گنج‌هایی از مصاحف در دل دارالقرآن الکریم
تاریخ انتشار: ۲۶ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۱۰۵۲۳۶
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، ساختمان سنگی سازمان دارالقرآن قرآن‌هایی را در دل خود جای داده که از حدود 32 سال پیش این مکان را مزین کرده‌اند. این مصاحف همان‌هایی است که مردان و زنانی مصحح نام، خط به خط آنها را خوانده و در نقطه به نقطه آنها دقیق شده‌اند تا کلام الهی صحیح به دست مخاطبانش برسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از سال 1364 وقتی این قرآن‌ها یک به یک با یکدیگر همسایه شدند و در کنار یکدیگر قرار گرفتند، کسی نمی‌دانست که امروز تعداد آنها به بیش از هزار نسخه می‌رسد، نسخه‌هایی که شاید هر کدام قصه‌ای داشته باشند، قصه کاتب، تذهیب‌کار، نگارگر، صحاف، چاپخانه‌دار و ... حتماً شنیدنی است و خاطراتی با این مصاحف دارند.
گنجینه‌ای از قرآن‌های چاپ شده در کشور در این مکان وجود دارد که به طور رسمی از سازمان دارالقرآن مجوز گرفته‌اند، پیش از آن هر ناشری، می‌خواست قرآن چاپ می‌کرد و قصه از آنجا شروع شد که اغلاطی در قرآن‌های چاپی پیدا شد و وهابیان این موضوع را دستاویزی برای اهانت به شیعیان قرار دادند و شیعه را تحریف‌کننده قرآن دانستند. در این مکان قرآن‌ها در قطع‌های رحلی، وزیری، رقعی و جیبی به نمایش درآمده‌اند.
کار تصحیح قرآن در این سازمان به اندازه‌ای از دقت و سلامت و صحت برخوردار است که برخی از کشورهای همسایه تصحیح قرآن‌هایشان را به دست مصححان ایرانی سپرده‌اند. تصحیح مراحل مختلفی دارد و یک قرآن باید هفت خوان رستم را طی کند تا به دست مخاطب برسد.
هدف از این نوشتار، پرداختن به چگونگی تصحیح قرآن نیست، بله نگاهی به مصاحف این گنجینه داریم تا با برخی از آنها بیشتر آشنا شویم و بدانیم چه گنج‌هایی در دل سازمان دالقرآن نهفته است. درست است که قرآن‌هایی در این مکان قرار دارند که از سال 1364 به آنها مجوز چاپ صادر شده است، اما نسخه‌هایی نیز وجود دارد که قدمت آنها به بیش از چند سده می‌رسد.
قرآنی از «قبلةالکتاب»؛ معروفترین خوشنویس سده 5
قرآن ابن بوّاب یکی از این قرآن‌ها است که مربوط به قرن چهارم است، رسم الخط آن، قیاسی است و کاغذ سوخته، شماره‌ها و نشان جزء طلااندازی شده است. همانطور که از عنوان این قرآن برمی‌آید، کاتب آن ابوالحسن علاءالدین علی بن هلال مشهور به ابن بوّاب ملقب به «قبله الکتاب» از معروفترین خوشنویسان در اوایل سده پنجم هجری و یازدهم میلادی در دوره خلفای عباسی و آل بویه است. وی در خطوط مختلف به جا مانده از ابن مقله تصرفاتی کرد و قواعدی تازه در خوشنویسی به‌وجود آورد.
ابن بوّاب به‌عنوان استاد زمان خود شناخته شد و شیوه‌ای که او در خوشنویسی پدید آورد تا حدود دویست سال تا هنگام حمله مغول بدون رقیب بود و قوانینی برای خوشنویسی وضع کرد که به خط منسوب شهرت دارد، وی قواعد نوینی در خوشنویسی به وجود آورد و برای نخستین بار میزان سنجش حروف را تحت قاعده «نقطه» درآورد. این قواعد هنوز هم پس از گذشت نزدیک به هزار سال در اغلب خطوط اسلامی و توسط همه خوشنویسان رعایت می‌شود. خط نسخ که توسط او شکل نهایی و متکامل یافت، رفته رفته به خط رایج تمامی سرزمین‌های اسلامی تبدیل شد و امروزه اغلب حروف چاپی مدرن عربی و فارسی با استفاده از این خط طراحی شده‌اند.
قرآن قدیمی دیگر مربوط به سال 1373 قمری است که به رسم قیاسی در سوریه به چاپ رسیده و اطلاعات زیادی درباره این قرآن وجود ندارد و یا قرآن چاپ کشور قاهره که در سال 1380 قمری چاپ شده و کاتب آن حافظ عثمان بوده است.
از نخستین قرآن‌هایی که در این سازمان تصحیح شده‌اند می‌توان به نسخه‌ای به خط مرحوم استاد احمد نیریزی اشاره کرد که با شمارگان 9 هزار نسخه و ترجمه الهی قمشه‌ای از سوی انتشارات اسماعیلیان چاپ شده است. مصحف دیگری که رحلی است و جزء اولین قرآن‌های تصحیح شده در سازمان دارالقرآن است، می‌توان به قرآن با ترجمه جلال‌الدین فارسی اشاره کرد. این قرآن‌ها براساس تاریخ چیده شده‌اند و آخرین قرآن مربوط به سال 1396 است.
مصحفی با 114 نوع بسمله
مصحف دیگری به خط شبه قاره هند است و به گونه‌ای کتابت شده که تمام قرآن در همه سطرها با الف شروع شده و «بسم‌الله الرحمن الرحیم» در همه سوره‌ها با کتابتی متفاوت و متنوع انجام شده است، یعنی 114 نوع کتابت از «بسم‌الله الرحمن الرحیم» را شاهد هستیم و همین ویژگی این قرآن را از سایر قرآن‌ها متمایز می‌کند.
قرآن دیگر از انتشارات دارالخیر است که به صورت نفیس به چاپ رسیده است، خطاط آن احمد باری، خطاط سوری است که این قرآن را در قطع رحلی کتابت کرده و در آن ترکیبی از خطوط ثلث و نسخ را می‌توان مشاهده کرد، هر صفحه 17 سطر بوده و در کاغذ گلاسه 5 رنگ چاپ شده است.
قرآن ابراهیم سلطان؛ مصحفی نفیس
قرآن دیگری ۱۱ سطری قرینه‌ای است، سطر اول این قرآن با هر حرفی آغاز شده، سطر آخر نیز با همان حرف آغاز می‌شود و اصطلاحاً به صورت قرینه است و این ویژگی در سطر دوم و سطر یکی مانده به آخر نیز مشاهده می‌شود. این قرآن توسط میرزا حسین معتقد اهرمی ری‌شهری کتابت شده و در بوشهر توسط بنیاد ایران‌شناسی شعبه استان بوشهر در سال ۱۳۹۱ و به صورت نفیس و رنگی به چاپ رسیده است.
این روزها قرآن ابراهیم سلطان، نام آشنایی برای مجموعه‌داران و علاقه‌مند به قرآن‌های نفیس است، این مصحف از سوی انتشارات آستان قدس رضوی به چاپ رسیده است. این مصحف، قرآنی است که از تاریخ عبور کرده و پس از آسیب‌های فراوان چند برگی از آن باقی مانده و به دست ما رسیده است. این قرآن، کامل نبوده، اما از نظر اندازه، بزرگترین قرآن در ایران است و ۱۲ سوره از قرآن را شامل می‌شود. متن قرآن ۳۰ صفحه بوده و به خط ثلث و ریحان است.
خط نیریزی؛ پرشمارگان‌ترین خط در مصاحف
یکی از نکات مهم در رابطه با قرآن‌های این گنجینه، این است که خط مرحوم استاد احمد نیریزی طی سال‌های گذشته، بیشترین تعداد چاپ را داشته است. از این رو اهمیت و جایگاه این خط بیش از پیش روش می‌شود.
قرآن دیگری که به خط خوشنویس معاصر ایرانی است، محسن عبادی است که درجه دکتری خوشنویسی را داراست، قرآنی که از سوی این خوشنویس کتابت شده، به نیت ۱۴ معصوم(ع) در ۱۴ سطر بوده و کاغذ آن عطری است. ویژگی مهم این قرآن آموزشی بودن آن بوده و ترجمه حسین انصاریان در کنار متن عربی قرآن جای گرفته است. این استاد خوشنویس، قرآن‌های دیگری نیز کتابت کرده که اخیراً با ترجمه استاد یحیی یثربی به چاپ رسید و رونمایی شد.
یکی از قرآن‌هایی که به صورت جالب کتابت شده، قرآن به خط نیریزی و براساس حروف الفبا است که به قرآن الفی مشهور است و همه صفحات آن با الف آغاز می‌شود، این مصحف در سال 1382 به چاپ رسیده و به صورت ترجمه مقابل است. همچنین قرآن دیگر قرآن قرینه‌ای است که اخیراً رونمایی شده، خط آن به صورت رایانه‌ای بوده و فونت امیر نام دارد و از سوی شرکت گام‌الکترونیک طراحی شده است، یکی از نکات مهم و جالب درباره این قرآن این است که تاکنون قرآن‌های قرینه‌ای به صورت حروفی بوده‌اند و این قرآن به صورت قرینه کلمه‌ای است که کار بسیار سختی است که از سوی دکتر فروتن طراحی شده است.
نکته‌ای در نگاه نخست متوجه آن شدیم، این است که قرآن‌هایی که در این گنجینه قرار دارند، نیازمند توجه بیشتری هستند، چرا که سیر تاریخی تصحیح و صدور مجوز قرآن در کشور جمهوری اسلامی را نشان می‌دهند و در کنار آنها نسخه‌های خطی قرآن وجود دارد که در معرض آسیب هستند و باید در مکان بهتری آرام گیرند، مکانی مانند موزه که شرایط استانداردی برای نگهداری داشته باشد، البته نسخ دیگر نیز به همین صورت هستند و می‌توان آنها را در موزه‌ای در کنار هم قرار داد تا هر ساله شاهد بازدید بسیاری از علاقه‌مندان از داخل و خارج کشور باشیم. اما این امر نیاز به بودجه کافی دارد، که در حال حاضر امکان‌پذیر نیست.
گزارش از سمیه قربانی
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۱۰۵۲۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تصاویر دیده نشده از محمدرضا شجریان
آفتاب‌‌نیوز :
محمدرضا شجریان، خواننده محبوب و استاد آواز موسیقی اصیل ایران در سال ۱۳۱۹ در شهر مشهد در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش قاری قرآن بود و صوت قرآن را از ۸ سالگی به محمدرضا که صدای خوشی داشت نیز آموخت.
شجریان با اولین معلم موسیقی خود در سال ۱۳۳۶ زمانی آشنا شد که برای تحصیل به دانشسرای مقدماتی مشهد وارد شد. وی دو سال بعد علاوه بر تلاوت قرآن، برای رادیو خراسان آواز‌های بدون موسیقی را نیز اجرا کرد.
شجریان که پس از دریافت دیپلم از دانشسرای عالی، به استخدام آموزش و پرورش درآمده بود از سال ۴۶ پس از چند سال تدریس در دبستان‌های مشهد به تهران منتقل شد. وی در تهران نزد اسماعیل مهرتاش درس آواز آموخت و همزمان خوشنویسی و نوازندگی سنتور را نیز پی گرفت.
اولین اجرا و ضبط صدای شجریان در پاییز سال ۴۶ در غالب برنامه «برگ سبز شماره ۲۱۶» از رادیو ایران پخش شد. اما او به دلیل اینکه پدرش می‌خواست نام «شجریان‌ها» با قرائت قرآن شناخته شود، در برنامه‌های رادیویی خود را با نام «سیاوش بیدکانی» معرفی کرد. تا اینکه در سال ۱۳۵۰ پدرش به خوانندگی آواز توسط وی رضایت داد و شجریان با نام خود در رادیو و تلویزیون حاضر شد. او در سال ۱۳۵۰ با فرامرز پایور آشنا شد و آموزش سنتور و ردیف آوازی «صبا» را نزد وی آغاز کرد.
شجریان همزمان با هوشنگ ابتهاج، شاعر پرآوازه متخلص به «سایه» آشنا شده و به واسطه وی همکاری با برنامه «گلها» در رادیو را آغاز کرد. محمدرضا شجریان در این مدت در رادیو با بزرگان موسیقی نظیر احمد عبادی، حسن کسایی، جلیل شهناز، فرهنگ شریف و فرامرز پایور قطعات بسیاری را اجرا کرد.
شجریان آموزش سبک آوازی «طاهرزاده» را از سال ۱۳۵۱ نزد «نور علی خان برومند» آغاز کرد و در سال ۱۳۵۲ نیز با عبدالله دوامی آشنا شد و ردیف آوازی وی را آموخت. او در همان سال در کنار هنرمندان بی نظیر موسیقی سنتی ایران نظیر محمدرضا لطفی، حسین علیزاده، جلال ذوالفنون و ناصر فرهنگ‌فر به عضویت مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به سرپرستی داریوش صفوت پیوست.
سال ۱۳۵۴ شجریان به همراه محمرضا لطفی و ناصر فرهنگ‌فر در «جشن هنر شیراز» کنسرت «راست پنجگاه» را اجرا کردند. محمدرضا شجریان که پیش از انقلاب سال ۵۷ رادیو ملی را مانند بسیاری دیگر از هم دوره‌های خود ترک کرد. وی به همراه محمدرضا لطفی و حمایت هوشنگ ابتهاج که او هم پس از رویداد تلخ میدان ژاله از کار در رادیو دست کشیده بود، کانون «چاووش» را بنیان گذاشت.
شجریان با کانون چاووش که اکثر اعضای آن از گروه شیدا و عارف بودند آثار بسیاری را خواند که تعداد زیادی از آنها محتوای انقلابی و ملی داشتند. «شب نورد» یا (برادر نوجوونه) از چاووش ۲ و «سپیده یا ایران‌ای سرای امید» و «ایرانی به سر کن خواب مستی» از چاووش۶، «همراه شو عزیز» و «ایران خورشیدی تابان دارد» از چاووش، از جمله این آثار هستند.
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد