دلیل محبوبیت محمدرضا شجریان علیرغم غیبت طولانی/ هوشنگ کامکار: او در دلها جا دارد
تاریخ انتشار: ۱ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۸۱۰۶۸۷
فرهنگ>موسیقی - روزنامه شرق نوشت: هوشنگ کامکار سرپرست گروه موسیقی «کامکار» نیاز به معرفی ندارد. همزمان با اول مهر، زادروز استاد محمدرضا شجریان با کامکار درباره خسرو آواز ایران گفتوگو کردیم.
استاد شجریان مدتی است نه آلبومی منتشر کرده و نه کنسرتی گذاشتهاند؛ بااين حال مدام در محافل مختلف و بین آحاد مردم از ایشان یاد میشود و حالا که به اول مهر رسیدهایم، خیلیها به روشهای مختلف برایشان جشن تولد میگیرند و برایشان آرزوی سلامتی میکنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
استاد شجریان دیگر شهرت عام و خاص دارد و از بهترین خوانندگان موسیقی سنتی ایران، به نظر شخص من است و البته برای رسیدن به این جایگاه میشود گفت آشناییاش با گروه شیدا و چاوش بر کیفیت کارش تأثیرگذار بوده است و در این ارتباط کاری، به قول معروف خودشان را نشان دادند. آدمهای آنجا نقش بسیار مهمی داشتند و تمام بچههای گروه شیدا و حتی گروه عارف و تمام نوازندههایشان همیشه جزء بهترینهای موسیقی سنتی ما بودند و یکی از مهمترین اجراهایشان را ارائه میکردند و سبک خاص خودشان را داشتند. بنابراین نقش آنها بسیار مهم بوده و محمدرضا لطفی نیز نقش ویژهای در کارهای شجریان داشتهاند و به نظرم ایشان بهترین کارهایشان را بعد از انقلاب ارائه کردهاند که همه آن کارها ارزشمند بوده و همین دلیلی است که در دل مردم جا داشته باشند و شهرتشان در موسیقی سنتی ما به دلیل داشتن صدای زیبایشان است که از خلاقیت در اجرای ردیف برخوردار است.
این خلاقیت را چگونه شرح میدهید؟در اجرای موسیقی سنتی، اجرای ردیف خالی شاید اهمیت نداشته باشد اما بداههخوانی هر دفعه باعث ایجاد زیبایی خاص میشود و این خود تبدیل به تبحر خاصی خواهد شد که ارزشمندی آن در ارائه موسیقی مشهودتر خواهد بود.
ارزیابیتان راجع به شخصیت هنری ایشان چگونه است؟بههرحال استاد شجریان علاوه بر توانمندی خاص در موسیقی از شخصیت هنری برخوردارند و به نظرم اگر هر نوازنده، خواننده یا آهنگساز ٦٠ درصد کارش دارای اهمیت باشد، حتما ٣٠ تا ٤٠ درصد هم شخصیت هنریاش اهمیت دارد و استاد شجریان همواره این شخصیت هنری را حفظ و با این شخصیت در دل مردم جا باز کردهاند.
آیا خودتان با استاد همکاری داشتهايد؟من خودم همکاری نداشتهام اما دو گروه شیدا و عارف که شامل اعضای خانوادهام هم میشوند، با او همکاری کردهاند.
آشناییتان با او چگونه شکل گرفته؟زمانی که انقلاب شد و دومین هواپیما از آمریکا به مقصد فرودگاه مهرآباد پرواز کرد، من در آن هواپیما بودم که تازه درسم را در آمریکا تمام کرده و هنوز هم مدرکم را نگرفته بودم که به تهران آمدم و در آنجا محمدرضا لطفی و استاد شجریان به استقبالم آمدند. تازه آلبومی را هم درباره انقلاب منتشر کرده بودند که شجریان میخواند: برادر کاکلش آتشفشونه... به نظرم این یکی از شاهکاری اوست که تحتتأثیرش هم قرار گرفتم و لطفی هم مدام میگفت: هوشنگ این را گوش بده و... این خوب است! و به خاطر دارم یک روز ابری بود و انقلاب شده بود و مردم میآمدند و خیابانها شلوغ بود و به هر روی این آلبوم ماندگار شد و در تاریخ موسیقی ایران از آن همیشه یاد میشود
ارزیابیتان از آن موسیقیها و روزهای آغازین انقلاب و دهه ٦٠ که شجریان هم تبدیل به صدای ماندگار شد، چيست؟ما باید نسبت به شرایطمان از زمان و مکان، آثار هنری را ارزیابی کنیم و در آن زمان این نوع موسیقی باارزش بود و به همین دلیل هم ماندگار شده است اما امروزه جوانان ما آثار زیبایی را خلق میکنند که آثار هنری و جدیدی هستند و این آثار هم نسبت به زمان و مکان ارزشمند خواهند بود اما در آن زمان آنچه محمدرضا لطفی و گروهش تولید میکردند، ارزشمند بود.
درباره رابطه دوستی و خانوادگیتان با شجریان برایمان بگویید؟ایشان در گروه چاوش بودند که در آنجا برادرانم نیز حضور داشتند و این همکاری و همگروهبودن باعث ایجاد ارتباطاتی میشد و ما را به هم نزدیکتر میکرد و اگر ارتباط خانوادگی هم بود، در چارچوب همگروهبودن بود و در همین حد با هم ارتباطمان برقرار میشد.
آیا در چاوش ٢ با ایشان همکاری داشتید؟خودم نه، اما برادرانم با او در چاوش ٢ بهعنوان نوازنده همکاری کردهاند.
در آلبوم دود عود که در سال ٦٧ تولید شده، همکاری کردهاید؟نه، باز هم گروه شیدا و محمدرضا لطفی که شوهرخواهرم بود و از سنندج این گروه را قبل از انقلاب شکل داده و آن را به تهران بعد از انقلاب آورده بودند، باعث شکلگرفتن این همکاری و تولید این آلبوم شدند و در ارکستر شجریان حضور داشتند اما خودم بیشتر با ایشان در شورایعالی خانه موسیقی دیدار و همکاری داشتهام.
به نظرتان با توجه به اینکه دو سال استاد شجریان نه کنسرتی داشته و نه آلبوم تازهای منتشر کرده چرا سکوتش مدام شکسته و صدایش شنیده میشود؟هنرمند مردمی در دل مردم همیشه جا دارد و این رابطه از بین نمیرود و میدانیم که تا تاریخ موسیقی ایران وجود داشته باشد، استاد شجریان هم نامش وجود دارد و اگر امروز هم اجازه خواندن نداشته یا بیماری مانع از آن شده است، که فکر میکنم بیشترین دلیلش همین بیماری باشد، اما در دل مردم جاودانه است و هر آنچه تاکنون خوانده در میان مردم تکرار میشود و تحت هیچ شرایطی هیچ چیزی نمیتواند مانع از این پیوند با مردم شود چون او پیوسته به درستی کار کرده و من هیچگاه کار بیارزشی در کارنامهاش ندیدهام اما وقتی درباره محمدرضا لطفی از من سؤال میکنند، با آنکه رابطه فامیلی هم با هم داشتهایم، میگویم تا لطفی به آمریکا نرفته بود، در نوازندگی ساز و آهنگسازیاش هنرمند بسیار مهمی بود و همه کارهایش ارزشمند بود اما بعد از رفتن به آمریکا کارهایش دیگر بیارزش شدند اما شجریان همیشه کارهایش باارزش بوده است.
سخن پایانی؟من امیدوارم استاد شجریان سلامتی خودشان را به دست بیاورند و من هم از اینجا زادروز تولدشان را تبریک میگویم و میدانم به هر حال نقش بسیار مهمی در موسیقی سنتی ایران داشتهاند که هرگز فراموش نخواهد شد.
58241
کلید واژهها : موسیقی - موسیقی سنتی - محمدرضا شجریان -منبع: خبرآنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۸۱۰۶۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قدردانی از هنرمندان در یک پایگاه مهم موسیقی/ خاطراتی که زنده شد
به گزارش خبرگزاری مهر، خانهموزه معین و امیرجاهد روز یکشنبه شانزدهم اردیبهشت به مناسبت چهل و هفتمین سالروز درگذشت محمدعلی امیرجاهد هنرمند برجسته موسیقی ایران، میزبان مهدخت معین (فرزند دکتر معین و نوه استاد امیرجاهد) و همچنین جمعی از هنرمندان موسیقی بود.
در ابتدای این مراسم، مهآبادی مجری برنامه ضمن خوشامدگویی، از حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی ایران برای ایراد سخنرانی دعوت بهعمل آورد.
حمیدرضا نوربخش در ابتدا ضمن خوشامدگویی به حضار گفت: ما امروز دور هم جمع شدیم تا یاد و خاطره هنرمندی بزرگ را گرامی بداریم که حق بسیار بزرگی بر گردن فرهنگ و هنر این سرزمین و هم در شعر و ادب و در موسیقی دارد. به هر حال این منزل و بنا بزرگانی را در خودش دیده است. یادگار ارجمند این هنرمند خانم مهدخت معین فرمودند که هر وقت که در این منزل حضور پیدا میکنم، از نو شکفته میشوم و خاطرات حضور هنرمندان برایم زنده میشود و انرژی و نیروی تازهای دریافت میکنم.
موزهای در جنوب شهر که پایگاه مهم موسیقی تهران است
وی ادامه داد: در این منزل بزرگانی رفت و آمد داشته و آثار ارزشمندی در این مکان تولید و یا اجرا شده و فکر میکنم به نوعی با تمام این عزیزان همنفس هستیم. خوشحالم که این مکان یکی از پایگاههای مهم فرهنگی و هنری شهر است با اینکه در منطقهای واقع شده که شاید گذر عده زیادی از ما به این منطقه نیافتاده است، اما زمانی که بهانههای این چنینی برای دورهم جمعشدن با اهالی فرهنگ و هنر پیش میآید، با عشق و علاقه در این منزل حضور پیدا میکنیم. هر زمانی هم که اخباری مبنی بر رخداد اتفاق ناگواری برای این مجموعه میشنویم، از اعماق وجود ناراحت میشویم اما به هر حال در حال حاضر یکی از پایگاههای مهم موسیقی شهر تهران، خانه موزه دکتر معین و استاد امیرجاهد است که این موضوع، مایه مباهات و امید برای اهالی فرهنگ و هنر کشور است. در این مرکز، نسلی تربیت میشوند که پرچمداران آینده موسیقی کشور هستند.
نوربخش افزود: بهانه امروز و امشب، چهل و هفتمین سالروز درگذشت بزرگمرد موسیقی ایران استاد محمدعلی امیرجاهد ما است. استاد امیرجاهد نیازی به توصیف ندارد و ما از دوره قاجار به بعد، بعد از عارف و شیدا، تعداد انگشتشماری تصنیفساز برجسته داریم. یکی از نامهای درخشانی که همواره بر تارک موسیقی ایران میدرخشد، استاد محمدعلی امیرجاهد هستند که تصانیف پرشمار و ماندگاری که نسلهای مختلف آنها را زمزمه میکنند و بارها با تنظیمهای مختلف بازتولید و بازاجرا میشود و نسلهای آینده نیز آنها را بازتولید خواهند کرد. اینها تماما از ذهن و ضمیر بزرگمردی مانند امیرجاهد تراوش شده و بسیار ارجمند و عزیز است. به دلیل اینکه آهنگسازان و تصنیف سازان ما عمدتا موسیقیدانانی بودند که شاعر نبودند و تعدادی کم بودند که شعر و موسیقی را تولید کردند. عارف قزوینی، علیاکبر شیدا و استاد امیرجاهد موسیقیدانانی بود که هم ترانهسرا و هم آهنگساز بودند به همین علت نیز آثاری که تولید کردند، شنیدنی هستند. در حال حاضر شنیدهایم که شهردار محترم منطقه ۱۴ تغییر کرده و جناب شهرابی فراهانی سکان این منطقه را عهدهدار شدهاند که در مراسم حضور ندارند و امیدوارم نگاه ایشان بسیار ویژه باشد و کمبودهای قبل جبران شود.
قدردانی از هنرمندی که بر موسیقی و ادبیات اشراف کامل داشت
پس از صحبتهای حمیدرضا نوربخش، هاتف شرار هنرمند روشندل و شاگرد مرحوم اکبر گلپایگانی روی صحنه آمد و زندگینامه محمدعلی امیرجاهد را شرح داد و افزود: ما قبل از زمان قاجار، ضربیخوانیها و تصانیفی را داشتیم و داریم که مشخص نیست چه کسانی آنها را سروده و یا ساختهاند اما از زمان مرحوم شیدا و عارف این مسایل آغاز شد و مرحوم شیدا اغلب آثارشان عاشقانه است و مرحوم عارف نیز آثار اجتماعی، سیاسی و حتی عاشقانه دارد اما عاشقانههای مرحوم عارف به سیاست و اجتماع روزگار خودش پهلو میگذارد.
وی افزود: ملودیهایی که مرحوم شیدا و عارف ساختند، در عین حال که بسیار پر مغز و پر معنا و بر اساس ردیفها و دستگاههای خودمان است، بسیار دلانگیز و در عین حال بسیار ساده نیز هستند و به ندرت پیش میآمد که این ۲ عزیز قطعات بسیار پیچیدهای را ساخته باشند. اما بعد از این ۲ بزرگوار، به محمدعلی امیرجاهد میرسیم که آثار وی، تلفیقی از آثار مرحوم شیدا و عارف است که هم آثار عاشقانه و هم آثار اجتماعی، سیاسی دارد. امیرجاهد جدای از اینکه تلفیق شعر و موسیقی را رعایت میکرد، به فکر تقطیع نیز بود و شما زمانی که آثار امیرجاهد را با شعر دیگری نیز میگذارید، قابل اجرا و مشخص است که بر ادبیات و ردیف و دستگاههای موسیقی اشراف کامل دارد.
پس از صحبتهای هاتف شرار، این هنرمند به همراه صابر الهدادیان (نوازنده تار) و امیر کریمی (نوازنده تمبک) ساز و آواز و یک قطعه از آثار امیرجاهد را اجرا کردند.
خاطره دختر استاد فقید از حضور فرامرز پایور در حیات یک خانه قدیمی
پس از اجرای هاتف شرار، مهدخت معین نوه محمدعلی امیرجاهد گفت: در ابتدا از حمیدرضا نوربخش و مهدی مساح بیدگلی تشکر میکنم که در سالهای اخیر در مسایل مربوط به این خانهموزه فعال هستند و در رونق و توسعه آن کوشا هستند و خانهموزه به صورت تخصصی خصوصا در اجرای برنامههای موسیقی درآمده است. همانطور که آقای نوربخش گفت، هنرمندان و استادان موسیقی بزرگی در این خانهموزه رفت و آمد داشتند. استاد صبا بارها از صبح روزهای جمعه تا غروب آن روز با استاد امیرجاهد کار میکردند و نتهای تصانیف استاد امیرجاهد را استاد صبا مینوشتند. نتهایی که ۲ جلد دیوان امیرجاهد وجود دارد، تمام آنها توسط استاد ابوالحسن صبا نوشته شدهاند.
وی ادامه داد: خاطرم هست که استاد پایور به همراه برخی از هنرمندان و همینطور استاد امیرجاهد در روزهای تابستان در حیاط این خانه به نواختن سنتور میپرداخت. بعدها استاد امیرجاهد مدت زیادی گرفتار سالنامه پارس بود و پس از آن نیز مشغول تالیف ۲ جلد دیوان شد. البته آقای هاتف شرار در زمینه زندگینامه استاد امیرجاهد خصوصا تصنیفسازی ایشان مطالب تخصصی و جدیدی را ارایه کرد که برای بنده نیز جالب بود.
مهدخت معین در پایان یادآور شد: کمپانی فرانسوی پولیفون اثر «نرگس مست» را اجرا کردند که یکی از شاهکارهای استاد امیرجاهد است که این اثر، یک اثر بسیار زیبایی است و با یک صدای بسیار قوی و دلپذیر اجرا شده است.
اجرای نقالی به سرپرستی الهه تاجیک و هنرنمایی الهه تاجیک، سارینا سیفی، حلما یارمحمدی و پرسام علیزاده از دیگر بخشهای این مراسم بود.
پس از اجرای نقالی، گروه موسیقی «استاد امیرجاهد» به خوانندگی سیدرضا طیبی و نوازندگی حسین روزبهانی (تار)، سعید میرزاحسینی (نی) و امیر کریمی (تمبک) روی صحنه آمدند و قطعاتی از این هنرمند برجسته را اجرا کردند.
در بخش پایانی این مراسم، مجری برنامه از حمیدرضا نوربخش (مدیر عامل خانه موسیقی و عضو هیاتمدیره خانه موزه دکتر معین و استاد امیرجاهد)، مهدخت معین (فرزند معین و عضو هیاتمدیره خانه موزه)، حمیدرضا عاطفی (رییس کانون پژوهشگران خانه موسیقی و عضو هیاتمدیره خانهموزه)، کارمین صراف (نوه امیرجاهد و عضو هیاتمدیره خانهموزه)، بیدگلی (عضو هیاتمدیره کانون مدرسان خانه موسیقی ایران و رییس هیاتمدیره خانهموزه) دعوت کرد تا روی صحنه آمده و با حضور آنها از پوستر ششمین دوره جشنواره ملی موسیقی امیرجاهد رونمایی شود.
در بخش بعدی برنامه از سوسن اصلانی، محمد میرزاخانی، اسماعیل خلج، بهرام گودرزی، ژیوار شیخ الاسلامی و همچنین سیدرضا اسماعیلی (معاون اسبق اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۱۴) دعوت شد تا در کنار سایر هنرمندان از مدرسان نمونه سال ۱۴۰۲ خانهموزه دکتر معین و استاد امیرجاهدبه جهت دریافت رتبه برتر هنرجویان خود در جشنواره موسیقی امیرجاهد، جشنواره خوشنویسی امام علی (ع) و جشنواره ملی استاد معین و همچنین رعایت آیتمهای مدنظر طبق آییننامه داخلی خانهموزه قدردانی شود.
علی تحریری (نوازنده سنتور)، سیدرضا طیبی (آواز)، حسین باباخانی تیموری (خوشنویسی)، محسن میرحسینی (خوشنویسی)، مهدیه رضازاده (ویولن)، امیرحسین طریقت (تمبک)، زهره حدادی (پیانو)، مرتضی میر (دف)، نعیمه باقری (خوشنویسی)، الهه تاجیک (نقالی)، آمنه خدادادی (گیتار)، مهدی مساح بیدگلی (تئوری موسیقی)، مرجان راغب (سنتور) و آرمین رهبر (تذهیب) از هنرمندان و مدرسان منتخب سال ۱۴۰۲ خانهموزه بودند که قدردانی ویژهای از این هنرمندان به عمل آمد.
کد خبر 6098037 علیرضا سعیدی