به دنبال دوستی دشمن
تاریخ انتشار: ۴ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۸۵۸۵۴۲
به شهادت همگان اعم از موافق و منتقد یا مخالف برجام، دوران پسابرجام با پیش از آن تحولی ماهوی به خود ندیده است که به معنای آسودگی مردم از تحریم‌ها یا بهره مندی آنها از فضای آرام بدون تحریم باشد. جهان نيوز - دکتر حسین کچویان*: انقلاب و نظام اسلامی طی چهاردهه تاریخ حماسی و شکوهمند مبارزه و پایداری در برابر نظام تجاوزگر و سلطه‌طلب غرب تجددی به رهبری آمریکا، هیچگاه در موقعیتی چنین خطیر و سرنوشت ساز قرار نداشته است که اکنون به شکل تناقض آمیزی درگیر آن است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما رمزگشایی از این تناقض نما و حل آن، برعکس آنچه در بدو امر به ذهن می‌نمایاند، دشوار نیست. برای حل این معضله ظاهری؛ پرسش از دلایل پیدایی این موقعیت بالقوه تهدید کننده و به غایت خطر آفرین، کفایت می‌کند. با توجه به اینکه طی تمام چهاردهه تاریخ ظهور و بالندگی انقلاب اسلامی حتی یک روز خالی از خصومت‌ها و توطئه‌های غرب به رهبری آمریکا نبود، با این حال بدون هیچ اغراق و گزافه‌ای تا همین رویارویی‌های اخیر نیز همیشه پیروز و سربلند بوده‌ایم؛ اماچه تغییر و تحولی ما را به این نقطه کشانده است؟
هنگامی که به وضوح، هر ناظر کمابیش آشنا به حقایق و واقعیات سیاسی-امنیتی می‌تواند تغییر معادلات قدرت به نفع نظام اسلامی را تشخیص دهد، آیا دگرگونی در ماهیت تهدیدات علت پیدایی این وضعیت است؟ بی شک تشدید اقدامات خصمانه آمریکا، نقض مکرر برجام و طراحی آنچه «مادر تحریم‌ها» خوانده شده، حکایت از تلاش‌های تازه آمریکا در میدان خصومت‌های دیرپای آمریکا بر ضد مردم و کشور می‌کند؛ اما حتی اگر گزینه نظامی که به طور قطع بیرون از امکانات و توانایی بالفعل آمریکاست، روی میزبازگردد، این گزینه به علاوه گزینه تحریم‌ها چه تحول تازه‌ای در این زمینه به وجود می‌آورد؟ این تغییرات هر چه که باشند، حداکثر تغییر درجه‌ای و کمی در تهدیدات آمریکا ایجاد می‌کند، نه تغییر ماهوی که معادلات موجود را به شکل خطرناکی دگرگون کند! این دسته از تغییر تهدیدات به هر میزان که باشد قطعاً هرگز به‌اندازه وضعیت پیش از برجام تهدید کننده نخواهد بود. برجام هر ضرری که داشته است، منافع راهبردی ناشی از راهبرد نرمش قهرمانانه را نیز داشته است. اولاً، جبهه همراه خصم اصلی یعنی آمریکا را مخدوش و مختل کرده است. گذشته از عدم امکان همراهی روسیه و چین با آمریکا در وضعیت کنونی، حتی همراهی اروپا با تحریم‌های پسابرجامی محل سؤال است. در بدترین حالت نیز تحریم‌های آمریکایی پسابرجام در موقعیت قبلی آن نخواهد بود تا بتوان از آن، وضعیت خطیر کنونی را فهم کرد!
با توجه به اینکه تغییرات احتمالی در جبهه خصم به ویژه آمریکا نمی‌تواند معمای تناقض آمیز و موجود در موقعیت کنونی را مفهوم کند، منطقاً پاسخ را بایستی در تغییرات جبهه خودی جستجو کرد. از آنجا که آرای مردم در دو انتخابات 92 و96 ریاست جمهوری حمل بر تمایل آنها به مذاکره و حل بحران هسته‌ای شده است، این ممکن است به معنای تضعیف مقاومت مردمی و شکنندگی آنها در برابر «برگشت به دوران تحریم» گرفته شود. بدون اینکه نفیا یا اثباتا تغییر رأی مردم در دو انتخابات ریاست جمهوری را به معنای ذکر شده، مورد مناقشه قرار دهیم، رد این نظر با دلایل واضح‌تر و غیر قابل تردید یا تشکیک نیز ممکن است. اولاً مگر پس از برجام ما از تحریم‌ها و دوران آن گذشتیم که اقدامات خصمانه آمریکا در نقض برجام و تحدید تحریم‌ها، برگشت به دوران تحریم‌ها به حساب آید؟
به شهادت همگان اعم از موافق و منتقد یا مخالف برجام، دوران پسابرجام با پیش از آن تحولی ماهوی به خود ندیده است که به معنای آسودگی مردم از تحریم‌ها یا بهره مندی آنها از فضای آرام بدون تحریم باشد. با توجه به این حقیقت، حتی تحریم‌های تازه نیز نمی‌توانند به عنوان دلیلی بر پیدایی وضعیت تازه در جبهه مردم باشد که به اعتبار آن یا به بیان روشن‌تر با طرح از میدان به‌در رفتن یا شکنندگی و ضعف مردم، سخن از تغییر معادله قدرت و مقاومت به میان آورد. ثانیاً هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که رأی مردم بر فرض قبول معنای انتسابی به آن، وادادگی و تسلیم در برابر دشمن بوده است. در بدترین حالت مردم خواسته‌اند که در عین حفظ عزت و اقتدار یعنی حفظ دستاوردهای هسته‌ای، گردش و جریان عادی اقتصاد و معیشت را نیز شاهد باشند. به شهادت تمام نظرسنجی‌هایی که از داخل یا از سوی طرف‌های خارجی صورت گرفته است، مردم هیچگاه تسلیم و سازش مطلق یعنی وا دادن در برابر تهدیدات دشمن و شکست را نمی‌پذیرند و نخواسته‌اند. ثالثاً همان‌گونه که این نظرسنجی‌ها گویای آن است مردم با آگاهی از رفتارهای قلدرمآبانه و استکباری آمریکا در نقض برجام، گزینه ادامه مقاومت را انتخاب کرده‌اند. در واقع در وضعیت پسا برجام با آگاهی از حقیقت بهانه جویی‌های آمریکا، بی شک اگر ظرفیت و توان مقاومت مردم افزون نشده باشد، که بر اساس تجربه چهاردهه گذشته شده، قطعاً کمتر نشده است. از پیامدهای مبارک نرمش قهرمانانه و در حقیقت مهمترین آنها، چه در خارج و چه در داخل، خصوصاً در رابطه با مردم، درک این حقیقت است که رفتارهای آمریکا جز از سر خصومت، بی منطق و غیر انسانی نیست. بلکه همان‌گونه که به کرات و با تعابیر مختلف مقامات آمریکایی از جمله گاسپاروانبرگر، وزیردفاع ریگان رییس جمهور آمریکا، صراحتاً در سفر به خلیج فارس و روی ناو آمریکایی و در دیدار با نظامیان آمریکایی گفت؛ آنها به چیزی کمتر از خشکاندن ریشه ملت ایران رضایت نخواهند داد و غیر ازآن هرچه در مورد حقوق بشر، بمب هسته‌ای و تروریزم و تهدیدات ایران در منطقه می‌گویند، بهانه‌ای برای تأمین این هدف است.
بنابراین در پرتوی چنین درکی از ناحیه مردم اگر تغییری در معادله قدرت اتفاق افتاده باشد، به نفع مقاومت سرسختانه‌تر و بدون تردید یا تزلزل است که نتیجه آن، کاهش خطر تهدیدات دشمن است نه افزایش آن! اما در وضعیتی که امکانات و ابزارهای خصم برای تهدید و خصومت ورزی، تغییری ماهوی را نشان نمی‌دهد و در جبهه خودی در مردم هم ضعف و سستی را که به معنای وادادگی و قبول شکست باشد، نمی‌توان دید؛ چرا بایستی سخن از موقعیتی خطرناک و بی سابقه در تاریخ خصومت‌های غرب به رهبری آمریکا علیه ملت ایران و انقلاب یا نظام اسلامی به میان آورد؟ ذکر این نکته به‌رغم وضوح آن، بی فایده نیست که پاسخ این سؤال، تغییر ماهوی در ظرفیت‌ها و امکانات کشور در پاسخگویی به تهدیدات و طرح‌های آمریکا نیز نیست. در واقع اگر تغییری در این زمینه رخ داده باشد همانطوری که بدواً گفته شد در جهت مثبت است. به نظر نمی‌رسد ابهامی در افزایش توانایی‌ها و ظرفیت‌های سیاسی، نظامی کشور وجود داشته باشد. بر کنار از افزایش قدرت دفاعی کشور، یک تغییر مهم در این زمینه، پیروزی‌های حاصله در منطقه است که با از بین بردن یا کاهش بسیار زیاد خطر تروریزم و خنثی کردن طرح‌های منطقه‌ای آمریکا، همزمان قدرت دفاعی و قابلیت سیاسی کشور را برای مقابله با هر اقدام خصمانه و تهدید جدید آمریکا و غرب، به میزان بسیار بالایی افزایش داده است.
اکنون با حذف تمامی احتمالاتی که می‌توانست پاسخگوی سؤال ما باشد و با آگاهی از اینکه در شرایط پس از برجام و نرمش قهرمانانه، معادلات قدرت نسبت به قبل از آن و حتی طی چهاردهه گذشته به نفع کشور است، می‌توان از تحولی راهبردی سخن گفت که ریشه و منشأ اصلی تهدید بی‌سابقه و بسیار خطرناک وضعیت موجود است. با اینکه از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی خصومت غرب به رهبری آمریکا علیه نظام برآمده از انقلاب و مردم انقلابی ایران، پایدار و ریشه‌ای، متوجه نابودی کشور به هر شکل ممکن، از جمله تجزیه یا جنگ داخلی ودیگر اشکال ممکن بوده است، در حال حاضر راهبردهای این کشور به دلیل مختلف با تغییراتی همراه بوده است. وجه مهمی از این تغییرات مربوط به دیدگاه‌های سیاسی حاکم بر آمریکا در مورد جبهه بندی‌های درونی ایران و گروه‌های سیاسی کشور است. آمریکا در تلاش برای ایجاد شکاف و چند دستگی در نظام سیاسی کشور و در جامعه، از همان آغاز به دنبال یافتن نیروها و افرادی در میان جناح‌ها یا گروه‌ها و شخصیت‌های به اصطلاح میانه روی سیاسی بوده است که بتواند به کمک آنها طرح‌های خود را برای مهار و براندازی انقلاب اسلامی و نظام انقلابی حاکم بر ایران دنبال کند. آغاز این تلاش‌ها با دیدار برژینسکی دستیار امنیت ملی دولت کارتر بود که بعدها در جریان ایران گیت با سفر دستیار امنیت ملی ریگان و دیدار با نمایندگانی از سوی مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی ادامه پیدا کرد. این سیاست که در زمان دولت‌های آیت الله هاشمی دنبال شده، پس از دوم خرداد 76 با سرمایه گذاری جدی‌تری ادامه یافت و مطابق اظهارات هیلاری کلینتون و دیگر مقامات آمریکایی در جریان فتنه 88 به میزان زیادی در تلاش برای ایجاد کودتای مخملی در کشور، به اهداف خود نزدیک شد.
با این حال برجام نشان داد در راهبرد سیاسی آمریکا در مواجهه با انقلاب اسلامی و نظام سیاسی کشور تحولی جدی و ظریف رخ داده که پیچیدگی و ماهیت خطر موقعیت کنونی کشور در آن نهفته است. این تحول که ظاهراً با تأسف تمام، مورد غفلت کلی قرار گرفته ، علت شکست برجام نیز هست زیرا صرف نظر از ماهیت و نیت واقعی حجت الاسلام روحانی و دولت وی، راهبردی که مبنای ورود و عملکرد وی و تیم او در مذاکرات هسته‌ای شد، به اعتبار رویکرد یا راهبرد سیاسی پیشین آمریکا طراحی شده بود. این تصور و توهم که آمریکایی‌ها با یافتن به اصطلاح نیروهای معتدل و میانه رو در پیگیری راهبرد سیاسی خود، آنچه را این نیروها خواهان آن هستند بدون هیچ تردید و ابهامی به‌راحتی خواهند داد، اساس راهبردی روحانی و تیم وی در مذاکرات هسته‌ای قرار گرفت. نتیجه این راهبرد بواسطه اعتماد بی قید و شرط به آمریکا قرارداد نامتوازنی شد که صرف نظر از عدم توازن، فاقد سازوکارهای مناسب برای مواجهه با بدعهدی و تخلفات فعلی آمریکا از آن است.
اما آنچه اکنون کشور را در خطیرترین وضعیت آن طی چهاردهه گذشته در مواجهه با آمریکا قرار داده است، تداوم و استمرار تلقی غلط روحانی و دولت وی در مورد راهبردهای آمریکاست که جریانات اصلاح طلب نیز در آن اشتراک دارند. با اینکه برجام نشان داده است که راهبرد آمریکا در قبال نیروهای منتقد یا مخالف یا معارض درونی کشور، شکل پیچیده‌ای به‌خود گرفته است، تداوم این نگاه در مورد این راهبرد، نتیجه‌اش وضعیت کنونی است. در این وضعیت از یک طرف با کشوری روبه‌رو هستیم که چون همیشه با تمام توان و به‌صورت فعال با برنامه‌ای منسجم در میدان جنگ و خصومت علیه کشور حاضر است اما در مقابل آن دولتی قرار دارد که همچنان به دنبال جلب نظر آمریکا و غرب بوده و اقتضائات حضور در نبرد فعال و جنگ همه جانبه آمریکا را رعایت نمی‌کند. آنجا که حتی حاضر نیست به‌رغم نقض مکرر برجام و تخلفات بی شمار آمریکا، مطابق همین قرارداد نامتوازن برجام عمل کرده و به اقدام متقابل دست بزند. با اینکه رفتار شوک آور و غیر قابل انتظار آمریکایی‌ها، روحانی و دولت وی را متحیر و گیج کرده است، بواسطه امتناع از قبول تحول در راهبرد سیاسی آمریکا در رابطه با نیروهای معتدل و میانه رو به اشکال مختلف از زیر بار طراحی راهبرد مناسب با این تحول راهبردی آمریکا و رهاکردن راهبرد سابق خود در جلب نظر آمریکا و غرب خودداری می‌کند. از جمله اینکه با تفکیک میان اروپا و آمریکا به سیاست شکست خورده دیگری بر می‌گردد که در قرارداد سعدآباد نتیجه آن را دیده است. در حالی‌که پس از برجام نیز اروپایی‌ها نشان دادند که مثل همیشه در زمینه مواجهه با ایران، طراح و سیاستگذار آمریکا بوده و آنها صرفاً مجری برنامه‌ها و اوامر آمریکا هستند.
با اینکه پیچیدگی رفتار و عملکرد اروپایی‌ها در چارچوب راهبرد جدید آمریکا مساله‌ای است که در تناسب با این راهبرد نباید مورد غفلت قرار گیرد، اما نتیجه حاصله یکی است. در هر حال بعید است کسی شک یا تردیدی در این داشته باشد که وضعیت کنونی تا چه حد خطرناک و تهدید کننده است. نتیجه نبردی که در آن یک طرف با خصومت تمام با طراحی حملات پی در پی و فلج کننده، مصمم برای از پا درآوردن نیروی مقابل است، در حالی‌که طرف مقابل به اشکال مختلف از حضور جدی در میدان نبرد سرباز زده یا به انکار واقعیت خصومت خصم دست می زند یا اینکه به دنبال جلب نظر محبت آمیز وی است یا نهایتاً خود را مشغول جلب نظر متحد خصم می‌کند، روشن است. این وضعیت عجیب است که کشور را در خطرناک‌ترین موقعیت تاریخی خود پس از انقلاب اسلامی قرار داده است. طی چهار دهه گذشته حتی زمانی‌که به‌طور مثال آیت الله هاشمی رفسنجانی هرگز نسبت به ماهیت خصمانه آمریکا و اقدامات توطئه آمیز آن غفلت نداشت، بلکه به تناسب به اقدامات متقابل در برابر آن دست می‌زد، در حالی‌که هنوز آمریکا در چارچوب راهبرد قدیمی خود حاضر به سرمایه گذاری روی به اصطلاح نیروهای میانه رو و معتدل بود؛ اما در وضعیت حاضر با اینکه برجام نشان داده است آمریکا به‌راحتی نیروهای معتدل و میانه رو را قربانی کرده و حاضر به قبول هیچ‌گونه هزینه‌ای برای آنها نیست، استمرار عمل و تصمیم گیری در چارچوب راهبرد قبلی آمریکا هیچ معنایی جز خودکشی ندارد؛ اما عدم قبول واقعیت جدید راهبرد آمریکا تنها به معنای خودکشی نیروهایی نیست که بر اساس راهبرد پیشین آمریکا در مورد سرمایه گذاری روی نیروهای میانه‌رو و معتدل عمل می‌کنند. ادامه عمل در این چارچوب به معنای سوق دادن کشور به سمت شکست قطعی مردم و بالا بردن دست نظام و تسلیم ایران نیز هست. چون این‌کار معنایی جز پشت کردن به میدان جنگ و واگذاری آن به دشمن ندارد که فعال مایشاء و بدون مانع و اقدامات دفاعی یا تهاجمی مناسب، حملات خود را تا فروپاشی و تسلیم کامل کشور و مردم ادامه می‌دهد.
روشن است که حل این وضعیت تناقض آمیز و چاره آن در چیست. لازم است که آقای روحانی و دولت وی به عنوان نیروی اصلی در جبهه نبرد کنونی، واقعیت راهبرد تازه آمریکا را بپذیرد. برجام به رغم ضررهای بی‌شمار آن نفع‌های متعددی داشته است. از جمله این نفع‌ها، آگاهی از تحول رویکرد راهبردی آمریکا در مواجهه با کشور، از راهبرد تفکیکی به راهبرد یک کاسه است که البته پیچیدگی‌ها و ظرافت های آن در جای خود باید مورد بحث قرار گیرد. در صورت درک این تحول همانطوری‌که در آغاز گفته شد، در میدان نبرد پسابرجامی، تعادل نیروها هیچگاه به اندازه حال به نفع انقلاب اسلامی، نظام و مردم انقلابی ایران نبوده است. اگر چهاردهه مقاومت، جز تداوم و پیشروی انقلاب اسلامی در مقابل شکست غرب به رهبری آمریکا نتیجه‌ای نداشته است، نتیجه نبرد در وضعیت کنونی در قیاس با هر زمان دیگری به‌طور مشخص و روشن به نفع مردم ایران خواهد بود. ان شاالله.
*استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران
منبع: جهان نيوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jahannews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جهان نيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۸۵۸۵۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نباید با ایجاد دوقطبی‌های کاذب دشمن را به طمع بیندازیم
به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله سید محمدعلی آل‌هاشم در خطبه‌های نماز جمعه این هفته تبریز اظهار کرد: خیزش دانشجویان آمریکا و اروپا را شاهد هستیم که به عبارتی شورش عقلانیت و انسانیت بر علیه شرارت است.
وی افزود: امروز عقلانیت به دانشگاه‌های اروپا و آمریکا رفته است به طوری که بیش از هزاران استاد و دانشجو دستگیر شده‌اند.
امام جمعه تبریز گفت: نفرت عمومی از رژیم صهیونیستی و حامیان آن در حال گسترش است و این تظاهرات را باید نشانه این دانست که مقابله با ظلم یک امر فطری است.
وی اذعات داشت: همه این تحولات نشانگر فروریزی صهیونیست که از بام جهان فرو ریخته است، می‌باشد.
خطیب نماز جمعه تبریز تاکید کرد: اجتماعات ضد لیبرال دموکراسی به مرز بحران نزدیک و نظم جهانی لیبرالیسم به بحران رسیده آمریکا تفاوت پیدا کرده‌اند به طوری که جوانان آمریکا طرفدار فاسطین ودولتمردان خامی صهیونیست است و این تفاوت‌ها به مرور در همه موارد در این کشور خود را نشان خواهد داد.
وی افزود: امروز صحنه بین المللی شفاف و روشن است و امروز تنها ایران در برابر صهیونیست‌ها نایستاده و بلکه همه صف کشیدند.
امام جمعه تبریز اظهار کرد: دشمن از طریق رسانه‌های خود به دنبال بازسازی اغتشاش و آشوب در کشور است. هر روز یک خبر جعلی و انحرافی منتشر می‌کنند تا دستگاه افکار عمومی را مختل کنند. دشمن به دنبال بازتولید نفرت در جامعه است نسخه تمام این هجمه‌ها، حفظ وحدت و انسجام ملی است نباید با ایجاد دوقطبی‌های کاذب دشمن را به طمع بیندازیم. همه وظیفه داریم موضوعات فرعی را تبدیل به اصل نکنیم دستگاه‌های دولتی و اجرایی باید چرخه خدمات رسانی را افزایش دهند باید خدمت به مردم اصل قرار گیرد.
وی متذکر شد: نباید با ایجاد دو قطبی دشمن را دچار طمع کنیم؛ موضوعات فرعی را اصل نکنیم و البته خدمت به مردم باید در اصل مسئولان باشد.
حضور مردم را هرچه سریع‌تر بررسی کند و بهترین راه‌ها و سازوکارها برای مشارکت مردم در تحقق جهش تولید را برگزیده و عملی سازد.
وی به انتخابات دور دوم مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: در تبریز و شبستر و میانه انتخابات برگزار خواهند شد که اولاً مردم برای مشارکت قوی و به تبع آن مجلس قوی دقت کنند.
آل‌هاشم متذکر شد: همه اقشار و گروه‌ها باید در شرکت در انتخابات و مردم را جهت حضور ترغیب کنند.
وی از کاندیداهای راه یافته به دور دوم درخواست داریم اخلاق را رعایت کنند زیرا تخریب زیبنده ما نیست و خودتان را معرفی کنید و دیگری را تخریب نکنید.
خطیب نماز جمعه تبریز خاطرنشان کرد: امروز جامعه آموزش و پرورش و دانش آموزان در عرصه‌های گوناگون افتخار برای کشور هستند.
وی با اشاره به بازدید امروز خود از مدرسه طالقانی که آزمون قرآن در آن برگزار می‌شد، گفت: این مدرسه امروز مملو از دانش‌آموزان بود که برای آزمون حفظ قرآن آمده بودند.
وی در اعلام مناسبت‌های هفته به شهادت امام جعفر صادق (ع) اشاره کرد و گفت: فردا دسته‌جات حسینی در بازار و خیابان‌ها عزاداری خواهند کرد.
امام جمعه تبریز اذعان داشت: امام جعفر صادق (ع) دلیل اصلی احیای مذهب شیعه است و او به راستی همانند اسمش به عنوان نهر جاری پرفایده عمل کرد.
وی به ۱۸ اردیبهشت روز هلال احمر اشاره کرد و گفت: تأمین برای احترام انسان‌ها، کوشش برای صلح و پایداری میان ملت‌ها، حمایت از ملت‌ها و سلامت آنها، حضور در بحران‌ها از جمله ویژگی‌های هلال احمر است که برای این خدمات مرز نمی‌شناسند.
آل‌هاشم متذکر شد: هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در زلزله ترکیه افتخارآفرینی کردند که هیچگاه فراموش نمی‌شود.
امام جمعه تبریز با اشاره بر اهمیت اسناد ملی گفت: تاریخ گواه این است که هرگونه تلاش برای از بین بردن اسناد و هویت ایران شده است ولی همه تلاش شده است تا این اسناد و منابع گرانقدر حفظ شود.
کد خبر 6095720
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان