اینجا تمام حرفها خصوصی است!/حفظ محرمانگی اسرار بیماران در قوانین
تاریخ انتشار: ۲۶ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۷۸۱۶۳۱
به گزارش ایسکانیوز و به نقل ازایسنا، مریم از جمله مخاطبان پزشکان مورد بحث ماست؛ چند سالی بود که مادرش تحت نظر یک پزشک بود و همیشه خدا هم سالن انتظار مطبش غلغله. نوبتدهی از هفت صبح تا ساعت 9 انجام میشد و خانم دکتر هم متخصص زنان بود و ساعت 11 میآمد و به همراه دستیارش که ماما بود هر چهار نفر را پشت سر هم صدا میکرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این بخشی از درد دلهای دختری است که بارها و بارها در راهروهای پرو پیچوخم بیمارستانها و مطبها دوش به دوش مادر برای مراجعه به پزشک رفته است، اما یکبار که به مطب پزشکی که از قضا شهره شهر هم بود، قدم گذاشته و آنقدر از آشکار شدن بیماری مادرش در نزد بیماران دیگر در عذاب بوده که عطای مراجعه به خانم پزشک معروف را به لقایش بخشیده است.
او هنوز هم آن روز را به یاد دارد و میگوید: بعد از اینکه وارد اتاق خانم دکتر شدیم، شرح حال توسط دستیار گرفته شد، اما شکر خدا بنایشان بر این بود که معاینه در اتاق دیگری صورت گیرد، اما به هر حال من دیگر پایم را در آن مطب نگذاشتم، هرچند که مادرم هنوز معتقد است فلانی دکتر خوبی است.
شاید این تجربه برای دختران، زنان و مردانی که به پزشک به عنوان یک معتمد مراجعه میکنند، پیش آمده باشد. آنها میخواهند دردشان را به پزشک بگویند و مرهم بگیرند، اما در برخی مواقع درد دیگری از جنس دردهای روحی به بیماریشان اضافه میشود؛ چراکه مجبورند همه اسرار بیماریشان را نزد آدمهایی که نمیشناسند بریزند روی دایره.
دختر جوان دیگری برایم تعریف میکند که یکبار به پزشک متخصص زنان مراجعه کرده، اما بعد از پرداختن حق ویزیت و در اتاق خانم دکتر متوجه میشود که این پزشک بیماران را چندتا چندتا فرامیخواند و از آنها شرح حال میگیرد. برایم میگوید: " راستش دوست نداشتم جلو بقیه از مشکلم صحبت کنم و سعی میکردم آخرین نفری باشم که صحبت میکنم. داخل اتاق پزشک اینطور بود که مثلا چهار نفر از بیماران را باهم صدا میزدند و وقتی یک نفر خارج میشد، فورا بیمار دیگری را جایگزین میکرد. به این شکل هیچوقت نمیتوانستی با پزشک به تنهایی صحبت کنی."
او ادامه میدهد: "خلاصه با هر سختی بود با صدای خیلی پایین مشکلم را به پزشک گفتم و او برایم چندین آزمایش نوشت. کلی پول هم بابت انجام آزمایشها پرداخت کردم، اما چون هم مطبش شلوغ بود و هم بیماران را باهم داخل میفرستادند، حتی نرفتم تا جواب آزمایشهایم را به دکتر نشان دهم."
رازی که برملا شد
این دختر خاطره یکی از اقوامش را هم برایم تعریف میکند و میگوید: "سر همین سیستم یکی از دوستانم حسابی زندگیاش تحت تاثیر قرار گرفت. چراکه او به دلیل بیماری که داشت توصیه پزشکی به وی این بود تا بچهاش را سقط کند و به جهت مشاوره در همین مورد به مطب پزشکی مراجعه کرد و از قضا پزشک مربوطه بیماران را به طور همزمان ویزیت میکرد و از آنها شرح حال میگرفت. در زمان ویزیت این دوستم، یکی از دوستان خانوادگیشان وارد اتاق پزشک شد و ماجرا را فهمید و این طور بود که ماجرا به گوش فامیل رسید."
حفظ محرمانگی اسرار بیماران در قوانین
باید بدانیم که یکی از دلایل بروز چنین اتفاقاتی ناآگاهی افراد جامعه نسبت به حق و حقوق خودشان است. مردمی که نمیدانند در مواجهه با چنین رفتارهایی از سوی پزشکان طبق قانون میتوانند به پزشک تذکر دهند یا در صورت تکرار این روند با وجود ارائه تذکر، حتی میتوان از وی شکایت کرد. حفظ حقوق و اسرار بیمار موضوع مهمی است که سازمان نظام پزشکی کشور برای تحقق این مهم، به تصویب راهنمای عمومی اخلاق حرفهای اقدام کرده است. بر اساس این راهنما، اعضا موظفند به حق بیمار مبنی بر محرمانه بودن تمام اطلاعات وی اعم از اطلاعات حساس و غیر حساس که به هر شکل در مراحل مختلف تشخیصی و درمانی جمع آوری میشود و یا به هر ترتیب در اختیار تیم درمانی قرار میگیرد، احترام بگذارند.
هرچند که برخی پزشکان وقتی با اعتراض بیماران مبنی بر نقض حریم خصوصیشان مواجه میشوند هم بی اعتنا کار اشتباه خود را ادامه میدهند. این درحالیست که طبق آییننامه عمومی نظام پزشکی، اعضای این سازمان موظفند به حریم خصوصی بیماران احترام بگذارند. احترام به حریم خصوصی بیماران مستلزم خودداری از همه کارهایی است که بیماران آن را نقض حریم شخصی خود تلقی میکنند. در این راستا اعضای سازمان باید از اقداماتی مانند معاینه بیمار در حضور افراد دیگر، پرسیدن سوالات حساس از بیماران در حضور دیگران به نحوی که موجب شرم بیماران شود و همچنین مشاهده یا لمس غیر ضروری بیماران به ویژه درمورد بیماران غیر همجنس خودداری کنند. همچنین طبق راهنمای عمومی اخلاق حرفهای پزشکان، اعضا مکلفند از معاینه و ویزیت هم زمان چند بیمار در اتاق معاینه خودداری کنند. بنابراین انجام معاینات همزمان و پرسیدن سوالات بیمورد، تخلف محسوب میشود و در صورتی که پزشک بیاعتنا به قانون، این حق بیماران را نقض کند، مردم میتوانند از وی به سازمان نظام پزشکی شکایت کنند.
در این زمینه دکتر احسان شمسی کوشکی - مدیر اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی در گفتوگو با ایسنا، میگوید: خوشبختانه اخیرا راهنمای عمومی اخلاق حرفهای از سوی سازمان نظام پزشکی منتشر شده و به عنوان مبنای رفتار حرفهای اعضای سازمان نظام پزشکی قرار گرفته است. در این راهنما به صراحت اعلام شده که یکی از بحثهای مهمی که باید مورد توجه پزشکان قرار گیرد، توجه به حریم خصوصی بیماران است. بر این اساس بیمار باید بتواند به راحتی با پزشکش صحبت کند.
وی با اشاره به مساله ویزیت همزمان بیماران از سوی پزشک، میافزاید: خوشبختانه در سالهای اخیر و بعد از انقلاب اسلامی، تعداد پزشکانمان افزایش یافته و قاعدتا دیگر اجبارهای قبلی ناشی از کمبود پزشک در این باره وجود ندارد. بنابراین روشن است که ویزیت همزمان چند بیمار با یکدیگر، خلاف اخلاق حرفهای است و اخلاقی نیست که چند بیمار را به طور همزمان در یک اتاق بنشانیم تا ویزیت شوند، زیرا حریم خصوصی آنها محدود میشود و ممکن است نتوانند به راحتی با پزشک صحبت کرده و مشکلاتشان را به پزشکشان بگویند.
ویزیت همزمان بیماران تخلف است
شمسی کوشکی با بیان اینکه این کار خلاف اخلاق حرفهای است و سازمان نظام پزشکی در مواردی که اعضایش خلاف اخلاق حرفهای برخورد کنند، با آنها برخورد میکند، میگوید: این کار به عنوان رفتاری خلاف شئون حرفهای تلقی میشود و مجازات آن بسته به نوع تخلف و در سطوح مختلف، متفاوت است؛ به طوریکه گاهی پزشکی دو بیمار سرماخوردگی را با هم و به طور همزمان ویزیت میکند و گاهی دو بیمار با بیماریهای شخصی معاینه میکند. بر این اساس شرایط و مجازات این دو باهم متفاوت است.
تعداد پروندههای مربوط به اخلاق پزشکی کم است، چون...
مدیر اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه البته تاکنون این موارد به میزان زیادی در سازمان نظام پزشکی مورد رسیدگی قرار نگرفته است، ادامه میدهد: این درحالیست که بحث اصلی در نظام پزشکی، بحث اخلاق حرفهای است، اما تعداد پروندههایی که به موضوع اخلاق پزشکی بپردازد، بسیار محدودند. چراکه اولا مردم شکایت زیادی از این دست موضوعات ارائه نمیکنند و دوما حساسیت لازم در گذشته روی این موضوعات وجود نداشت که البته اکنون با تصویب راهنمای عمومی اخلاق حرفهای این حساسیت ایجاد شده و قاعدتا اگر کسی به سازمان نظام پزشکی مراجعه کند، این سازمان حتما موضوع را رسیدگی میکند.
شمسیکوشکی با بیان اینکه ما تلاش کردیم این آییننامه را تدوین کنیم و خوشبختانه شورایعالی هم آن را به تصویب رساند، میافزاید: فاز بعدی این آییننامه باید در راستای تدوین راهنماهای اختصاصی برای موارد مختلف در حوزه پزشکی باشد. به عنوان مثال باید برای ویزیت یک راهنمای اخلاق پزشکی اختصاصی داشته باشیم. هرچند که تصویب این راهنمای عمومی هم کار بزرگی بوده است؛ چراکه از سال 1348 که آییننامه انتظامی سازمان نظام پزشکی تصویب شده بود، دیگر چنین چیزی را در حوزه اخلاق پزشکی نداشتیم. بنابراین انجام این کار بسیار خوب و ضروری بود. حال این روال آغاز شده و امیدواریم با حضور دکتر فاضل، در کسوت ریاست کلی سازمان نظام پزشکی که دغدغه اخلاق دارند، این راه به صورت جدیتر ادامه یابد.
شکایت از پزشک را در جامعه ترویج نکنیم
وی اظهار میکند: البته نباید شکایت کردن از جامعه پزشکی را در جامعه و در میان مردم ترویج کنیم. چراکه اگر پزشک فکر کند با هر اقدامی که انجام دهد، ممکن است از او شکایت کنند، به پزشکی تدافعی روی میآورد و این باعث میشود که روند درمان کند شده، پزشکان برای درمان بیماران حاد نگران انجام اقدام جدی باشند، ریسکپذیری پزشک را کاهش داده و رابطه میان پزشک و بیمار را از یک رابطه اخلاقی به رابطهای حقوقی تبدیل میکند که پیامدهای بسیار بدی برای مردم و جامعه دارد. بنابراین مردم اگر از نحوه ارائه خدمت یک پزشک ناراضی هستند، در مرحله اول خودشان با پزشکشان صحبت و ناراحتی و نارضایتیشان را به پزشک منتقل کنند. مثلا اگر پزشکی چند بیمار را به صورت همزمان ویزیت میکند، به او بگویند که با این کار حریم خصوصی ما نقض میشود و ما را به صورت فردی ویزیت کنید.
مردم نسبت به حقوقشان آگاه باشند و آن را مطالبه کنند
مدیر اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی میافزاید: معمولا همکاران ما وقتی با این مطالبات روبرو میشوند، خودشان هم حساستر شده و این موضوعات را رعایت میکنند. قاعدتا شکایت هم در مراحل بعدی اثرگذار است. بنابراین پیشنهاد ما این است که مردم اولا نسبت به حقوقشان آگاهی داشته باشند، حقوقشان را از پزشکشان مطالبه کنند و در موارد حاد هم به سازمان نظام پزشکی شکایت کنند.
شمسیکوشکی با تاکید بر اینکه مردم بدانند که بهترین جا برای شکایت در این موارد، سازمان نظام پزشکی به عنوان سازمان حرفهای پزشکان است، میگوید: بنابراین به جای اینکه به دادگاههای مختلف بروند، بهتر است شکایتشان را با سازمان نظام پزشکی مطرح کنند. چراکه این سازمان در این موارد بهتر رسیدگی میکند.
ضرورت تدوین راهنماهای اخلاق حرفهای تخصصی
وی با اشاره به لزوم تدوین راهنماهای تخصصی در حوزه اخلاق پزشکی، میگوید: بالاخره ادبیاتی علمی در این حوزه در کشور موجود است و تعداد زیادی تحقیقات علمی و تز دکترا در این زمینه انجام شده و در فرهنگستان علوم پزشکی هم اقداماتی انجام گرفته است. بنابراین در حال حاضر باید سازمان نظام پزشکی کار را در این حوزه ادامه دهد. نظام پزشکی هم قطعا این کار را خواهد کرد. ما اعلام کردیم که در مرحله بعدی باید راهنماها و آییننامههای اختصاصی را در حوزه اخلاق پزشکی ایجاد کنیم. من مطمئنم که نظام پزشکی حتما با حضور دکتر فاضل این راه را ادامه خواهد داد و تحولات خوبی ایجاد خواهد شد.
705
مخاطبان پزشکان منشور حقوق بیمار حریم خصوصی بیمار اخلاق حرفهای سازمان نظام پزشکی دکتر فاضلمنبع: ایسکانیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۷۸۱۶۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیا زنان پزشکان بهتری هستند؟
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از یاهو لایف یافتههای این بررسی که در نشریه «سالنامههای پزشکی داخلی» منتشر شده است، نشان داد که هم بیماران مرد و هم بیماران زنی که پزشکان زن آنها را درمان کرده بودند، به طور کلی کمتر در معرض خطر مرگ قرار گرفته بودند و میزان بستری شدن دوباره ۳۰ روزه آنها کمتر بود.
نکته جالب این بود که این اثر مثبت درمان شدن بهوسیله پزشکان زن در بیماران زن به خصوص آنهایی که دچار بیماری شدید بودند، بارزتر بود.
این بررسی در یک نمونه شامل بیش از ۷۰۰۰۰۰ بیمار ۶۵ ساله و بالاتر تحت پوشش بیمه سالمندان در آمریکا انجام شد که در فاصله سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ بستری شده بودند و بهوسیله «پزشکان بیمارستانی»، پزشکانی که فقط در بیمارستان طبابت میکنند، درمان شده بودند.
آتسوشی میاواکی، یکی از نویسندگان مقاله این مطالعه و مدرس در دانشکده پزشکی دانشگاه توکیو دراینباره گفت: «به نظر ما، پزشکان زن ممکن است نسبت به پزشکان مرد در ایجاد ارتباط با بیماران زن و ارتباط مؤثر با کل بیماران بهتر عمل کنند که منجر به توافق بیشتر بیمارانشان با آنها در مورد توصیههای ارائهشده میشود.» به گفته او، همچنین، پزشکان زن ممکن است نسبت به پزشکان مرد در ارزیابی علائم و بیماری در بیماران زن «سوگیری» (bias) کمتری داشته باشند. این سوگیری کمتر این امکان را ایجاد میکند که پزشکان زن زودتر متوجه تغییر حال زنان دچار بیماری شدید شوند.
پژوهشهای پیشین هم این یافتهها را تایید میکننداین اولین بررسی نیست که نشان میدهد جنسیت پزشک میتواند بر کیفیت مراقبت از بیمار تأثیر بگذارد. یک بررسی دیگر که نتایج آن در دسامبر ۲۰۲۱ در نشریه «جراحی جاما» (JAMA Surgery) منتشر شد، نشان داد نتایج درمان بیماران زن هنگامی که پزشکان مرد مسئول مراقبت از آنها بودند، بدتر بود، اما برعکس هنگامی که مردان بهوسیله پزشکان زن درمان میشدند، نتایج درمانی بدتر نبود.
یک بررسی دیگر در سال ۲۰۱۸ نشان داد که پزشکان مرد خطر سکته مغزی را در بیماران زن دستکم میگیرند، درحالیکه پزشکان زن در ارزیابی خطر سکته مغزی در زنان به خوبی عمل میکنند. و یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ که در ژورنال «پزشکی داخلی جاما» (JAMA Internal Medicine ) منتشر شد نشان داد که پزشکان زن در مقایسه با پزشکان مرد بیشتر به راهنماهای بالینی و طبابت مبتنی بر شواهد علمی پایبند هستند.
رویکردهای پزشکان زن و مرد در مراقبت از بیماران چه تفاوتهایی با هم دارند؟میاواکی میگوید که بر اساس تحقیقات قبلی در این زمینه، دلایل متعددی وجود دارد که باعث میشود بیماران زن در مقایسه با پزشکان زن توسط پزشکان مرد متفاوت رفتار کنند، ازجمله چالشهای ارتباطی و سوگیریهای جنسیتی در ارزیابی شدت علائم یا یک بیماری.
یکی دیگر از عوامل ارجاعات میاواکی، آموزش پزشکی است: «آموزش پزشکی محدود در زمینه مسائل بهداشتی زنان در برنامههای درسی دوره پزشکی عمومی ممکن است این مشکلات را تشدید کند. با توجه به این الگوی سنتی در آموزش پزشکی، ممکن است به ویژه پزشکان مرد درک محدودی از مسائل خاص زنان داشته باشند.»
دکتر جنیفر ویدر، کارشناس سلامت زنان میگوید که از یافتههای این بررسی تعجب نکرده است. او میگوید: «وجود سوگیری جنسیتی و نابرابری جنسیتی مدتهاست که در حوزه مراقبتهای بهداشتی ثابت شدهاند.»
او میگوید: «بررسیهای گذشته نشان دادهاند که نگرانیهای بیماران زن با احتمال بیشتری بهوسیله پزشکانشان نادیده گرفته میشوند، همچنین با احتمال بیشتری ممکن است درد آنها دستکم گرفته شود و علائم قلبی آنها به اندازه بیماران مرد جدی شمرده نشود. پزشکان زن به طور میانگین کمتر احتمال دارد که علائم بیماران زن را نادیده بگیرند و درنتیجه معاینه و آزمایشهای بیشتری انجام میدهند.»
بر اساس بررسی که در سال ۲۰۲۰ در «ژورنال پزشکی نیوانگلند» منتشر شد، پزشکان زن مسئول مراقبتهای اولیه (PCPs) در مقایسه با مردان همردیفشان زمان بیشتری را در هر ویزیت با بیماران مرد و زن صرف میکنند و این رویه به کاهش درآمد آنها هم میانجامد. پژوهشگران نوشتند: «مطالعات دیگر نشان دادهاند که پزشکان زنان مسئول مراقبتهای اولیه ممکن است از این زمان اضافی برای گرفتن تاریخچه کاملتر بیمار، مشارکت در تصمیمگیری مشترک با بیمار، ارائه توضیحات دقیقتر به بیمار و استفاده از رویکردهای ارتباطی مبتنی بر شواهد و بیمار-محور استفاده کنند.»
دکتر ارغوان سالس، دانشیار بالینی پزشکی در دانشگاه استنفورد میگوید که پژوهشهای مربوط به دهههای قبل نشان میدهند که پزشکان زن بیشتر در مورد شرایط اجتماعی و سایر عواملی که ممکن است بر سلامت افراد تأثیر بگذارند، سؤال میکنند. همچنین آنها از بیماران میپرسند که آیا داروهای خود را مصرف میکنند یا نه.
او میگوید: «پزشکان زن به احتمال زیاد رویکردی مشارکتی نسبت به بیمارانشان دارند. آنها به احتمال زیاد در مورد مراقبت از بیمار خود با متخصصان مشورت میکنند. این رفتارها حکایت از آن دارد که پزشکان زن طرحی برای بهینه سازی مراقبت از بیمارانشان دارند و اینکه آنها اعتقاد دارند که هر فردی همیشه همه چیز را نمیداند. پزشکان زن با انجام این کارها مراقبتهای مناسبتتری را به بیماران ارائه میدهند.»
آیا بیماران با پزشکان زن راحتتر صحبت میکنند؟خانم میاواکی، سرپرست این پژوهش، بر اساس تجربیات خود به عنوان یک پزشک معتقد است که چنین است. او میگوید: «برای برخی از بیماران زن ممکن است صحبت کردن در ارتباط با مسائل مربوط به سلامت زنان - مانند مشکلات کلیه و مجاری ادرای و بیماریهای زنان و پستان - با یک یا انجام معاینات مربوط به بخشهای خصوصی بدن را از یک بهوسیله پزشک زن راحتتر باشد. همچنین مشخص است که پزشکان زن تمایل به داشتن الگوهای ارتباطی دارند که برای همدلی با بیماران ارزش قائل هستند.»
دکتر آلیسون هاینن، استادیار پزشکی بیمارستانی در کالج پزشکی بیلور در تگزاس با این نظر موافق است و میگوید: «به راحتی میتوان دید که بیماران ممکن است احساس راحتی بیشتری در به اشتراک گذاشتن اطلاعات حساس با پزشکی داشته باشند که به نظر آنها بیشتر شبیه خودشان است و میتواند نگرانیهایشان را در سطحی شخصیتر درک کند.»
آیا زنان باید به دنبال پزشکان زن باشند؟هاینن میگوید که بسیاری از بیماران زن در حال حاضر این کار را انجام میدهند زیرا به دلایل مختلف با پزشک زن احساس راحتی بیشتری میکنند. هاینن میگوید: «به نظر من مهمترین ویژگیای که باید هنگام انتخاب پزشک به دنبال آن باشید، این است که پزشک صرف نظر از جنسیت خودش یا جنسیت شما، به نگرانیهایتان گوش دهد و به اندازه کافی به آنها رسیدگی کند.»
کد خبر 846773 منبع: همشهری آنلاین برچسبها جنسیت خبر مهم پزشکی