ضعف در محتوا آسیب ادبیات دینی است

یکی از رمان‌هایی که در سال‌های اخیر درخصوص واقعه عاشورا منتشر شده و به‌شکلی ادبی و غیرمستقیم درخصوص این رویداد مهم تاریخ اسلام به روشنگری پرداخته، رمان «نامیرا» است که تحسین مخاطبان حرفه‌ای داستان را نیز به‌دنبال داشته است. صادق کرمیار، نویسنده رمان موفق «نامیرا» در گفت‌وگویی که می‌خوانید، یکی از معیارهای تفاوت میان رمان‌های دینی با غیردینی را میزان شناخت نویسنده از مباحث دینی در جامعه می‌داند و اعتقاد دارد که هر اندازه نویسندگان با موضوعات دینی آشنا باشند، آثار بهتری خلق می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ویژگی‌های ممیز آثار ادبی دینی با غیردینی را چه می‌دانید؟

دین مواجهه انسان با هستی است، در این مواجهه برای انسان‌ها پرسش‌هایی مطرح می‌شود که هرکسی همچون فیلسوف، عارف و نویسنده، آن‌ها را به‌شیوه خود روایت می‌کند. بنابراین پرسش‌هایی که نویسنده در مواجهه خود با هستی مطرح کرده است، در قالب نگارش داستان، رمان یا وجوه دیگر آثار ادبی جلوه پیدا می‌کند.

پرداختن به تاریخ ائمه اطهار(ع) در نگارش رمان‌های دینی از چه دشواری‌هایی برخوردار است؟

البته مباحث تاریخی جدای از مباحث دینی است، زیرا آن بخش از ادبیات تاریخی ما که برمبنای دین و پرداختن به زندگی ائمه اطهار(ع) باشد، بخشی از ادبیات دینی را تشکیل می‌دهد.

نویسنده در مواجهه با شخصیت‌های دینی ۲روش را ترسیم می‌کند؛ اگر از روش اول که در آن، نویسنده برای ترسیم شخصیت به روایتی داستانی می‌پردازد، بهره ببرد، این نوع از نگارش بسیار سخت است و نویسنده باید به مقدار نیاز، تسلط کافی روی زندگی شخصیت‌های تاریخی دینی همچون ائمه اطهار(ع) داشته باشد. شیوه دوم طرح پرسش توسط نویسنده در نگارش داستان یا رمان است که یا تا پایان، پاسخ پرسش‌های مذکور توسط نویسنده در داستان بیان می‌شود، یا ذهن مخاطب را برای یافتن پاسخ‌های احتمالی با آثار ادبی درگیر می‌کند.

آنچه که در پاسخ به این سؤال باید به آن اشاره کنم این است که با وجود این‌که تسلط نویسنده آثار ادبی دینی بر ادبیات دینی واجب است، اما این مهم، طی کسب تجربه و نگارش آثار مختلف با محوریت دین برای نویسنده ایجاد می‌شود. اما آنچه ممکن است سالیان سال نویسنده نتواند بر آن تسلط کافی یابد، شناخت کافی از زندگی ائمه اطهار(ع) برای نگارش بهتر آثار ادبی دینی است.

آیا کسب این شناخت و تسلط در دو حوزه ادبیات دینی و زندگی شخصیت‌های دینی و تاریخی ازطریق انجام تحقیق و پژوهش امکان‌پذیر است؟

بله، حتماً همین‌طور است، اما باید در مرحله اول برای نویسندگان پرسش‌هایی مطرح شود تا در مرحله بعد، زمان زیادی را برای انجام تحقیق و پژوهش بگذارند، زیرا تا زمانی‌که پرسشی برای نویسندگان مطرح نشود، نه‌تنها تحقیق و پژوهشی صورت نمی‌گیرد، بلکه آثار ادبی دینی نیز از کیفیت خوبی برخوردار نمی‌شوند.

در حال‌حاضر، کمیت و کیفیت آثار ادبی دینی در عرصه نشر کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

رشد کمی این‌گونه آثار شاید قابل‌توجه باشد، اما ازنظر کیفی خوب نیست؛ زیرا زمانی کیفیت آثار ادبی دینی مناسب است که نویسنده تسلط کافی بر ادبیات دینی، تاریخ زندگی ائمه اطهار(ع) و شیوه زندگی و فرهنگ آن‌ها داشته باشد و اگر نویسندگان به این مهم توجه داشته باشند، در حال‌حاضر باید شاهد استقبال مردم از آثار ادبی کنونی در بازار کتاب باشیم. همچنین اگر این‌گونه بود، این آثار باید مخاطبان زیادی می‌داشتند.

این درحالی است که ضعف در محتوا و عدم تسلط کافی نویسنده بر ادبیات دینی و تاریخی سبب شده که آثار وی نتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند.

برخی از نویسندگان، ویژگی‌هایی که سبب تفاوت میان آثار ادبی دینی با غیردینی می‌شود را قبول ندارند، آیا شما اعتقادی به این موضوع دارید؟

به‌نظرم نوع مواجهه نویسنده با هستی در مرحله اول و شیوه طرح این پرسش‌ها در داستان یا رمان سبب می‌شود تا آثار ادبی دینی با غیردینی معیارها و ویژگی‌های متفاوت از یکدیگر داشته باشد.

ادبیات دینی درحقیقت نتیجه جست‌وجوی نویسنده برای کشف جهان هستی است و اگر نویسنده بخواهد روایتی مستند و تاریخی از تاریخ ادیان و ائمه اطهار(ع) داشته باشد، باید بیشتر به کشف جهان هستی بپردازد تا اثر دینی خود را به بهترین شکل ممکن بنویسد. بنابراین با این دیدگاه، آثار دینی با غیردینی تفاوت‌های قابل‌توجهی با یکدیگر دارند.

منبع: روزنامه قدس

منبع: قدس آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۹۱۶۲۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

باید و نبایدهای کتاب دینی برای بچه‌های امروز

نویسنده کتاب «نقاشی قشنگ» درباره اقتضائات نگارش ادبیات دینی گفت: ساده‌نویسی و ساده‌سازی مفاهیم دینی برای مخاطب امروزی بسیار لازم و کاربردی است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،  «نقاشی قشنگ» براساس حدیثی از امام رضا(ع) به نویسندگی لعیا اعتمادی، نویسنده حوزه کودک و نوجوان از سوی انتشارات به‌نشر منتشر و راهی بازار کتاب‌های کودک و نوجوان شد. این اثر یکی از جلدهای مجموعه 12 جلدی «یک قصه، یک حدیث» است. هر داستان این مجموعه بر اساس یکی از احادیث امام رضا(ع) است. نویسنده کتاب حاضر داستان را براساس سخنان ارزشمند امام رضا(ع) مبنی بر اینکه «تدبیر قبل از عمل، تو را از پشیمانی باز می‌دارد» نوشته که در کتاب عیون اخبار‌الرضا ذکر شده است.

اعتمادی درباره تجربه نوشتن داستان «نقاشی قشنگ» بر اساس یک متن دینی گفت: نوشتن این دست از داستان‌ها نشان می‌دهد که می‌توان آثار دینی را مطابق با شرایط جامعه امروز برای نسل کودک و نوجوان روایت کرد.

این نویسنده درباره ماجرای کتاب حاضر یادآور شد: ماجرای داستان «نقاشی قشنگ» در مدرسه دخترانه و روابط بین دو همکلاسی روایت می‌شود که یکی از آنها علاقه‌مند است تا با هم دوست باشند و برای همین، کاری انجام می‌دهد که از قضا این عمل باعث ناراحتی همکلاسی می‌شود و... . پایان کتاب نیز تلاش شده است براساس حدیثی از امام رضا(ع) نتیجه رفتار شخصیت‌های داستان به مخاطبان واگذار شود.

"اسوه"های زندگی را با این کتاب بشناسیم

اعتمادی به اقتضائات امروز برای نوشتن کتاب ویژه نسل جدید اشاره و اضافه کرد: مخاطبان امروز ما بخصوص کودکان با فضاهای زیادی روبه‌رو هستند؛ بنابراین فکر می‌کنم نوشتن داستان‌های مذهبی با حجم کم باعث می‌شود کتاب با اقبال بیشتری برای خوانده شدن توسط مخاطبان روبه‌رو شود. نوشتن داستان‌های مذهبی بخصوص داستان درباره زندگی و سیره ائمه(ع) به قلم نویسنده بستگی دارد؛ اما ساده‌نویسی و ساده‌سازی مفاهیم دینی برای مخاطب امروزی بسیار لازم و کاربردی است.

اعتمادی که فقط همین یک داستان را در مجموعه «یک قصه یک حدیث» از خود به یادگار گذاشته است، درباره ارتباط نویسنده با تصویر گر اثر، گفت: در کتاب «نقاشی قشنگ» تا حدودی تعامل با تصویرگر داشتم ؛البته به طور غیرمستقیم. به این صورت که در طول کار تصاویر به طور فرم به فرم برایم فرستاده می‌شد. ارتباط بین تصویر گر و نویسنده منجر می‌شود که ارتباط بهتری بین متن و تصویر در اثر ایجاد شود.

کتاب «نقاشی قشنگ» به قلم لعیا اعتمادی و تصویرگری حدیث جزایری به تازگی از سوی کتاب‌های پروانه (گروه کودک و نوجوان به‌نشر) در 24 صفحه مصور رنگی، شمارگان دو هزار نسخه و به بهای 40 هزار تومان منتشر شده است. این کتاب برای نخستین‌بار در سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در غرفه کودک و نوجوان انتشارات به‌نشر عرضه می‌شود.

انتهای پیام/