به نقل از «ایرنا»

تابوگرایی، مولود غیبت تفکر آزاد و انتقادی در علوم انسانی است

تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۱۹۷۵۴

تهران- ایرنا- رئیس شورای سیاست گذاری چهارمین کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی با ابراز نگرانی از اینکه کلیشه ها و قوانین متحجرانه علوم انسانی را وارد بحران ناکارآمدی کرده است، گفت: تابوگرایی، مولود غیبت تفکر آزاد و انتقادی در علوم انسانی است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، حجت الاسلام والمسلمین رضا غلامی روز سه شنبه در آیین افتتاحیه چهارمین کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی در مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما به بیان برخی دغدغه های موجود در حوزه علوم انسانی اسلامی پرداخت و گفت: در شرایطی آغازگر این کنگره مهم هستیم که بحران ناشی از افول و غروب تفکر و خردورزی، روز به روز شرایط سخت تری را به جهان تحمیل می کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: شاید امروز کمتر کسی منکر این واقعیت باشد که سلطه مستبدانه مدرنیسم بر بخش مهمی از حیات جمعی بشر، جان و روح تفکر آزاد و انتقادی را گرفته و با تبدیل علم به یک خط راست و ممتد و همچنین یکدست سازی نهادهای علمی، علم انسانی و اجتماعی را به سود عمل زدگی، به مجموعه ای از کلیشه ها تبدیل ساخته است که برآیند آن، نگاهی یکنواخت به مسائل و راه حل های آن از سوی دانشمندان علوم انسانی است.
مؤسس و رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا ادامه داد: شاید بیان این حقیقت برای همه کس آسان نباشد که علوم انسانی مدت هاست به نام فلسفه گریزی با عمق بینی و درک گوهری مقولات و پدیده ها وداع کرده و با انتقال و حاکم ساختن روش های رایج سایر علوم بر علوم انسانی، علوم انسانی را به یک موجود تک چشم بدل ساخته که قادر به مشاهده و تفسیر بخش مهمی از واقعیت های عالم نیست.
وی تاکید کرد: اگر در گذشته، شعار اصلی علم، گشودن مستمر پنجره های جدید به روی دنیا بود، امروز به اذعان بسیاری از اندیشمندان غربی، علم مدرن، خود پای عالمان را به زنجیر کشیده و توان برداشتن قدم های بلند و گشودن پنجره های نو به سوی عالم را از آنها گرفته است، به طوریکه هم اکنون اصل پویایی و تکامل علم با چالش رو به رو شده و علم از یک جریان خروشان به یک مرداب بزرگ تنزل پیدا کرده است که قانون های یکنواخت و تکراری آن برای فهم و حل مسائل، دانشمندان این علوم را هم با یأس رو به رو ساخته است.
غلامی بیان داشت: قانون های علمی جدید گرچه در ظاهر امر خود را ابطال پذیر یا نقد پذیر معرفی می کنند لکن در عمل چنان از خود در برابر نقدها و به تبع آن، تحول، سرسختی نشان می دهند که بیش از اینکه در قامت یک قانون علمیِ در حال تطور و تکامل جلوه گر شوند، در قامت تابوهایی جلوه گر می شوند که علوم انسانی باید مستمراً به سمت آنها تعظیم کند.
وی با تاکید بر اینکه علوم انسانیِ اسلامی ذاتاً به سمت تفکر و خردورزی آزاد گرایش دارد، گفت: توجه به روند شکوفایی تمدن اسلامی در دو قرن 4 و 5 هجری قمری، این واقعیت را روشن می کند که نه تنها سیاست یکدست سازی علم و نهادهای علمی و تبدیل دانش به کلیشه رواج نیافت بلکه بر عکس، آنچه موجب شد تا در این مقطع طلایی، باب های تازه ای به روی علوم انسانی و اجتماعی باز شود، تابوشکنی و مهیاسازی بسترهای مساعد برای ظهور تفکرات متنوع و متکثری بود که تنها راه ماندگاری آنها مقاومت در برابر نقدهای عقلانی آن روزگار تلقی می شد.
غلامی تصریح کرد: چیزی که امروز باید در عمق تفکر حاکم بر علوم انسانیِ اسلامی نهادینه شود و علوم انسانیِ اسلامی را به جریان پرخروشی تبدیل کند که قادر است در ذیل جهان بینی الهی و ظرفیت های منحصر به فردی که باز شدن چتر جهان بینی الهی بر سر علوم انسانی ایجاد می کند، دائماً جامعه اسلامی را با گشایش های علمی تازه رو به رو کند.
رئیس شورای سیاست گذاری چهارمین کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی اظهار کرد: این یک واقعیت است که باز شدن چتر جهان بینی الهی بر سر علوم انسانی، نه فقط چشم دوم علوم انسانی را برمی گرداند، بلکه با گشودن راه اتصال زمین به آسمان، میدان تنگ علوم انسانیِ سکولار را به میدانی باز و بی نهایت مبدل می کند که بر خلاف تصورات بی مبنا، این گشایندگی در قلمرو علم، به بهبود کارکرد روش شناسی تجربی در متن علوم انسانی نیز کمک های بزرگی خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: هرچند هنوز بخش مهمی از ظرفیت های منحصر به فرد علوم انسانیِ اسلامی ظهور و بروز لازم را پیدا نکرده و تا رسیدن به نقاط مورد نظر، چند دهه فاصله قابل برآورد است لکن علوم انسانیِ اسلامی امروز با عبور از مراحل ابتدایی و تقویت لایه های زیرینِ تفکر بنیادی خود، هر روز در عرصه ای جدید به عنوان رقیبی جدی برای علوم انسانی سکولار و غربی رخ نمایی می کند.
غلامی افزود: هرچند روند تقویت و تکامل علوم انسانی سقفی ندارد اما مهم این است که طی دهه اخیر ساخت و تقویت تفکر بنیادی علوم انسانی اسلامی سرعتی چشمگیر پیدا کرده و دهها دیدگاه و نظریه در این زمینه ارائه و سپس در معرض نقد قرار گرفته است، البته نباید از نظر دور داشت که استمرار حرکت علوم انسانیِ اسلامی مستلزم سرمایه گذاری مناسب و همچنین حضور جدی تر اساتید نخبه در صحنه است.
رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا اذعان داشت: نمی توانم پنهان کنم که سرمایه گذاری کشور چه مادی و چه معنوی در زمینه تحول بنیادی در علوم انسانی در حد صفر است و عملاً آنچه امروز در کشور رخ می دهد محصول حرکت خودجوش اساتید و محققانی است که شرایط را برای ایجاد یک تغییر تاریخی در علوم انسانی مساعد دانسته و با بضاعت خود وارد صحنه شده اند؛ لکن نباید انکار کرد که برای ادامه این حرکت، سرمایه گذاری های صحیح و هدفمند ضروری است.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر، غلبه بر پیچیدگی های حاکم بر روند نوسازی علوم انسانی و عبور از بن بست های نظری و یا کاربردی، چیزی نیست که بتوان بدون بهره گیری حداکثری از قوه نخبگی و حتی ظهور نوعی نبوغ فکری توأم با شجاعت، بر آن فائق آمد چیزی که در ماههای اخیر ذهن مسئولان کنگره علوم انسانیِ اسلامی را به خود مشغول ساخته است.
غلامی، هموار سازی مسیر حضور علوم انسانیِ اسلامی در ساحت عمل را دغدغه دیگر کنگره علوم انسانیِ اسلامی خواند و گفت: نباید از نظر دور داشت که علوم انسانیِ اسلامی در عین باور به عمق نگری و فاصله گرفتن از عمل زدگی و سطحی گرایی، حضور راهگشای خود در ساحت عمل- به ویژه نقش آفرینی در پیشرفت همه جانبه کشور- را یک مفروض اساسی می داند.
وی افزود: در این میان، از یک طرف، رسیدن به یک اندیشه قوی برای اتصال تئوری به عمل و ورود علوم انسانی به ساحت قاعده گذاری های خُرد و جزئی در عرصه های گوناگون آن هم در پوشش یک نظم نو و از طرف دیگر، اقناع مدیران کشور به بهره گیری حقیقی از نسخه های علوم انسانیِ اسلامی، یکی از سرفصل های کاری جدی کنگره برای آینده است که به لطف الهی برخی مقدمات آن در حال فراهم سازی است.
غلامی تاکید کرد: چهارمین کنگره علوم انسانیِ اسلامی مانند کنگره های قبلی، علاوه بر رونق گفتمان علوم انسانیِ اسلامی و ایجاد یک اتمسفر علمی جدید در دانشگاهها، وظیفه خود را در هموار سازی و جهت بخشی صحیح به مسیر تحقیق و پژوهش در عرصه علوم انسانیِ اسلامی جستجو می کند.
رئیس شورای سیاست گذاری چهارمین کنگره بین المللی علوم انسانیِ اسلامی درعین حال متذکر شد: البته پوشیده نیست که کنگره در هر دوره، با انتشار نزدیک به یکصد مقاله علمی و پژوهشی در رشته های گوناگون، سهم مهمی را به خود در روند تولید علم اختصاص داده است لکن مهم تر از تولید این مقالات، اقداماتی است که در قالب رساله های دکتری یا پژوهش های مستقل در دانشگاه ها و مراکز علمی به این ساحت اختصاص می یابد و حتی تدریجاً راه را برای تأسیس رشته های جدید علوم انسانیِ اسلامی و تربیت مدرسان این علوم در نظام آموزش عالی باز می کند.
وی توضیح داد: کنگره علوم انسانی اسلامی در فاصله کنگره سوم تا چهارم، با راه اندازی و تداوم انتشار کتاب نظریه- به عنوان کتابی در عالی ترین سطح علم و تحقیق برای انتخاب و معرفی نظریه های برتر در عرصه علوم انسانیِ اسلامی- و همچنین با استمرار اختصاص جایزه علوم انسانیِ اسلامی به نظریه پردازان و نوآوران برجسته، در پی الگوسازی و گسترش نظریه پردازی و ابداع در علوم انسانیِ اسلامی- نه فقط در ایران بلکه در جهان اسلام- است و آنچه در این دو روز ( امروز و پنجشنبه در قم ) ملاحظه خواهید کرد، اثربخشی تلاش های کنگره در این میدان را تا حدی معرفی می کند.
غلامی با بیان اینکه کنگره علوم انسانیِ اسلامی یک حرکت کاملاً مشارکتی است و به هیچ نهاد و دستگاهی تعلق ندارد، خاطرنشان کرد: آنچه ملاحظه می کنید، نتیجه فعالیت 10 کمیسیون تخصصی است که هر یک از این کمیسیون ها با محوریت یکی از دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی حوزوی یا دانشگاهی و البته با کمترین هزینه اداره می شود.
وی ابراز امیدواری کرد با همکاری اندیشمندان و به کارگیری ابتکارات و سرمایه گذاری های تازه، مقدمات برگزاری پنجمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در سال 1398 از هم اکنون فراهم شود.
چهارمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی از امروز، دوم آبان ماه با ارائه مقالاتی از سوی پژوهشگرانی همچون حجت الاسلام علیرضا قائمی نیا استاد فلسفه و مظفر اقبال اندیشمند کانادایی ارائه می شود.
مراسم اختتامیه این کنگره همزمان با سومین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی پنجشنبه چهارم آبان با حضور آیت الله العظمی جعفر سبحانی در قم برگزار می شود.
این کنگره به گفته کارشناسان فرصتی برای مسئولان و برنامه ریزان علمی کشور است تا با ارزیابی از ظرفیت های موجود بتوانند برنامه ریزی های لازم ر ا برای آینده کشور داشته باشند.
در سال های 85 و 86 اولین و دومین همایش الگوی اسلامی ایران پیشرفت برگزار شد و پس از آن سه کنگره علوم انسانی اسلامی با حضور اندیشمندان تشکیل شد که دستاوردهای همایش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بیش از 147 مقاله و نتایج کنگره های علوم انسانی اسلامی نیز افزون بر 300 مقاله بوده که در 22 جلد منتشر شده و قرار است کتاب مقالات کنگره سوم نیز در این کنگره رونمایی شود.
چهارمین کنگره علوم انسانی اسلامی در محورهای فرا رشته ای و میان رشته ای برگزار می شود که محورهای میان‌رشته‌ای شامل فلسفه و روش‌شناسی علوم انسانی اسلامی، مدیریت تحول علوم انسانی، تمدن نوین اسلامی و همچنین آموزش و پرورش و تحول بنیادین در علوم انسانی است.
در محورهای رشته‌ای نیز اقتصاد اسلامی، تعلیم و تربیت اسلامی، جامعه‌شناسی و ارتباطات اسلامی، روانشناسی اسلامی، علوم سیاسی اسلامی، فقه و حقوق اسلامی، مدیریت اسلامی و همچنین هنر و معماری اسلامی مطرح است.
پس از مراسم افتتاحیه ۱۰ کمیسیون تخصصی تا بعدازظهر امروز برگزار می شود که این کمیسیونها شامل فلسفه و روش، اقتصاد اسلامی، جامعه شناسی، علوم سیاسی، روانشناسی، هنر و معماری، تعلیم و تربیت، فقه و حقوق، مدیریت و تمدن نوین اسلامی خواهد بود.
فراهنگ**1003**1055
خبرنگار: محمدرضا جعفرملک**انتشار: زینب کارگر

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۱۹۷۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فراخوان مقاله اولین کنفرانس بین المللی انقلاب علوم انسانی اسلامی

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، اولین کنفرانس بین المللی انقلاب علوم انسانی اسلامی با همکاری موسسه آموزش عالی ادیب مازندران، مرکز علمی تقدیس و دانشکده‌های علوم انسانی به طور سالانه در تاریخ 04 خرداد 1403 در موسسه آموزش عالی ادیب مازندران برگزار می‌شود.

هدف اصلی برگزاری کنفرانس ایجاد فضای تبادل اطلاعات در موضوعات مختلف علمی، پژوهشی و اجرایی و بوجود آوردن فرصت های بررسی واکنش جامعه نسبت به آن موضوع و ایجاد تحولات اجتماعی و ارائه آخرین دستاوردها در محورهای کنفرانس می‌باشد. محورهای اصلی کنفرانس به شرح ذیل است:

زبان و ادبیات کشورهای اسلامی جغرافیای کشورهای اسلامی علوم ورزشی اسلامی آب و هواشناسی کشورهای اسلامی تاریخ و تمدن کشورهای اسلامی علوم اجتماعی و جمعیت شناسی اسلامی علوم قرآن و حدیث ادیان و عرفان فلسفه و کلام اسلامی آموزش و پروش اسلامی روانشناسی اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی علم اطلاعات و دانش شناسی اسلامی علوم مالی و حسابداری اسلامی باستان شناسی در تمدن اسلامی محیط زیست کشورهای اسلامی مطالعات زنان اسلامی معارف اسلامی اقتصاد اسلامی ارتباطات و جامعه‌شناسی اسلامی علوم سیاسی اسلامی حقوق و فقه اسلامی مدیریت اسلامی شهرسازی و معماری اسلامی هنر اسلامی مدیریت تحول علوم انسانی الگوی ایران پشرفته اسلامی سیاست گذاری و حکمرانی اسلامی فرهنگ و تمدن اسلامی رسانه اسلامی

مهلت ارسال اصل مقالات: 1403/02/27/ اعلام نتایج داوری: 1403/02/30/ اعلام نتایج داوری زود هنگام: 10 روز کاری/ مهلت ثبت نام: 1403/02/30/ برگزاری کنفرانس: 1403/03/04.

برای شرکت در اولین کنفرانس بین المللی انقلاب علوم انسانی اسلامی می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.

انتهای پیام/