تب طلا برجان میراث تاریخی ایران
تاریخ انتشار: ۱۸ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۹۸۱۸۴۱
وسوسه و رؤیای یافتن گنج و پولدارشدن یک‌شبه، سال‌هاست بلای جان میراث تاریخی و طبیعی کشور شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین، شرق نوشت: افرادی غالبا کم‌اطلاع و بی‌سواد در دل هر شیء تاریخی ردی از طلا و سکه‌های قدیمی می‌بینند. برخی شبانه‌روز با این خیال سر می‌کنند و فقط رؤیا می‌پرورانند، برخی دیگر اما نادانیشان به اقدامات نابخردانه و تبهکارانه گره می‌خورد و تیشه و پتک تخریب بر جان آثار تاریخی و میراث فرهنگی می‌کوبند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این گزارش به تعدادی از مشهورترین و خاص‌ترین آثار تاریخی و طبیعی که با این وسوسه به دست افراد ناآگاه آسیب جدی دیده‌اند، پرداخته و داستان آنها را شرح داده‌ایم. این تخریب‌ها و دست‌درازی به مواریث تاریخی کشور، در شرایطی است که در قانون به‌صراحت برای این تخریب‌ها، مجازات‌های زیادی در نظر گرفته شده است.
بخشی از قوانین کشور در این زمینه به شرح زیر است:
اشخاصی که بدون گرفتن اجازه از مراجع ذی‌صلاح نقوش و آثار مذهبی و ملی را تخریب کنند، به یک تا ١٠ سال حبس محکوم می‌شوند.
حفاری به قصد به‌دست‌آوردن اشیای عتیقه و آثار تاریخی، مطلقا ممنوع و جرم محسوب می‌شود.
اشخاصی که به مرمت، تعمیر و تغییر آثار ثبت‌شده در فهرست آثار ملی مبادرت کنند، به جبران خسارت وارده محکوم می‌شوند.
جریمه تخریب اشیا و اماکن تاریخی و ملی دو تا ١٠ سال حبس است.
جریمه حفاری در اماکن تاریخی و ملی سه سال حبس است.
مجازات حفاری غیرمجاز در تپه‌های باستانی، سه سال حبس است.
این مجازات‌ها در مواد ٥٦٠ تا ٥٦٦ قانون مجازات اسلامی که در تاریخ دو خرداد سال ١٣٧٥ مصوب شده، به‌صراحت بیان شده و جزئیات جرائم در این زمینه نیز شرح داده شده است. ازجمله در ماده ۵۶۰ قانون آمده است: «هرکس بدون اجازه از سازمان میراث فرهنگی کشور، یا با تخلف از ضوابط مصوب و اعلام‌شده از سوی سازمان مذکور، در حریم آثار فرهنگی – تاریخی مذکور در این ماده، مبادرت به عملیاتی نماید که سبب تزلزل بنیان آنها شود، یا در نتیجه آن عملیات به آثار و بناهای مذکور خرابی یا لطمه وارد آید، علاوه بر رفع آثار تخلف و پرداخت خسارت وارده، به حبس از یک تا سه سال محکوم می‌شود».
ماده ۵۶۲ و ۵۶۳ این قانون نیز به این شرح است: «هرگونه حفاری و کاوش به قصد به‌دست‌آوردن اموال تاریخی – فرهنگی ممنوع بوده و مرتکب به حبس از شش ماه تا یک سال و ضبط اشیای مکشوفه به نفع سازمان میراث فرهنگی کشور و آلات و ادوات حفاری به نفع دولت محکوم می‌شود. چنانچه حفاری در اماکن و محوطه‌های تاریخی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، یا در بقاع متبرکه و اماکن مذهبی صورت گیرد، علاوه بر ضبط اشیای مکشوفه و آلات و ادوات حفاری، مرتکب به حداکثر مجازات مقرر محکوم می‌شود».
«هرکس به اراضی و تپه‌ها و اماکن تاریخی و مذهبی که به ثبت آثار ملی رسیده و مالک خصوصی نداشته باشد، تجاوز کند، به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می‌شود مشروط بر آنکه سازمان میراث فرهنگی کشور قبلا حدود مشخصات این قبیل اماکن و مناطق را در محل تعیین و علامت‌گذاری کرده باشد».
بااین‌حال، حجم بالای تخریب آثار تاریخی و آسیب‌رساندن‌های عمدی و غیرعمدی به میراث فرهنگی که غالبا نیز به دلیل تلاش برای یافتن گنج و عتیقه انجام می‌شود، نشان می‌دهد این قوانین بازدارندگی کافی را برای پیشگیری از اقدامات مجرمانه در این زمینه ندارند یا اینکه افراد سودجو از مجازات‌های تعیین‌شده برای این‌گونه اقدامات مخرب آگاهی ندارند.
سنگ‌نگاره‌ها قربانی توهم طلا
جدیدترین خبری که در زمینه تخریب بخشی از آثار تاریخی کشور با توهم پیداکردن گنج و سکه‌های طلا منتشر شد، مربوط به تخریب سنگ‌نگاره‌های تاریخی و منحصربه‌فرد منطقه دهتل در استان هرمزگان بود. هفته گذشته عکس و فیلم‌هایی از شکستن تعدادی از این سنگ‌نگاره‌ها منتشر شد که مشخص بود هرکدام از این سنگ‌ها که روی بدنه خود سنگ‌نگاره‌های تاریخی داشتند، به وسیله جسمی سخت مانند پتک شکسته شده بودند. علت همه این تخریب‌ها هم یک‌چیز بود؛ تصور کسانی که این کار را کرده بودند، این بود که داخل سنگ‌نگاره‌ها طلا پیدا می‌کنند.
دهتل منطقه‌ای در جنوب شهرستان بستک در استان هرمزگان است و دهستان این منطقه به دلیل داشتن محوطه وسیعی از سنگ‌نگاره‌های تاریخی چندین‌هزارساله که گفته می‌شود قدمت بخش زیادی از آنها به ١٢هزار سال پیش نیز می‌رسد، به دهستان سنگ‌نگاره‌ها مشهور شده است. اینجا قابلیت تبدیل به سایت‌موزه سنگ‌نگاره‌ها را دارد؛ امری که البته هنوز محقق نشده است؛ نه‌تنها این، بلکه این منطقه با همه غنای تاریخی و فرهنگی‌اش، هنوز در فهرست میراث تاریخی کشور هم به ثبت نرسیده است. چند روز پیش محسن ضیایی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان هرمزگان، در رابطه با ثبت ملی‌نشدن این محوطه به ایسنا این‌طور گفت: تا امروز چند بار پرونده ثبت ملی این محوطه آماده شده است؛ اما با اشکالاتی روبه‌رو شده که در حال برطرف‌کردن آنها هستیم و احتمالا در آبان بررسی می‌شود. پرونده ثبت ملی این محوطه در بخش ثبت استان هرمزگان تهیه شده و برای شورای سیاست‌گذاری به سازمان میراث فرهنگی فرستاده می‌شود.
بااین‌حال این سنگ‌نگاره‌ها در منطقه‌ای وسیع که حدود صد هکتار مساحت دارد واقع شده‌اند؛ منطقه‌ای که در گوشه‌گوشه آن می‌توان ردپای هنرهای بازمانده از انسان‌های اعصار گذشته را دید که به حال خود رها شده‌اند و هرازگاهی دست تطاول افرادی سودجو به دامنشان دراز می‌شود.
گرز بهرام ساسانی هم قربانی شد
آذرماه سال ٩٠ هم خبری منتشر شد که بهت خیلی‌ها را به دنبال داشت. نیمه‌های شب، دو نفر با ورود به محوطه حفاظت‌شده نقش‌برجسته‌های تنگ چوگان در ضلع شمالی شهر باستانی بیشابور شهرستان کازرون، با استفاده از پتک، قسمت سنگ‌نگاره گرزی را که در دست بهرام دوم پادشاه بزرگ ساسانیان است، نابود کردند. علت این تخریب هم توهم یافتن طلا بود، تخریبگران تصور می‌کردند در گرز کنده‌شده در دل سنگ سخت کوه، طلا جاسازی شده است و خیالشان این بود که با شکستن آن می‌توانند طلاهای شاه ساسانی را به جیب بزنند و فرار کنند. خیالشان اما باطل بود، آن گرز هیچ چیزی جز سنگ سخت نبود، اما همین توهم و خیال باطل به قیمت تخریب یکی از ارزشمندترین سنگ‌نگاره‌های تاریخی کشور تمام شد.
تا یکی، دو هفته پس از تخریب این سنگ‌نگاره کسی از جزئیات و علت ماجرا خبر نداشت تا اینکه دادستان عمومی و انقلاب شهرستان کازرون اعلام کرد که تخریب‌کنندگان این نقش برجسته ازسوی سربازان گمنام امام زمان(عج) در شهرستان کازرون دستگیر شده‌اند. به گفته نصرالله ایزدی، دو متهم در بازجویی‌ها مدعی شدند به گمان اینکه درون گرز بهرام گنج است، اقدام به تخریب این نقش‌برجسته کرده‌اند.
در تنگ چوگان شهر کازرون شش نقش‌برجسته ساسانی وجود دارد که در سال ١٣١٠ با قدمت ساسانی و به شماره ٢٤ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند. بسیاری این شش نقش‌برجسته را همپای نقش‌های ساسانی در بیستون و جزء زیباترین آثار تاریخی حکاکی‌شده بر سنگ در ایران می‌دانند. نقش‌برجسته‌ای که در این حمله آسیب دید، مربوط به بهرام دوم ساسانی است که سوار بر اسب و گرزبه‌دست در حال گرفتن هدایای عرب‌های بادیه‌نشین است. این نقش‌برجسته تخریب‌شده را مدتی بعد سازمان میراث فرهنگی مرمت کرد، اما هرگز این قسمت شبیه زمان پیش از تخریبش نشد و نخواهد شد.
تخریب تاریخ چند‌میلیون‌ساله
یکی دیگر از آثاری که آن هم قربانی توهم پیداکردن گنج شد، اثری طبیعی و کم‌نظیر در منطقه سرفاریاب استان کهگیلویه‌وبویراحمد بود که حاصل هنرنمایی طبیعت بود و میلیون‌ها سال عمر داشت؛ اثری طبیعی به نام «بردچهره» یا «سنگ‌چهره» که نماد شهر و روستاهای آن مناطق شده بود. این سنگ که بر فراز صخره‌ای به ارتفاع ٨٠٠ متر واقع شده بود، با ارتفاع دو متر و طول سه متر روی سنگی کوچک در حدود نیم‌متر قرار گرفته و محل اتصال این دو سنگ کمتر از ٣٠ سانتی‌متر بود. تصویر این سنگ که درست لبه پرتگاهی واقع شده بود، از همه مناطق اطراف دیده می‌شد و یکی از جذابیت‌های گردشگری منطقه سرفاریاب کهگیلویه‌وبویراحمد بود. بااین‌حال اما آبان‌ماه سال ٩٤ چند نفر که تصور می‌کردند در سنگ زیرین این اثر طبیعی گنجی نهفته است، با پتک و کلنگ شبانه به سراغش رفتند و آن را ویران کردند. اگرچه سنگ بزرگ روی آنها افتاد و یکی از آنها هم دست و پایش شکست، اما اصل چیزی که از کار آنها به جا ماند، سقوط سنگی بود که اهالی منطقه همیشه باافتخار از آن به‌عنوان نماد محل زندگی‌شان یاد می‌کردند و هرکس عکسی به یادگار از این اثر طبیعی در آلبوم عکس‌هایش داشت.
سنگ‌چهره به دلیل قرارگرفتن در لبه پرتگاهی بلند، از بیشتر مناطق سرفاریاب قابل‌مشاهده بود و همیشه گردشگران زیادی برای دیدن این صحنه جذاب طبیعی و گرفتن عکس در کنار آن به این منطقه می‌آمدند، اما با تخریب این اثر و سقوط این سنگ بزرگ، این جذابیت تاریخی طبیعی برای همیشه از بین رفت. سنگ‌چهره به‌کلی نابود شده و احتمال بازسازی آن وجود ندارد، چراکه وضعیت طبیعی اثر از بین رفته است. در روزهای ابتدایی تخریب این اثر کسی دقیق نمی‌دانست چرا کسانی باید این نماد طبیعی را تخریب کنند، اما مدتی بعد خبر رسید پرونده تخریب‌کنندگان سنگ‌چهره برای بررسی دقیق‌تر به دادگاه تجدیدنظر ارسال شده است.
در همین رابطه فرماندار شهرستان چرام که این اثر در آن منطقه واقع شده بود، اعلام کرد: «افراد تخریب‌کننده این اثر طبیعی شناسایی شده‌اند و پرونده‌ای در این خصوص در مراجع قضائی تشکیل شده است». خبرگزاری مهر نیز در این رابطه در مطلبی این‌طور نوشت: «چند جوان خام و ساده‌لوح به سودای یافتن گنج در زیر این سنگ آنچنان بر ریشه‌اش پتک زدند که سر از تنش جدا شد و بر زمین افتاد».
منبع: اقتصاد آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۹۸۱۸۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حمید سهیلی سرباز سینما بود/ راش‌هایی که اسناد تاریخی مهمی هستند
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی موزه سینما، مستند «مرمت آثار باستانی» به کارگردانی زنده‌یاد حمید سهیلی و با حضور پژمان مظاهری‌پور، مستندساز و اسکندر مختاری، پژوهشگر و استاد معماری و مرمت و جمعی از هنرمندان و علاقه‌مندان به این عرصه در قالب برنامه «شب‌های مستند» موزه سینما روی پرده رفت. پژمان مظاهری‌پور مستندساز گفت: جای حمید سهیلی در میان ما خالی است. او آثار ماندگاری از خود باقی گذاشت. سهیلی فعالیت حرفه‌ای خود را با سمت مدیر تدارکات و مدیر تولید در سریال «آتش بدون دود» به کارگردانی زنده‌یاد نادر ابراهیمی آغاز کرد. او سپس پژوهش‌های مرتبط با ایران‌شناسی را در موسسه «ایران پژوه» که توسط آقای ابراهیمی اداره می‌شد آغاز کرد.
وی ادامه داد: در این گروه سهیلی با محمدرضا مقدسیان و عزیزالله حاجی مشهدی کار می‌کرد. آنها کار پژوهشی مجموعه «سیاحت ایران» که قرار بود داریوش مهرجویی آن را تهیه و کارگردانی کند انجام می‌دادند. یک قسمت از این مجموعه که درباره «قلعه الموت» است به تولید رسید اما از نگاتیوهای آن اطلاعی در دست نیست. حمید سهیلی تصاویری به صورت هشت میلیمتری از روزهای تولید آن بخش را در اختیار داشت و تعلق خاطر او به مستندسازی در اینجا مشخص می‌شود. او اولین فیلم مستند خود را در مجموعه «سفرهای دور و دراز هامی و کامی» تجربه می‌کند که در ارتباط با مراحل استخراج ذغال سنگ است.
آثار سهیلی اسناد تاریخی معتبری به شمار می‌روند
مظاهری‌پور همچنین گفت: او پس از انقلاب اولین مجموعه مستند خود با نام «دست آفریده‌ها» را ساخت که در اتباط با کارگاه‌های صنایع دستی است. سهیلی فرد بسیار دقیق و منظبتی بود و در ساخت آثار خود با پژوهشگران تراز اول هر رشته مشورت می‌کرد. سال ۵۸ شش فیلم درباره تاریخ خط ساخت و به سراغ دکتر مهرداد بهار از اسطوره‌شناسان مطرح رفت. این مجموعه دارای یکی از مصاحبه‌های مهم بهار است. او در «مرگ یزدگرد» به عنوان مدیر تدارکات و تولید با بهرام بیضایی نیز همکاری کرد و سپس مجموعه «به سوی سیمرغ» را در قالب ۱۲ فیلم کار کرد که مربوط به تاریخ نقاشی ایران است و آیدین آغداشلو در اثر همراه او بوده است.
این فیلمساز سینمای مستند افرود: سهیلی از سال ۶۲ تا ۷۰ مجموعه «معماری ایرانی» را کارگردانی کرده است که پژوهشگر اصلی آن نیز خودش بوده است. حمید سهیلی فردی بسیار متواضع بود به همین دلیل فیلم‌های او تیتراژ ندارند.
وی با بیان اینکه مجموعه «معماری ایرانی» در استودیو گلستان ساخته شده که متعلق به شبکه یک تلویزیون است، بیان کرد: سهیلی در این اثر نیز از کارشناسان مطرحی استفاده می‌کند که در معماری ایران افرادی معتبری هستند. محمد کریم پیرنیا و اسکندر مختاری که در این برنامه حضور دارد از جمله این افراد بودند.
وی ادامه داد: سهیلی در این مجموعه به بافت‌های شهرهای ایران می‌پردازد و کار بسیار سنگین و پیچیده‌ای را صورت می‌دهد. او ۳۳ فیلم در این مجموعه تولید می‌کند که هر یک در حکم یک سند معتبر است. گفتار ماندگار متن فیلم را آقای میرفخرایی خوانده‌اند که این موضوع نیز از ویژگی‌های این مجموعه به حساب می‌آید. مستند «مرمت آثار باستانی» دارای پشتوانه معتبر پژوهشی است. حمید سهیلی فردی بسیار متعهد، امانت‌دار و اخلاق‌محور بود و جوایزی را که برای فیلم‌های خود دریافت می‌کرد، به نهاد حامی فیلم‌هایش تقدیم می‌کرد. او ۱۰۴ فیلم ساخته است که در تاریخ سینمای مستند ایران ماندگار است؛ سهیلی دارای نشان درجه ۲ هنری بود اما لیاقت او بسیار بالاتر از دریافت نشان درجه یک بود.
شخصیتی استثنایی در سینمای مستند
در ادامه این نشست اسکندر مختاری از استادان حوزه معماری و مرمت نیز گفت: حمید سهیلی یک انسان استثنایی بود، چراکه همواره به دانش‌اندوزی می‌پرداخت و از فرصت‌های پیش آمده برای خود استفاده می‌کرد. من در جریان فیلم‌های «معماری ایرانی» با او آشنا شدم. او پیش از ساخت هر فیلم مطالعات زیادی انجام می‌داد. به همین دلیل یک کتابخانه شخصی مختص به خود داشت.
وی ادامه داد: سهیلی اعتقاد داشت که تفاوت میان کارشناسان و فیلمساز این بود که یک کارشناس به صورت تصویری به موضوع نگاه نمی‌کند و به همین دلیل نحوه نگاه او با ما تفاوت داشت. او خود نسبت به هر موضوع اشراف داشت و مصاحبه شونده زمانی که مقابل او قرار می‌گرفت متوجه این موضوع می‌شد.
مختاری با بیان اینکه سهیلی عالم را از عالم‌نما تشخیص می‌داد، ادامه داد: پس از ساخت فیلم، زمانی که صحبت‌های ما را می‌شنید، اگر از موضوعی در اثر خود نمی‌توانست دفاع کند، آن را تغییر می‌داد و اصلاح می‌کرد. او نریشن بیشتر مجموعه «معماری ایرانی» را خودش نوشت و من نیز در چند قسمت او را همراهی کردم. نکته مهم این است که سهیلی در نریشن و موسیقی به دنبال تاثیر عاطفی بر مخاطب نبود. من معتقدم اگر سهیلی فردی دانشگاهی در اروپا بود، به عنوان یکی از مهمترین افرادی که در راستای پیشرفت‌های علمی کشور خود گام برداشته بود شناخته می‌شد.
وی اظهار کرد: دوره‌های تاریخی هنر ایرانی که سهیلی در آثار خود به تصویر کشیده است، در حکم یک دایره‌المعارف جامع است. این فرد استثنایی معایبی هم داشت و آن اینکه خود و همکاران را در تیتراژ فیلم معرفی نمی‌کرد. او تمام راش‌های استفاده نشده خود را به مرکز اسناد میراث فرهنگی تحویل داد که امروزه از اسناد تاریخی مهم به شمار می‌روند. مجموعه «مرمت آثار باستانی» امروزه بخشی از تاریخ معماری است.
در ادامه مظاهری‌پور درباره اهمیت گفتار متن در سینمای مستند نیز گفت: او در نوشتن متن بسیار دقیق بود و این کار را با حضور کارشناسان پیش می‌برد. او معتقد بود برخی از گفتارهای متن مجموعه «معماری ایرانی» برای مخاطب حوصله سربر است و از من می‌خواست در آثارم رویه دیگری را پیش بگیرم. او عقیده داشت باید نریشن دارای وجهی قصه‌گو باشد تا بتواند توجه مخاطب را به خود جلب کند. میرفخرایی نیز تنها یک گوینده نبود بلکه فردی دانشمند، مولف و آشنا با علم بود.
مظاهری‌پور با اشاره به اینکه مستند «مرمت آثار باستانی» به صورت ۱۶ میلیمتری ساخته شده است، افزود: در زمانی که سهیلی با تلویزیون کار می‌کرد، نظام تهیه‌کنندگی وجود داشت و او نمی‌توانست راش‌ها را با خود داشته باشد و آنها بعد از قطع نگاتیو در آرشیو سازمان صدا و سیما نگه‌داری شدند. او با هوشمندی بخشی از موارد فیزیکی باقی مانده از آثار خود را به سازمان میراث فرهنگی تقدیم کرد.
سهیلی خود را سرباز سینما می‌دانست
در ادامه این برنامه ارد عطارپور مستندساز شناخته‌شده سینمای ایران که از افراد نزدیک به حمید سهیلی به شمار می‌رفت درباره او گفت: سهیلی فردی بسیار متواضع بود و من کسی را مانند او در سینمای ایران ندیدم. او خود را سرباز سینما می‌دانست و اگر از او کمکی می‌خواستید امکان نداشت از انجام آن دریغ کند. حتی اگر در حوزه‌ای اطلاعات کافی نداشت به مطالعه می‌پرداخت و آن را در اختیار سوال‌شونده قرار می‌داد.
وی ادامه داد: خط تولید فیلم مستند درباره تاریخ معماری ایران، تحت تاثیر فعالیت‌های حمید سهیلی است و افراد دیگری نیز از او الگوبرداری کرده‌اند. سهیلی زمانی به ساخت آثار مرتبط با تاریخ ایران مبادرت ورزید که آن زمان این اتفاق در کانون توجه نبود.
عطارپور یادآور شد: او با پافشاری کار خود را پیش می‌برد چراکه علاقه زیادی به وطن خود داشت. فیلم «مرمت آثار باستانی» دارای دقت، جزییات و دکوپاژی دقیق و برجسته است و توضیحات کاملی دارد. همچنین دارای پلان‌هایی بسته و تعلیقی جذاب است. این مجموعه به یونسکو عرضه شد و در آنجا به عنوان یک سند دیداری و شنیداری به ثبت رسید و افرادی در خارج از کشور نیز متوجه این گنجینه ارزشمند باقی مانده از او شدند.
وی در پایان بیان کرد: من در ماه‌های آخر عمر حمید سهیلی از او خواستم تا طرحی را برای ساخت ارایه دهد و جالب است تمام موضوعاتی را که در دست داشت درباره ایران بود.
برنامه «شب‌های مستند» با مشارکت انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند در موزه سینما برگزار می‌شود.
کد خبر 6087717
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت