«باز این چه شورش است و چه ماتم» شروع شد/توجه به سیره امام حسین(ع)
تاریخ انتشار: ۳۱ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۸۰۱۴۰۳
قم - یک‌بار دیگر ماه محرم فرارسید و پرچم‌های سیاه بر سر در خانه‌ها نصب شدند تا مردم را برای شنیدن نام و ذکر و سیره حسین بن علی(ع) دعوت کنند.
خبرگزاری مهر - گروه استانها: در حالی خنکای نسیم پاییز روزهای پایانی شهریور را بدرقه می‌کند که چشم‌های عاشقان برای اینکه زیر پرچم‌ها و خیمه‌ها، بیشتر از همیشه ببارند، بیتابی می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بازار این روزها شلوغ است، نه فقط چون اول مهر می‌آید و مدارس باز می‌شوند، مادران نوزادانشان را در آغوش گرفته و در زیر بازارها می‌گردند تا یک پیراهن مشکی با نشان «یا حسین» و «یا علی اصغر» برایشان پیدا کنند.
پیرمردها پیراهن‌های سیاه را از بقچه‌هایشان بیرون می‌آورند، یک «یا علی» می‌گویند و به مساجد و تکایا می‌روند تا به همان نوکری که سال‌های جوانی را با آن سپری کردند، مشغول شوند.
جوانان بساط عَلَم‌ها و زنجیرها را وسط حیاط خانه و هیئت‌ها پهن می‌کنند و به کوچک‌ترها نیز آنچه خود می‌دانند می‌آموزند.
زنان خانه و زندگی را آب و جارو می‌کنند، استکان‌ها را از کمد بیرون می‌آورند، قندان‌ها را قند می‌کنند و همه جا را آماده پذیرایی از عاشقان زینب(س) می‌کنند.
پیرزن‌ها که همه امید و عشقشان در یک «یا ابوالفضل» خلاصه می‌شود نیز زیارت‌نامه‌ها را از سجاده درمی‌آورند که اگر در سایر ایام سال گه گاهی دست بر سینه به سمت کربلا «السلام علیک یا اباعبدالله» سر می‌دادند، با شروع محرم هر ساعت و دقیقه سلام دهند.
آری، کوچه‌های شهر بویی دیگر به خود گرفته است، بوی عشق، بوی عاشورا، بوی حسین(ع)!
آقا سلام! ماه محرم شروع شد
«باز این چه شورش است و چه ماتم»، شروع شد
آقا سلام کاسه اشکی به من دهید
ماه گدایی من و چشمم شروع شد*
اما همه این‌ها بهانه‌ای است تا مادران و کودکان و پیران و جوانان نه فقط «یا حسین و یا ابوالفضل» سر دهند که حسین(ع) و اصحاب و خاندانش را بشناسند. از جان و دل درس زندگی را از صاحب این ماه یاد بگیرند و در لحظه لحظه حیات چند ساله خود از آن استفاده کنند.
پس این‌گونه می‌توان شیعه شد، شیعه ماند و شیعه مُرد. ماهی که لحظه لحظه‌اش با درد و برکت عجین گشته، درس‌های زیادی خواهد داشت، درس‌هایی که در زمانه سخت امروز می‌تواند دستگیر و شفابخش باشد.
وقتی سختی کربلا را می‌خوانی و می‌شنوی، از حسین و دلیل قیامش، از عرفه و دعایش، از مسلم و نامه‌اش، از معرفت و زمانه بی معرفت کوفیان، آنگاه چشمانت باز می‌شوند و ذهنت به تکاپو می‌افتد. هر یا حسینی که بر لب می‌آوری، دنیای حسین(ع) را در ذهن و دلت می‌سازی و مرور می‌کنی تا از کوفیان و ظلمی که قبل از خاندان رسول(ص)، به خودشان کردند آگاه باشی تا معرفت و درس‌هایش را یک‌بار دیگر با معلمی همچون عباس مرور کنی:
یادم نرفته است نگاه شما به ما
از گریه‌های ماه محرم شروع شد
هاجر به پای روضه اصغر نشسته بود
تا اینکه جوشش دل زمزم شروع شد
آقا سلام نیت گریه نموده‌ایم
شیرین‌ترین عبادت ما هم شروع شد*
نباید صرفاً به مصیبت‌خوانی بسنده کرد
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه کشور در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه ماه محرم فرصت خوبی برای زنده نگه داشتن یاد عاشورا و شهدای این روز است، بر لزوم بیان سیره اخلاقی امام حسین(ع) و یارانشان در کنار روضه‌خوانی، تأکید کرد.
آیت الله محمد غروی با بیان اینکه ماه محرم از جایگاه خاصی در شیعه برخوردار است، گفت: این ماه، ماه عزاداری است و دستور دینی هم در این باره وجود دارد، حتی سیره اهل بیت(ع) این‌چنین بود، بزرگان و حضرات دینی نیز با آغاز ماه محرم حالت حزن به خود می‌گرفتند که اوج آن روز عاشورا بود.
وی ضمن اشاره به اینکه زیارت امام حسین(ع) در این ماه بسیار توصیه شده است، افزود: احیاء محرم در واقع احیاء اسلام و تشیع است و در عین حال این تذکر را بیان می‌کند که گاهی اگر انحرافی پدید آید، نزدیک‌ترین افراد به خدا و اهل بیت پیامبر(ص) این‌چنین مورد ظلم قرار می‌گیرند، خب این نتیجه انحرافی است که در جامعه ایجاد و نهادینه شود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: زمانی که امر به معروف و نهی از منکر از جامعه برود، کم کم بدی‌ها و انسان‌های نادرست بر سر کار می‌آیند، لذا کسانی که در برابر این زشتی‌ها قرار گیرند، مورد ظلم واقع می‌شوند.
وی اظهار داشت: زنده نگه داشتن جریان عاشورا همواره مورد توجه بزرگان بوده است که این خود ظرفیت بسیار خوبی برای جامعه مسلمانان است، از سوی دیگر اگرچه روضه‌خوانی تذکری برای شیعیان است و در عزاداری‌ها نیز آثار زیادی وجود دارد، اما در این ماه بهترین چیزی که می‌توان از آن استفاده کرد بازگویی معارف، اخلاق و سیره اهل بیت(ع) به‌خصوص امام حسین(ع) و یاران آن حضرت است تا این معارف تبیین شوند.
لازم است تا سیره اخلاقی امام حسین(ع) بیان شود
آیت الله غروی با بیان اینکه نباید صرفاً به مصیبت‌خوانی بسنده کرد، گفت: لازم است تا سیره اخلاقی امام حسین(ع) بیان شود، چیزی قریب به ۱۰ سال پیش از عاشورا، امام حسین(ع) به امامت رسیدند، لذا بازخوانی سیره ایشان گیرایی زیادی دارد.
به اعتقادی وی، اگر در گذشته پیرامون زندگی امام سوم(ع) کار مناسبی انجام نگرفته بود، اما در حال حاضر کتب و دانشنامه‌های زیادی نوشته شده و اهل منبر خطابه و حتی مداحان می‌توانند از آنها استفاده کنند.
هم باید عزاداری انجام گیرد و هم حقایق اسلام بازگو شود
این استاد حوزه علمیه قم در ادامه با اشاره به آسیب‌هایی که در برخی شیوه‌های عزاداری وجود دارد، گفت: یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها این است که تلاشی برای بیان سبک زندگی اهل بیت(ع) انجام نشود و زندگی این عزیزان مورد غفلت قرار بگیرد.
در مصیبت خوانی‌ها توجه شود که محتوای مصیبت با عزت اهل بیت(ع) در تقابل نباشد
وی با اشاره به اینکه تحریف شدن سبک زندگی این عزیزان بر اساس سلایق شخصی افراد آسیب دیگر است، افزود: همچنین باید توجه داشت که خدای نکرده دچار افراط و تفریط نشویم، مردم عزیز توجه کنند که هم باید عزاداری انجام گیرد و هم حقایق اسلام بازگو شود، در عزاداری‌های محرم گاهی افرادی حاضر می‌شوند که گاهی در طول سال کمتر در این‌گونه مجالس حضور دارند، پس باید در مراسم‌ها باورهای مردم را تقویت کرد.
محتوای مصیبت با عزت اهل بیت(ع) در تقابل نباشد
آیت الله غروی با تأکید بر اینکه در عزاداری‌ها سیره عملی اهل بیت(ع) بیان شود، ادامه داد: نکته بعدی این است که در مصیبت خوانی‌ها توجه شود که محتوای مصیبت با عزت اهل بیت(ع) در تقابل نباشد، چه بسا به همین خاطر برخی مسائل تاریخی را نتوان خواند، مهم‌تر اینکه از خودمان چیزی مایه نگذاریم و به متن روضه نیفزاییم.
وی با اشاره به اینکه گاهی روضه‌هایی خوانده می‌شود که کاملاً جدید است، گفت: در بازخوانی مصیبت اهل بیت(ع) نیز نباید مسئله یا نکته‌ای جعلی بیان شود، لذا روضه‌خوان‌ها باید به منابع تاریخی موثق رجوع کنند، امروز کتاب‌های زیادی نوشته شده که مربوط به اهل بیت(ع) است و آنچه خوانده می‌شود باید بر اساس مستندهای تاریخی معتبر باشد، نه اینکه یک شعری که خوانده شده بدون سند تاریخی تکرار شود.
از کارهایی که دشمن برای ضربه زدن به کشورمان دستاویز قرار می‌دهد دوری کرد
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اضافه داشت: برخی یاد گرفتند که روضه‌هایی تازه بخوانند که وقتی اعتراض می‌کنیم می‌گویند زبان حال است، باید به این عزیزان گفت که زبان حال شرایط خودش را دارد و نمی‌توان هر مطلبی را به اسم زبان حال بیان کرد.
به گفته آیت الله غروی در این ایام باید از کارهایی که دشمن برای ضربه زدن و سوء استفاده از کشورمان دستاویز قرار می‌دهد دوری کرد.
اعمال ما به سرعت در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی منتشر می‌شود، پس نباید آبروی شیعه برده شود
وی در این باره گفت: در گذشته اقداماتی انجام می‌شده، اما امروز شرایط فرق کرده و اعمال ما ضبط و به سرعت در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی منتشر می‌شود، پس نباید آبروی شیعه برده شود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: باید سعی کنیم در انجام عزاداری‌ها و هر اقدامی برای روزهای ماه محرم، اخلاص داشته باشیم و از تظاهر دوری کنیم تا یک رقابتی غیر الهی پیش نیاید، چرا که برخی از این اعمال منجر به درگیری و کشمکش می‌شود، کما اینکه باید دقت کرد که در این مراسم گناهی صورت نگیرد، مثلاً جایی که در معرض دیدن خانم‌ها قرار دارد، دلیلی ندارد بدن‌های عزاداران آشکار شود، یا وسایلی استفاده شود که ریشه خوبی نداشته و جنبه لهو و لعب دارند، این‌ها باید زدوده شوند.
آیت الله غروی افزود: ماه محرم و صفر ظرفیت‌های خوبی برای شیعه است، در عین حال که عواطف ما نسبت به اهل بیت(ع) ترغیب می‌شود، مسائل مربوط به زندگی و سیره آنها نیز گفته شود تا مردم شناخت بیشتری نسبت به اهل بیت(ع) پیدا کنند و این خود عامل تحولی در آنها شود، همچنین مردم می‌توانند از مطالبی که در مجالس به دست می‌آوردند در طول زندگی‌شان بهره ببرند، به خصوص که ما در حال حاضر مشکلات اجتماعی زیادی داریم و از این ظرفیت‌های عاشورایی برای تقویت روح حماسی می‌توان بهره برد.
*اشعار از رحمان نوازنی
منبع: مهر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۸۰۱۴۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیروان امام صادق(ع) در مسیر تمدن‌سازی
شکل‌گیری تمدن اسلامی در پرتو سیره علمی و عملی اهل‌بیت(ع) امری قابل توجه است و در این میان امام صادق(ع) در تمدن‌سازی اسلامی نقش اساسی داشته‌اند که لازم است مورد توجه قرار بگیرد و سالروز شهادت رئیس مذهب تشیع زمینهای شد تا موضوع نقش ایشان در تمدن‌سازی اسلامی را مورد بررسی قرار دهیم.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، حضرت جعفربن محمد (ع) ملقب به امام صادق (ع) ششمین امام شیعیان دوازده امامی پس از پدر بزرگوارشان امام باقر (ع) است؛ ایشان به مدت ۳۴ سال عهده‌دار امام شیعیان با خلافت پنج خلیفه و آخر اموی و دو خلیفه‌ی اول عباسی معاصر بودند؛ امام صادق (ع) نه تنها در میان شیعیان بلکه در سطح جهانی به‌عنوان یک شخصیت برجسته علمی به شمار می‌روند تا جایی که ابوحنیفه فقیه به نام اهل سنت ایشان را عالم‌ترین فرد در میان مسلمانان دانسته است.
امام صادق (ع) با تلاش‌های علمی گسترده خویش و تربیت اصحاب و شاگردان دانشمند، نقش بسیار چشمگیری در شکل‌گیری تمدن اسلامی داشتند و بر این اساس وجود انبوه روایات امام صادق (ع) در منابع شیعه و اهل سنت بیانگر نقش علمی حضرت در زمان خویش است؛ از امام صادق (ع) با وجود چهار راوی و بیش از ۳۵ هزار حدیث، روایات و آموزه‌های بسیاری در دست است که می‌توان با الهام گرفتن از زندگی پربار این امام معصوم در مسیر ساخت تمدن نوین اسلامی گام برداشت؛ در همین راستا با حجت‌الاسلام محسن الویری عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) و پژوهشگر سیره اهل‌بیت (ع) گفت‌وگو کردیم:
ایمنا: یکی از مهم‌ترین اهداف رهبران یک جامعه دینی و مذهبی، تشکیل تمدن اسلامی است؛ بر این اساس و در مقدمه توضیحی در خصوص جایگاه تمدن اسلامی در اندیشه اسلامی بفرمائید.
حجت‌الاسلام الویری: اگر هدف دین را تأثیر گذاری در دو عرصه مختلف فردی و اجتماعی در نظر بگیریم و بگوییم یکی از کارکردهای اصلی دین تربیت انسان و نشان دادن مسیر کمال‌یافتگی و فرهیختگی به اوست، در عرصه اجتماعی هم وظیفه تربیت جامعه و سوق آن به سمت کمال و فرهیختگی‌است، پس دین می‌خواهد هم انسان و هم جامعه را به بالاترین مرتبه‌ی امکان خود برساند، همانگونه که انسان‌ها در مسیر کمال‌یافتگی حائز مراتب و درجاتی هستند که مصداق بالاترین این درجه برای یک انسان حضرات معصومیت (ع) هستند، جوامع هم از این حیث در درجات مختلفی قرار می‌گیرند؛ گاهی جامعه‌ای در عرصه‌ای پیشرفت کرده و در عرصه دیگر خیر یا در جامعه‌ای این پیشرفت و رشدیافتگی استمرار دارد و در دیگری نه، در اینجا هم جامعه‌ای که نمره کامل را در کمال‌یافتگی و فرهیختگی کسب می‌کند جامعه موعود مهدوی است و سایر جوامع با سلسله مراتبی در مرتبه پایین‌تری نسبت به آن قرار می‌گیرند.
منظور از تمدن در اندیشه اسلامی بالاترین و گسترده‌ترین سطح تحقق اجتماعی اسلام است و تمدن یافتگی یکی از مهم‌ترین اهداف اسلام است؛ بنا بر این وقتی در عرصه‌های مختلف جامعه‌ی اسلامی، نه تنها در علم به تنهایی یا اخلاق به تنهایی یا به طور اخص ساخت اجتماعی شاهد پیشرفت دین محور و مستمر به مدت بیش از یک سده باشیم به این حالت می‌گوئیم جامعه‌ی اسلامی، که اگر شرایط ارتقا همچنان مساعد بود جامعه‌ی اسلامی پیدایش تمدن اسلامی را سبب می‌شود؛ در همین راستا جایگاه تمدن در اندیشه اسلامی رساندن جوامع به بالاترین مرتبه کمال است.
ایمنا: نقش امام صادق (ع) در این مسیر و شکوفایی تمدن اسلامی چه بوده است؟
حجت‌الاسلام الویری: نحوه تمدن سازی اهل بیت باهم تفاوتی ندارد و از لحاظ اصول و مبانی از یک مبنا تبعیت می‌کند و تنها در عرصه بروز و ظهور بسته به شرایط و اقتضائات هر زمان تفاوت می‌کند؛ به همین دلیل هم امام صادق (ع) انند سایر ائمه معصومین سه نقش عمده در شکوفایی تمدن اسلامی داشتند:
نقش اول ایشان کوشش برای حفظ میراث موجود بود، میراث وحیانی که همان قرآن کریم و کلام وحی بود، میراث نبوی که سیره نبی اکرم (ص) به حساب می‌آمد و میراث علوی که ما پیروان مکتب اهل بیت به آن قائلیم؛ میراث‌های گران‌بهای قرآن و سنت عترت پیامبر (ص) به منزله چراغ پر نور هدایت و راه‌نشان مسیر دست یافتن به جامعه مطلوب و تحقق عملی آموزه‌های اسلام بودند که در شرایط جامعه آن روز و حضور امویان و عباسیان در رأس امور حکومت تلاش‌های بسیاری برای خاموش کردن این نور هدایت انجام می‌شد که از نقش‌های مهم ائمه از جمله امام صادق (ع) زنده نگه داشتن این راه‌نشان و میراث‌های گرانمایه بود و این نقش تمدنی بسیار بزرگی است؛ از این جهت که حتی اگر در آن زمان جامعه در مسیر تحقق تمدن اسلامی حرکت نمی‌کرد آن اهداف و آن راهنمای طی طریق زنده نگه داشته شد که تا امروز معیاری برای تشخیص راه درست از گمراهی‌ها و ضلالت‌هاست.
نقش دوم امام کوشش برای زدودن کژکاری‌ها و ناراستی‌هایی بود که در جامعه آن زمان وجود داشت؛ مقابله با برخی از آنها در توان امام بود و در برخی دیگر شرایط این مقابله و تغییر فراهم نبود، برای مثال اعمال تغییر در عرصه حکومت امری نبود که امام بتوانند با آن اقتضائات یا تذکر به آن دست پیدا کنند؛ اما با این وجود در زمینه‌هایی که امکان اصلاح بود اصلاح می‌کردند و در سایر زمینه‌ها در پاسخ به سوالات پیروانشان و به بهانه‌های مختلف روشنگری می‌کردند و راه درست را نشان می‌دادند.
سومین نقش امام صادق (ع) در شکوفایی تمدن اسلامی مسئله یاری رساندن به جامعه اسلامی بود؛ امام در عرصه‌هایی که این امکان وجود داشت به جامعه اسلامی کمک می‌کردند و این هرگز به معنای تأیید حاکمیت نبود به این دلیل که تمدن مساوی با حکومت نیست، اگرچه حاکمیت یکی از ارکان مهم تمدن است اما تمدن ابعاد و جوانب گوناگونی دارد که می‌توان بدون تأیید و هم راستایی با حاکمیت در شکوفایی و توسعه آنها نقش داشتند و امام بدون تأیید حکومت بنی‌امیه و بنی‌عباس در عرصه‌های مختلف علمی، اجتماعی و حتی سیاسی در جامعه حضور داشتند و جامعه اسلامی را یاری می‌کردند.
ایمنا: گام‌های محقق کردن تمدن اسلامی در سیره امام صادق (ع) چیست؟
حجت‌الاسلام الویری: به اعتقاد ما از سیره ائمه معصومین و به‌صورت مشخص امام صادق (ع) می‌توان یک الگوی تمدنی همه جانبه برای حرکت امروز جامعه به سوی تمدن اسلامی برداشت کرد؛ منظور از الگوی همه جانبه الگویی است که نه تنها از لحاظ مباحث نظری و معرفتی دارای اهمیت است بلکه در بعد عملی هم امتداد آن معارف را در جامعه قابل رؤیت کرده، در همین راستا بر پایه سیره امام صادق (ع) سه گام برای الگو برداری امروز ما در مسیر تمدنی وجود دارد:
گام اول تقویت امّت گرایی است، برخی بر این عقیده‌اند که تمدن نوین اسلامی منحصراً به دست ایرانیان محقق می‌شود و تنها ایرانی‌ها هستند که به آن دست پیدا می‌کنند، حال آنکه گستره یک تمدن یک ملت و یک ملیت نیست، گستره تمدن اسلامی یک مذهب نیست، بلکه گستره تمدن اسلامی عینیت یافتن امت اسلامی در همه عرصه‌هاست؛ یکی از بایسته‌های حرکت ما به سمت ساخت تمدن اسلامی همین امت گرایی‌است که متأسفانه بر خلاف رهبر انقلاب که این دید در رفتار و گفتار ایشان به خوبی مشهود است در برخی افراد شکل نگرفته و تنها به صورت شعاری خواستار شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی هستند.
گام دوم تقویت مثبت‌نگری تمدنی است، به این معنا که ما پیروان امام صادق (ع) باید بکوشیم همانگونه که ایشان به کاستی‌های جامعه زمان خودشان محدود نشدند و میراث بینش‌های فرا زمانی و فرا ساختاری خود را برای ما به یادگار گذاشتند ما نیز در برکه مشکلات و نقص‌های زمان خودمان گیر نکنیم و از جایی بالاتر به مسائل نگاه کنیم و رویارویی با این مشکلات خرد مسیر تمدن سازی دید و نگرشمان محدود نشود و آنقدر خود را به آنها مشغول نسازیم که نتوانیم تمدن‌ساز شویم.
سومین الگوی امروز تمدن ساز در سیره‌ی امام صادق (ع) ضرورت امتدادیافتگی آموزه‌های دینی در عرصه‌ی اجتماعی‌است، ما بسیاری از آموزه‌های دینی را از طریق مطالعه‌ی آیات قرآن یا احادیث و روایات معصومین علیهم السلام در می‌یابیم و با استناد بر آنها از قانون‌های تمدنی یا اصول دینی سخن می‌گوئیم اما دین ما چطور می‌تواند امتداد اجتماعی داشته باشد؟ چطور می‌تواند در جامعه بروز و ظهور پیدا کند؟ چطور می‌تواند در رفتارهای سازمانی ما جاری شود؟ در پاسخ به این سوالات ما اغلب پاسخی نداریم و این در حالیست که امام صادق علیه السلام تمامی این معارف را در کنش‌های فردی و اجتماعی خود به طور کامل اعمال می‌کردند و ما نیز باید با تاسی به ایشان پا را از حیطه سخن و مطالعات نظری فراتر بگذاریم تا معارف اسلامی در جامعه امتداد اجتماعی بیابند.
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلاله‌ای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت