به نقل از «مشرق»

لغو یا اصلاح برجام؟!

تاریخ انتشار: ۱ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۸۰۸۵۰۴

واشنگتن و تل آویو هر دو به این نتیجه رسیده اند که باید تروییکای اروپایی را در دوراهی اصلاح یا لغو برجام قرار دهند تا در نهایت، توافق هسته ای از وضعیت فعلی خود خارج شود.

به گزارش مشرق، رایزنی های فشرده مقامات آمریکایی با دیپلمات های اروپایی در زمینه توافق هسته ای همچنان ادامه دارد. نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نقطه آشکارساز تقابل برجامی ایالات متحده و رژیم صهیونیستی با ایران است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مقامات آمریکایی در صدد بازتعریف برجام با گنجاندن بحث توان موشکی ایران، دسترسی آژانس به اماکن نظامی در ایران و استمرار محدودیت های هسته ای ایران پس از سال ۲۰۲۵ هستند.

طی دو روز اخیر، دیدارهایی میان دونالد ترامپ با مقامات رژیم صهیونیستی و فرانسه در نیویورک صورت گرفت. ترامپ در دیدار با نتانیاهو، راهکارهای خروج از توافق هسته ای یا اصلاح آن را مورد بررسی قرار داد. همچنین در این دیدار، نتانیاهو طرح خود برای خروج آمریکا از برجام را به ترامپ ارائه کرد. با این حال، واشنگتن و تل آویو هر دو به این نتیجه رسیده اند که باید تروییکای اروپایی را در دوراهی "اصلاح" یا " لغو" برجام قرار دهند تا در نهایت، توافق هسته ای از وضعیت فعلی خود خارج شود.

ترامپ به خوبی دریافته است که لغو توافق هسته ای با ایران برای وی هزینه سنگینی خواهد داشت و حتی تروییکای اروپایی نیز در این خصوص همراهی کامل و مطلق را با کاخ سفید نخواهند داشت. از این رو رئیس جمهور ایالات متحده در صدد است تا تاکتیک دیگری به عنوان "اصلاح برجام" را مورد توجه قرار دهد. اما این پایان ماجرا نیست!
در کنار این موارد، ترامپ به فشارهای علنی خود به آژانس بین المللی انرژی اتمی جهت بازرسی از اماکن نظامی کشورمان ادامه می دهد. به عبارت بهتر، ترامپ در حال اعمال فشار بر برنامه هسته ای ایران از چندین جبهه مختلف است.

اخیرا دونالد ترامپ در پیامی به کنفرانس سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که اگر نظارت‌های آژانس به اندازه کافی شدید نباشد، واشنگتن از توافق هسته‌ای خارج خواهد شد! این اظهارات ترامپ، نوعی گروکشی از آمانو و همراهانش محسوب می شود.

نکته قابل تامل اینکه ترامپ این خواسته را به صورتی علنی و صریح بیان کرده است. این موضوع نشان می دهد که لابی های پشت پرده و غیر آشکار ایالات متحده با آژانس در این خصوص نتوانسته است سودی به حال ترامپ و همراهانش داشته باشد. مقامات کشورمان همواره تاکید کرده اند که بازدید از سایت‌های نظامی ایران خط قرمز است. آمانو همچنین در کنفرانس سالانه آژانس تاکید کرد که ایران تعهدات خود را در برجام انجام داده است. اخیرا نیز رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا به پایبندی ایران به توافق هسته‌ای اذعان کرد. در چنین شرایطی قدرت مانور ترامپ روز به روزمحدود تر می شود.

پروژه نامحدود سازی برجام

یکی ازمواردی که نتانیاهو و ترامپ در صدد تغییر آن هستند، محدودیت زمانی برجام است. رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا و نخست وزیر رژیم صهیونیستی زمان دار بودن محدودیت های اعمال شده علیه برنامه هسته ای ایران را بر نمی تابند. رکس تیلرسون در گفت و گو با فاکس نیوز آمریکا تاکید کرده است:

«بندهایی از توافق که بر اساس آن محدودیت ها به مرور زمان از بین می رود به صورت ویژه باعث نگرانی ما است. اگر که بندهای توافق هسته ای ایران با غرب تغییر و اصلاح نیابد آمریکا از این توافق خارج خواهد شد. به ویژه بندهایی که به مرور زمان در آن محدودیت ها برداشته می شود که شیوه معقولانه ای در دستیابی به پیشرفت نیست. اگر قرار بر ماندن آمریکا بر این توافق است باید بندهای این توافق تغییر کند.»

این اظهارات تیلرسون در حالی مطرح می شود که نیکی هیلی نماینده ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد، طی ماه های اخیر به سکاندار اصلی سیاست خارجی این کشور تبدیل شده است. همچنین برخی منابع خبری اعلام کرده اند که با استعفای احتمالی تیلرسون از مسند وزارت امور خارجه آمریکا (تا پایان سال ۲۰۱۷ میلادی)، نیکی هیلی به عنوان وزیر امور خارجه جدید ایالات متحده آمریکا از سوی ترامپ معرفی خواهد شد.

تلاش واشنگتن و تل آویو برای جلب همراهی اروپا

دونالد ترامپ تمامی تلاش خود را برای خروج از توافق هسته ای صورت می دهد. او ممکن است در گزارش ماه اکتبر خود، پایبندی ایران نسبت به توافق هسته ای را مورد تایید قرار ندهد و به این بهانه، از برجام خارج شود. همان گونه که تاکید شد، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی گفته است: ترامپ در صدد "تغییر توافق هسته ای "با ایران است.

مصادیق این تغییر، گنجاندن مسائل موشکی و تاکید بر بازرسی نامحدود آژانس از ایران است؛ موضوعاتی که پاشنه آشیل توافق هسته ای میان ایران و اعضای ۱+۵ محسوب می شوند. هدف اصلی ترامپ و نتانیاهو، تکیه بر نقاط آسیب برجام است، با این حال، تل آویو - واشنگتن به شدت نیاز به همراهی و همکاری تروییکای اروپایی در این مسیر دارند. مروری بر مواضع اخیر امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه نشان می دهد که وی در این خصوص نرمش هایی نشان داده است اما در عین حال، همچنان قصد ندارد هزینه همراهی با واشنگتن برای خروج از برجام را بپردازد.

ماکرون اخیرا در مصاحبه با سی ان ان تاکید کرد:

«رئیس جمهوری آمریکا این توافق را کافی نمی داند، من هم با او موافقم، اما فعلا این توافق را داریم. به نظر من نتیجه این توافق آن است که اکنون یک فرایند نظارت بین المللی داریم و این بهتر از هیچ است. چرا؟ زیرا اگر این توافق را متوقف کنیم... اگر توافق هسته ای را متوقف کنیم وارد وضعیتی بسیار شبیه به وضعیت کره شمالی می شویم. ما به این چارچوب نیاز داریم. اگر این توافق را متوقف کنیم چه چیزی [به جای آن] پیشنهاد می دهیم. هیچ؟»

نکته قابل تامل اینکه ماکرون اعلام کرده است که جامعه بین المللی باید در قبال توسعه موشک های بالستیک ایران یک راهبرد جدید تدوین کند. او همچنین معتقد است که باید باب مذاکرات درباره توافق هسته ای برای دوره بعد از سال ۲۰۲۵ باز شود.

رئیس جمهور فرانسه طی روزهای اخیر با روسای جمهور ایران و ایالات متحده آمریکا دیدار داشته است. امانوئل مکرون در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل نیز تصریح کرد که نباید توافق هسته ای با ایران را کنار گذاشت؛ مکرون در حالی از توفق هسته ای با ایران حمایت کرد که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در سخنرانی اش در مجمع عمومی سازمان ملل علیه برجام موضع گیری کرد. با این حال، مقامات آلمانی همچنان در قبال مواضع سلبی ترامپ و نتانیاهو در قبال برجام سکوت کرده اند.

پیش تر، منابع خیری از جمله پایگاه بلومبرگ اعلام کرده بودند که واشنگتن نهایت تلاش خود را برای جلب رضایت آلمان در مسیر تغییر توافق هسته ای و مذاکره دوباره بر سر آن به کار خواهد گرفت. در هر حال، اظهارات اخیر رئیس جمهور فرانسه در نوع خود قابل تامل است. او در بخش دیگری از این اظهارات اعلام کرد:

«رد کردن توافق هسته ای در این مقطع زمانی بدون پیشنهاد دادن چیزی دیگر، اشتباه بزرگی است و احترام نگذاشتن به آن غیرمسئولانه خواهد بود.»
همان گونه که از اظهارات ماکرون بر می آید، وی از یک سو توافق هسته ای را غیر قابل تغییر می داند و از سوی دیگر، به صورت غیر مستقیم اعلام می کند که می توان با پیشنهاد دادن طرحی دیگر، مذاکراتی را در این خصوص صورت داد. به نظر می رسد پاریس به صورت همزمان سعی دارد رضایت ایران و ایالات متحده را در قبال برجام جلب کند. این بازی دوگانه نمی تواند تا مدتی نامعلوم ادامه داشته باشد!

منبع: پایگاه بصیرت

ارسال به تلگرام

منبع: مشرق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۸۰۸۵۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا دکترین هسته‌ای ایران تغییر کرده است؟

دکترین هسته‌ای ایران کاملاً روشن و شفاف بوده اما از همه ظرفیت‌های موجود در حوزه هسته‌ای به‌منظور دستیابی به فنّاوری‌های روز نیز استفاده خواهد کرد.

ارسال چند پیام از سوی آمریکایی‌ها و سپس تکذیب آن حکایت از سردرگمی کاخ سفید در تحلیل وقایع منطقه پس از عملیات درخشان وعده صادق دارد. پیش‌ازاین نشریه انگلیسی آی در گزارشی نوشته بود که و بایدن همه گزینه‌ها را «روی میز» نگه می‌دارد و در نظر دارد تا توافق برای جلوگیری ایران از تولید سلاح‌های هسته‌ای به‌عنوان بخشی از تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌تر برای جلوگیری از جنگ همه‌جانبه در خاورمیانه را احیا کند.

این نشریه انگلیسی که به محافل دیپلماتیک در لندن نزدیک است در ادامه با اشاره به موضوع احیای برجام نوشته است که کاخ سفید در حال بررسی توافق هسته‌ای جدید با ایران درازای لغو برخی تحریم‌های اقتصادی علیه تهران است تا از یک جنگ تمام‌عیار در منطقه جلوگیری کند، یک دیدگاه در داخل دولت این است که رئیس‌جمهور فرصتی را برای آغاز مذاکرات دیپلماتیک برای احیای مجدد توافق هسته‌ای ایران می‌بیند.

پس از انتشار این گزارش روزنامه کویتی الجریده که مدعی انتشار اخبار محرمانه در منطقه است در خبری قابل‌توجه نوشت که ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا درباره برجام نیز آغاز شود!

البته این اخبار دو روز پس از انتشار از جانب یک مقام سیاسی در آمریکا تکذیب شده است، ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در جریان کنفرانس خبری و در پاسخ به پرسشی در خصوص این دست گزارش‌ها اعلام کرد که در مورد راه‌های ارتباط خود با ایران ابراز نظر نکرده اما می‌بایست گفت آمریکا در حال مذاکره مستقیم با ایران در نیویورک یا هر جای دیگری در مورد برجام نیست.

برای مهار ایران با آن‌ها گفتگو کن!

برخی آگاهان سیاسی اعتقاد دارند که انتشار این دست اخبار از سوی محافل خبری نزدیک به آمریکایی‌ها و تکذیب آن در تریبون‌های رسمی نشانه میل بایدن به تشویق تهران به آغاز مذاکراتی است که با دادن مشوق‌هایی ایران را در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا مهار کند. به‌عبارتی‌دیگر آمریکایی‌ها پس از مشاهده ضرب دست ایران در عملیات وعده صادق به این نتیجه رسیده‌اند که افزایش فشار بر ایران کارکرد خود را ازدست‌داده و تنها گزینه فعال روی میز گفتگو است.

این گزاره شواهد قابل‌توجهی دارد؛ باوجودآنکه طرف آمریکایی باز کردن میز مذاکره با ایران را تکذیب کرده اما مدتی قبل متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش که آیا بایدن در حال بررسی مذاکرات دیپلماتیک برای احیای مجدد توافق هسته‌ای با ایران است یا خیر؟ اعلام کرد که دولت بایدن بر این باور است که یک مسیر دیپلماتیک بهترین راه روبه‌جلو است.

البته آمریکایی‌ها برای باز کردن کریدور گفتگو با ایران از یک سیاست پیچیده و ترکیبی استفاده کرده و مسیر ابهام را پیش می‌برند، کاخ سفید هفته قبل معافیت‌های تحریمی را که به ایران اجازه می‌داد در پروژه‌های هسته‌ای با طرف‌های بین‌المللی همکاری کند را تمدید نکرده اما در اقدامی متقابل در باغ سبز مذاکره را نیز باز گذاشته است، این تاکتیک نشان می‌دهد که سیاست آمریکا در قبال ایران افزایش فشار با راهنما زدن به‌سوی مذاکره است!

درحالی‌که آمریکا با عدم تمدید معافیت‌های هسته‌ای مرگ برجام را تائید کرده اما در آن‌سو در حال دادن تنفس مصنوعی بی‌نتیجه به آن است، این سیاست به معنای تمایل آمریکا به دادن مشوق جدید به ایران نیست بلکه ایجاد اتمسفری است که با تمسک به آن راهبردهای جدید بازدارندگی از جانب ایران را مهار کند.

شورای آتلانتیک در گزارشی درباره اهمیت مهار ایران با کمک سیگنال‌های برجامی نوشته است:

تنش چشمگیر بین ایران و رژیم صهیونیستی در هفته‌های اخیر پتانسیل بالایی برای اشتباه محاسباتی در فقدان کانال‌های ارتباطی مستقیم را نشان می‌دهد. اگر ایران تصمیم بگیرد وضعیت خود را به‌عنوان یک کشور دارای آستانه هسته‌ای کنار بگذارد و سیاست خود را به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای بچرخاند، این خطر حتی جدی‌تر خواهد شد. علیرغم پیام‌های گسترده‌ای که در روزهای قبل از حمله به تهران ارسال شد و از آن خواست از پاسخ مستقیم علیه اسرائیل خودداری کند، ایران تصمیم گرفت سیاست مهار خود را کنار بگذارد. ایران در این مرحله به دنبال احیای بازدارندگی خود علیه اسرائیل حتی به قیمت تشدید تنش نظامی احتمالی بود.

آیا دکترین هسته‌ای ایران تغییر کرده است؟

تغییر در دکترین هسته‌ای ایران یکی از گزاره‌های جدید غربی‌ها برای افزایش فشارهایی است که ایران را به سوی کانال‌هایی هدایت می‌کند که خروجی آن طرح مهار است.

یکی از مهم‌ترین بازیگران در این طراحی مدیرکل آژانس است؛ رافائل گروسی در مصاحبه‌ای با دویچه وله، ضمن این ادعا که ایران نه ماه‌ها بلکه چند هفته با داشتن اورانیوم کافی برای تولید یک بمب اتمی فاصله دارد، اما این به آن معنا نیست که ایران در آن فاصله زمانی سلاح هسته‌ای دارد یا خواهد داشت.

البته گروسی گفته است که نمی‌توان نتیجه مستقیم گرفت که ایران اکنون سلاح اتمی دارد. به‌رغم همکاری‌های ایران با آژانس، گروسی در این مصاحبه همچنین مدعی شد آژانس سطح دسترسی لازم در ایران را ندارد و به همین دلیل سؤالات زیادی مطرح است!

مدیرکل آژانس بار دیگر درباره مواردی سخن گفته که به تعبیرش «مسائل باقیمانده» نام داشته و اعلام کرده است که برای حل این موارد تمایل به سفر به ایران را دارد. به نظر می‌رسد که مدیرکل آژانس بابیان ادعاهای پرونده‌های مفتوح در سطح یک کاتالیزور برای اعمال فشار به تهران عمل می‌کند.

واقعیت آن است که در حال حاضر اقدامات آژانس چیزی بیشتر از یک مزاحمت سیاسی نبوده و ثابت‌شده است که قرار نیست قدمی در جهت حل سه موضوع فنی یعنی «حل‌وفصل موضوعات پادمانی»، «ارائه تضمین‌های ذاتی و اعتباری»، «لزوم رفع تحریم‌های بازدارنده» بردارد، ازاین‌رو در شرایط فعلی سفر گروسی به تهران بی‌معنا بوده و تا زمانی که در نقش مزاحم فعال قرار دارد گفتگوی او با مقامات ایرانی عبور از خطوط قرمز هسته‌ای محسوب می‌شود.

واقعیت آن است که دکترین هسته‌ای ایران کاملاً روشن و شفاف بوده اما از همه ظرفیت‌های موجود در حوزه هسته‌ای به‌منظور دستیابی به فنّاوری‌های روز نیز استفاده خواهد کرد، همچنین اظهارنظرهای شخصی باعث تغییر در خطوط کلی نظام نیز نخواهد شد.

همچنین باید به این نکته اشاره کرد که سیاست افزایش فشار و ارائه مشوق برای خروج ایران از مدار یک تاکتیک نخ‌نما شده است و اراده ایران در کنشگری فرا منطقه‌ای با این دست اظهارات ضد ایرانی همراه با سیگنال‌های مبهم دچار خلل نخواهد شد، عملیات موشکی اخیر سپاه پاسداران نشان داد دشمنان نه قادر به درک ابعاد گوناگون صبر استراتژیک ایران هستند و نه شناختی نسبت به قواعد نهان بازدارندگی در منطقه دارند!

 

این مطلب نخستین بار در سایت مشرق منتشر شده است.