به نقل از «ایرنا»

کارکردها، آسیب‌ها و رویکردهای تحولی نمایشگاه قرآن کریم * محمدمهدی عزیززاده

تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۹۲۸۵۲۸

تهران - ایرنا - شاید بتوان نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم را گسترده‌ترین فضای قرآنی در میان مجموع فعالیت‌های قرآنی کشور نامید، فضایی که به لحاظ تنوع در موضوع ها و فعالیت‌های درون خود و همچنین حجم زمانی این فعالیت و دامنه مخاطبان، در رتبه اول فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی کشور قرار گیرد.

نمایشگاه قرآن دارای دامنه‌ای است که در آن از عرضه محصولات و آثار مختلف قرآنی تا نمایش دستاوردها و توانمندی‌های قرآنی در بخش‌های دولتی و مردمی و همچنین در برخی موارد نیز نمایش هنرمندانه آموزه‌ها و مفاهیم قرآنی وجود داشته و در یک بازه زمانی 15 و گاهی 30 روزه طیف گسترده‌ و در عین حال مختلفی از علاقمندان به قرآن کریم را متوجه خود ساخته و پذیراست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این فعالیت مهم در یک نگاه می‌تواند یک اقدام موردی و زمان‌دار و مستقل تعریف شده و در نگاهی دیگر می‌تواند همچون یک نهاد تأثیرگذار، در طول سال سایر فعالیت‌های قرآنی کشور را متأثر از خویش سازد. بدین معنا که اگر نمایشگاه قرآن قلّه عرضه و ارائه آخرین و برترین محصولات و آثار و رویدادهای قرآنی باشد، به طور طبیعی فعالیت‌های جاری قرآنی کشور را به سمت افزایش کیفی و کمی برای انتخاب شدن و حضور در نمایشگاه قرار دهد؛ مانند سایر جشنواره‌ها و فستیوال‌های معتبر جهانی که خود جریان‌ساز تولید آثار مورد نظرشان در جهت سیاست‌ها و گرایش‌های مورد نظرشان هستند.
از این رو، نمایشگاه قرآن کریم در هر سال، نقطه اوج فعالیت‌های یکساله منتهی به خود بوده و محل عرضه بهترین‌ها و جذاب‌ترین‌هاست.
درعین حال نمایشگاه قرآن کریم، بدون بهره کافی از جذابیت‌های بصری و نوآوری‌های مفهومی و اجرائی، به تدریج از کانون توجه مخاطبان و نقش محوری خود خارج خواهد شد و به همین دلیل است که روزآمد بودن و توجه ویژه به جذابیت و اصل مهم اثرگذاری، مهمترین مؤلفه موفقیت در نمایشگاه قرآن است.
به تعبیری و به اعتقاد نگارنده، نمایشگاه قرآن کریم می‌بایست محلی برای اثرگذاری انگیزشی در فضای عمومی جامعه برای علاقه و انس بیشتر مردم با قرآن کریم بوده و بازدیدکنندگان آن، اثر این کارکرد را در خویش احساس کنند. همچنین روند رو به رشد نمایشگاه در زمینه جذابیت و اثرگذاری و افزایش سالانه سطح کیفی نمایشگاه برای کارشناسان و اهل فن مشهود و ملموس باشد.
تحقق این مهم، نیاز به تغییرات اساسی در شکل فعلی برگزاری نمایشگاه اعم از هدف‌گذاری‌ها، بخش‌بندی‌ها، شیوه‌ها و روش‌های اجرائی است که این نیز خود نیازمند طرحی جامع و دقیق و قابل اجراست. بالاتر از همه اینها، اراده مدیران برگزارکننده نمایشگاه و درک ضرورت تغییر و تحول در نمایشگاه و روزآمد کردن آن است که حقیقتاً می‌توان گفت نمایشگاه قرآن با شکل فعلی اجرا، از کارکرد اصلی خود دور و دچار تکرار شده و مدت هاست نقطه اوج خود را طی و اکنون در سرازیری رکود و کم‌اثری است.
در محاسبه هزینه و فایده نمایشگاه در حال حاضر بنظر می‌رسد هر مقدار هم که از هزینه‌های جاری و اجرائی نمایشگاه کم کنیم و یا وسعت نمایشگاه را محدودتر کنیم، تا زمانی که تغییر جدی در سبک و مدل برگزاری نمایشگاه ایجاد نکرده و جذابیت و اثرگذاری را شرط اجرای فعالیت‌های نمایشگاهی نگذاریم، این اتفاق یک فعالیت پر هزینه و کم فایده خواهد بود.
صرف چند میلیارد تومان هزینه و درگیر شدن حدود 1500 نفر عوامل انسانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم در یک بازه رمانی یک ماهه در کفه هزینه‌هاست و ما باید در آن سوی ترازوی ارزیابی هزینه – فایده نمایشگاه قرآن، اقدامی را طراحی کنیم که با اطمینان بتوانیم بگوییم که فعالیتی مؤثر تر از این نمی‌شد با این هزینه انجام داد و کفه فایده را سنگین‌تر از کفه هزینه‌ها نمائیم.

** حوزه‌های اصلی آسیب در «نمایشگاه قرآن» و ضرورت برنامه‌ریزی برای تحول

1. متدولوژی فعالیت های فرهنگی وزارت ارشاد:
الف - وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدتی طولانی است که به یک سه‌گانه «نمایشگاه – جشنواره - همایش» دچار شده است. عمده فعالیت‌های این وزارت‌خانه شامل تکرار این سه‌گانه است.
ب - سه‌ گانه «نمایشگاه – جشنواره – همایش» در واقع خروجی‌ها یا محل ارائه اقدامات و نتایج فعالیت‌ها هستند، نه اصل فعالیت‌های فرهنگی. اگر تولیدی وجود نداشته و یا ضعیف باشد، ارائه نیز وجود نخواهد داشت و یا ضعیف صورت خواهد گرفت.
ج - از آنجایی که روند تولید محصولات و ارائه خدمات حوزه قرآن و عترت دچار رکود و بی‌برنامگی و ضعف جدی است، این موضوع در سالهای اخیر به شدت بر کیفیت نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های قرآنی اثر گذاشته و خود را نمایان کرده است. فهرست تولیدات جدید هر نمایشگاه نسبت به سال گذشته در 5 سال اخیر کمتر از 5 درصد نمایشگاه بوده است.

2 .تکرار و عدم روزآمدی و نوآوری
الف - نمایشگاه در طول 22 دوره گذشته با سیاست‌های کلی یکسان و مشابه هم اداره شده است. مهمترین دلیل این ادعا عبارت است از وجود بخش‌های تکراری مانند فروش کتاب، فروش نرم افزار، محافل قرآنی، نشست های علمی، نمایش و فروش تابلوهای خط، تذهیب، تابلو فرش و .... که سبک اجرایی و ارائه آنها هم در طول این ادوار تقریبا مشابه بوده است. همین چند بخشی که نام برده شد بیش از 70 درصد محیط نمایشگاهی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین بخش‌های فروشگاهی چه به لحاظ فضا و چه به لحاظ مخاطب، بیشترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند
ب - یکی از سیاست‌های اصلی و شاخص‌های مهم موفقیت نمایشگاه در ادوار گذشته، میزان بازدید از نمایشگاه بوده است.
ج - نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، به لحاظ کمّی، شاخص‌ترین و گسترده‌ترین فعالیت قرآنی کشور می‌باشد. (تنوع در بخش‌های نمایشگاه، گستره ملی، حجم محصولات و خدماتی که ارائه می‌شود، گستره موضوعی و زمانی، میزان بازدیدکنندگان، دامنه تأثیر در فضای رسانه‌ای کشور از دلایل این مدعاست.) این بزرگترین رویداد قرآنی کشور، دچار تکرار در سبک اجرایی و نقض در نوآوری و روزآمدی و جذب مخاظب شده است. روند افولی بازدیدکننده در چند سال اخیر یکی از دلایل این مدعاست.

3- تناقض در کارکرد حقیقی و واقعی نمایشگاه
الف - هدف اصلی از برگزاری نمایشگاه قرآن چیست؟ این اصلی ترین سؤال برای ارائه هر برنامه یا راهکار اصلاحی در نمایشگاه است.
برای روشن شدن اهمیت این سؤال و پاسخ به آن، توجه به مختصات رخداد مورد بررسی ضروری است؛ نمایشگاه اتفاقی است با طول زمانی حدود 30 روز (240 ساعت)، عوامل اجرایی درگیر (مستقیم و غیرمستقیم) حدود هزار و 500 نفر، هزینه‌ چند میلیاردی که در هر دوره تقریبا به میزان 70 درصد هزینه کرد از محل اعتبارات وزارتی بوده است و بخش‌های مختلف دولتی، عمومی و خصوصی در اجرای نمایشگاه درگیر شده و بازدیدکننده آن در 5 سال اخبر به طور متوسط بالای یک میلیون نفر بوده است.
با احتساب اقدامات قبلی و بعدی نمایشگاه، در مجموع سه ماه مجموعه چندصد نفره برای اجرای نمایشگاه بسیج می‌شوند. از سوی دیگر زمان اجرای آن که در ماه رمضان می‌باشد، زمینه تأثیرگذاری و اثربخشی آن را فراهم ساخته است و این به معنای ظرفیت قابل توجه نمایشگاه است.
اکنون اهمیت سؤال بیشتر نمایان می‌شود که هدف از برگزاری نمایشگاه چیست، دستاورد و نتیجه این همه هزینه و به کارگیری منابع مالی و انسانی چیست و در یک سؤال کارکرد مورد انتظار نمایشگاه چیست؟ پاسخ به این سؤال از جهت دیگری نیز مهم است. چرا که باید بین هدف و کارکرد مورد انتظار و انتخاب روش «برگزاری نمایشگاه» نیزتناسب وجود داشته باشد.
ب - بنظر نگارنده، نمایشگاه یک کارکرد اصلی و یک کارکرد فرعی دارد. کارکرد اصلی عبارت است از انگیزه سازی و ایجاد اشتیاق توأم با معرفت افزایی در بازدیدکنندگان برای انس بیشتر با قرآن کریم و کارکرد فرعی نیز نمایش دستاوردها و توانمندی‌های قرآنی کشور است.
تعریف کارکرد اصلی: نمایشگاه فرصتی است در ماه مبارک رمضان که با طراحی هنرمندانه و خلاقانه، زیبائی‌های مفهومی و آموزه‌های بلند قرآنی را برای مخاطبان به تصویر می‌کشد و اشتیاق و انگیزه آنها را برای حرکت به سمت قرآن، تلاوت و تدبر بیشتر و بهره‌گیری از معاوف والای آن بیشتر می‌کند.
شروط لازم برای تحقق این هدف عبارتند از: ارائه هنرمندانه و خلاقانه، بهره‌مندی از محتوای مناسب و کافی و نوآوری در انتقال مضامین و آموزه‌ها
تعریف کارکرد فرعی: رشد اقدامات و فعالیت‌های قرآنی نظام باید در نمایشگاه قرآن تجلی داشته و علاقمندان و قرآن دوستان بتوانند آخرین دستاوردهای حوزه های مختلف فعالیت‌های قرآنی را در نمایشگاه مشاهده نمایند. این حوزه شامل آخرین تولیدات علمی، محصولات تبلیغی ترویجی و رخدادهای آموزشی کشور است. شروط لازم برای تحقق این هدف نیز عبارتند از: جامعیت در ارائه دستاوردها، روزآمد بودن و نگاه کلان و همه‌گیر
* رئیس دبیرخانه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی کشور
فراهنگ**1003** خبرنگار: محمدرضا جعفرملک * انتشار: امید غیاثوند

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۹۲۸۵۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هتک حرمت مجدد قرآن کریم در سوئد | ویدئو

دریافت 1 MB

به گزارش همشهری آنلاین، این اتفاق سه روز پیش در استکهلم رخ داد و تصاویر آن به‌تازگی منتشر شده است.

کد خبر 848108 منبع: میزان برچسب‌ها قرآن - فعالیت‌ها خبر مهم مسیحیت سوئد