بر آنان حاکم و در نهايت دست به خودکشي مي زنند.
وي با تاکيد بر نسبي بودن تاثير عوامل رواني در اقدام دانشجويان به خودکشي گفت: روان جدا از تغييرات جامعه نيست و فرد مستقيم يا غير مستقم از تحولات و تغييرات جامعه تاثير مي پذيرد. لذا در زمان بحران هاي مختلف اجتماعي، نرخ خودکشي د جامعه افزايش مي يابد.
قرايي مقدم در ادامه با اشاره به اينکه براي تبيين خودکشي نمي توان تک بعدي مساله را بررسي کرد، يادآوري شد: خودکشي يک پديده چند وجهي است، هر چند نمي توان نقش افراد را در تصميم گيري براي خودکشي انکار کرد، ولي محيط اجتماعي مي تواند بيشترين تاثير فراواني خودکشي داشته باشد
اين جامعه شناس در خصوص روي آوردن دانشجويان به خودکشي گفت: در بحث کلي عوامل موثر بر خودکشي دانشجويان، نخست لازم است آنومي اجتماعي و در ادامه بحث تنوع خواهي اين قشر را مورد بررسي قرار دهيم.
قرايي مقدم با بيان اينکه آنومي اجتماعي در شرايط کنوني ثمره گذار جامعه از سنت به مدرنيته است گفت: در کنار بحران هاي دوران گذار جامعه، نبايد از نقش تنوع خواهي افراد نيز چشم پوشي کنيم زيرا سبک زندگي جديد در دوران گذار و همنشيني قشرهاي مختلف در دانشگاه موجب شده تا فرد انتظارات خود را با داشته هاي قشر بالاي جامعه مقايسه کند.
اين تنوع خواهي قشر دانشجو در شرايط کنوني شامل آرزوي داشتن خانه، ماشين، شغل مناسب و زندگي راحت است که در صورت ناتواني در رسيدن به آنها،فرد دچار سرخوردگي مي شد.
او گفت: هر چند که دلايل ذکر شده تنها بخش کوچکي از محرک هايي است که دانشجويان را به سمت خودکشي سوق مي دهد اما واکاوي ديگر دلايل خودکشي بيانگر آن است که نبايد از شيوه زندگي و رفتار فرد در دانشگاه غافل ماند.
زندگي خوابگاهي، شکست هاي عشقي، اغفال شدن، مشکلات معيشتي، دوري از خانواده، ناسازگاري فرهنگي، فشار درس، ناتواني در پايان دادن به تحصيل و مجموعه گسترده اي از عوامل اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي موجب شده تا روند خودکشي دانشجويان در کشور رو به افزايش باشد.
** حس بدبيني نسبت محيط هاي دانشگاهي
آمار نگران کننده ي خودکشي در ميان قشر دانشجو آسيب هاي فراواني به همراه دارد؛ خودکشي نه تنها براي فردي که اقدام به اين عمل مي کند زيانبار، بلکه موجب شکل گيري آسيب هايي در بُعد کلان جامعه مي شود.
«سعيد معيدفر»جامعه شناس در اين زمينه با اشاره به تبعات خودکشي دانشجويان در سطح کلان به گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا گفت: خودکشي در نگاه اول مساله اي در سطح خرد تلقي مي شود. زماني که اين مساله در بين قشر دانشجو به عنوان بخشي از سرمايه هاي علمي جامعه گسترش پيدا کند، جامعه در سطح کلان و ميانه آسيب هاي فراواني خواهد ديد. يکي از اين آسيب ها کاهش مهره هاي مديريتي براي آينده کشور است.
او گفت: از دانشگاه به عنوان مرکزي براي تربيت نخبگان ياد مي شود اما زماني که شرايط فردي، اجتماعي و محيطي سبب ايجاد حس سرخوردگي در بين دانشجويان شود، محيط دانشگاه نمي تواند کارکرد خود به درستي را انجام داده دهد.
سرخوردگي دانشجويان از محيط هاي آموزشي و پاره اي مشکلات فردي و اجتماعي موجب مي شود تا اقدام به خودکشي و خودکشي در بين دانشجويان افزايش پيدا کند.
اين کارشناس مسايل اجتماعي گفت: آسيب ديگر خودکشي دانشجويان ايجاد حس بي اعتمادي نسبت به محيط آموزش عالي است که در بين خانواده ها بيش از ديگر نهاددها رواج پيدا مي کند.
او در تبيين چرايي اين موضوع گفت: اگر فراواني خودکشي در دانشگاه بيش از شرايط کنوني باشد به يقين يک حس بي اعتمادي نسبت به محيط دانشگاهي در بين جوانان و خانواده هاي آنان شکل خواهد گرفت.
معيد فر مدعي است: با شکل گيري حس بدبييني نسبت به مراکز علمي، استرس و ترس از آسيب هاي اجتماعي موجود در اين مراکز ممکن است در نهايت خانواده ها را مجبور کند تا از ورود فرزندان به دانشگاه جلوگيري کنند که نتيجه آن خالي شدن دانشگاه از نخبگان است.
براساس آنچه گفته شد معضل خودکشي در محيط هاي دانشگاهي در شرايط کنوني بحران اجتماعي تلقي نمي شود، اما شرايط دوران گذار و مشکلات اقتصادي و اجتماعي پيش روي نسل جوان، موجب شده تا بسياري از کارشناسان نسبت به گسترش اين مساله ابراز نگراني کنند. خودکشي دانشجويان از آن جهت بايد مورد توجه قرار گيرد که از اين قشر به عنوان سرمايه علمي و نيروي کاري ياد مي شود که نقش مهمي در توسعه همه جانبه دارند.
** پژوهشم**2052** 1601**خبرنگار: غفار ميرزايي ** انتشار: شهناز حسني
پژوهش کانالي براي انعکاس تازه ترين تحليل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشي ايران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شويد.
انتهاي پيام /*
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۷۶۴۰۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تراکتور به دنبال پایان ناکامی برابر استقلال
تیم فوتبال تراکتور در ۳ دیدار اخیر خود برابر استقلال تهران شکست خورده است و به دنبال پایان ناکامی برابر این تیم است.
به گزارش مشرق، تیم‌های فوتبال تراکتور و استقلال تهران در یکی از حساس‌ترین دیدارهای هفته بیست و پنجم روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت باید در ورزشگاه یادگار امام تبریز رو در روی هم قرار گیرند. تراکتور ۴۰ امتیازی است و برای زنده نگه داشتن اندک امید خود برای حضور در رقابت‌های آسیایی سال آینده نیاز مبرم به ۳ امتیاز این بازی دارد. تراکتور در ۳ دیدار اخیر خود برابر استقلال تهران بازنده بوده و این تیم در مجموع ۳ دیدار، ۱۱ گل از استقلال دریافت کرده و تنها دو بار توانسته دروازه آبی‌پوشان را باز کند.
حمید مطهری مربی تیم تراکتور که در اولین حضور خود روی نیمکت این تیم توانست ذوب آهن را در جام حذفی شکست دهد، در اولین تجربه خود روی نیمکت تراکتور در لیگ برتر کار سختی را برابر استقلال تهران خواهد داشت. آبی‌های پایتخت مدعی اصلی قهرمانی به شمار می‌روند و با ۵۳ امتیاز در صدر قرار دارند، مطهری و شاگردانش می‌توانند دلخوش حضور هوادارانشان در این بازی باشند تا جو ورزشگاه را به سود خود کنند.
آخرین باری که استقلال برای دیدار با تراکتور راهی تبریز شد به ۱۶ دی ۱۴۰۱ برمی‌گردد که آن بازی با نتیجه دو بر صفر به سود تراکتور به پایان رسید و هواداران این تیم امیدوارند تا بار دیگر استقلال در مقابل تراکتور شکست بخورد و روند ناکامی این تیم پایان یابد.
منبع: مهر
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت