به نقل از «ایرنا»

مجلس شورای اسلامی؛ از حذف ساختارهای موازی تا تحقق نظام حزبی

تاریخ انتشار: ۱ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۸۱۳۳۲۹

تهران-ایرنا- فعالان سیاسی، تقویت جایگاه مجلس شورای اسلامی به عنوان رکن اصلی قانونگذاری در نظام سیاسی ایران را مستلزم رفع ساختارهای موازی، تحقق نظام حزبی و پرهیز از حاشیه های سیاسی می دانند.

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، مجلس شورای اسلامی، مهمترین نهاد قانونگذاری در نظام سیاسی ایران و مظهر مردم سالاری و مشارکت واقعی مردم در تعیین سرنوشت خود است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در واقع مجلس نهادی مبتنی بر آرای مردم است و نمود عینی اهمیت نقش آفرینی آحاد ملت در تصمیم سازی ها و تدوین قوانین به شمار می رود.
مجلس به عنوان بخشی از قوه مقننه در کنار دو قوه مجریه و قضاییه، ارکان اصلی نظام جمهوری اسلامی را تشکیل می دهد و در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز در اصول و فصول گوناگون بر اهمیت جایگاه و شان مجلس به عنوان نهاد قانونگذاری تاکید شده است به طوری که اصل 63 بیان می دارد ؛ «دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی چهار سال است. انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود به طوری که کشور در هیچ زمانی بدون مجلس نباشد.»
علی رغم اهمیت و جایگاه خاص آن به لحاظ ساختاری و سیاسی- اجتماعی، برخی دیدگاه ها براین است که این نهاد مهم و بنیادی چند سالی است از شان واقعی خود فاصله گرفته و این موضوع نه شایسته مجلس و نه نظام جمهوری اسلامی است و بنابراین ضرورت تقویت این بخش مهم در نظام سیاسی احساس می شود.
گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا در گفت و گویی با «حشمت الله فلاحت پیشه » نماینده مجلس و «عبدالله ناصری » فعال سیاسی اصلاح طلب در خصوص مجلس به گفت وگو نشسته است .
« فلاحت پیشه» با تاکید بر اهمیت بنیادی مجلس می گوید: در راس بودن مجلس فقط با شعار و حرف میسر نمی شود بلکه امری نیازمند تغییرات ساختاری است.
«عبدالله ناصری»، فعال سیاسی اصلاح طلب و استاد دانشگاه نیز بر این دیدگاه است که مجلس باید برای قوانین ضد ونقیضی که در ادوار مختلف تصویب شده و به عنوان پارازیت بر سر راه دولت قرار دارد، چاره اندیشی کند.

**مجلس در ایران با جایگاه واقعی خود فاصله دارد
اهمیت جایگاه مجلس شورای اسلامی نخست به نقش قانونگذاری آن باز می گردد و دیگر اینکه مجلس نهاد نمایندگی ملت و نقش آنان در تصویب و تدوین قوانین است.
فلاحت پیشه با بیان اینکه «در قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی، مجلس در راس امور است» به پژوهشگر ایرنا گفت: اگر چه مجلس به عنوان رکن مهم قانونگذاری در ایران مطرح و در قانون اساسی نیز به شان و جایگاه واقعی آن تاکید شده است اما به اعتقاد من مجلس شورای اسلامی در ایران هنوز با جایگاه واقعی خود فاصله دارد.
این نماینده مجلس افزود: برای بهبود جایگاه کنونی مجلس و دستیابی به شان واقعی آن به دو تحول نیاز است؛ نخست تحول ساختاری و دیگر سیاسی- اجتماعی و فرهنگی.
«در حوزه تحولات ساختاری اعتقاد من بر این است که نمایندگان باید به صورت استانی انتخاب شوند، دیگر آنکه نمایندگان از بخشی نگری اجتناب کنند و نسبت به مسائل و موضوعات خرد و کلان جامع نگر باشند. بخشی نگری نمایندگان و توجه آنان به مسائل و موضوعات کوچک و خرد باعث شده است که کمتر به مسائل و ملی بپردازند و این مساله دون شان نمایندگیِ مجلس قانونگذاری است. مساله دیگر اینکه؛ فراکسیون های مجلس اغلب موقتی هستند و می توان گفت که با هدف تقسیم مناصب شکل می گیرند که این مساله بر شکاف بیشتر مجلس با جایگاه واقعی آن می افزاید.»
فلاحت پیشه به تنگناهایی که مجلس شورای اسلامی با آنها روبرو است، پرداخت و گفت: برای بهبود جایگاه مجلس شورای اسلامی بهتر است که انتخاب نمایندگان مجلس شورای اسلامی به صورت استانی انجام شود.
وی خلاء نظام حزبی در ایران را از تنگناهای مجلس قانونگذاری در ایران دانست و تصریح کرد : نبود تحزب باعث شده است که بسیاری از کسانی که به عنوان نماینده مجلس انتخاب می شوند، بدون پشت سرگذاشتن فرآیندهای سیاسی، به یکباره به نهاد قانونگذاری وارد شوند. در ایران حزب نداریم و جناح های سیاسی، حقوق احزاب را پایمال کرده اند، این امر زمینه ای را فراهم ساخته که به واسطه آن کسانی به صورت خلق الساعه به مجلس راه یابند و مشکل ساز شوند.

**ساختارهای هم ارز، مانعی برای نهاد قانونگذاری است
ساختارهای موازی اگر چه به ظاهر با هدف تسهیل و کمک در امور مدیریتی کشورتشکیل شده اند اما برخی دیدگاه ها بر این است که این ساختار ها نظام تصمیم گیری را در نهادهای مختلف با مشکل روبرو کرده اند، در واقع این ساختارها به جای تسهیل امور، به نوعی به دنبال مانع تراشی و بر سرراه دولت و دیگر نهادهای قانونگذار عمل می کنند.
در همین زمینه ناصری با بیان اینکه در نظام جمهوری اسلامی بر پایه تفکیک قوا شکل گرفته است، گفت: بر مبنای تفکیک قوا، مجلس شورای اسلامی به عنوان رکن اصلی قانونگذاری در قانون اساسی معرفی شده است، اما برخی مراجع هم ارز در نظام سیاسی مخل وظایف و کارکردهای نهادی مجلس به شمار می روند.
وی با تاکید بر اینکه شان و جایگاه مجلس به عنوان نهاد نمایندگان ملت هم در کشورهای در حال توسعه و هم توسعه یافته رعایت می شود، اظهار کرد: در ایران قوه مقننه هم به عنوان ناظر و هم قانونگذار از جایگاه مهمی برخوردار بوده و در قانون اساسی نیز به آن تاکید شده است در حالیکه آنچه مشاهده می کنیم با فلسفه نهاد قانونگذاری و شانِ وظایف و عملکرد مجلس، بسیار فاصله دارد.
به گفته ناصری؛ در نظام سیاسی ایران با توجه به نظارت استصوابی، روند انتخاب نمایندگان از شرایط استثنایی برخوردار است این مسائل موجب شده که در برخی دوره ها مجالس در خور شان ملت و تشخیص منافع ملی باشد، شکل گیرد، زیرا افرادی به عنوان نماینده تایید و انتخاب می شوند که عملکرد آنان دور از شان نمایندگی و خانه ملت است.
وی شکاف زمانی 12 ساله در کارنامه مجلس به ویژه در مجالس هفتم، هشتم و نهم را یک نقیصه در کارنامه مجلس شورای اسلامی دانست و گفت: مجالس این دوره ها کارنامه موفقی از خود بر جای نگذاشته اند نه به لحاظ نقش نظارتی و نه به لحاظ قانونگذاری. در این دوره ها مجلس با شرایط خاصی شکل گرفت و ما شاهد مصوبات ویژه و حضور نمایندگانی هستیم که با ساختار کلی کشور، عرصه مدیریتی، سطح فرهیختگی جامعه هیچ تناسبی نداشته اند. از این رو مجلس باید برای قوانین ضدونقیضی که در ادوار مختلف تصویب شده و به عنوان پارازیت بر سر راه دولت قرار دارد، چاره اندیشی کند.
به گفته این فعال سیاسی؛ در کنار تصویب برخی قوانین و مصوباتی که کارنامه مجلس را خدشه دار کرده است، کمرنگ شدن نقش نظارتی، این نهاد را شان واقعی خود دور ساخته است. این مساله نیز از این دیدگاه ناشی می شود که نقش نظارتی را فقط به قوه قضاییه منتسب می دانند در حالی که مجلس نیز باید با توجه به جایگاه دیوان محاسبات بتواند نقش نظارتی خود را به خوبی ایفا کند.
ناصری شکل گیری تحزب و احزاب واقعی را از عوامل تقویت کننده جایگاه مجلس شورای اسلامی برشمرد و افزود: نظام حزبی در ایران ضعیف است اگر ما احزاب قدرتمندی داشته باشیم که نمایندگان حزبی خود را معرفی و در رقابت های انتخاباتی وارد کنند به جلوحرکت خواهیم کرد. از طرفی قانون انتخابات و موانعی از جمله مراجع استعلام صلاحیت و نظارت استصوابی که در روح قانون اساسی وجود ندارند، مجلس را از شان واقعی خود دور می کنند.
سخن آخر آنکه، اهمیت مجلس به لحاظ نقش و جایگاه آن در ساختار قدرت و مدیریت نظام سیاسی جمهوری اسلامی و همچنین نقش دخالت و نظارت آن در مسائل و موضوعات داخلی و خارجی اعم از سیاست خارجی تا امور فرهنگی به صورت آشکار در اصول 62 تا 99 قانون اساسی مورد تاکید قرار گرفته است.
فعالان سیاسی در خصوص تقویت جایگاه مجلس به تنگناها و مسائلی که بر سر راه مجلس وجود دارد، اشاره می کنند؛ مسائلی همچون ساختارهای موازی، پرداختن به حاشیه ها و همچنین نبود نظام حزبی. این مسائل باعث می شود، مجلس از از جایگاه و شان واقعی و شایسته خود فاصله بگیرد و کارایی لازم و کارکردهای واقعی خود را نداشته باشد. با توجه به آنچه گفته شد، تقویت جایگاه مجلس نیازمند تقویت نظام حزبی، حذف نهادهای و ساختارهای موازی و پرهیز از دخالت دیگر دستگاه و قوا در امور نهاد قانونگذاری است.

پژوهشم**3050**1601**خبرنگار: فاطمه دوله ** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۸۱۳۳۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نشست همفکری منتخبان مجلس دوازدهم برگزار می‌شود

سخنگوی شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی با اعلام خبر برگزاری نشست منتخبان مجلس دوازدهم به دعوت شورای ائتلاف گفت: این نشست امروز سه‌شنبه برگزار می‌شود.

به گزارش ایسنا، امیرابراهیم رسولی افزود: این روزها نشست‌های مختلفی توسط گروه‌های سیاسی و صنفی یا توسط افراد برگزار می‌شود، ائتلاف با احترام به همه سلایق نشست منتخبان مجلس دوازدهم رابه جهت همدلی و همفکری برگزار می‌کند و امیدواریم مجلس آتی بتواند نقش خود را به خوبی ایفا کند.

وی ادامه داد: برخی روشی جز بی‌اخلاقی و تخریب ندارند، بی‌محلی سیاست ما به این قلیل افراد است. مسئله ما مردم و کشور است و با عنایت به رهنمودهای رهبرانقلاب در باب وحدت و پرهیز از مجادلات بیهوده سیاسی از آن‌ها و رفتارشان عبور می‌کنیم.

انتهای پیام