شغل مراقبت پرواز باید بازتعریف شود
تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۲۶۸۲۶
تین‌نیوز |
بر اساس آمارها، از سال ۱۳۸۰ تاکنون، تعداد پروازهای کشور اعم از پروازهای ورودی، بین‌المللی و داخلی افزایش یافته است، این در حالی است که شمار کارکنان مراقبت پرواز از سال ۱۳۸۴ همواره در حال کاهش بوده است.
به گزارش هفته نامه حمل و نقل، در این‌باره و به مناسبت ۲۰ اکتبر، روز جهانی کنترلر ترافیک هوایی، میزگردی با عنوان «جایگاه کنترلر در صنعت هوانوردی» در هفته‌نامه حمل‌ونقل با حضور امیرحسین رحیمی، دبیرکل جامعه متخصصان مراقبت پرواز ایران، ابوالفضل طالبی، عضو هیئت‌مدیره جامعه مراقبت پرواز و کنترلر رادار تقرب مهرآباد، امین ثابت‌مهر، مدرس رادار مرکز کنترل پرواز تهران و کاپیتان امیرداوود نعمتی، خلبان شرکت هواپیمایی ماهان و کنترلر سابق رادار تقرب مهرآباد برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در ابتدای میزگرد، دبیرکل جامعه متخصصان مراقبت پرواز ایران به موضوع حساس بودن این حوزه تخصصی در صنعت هوانوردی پرداخت و درباره جایگاه این شغل در سطح بین‌المللی توضیح داد: «در بسیاری از کشورها، شغل مراقبت پرواز جزء ۱۰ و در برخی ٤ شغل سخت، مهم و پرمسئولیت به شمار می‌رود، اما در ایران تصمیم‌گیران به دلیل نداشتن اطلاع و اشراف لازم بر حرفه خطیر مراقبت پرواز و مسئولیت‌های این شغل قوانین دست‌وپاگیری را وضع کرده‌اند.»
امـیـرحـسیـن رحــیمی گـفـت: «براساس تحقیقات جهانی، کمتر شغلی با این ویژگی و حساسیت در صنعت هوانوردی می‌توان یافت. این شغل حدود ۳۴۸ وظیفه اصلی و جانبی دارد و بسیاری از افراد در خارج از کشور به دلیل ویژگی‌ها و شرایط اختصاصی مورد نیاز برای اشتغال در این حرفه نتوانستند جذب شوند و به ناچار به سراغ خلبانی رفته‌اند.»
قوانین دست‌وپا گیر اجازه استخدام نمی‌دهد
فـعـالان و مـتـخـصـصـان کنترل ترافیک هوایی در این میزگرد اعلام کردند باید به این شغل نگاهی دقیق کرد. در ادامه، ابوالفضل طالبی، عضو هیئت‌مدیره جامعه مراقبت پرواز و کنترلر رادار تقرب مهرآباد، با بیان اینکه پیش از انقلاب کنترل ترافیک هوایی آسمان ایران بر عهده خارجی‌ها بود و ارز کشور به دلیل مهارت و خدماتی که ارائه می‌کردند، به آنها داده می‌شد، توضیح داد: «بعد از رفتن خارجی‌ها، کنترلرها از داخل کشور و به صورت بومی جذب شدند.
در ابتدا، با عنوان یک حرفه به آنها مبلغی داده می‌شد، اما بعد از مدتی اعلام کردند کنترلرها باید «تحصیلات دانشگاهی» داشته باشند.
به همین دلیل، مقطع کاردانی را برای کنترلرها تعریف کردند، ولی بعد از مدتی با افزایش کنترلرها در مقطع کاردانی، مقطع کارشناسی تعریف شد.» به گفته وی، رشته مراقبت پرواز تحصیلات تکمیلی مقطع ارشد و دکتری ندارد و اکنون کنترلرها بر سر دوراهی هستند، زیرا نه یک «حرفه» محسوب می‌شوند و نه «مدرک دانشگاهی».
طالبی گفت: «به اعتقاد بنده، این شغل از اسم گرفته تا نوع کار و شرح وظایف باید بازتعریف شود. بعد از گذشته ۴۰ سال تعداد کنترلرها کاهش یافته است، در حالی که در چند سال گـذشـتـه شـاهـد رشـد ۳۰۰ درصـدی ترافیک هوایی بوده‌ایم.» او یکی از دلایل کاهش کنترلرها را قوانین دست‌وپاگیر دانست و افزود: «این قوانین دست‌وپاگیر قدرت اجرایی را کم کرده و اجازه استخدام نمی‌دهد و از طرف دیگر، مدرک دانشگاهی یا حرفه بودن این شغل مشخص نیست.
اگر قرار است مراقبت پرواز در اشل دانشگاهی قرار بگیرید، باید مانند تمام رشته‌ها برای آن مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تعریف شود تا بر اساس مدرک دانشگاهی و نوع تخصص حقوق بگیرند.» در ادامه، امیرداوود نعمتی، خلبان شرکت هواپیمایی ماهان و کنترلر اسبق تقرب رادار مهرآباد، گفت: «کارکنان کنترل ترافیک هوایی دوره‌های دانشگاهی وزارت علوم و تحقیقات را گذرانده‌اند و مدرک کارشناسی دانشگاهی گرفته‌اند، اما نمی‌توان این کارشناسان را با سایر کارشناسان دفتری، ستادی، اداری و... مقایسه کرد.
حال اگر امتیازی برای کنترل ترافیک هوایی در نظر بگیرند، موجب اعتراض سایر بخش‌ها خواهد شد و عنوان می‌کنند ما هم مانند این کنترلرها مدرک کارشناسی داریم! کسانی که این حرف‌ها را می‌زنند، به این مسئله واقف نیستند که جان یک عده مسافر بدون هیچ چون‌وچرایی به دست متخصصان کنترل ترافیک هوایی سپرده می‌شود و متأسفانه این افراد به حساسیت‌های کار آشنا نیستند.»
امین ثابت‌مهر، معلم رادار مرکز کنترل پرواز تهران، در توضیح این مسئله ابراز کرد: «در این طرح، بسیاری از کارمندان اداری به مدد برخی از دانشگاه‌ها، مدرک کارشناسی ارشد گرفتند و در یک جهش شغلی مدیر یک اداره شدند، اما به دلیل اینکه مقطع کارشناسی ارشد مراقبت پرواز در کشور وجود ندارد، ما کنترلرها نتوانسته‌ایم از این فضای ایجادشده استفاده کنیم و تمام چارچوب‌ها هماهنگ با همان کارشناسی برای ما تعریف شده است.»
طرح انگیزشی که جواب معکوس داد
کارشناسان حرفه مراقبت پرواز یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین اقدام‌ها برای کنترلرها را افزایش انگیزه عنوان کردند و در این‌باره کاپیتان نعمتی، کنترلر سابق رادار تقرب مهرآباد، معتقد است: «متأسفانه، به مسئله ایجاد انگیزه در بین کنترلرها اصلاً توجه نشده است. در سال ۸۲، دولت طرحی را ارائه داد تا با هدف ایجاد انگیزه، بین مدارک کارشناسی تفاوتی ایجاد شود، زیرا تمام کارکنان مدرک کارشناسی یکسان داشتند.
بر اساس این طرح، برای اینکه بازدهی کار بین افرادی که یک مدرک تحصیلی دارند، افزایش پیدا کند، از کارکنان خواسته شد، اگر طرح و ایده‌ای جدیدی دارند که باعث افزایش بهره‌وری می‌شود، ارائه کنند که بر طبق آن امتیازاتی به این افراد تعلق بگیرد.
این طرح به دلیل افزایش انگیزه در بین کارکنان بسیار خوب بود، اما متأسفانه این طرح خوب اجرا نشد و باعث شد نتیجه معکوس دهد و در نهایت کاهش انگیزه در بین کنترلرها را در پی داشت.» ثابت‌مهر از تجربه شخصی خود در این‌باره می‌گوید: «اجرای این طرح انگیزشی که خلبان نعمتی به آن اشاره کردند، برای کنترلرها فرقی نداشت.
وظیفه یک کنترلر این است که ترافیک‌ها را از هم جدا کند و نمی‌تواند با این حساسیت کار به دنبال طرح ایده و نوآوری یا تهیه مقاله باشد، اما با این حال، برخی از کارکنان با کپی و ترجمه مقاله‌های سایر کشورها این کار را انجام دادند.»
قانون خدمات کشوری در چالش با کنترل ترافیک هوایی
در ادامه میزگرد، دبیرکل جامعه متخصصان پرواز ایران به یک خلأ قانونی اشاره کرد و افزود: «این خلأ قانونی باعث شده است که نظامی مبتنی بر عملکرد برای پرداخت‌ها نداشته باشیم و این در واقع مهم‌ترین مشکل قانون خدمات کشوری با حرفه کنـترل ترافـیک هـوایی اسـت.
بـرای مثال، وزارت نفت برای کارکنان خود صدها فوق‌العاده تعریف کرده است و برای هر کاری که کارکنان و متخصصان وزارت نـفـت انـجـام می‌دهـند، یک فوق‌العاده تعریف شده است و افراد از یک یا گاه، چند فوق‌العاده‌ای که مختص همان تخصص است، بهره‌مند می‌شوند و جایگاه شغلی افراد نیز مشخص است؛ ولی فوق‌العاده‌ای متناسب با مقررات و مسئولیت‌های این حرفه در قانون خدمات کشوری به درستی تبیین و تعریف نشده است.»
وی تاکید می‌کند، باید مانند سایر کشورهای عضو ایکائو برای حفظ و بقای این حرفه خطیر و ایجاد انگیزه شغلی در کنترلرهای ترافیک هوایی به سوی تجربه موفق کشورها برویم یعنی ایجاد ANSP (ارائه کننده سرویس‌های ناوبری هوایی خصوصی).
دنیا در ارائه سرویس ترافیک هوایی متحول شده و به دلیل اهمیت ویژه این بخش اعظم درآمدهای هوانوردی صرف بهبود آموزش، ایجاد انگیزه شغلی، تکنولوژی، تجهیزات مورد نیاز خدمات ناوبری هوایی می‌شود و ما نیز باید برای بقا و تبدیل شدن به نقطه تعادل منطقه در جذب حداکثری پروازها و رسیدن به این هدف تغییر استراتژی کلان در دستور کار قرار دهیم.
بر اساس پیش‌بینی ایکائو در ١٥ سال آینده ترافیک هوایی با رشد فزاینده افزایش خواهد یافت و ما باید از این فرصت به نحو مقتضی بهره‌مند شویم. ابوالفضل طالبی، عضو هیئت‌مدیره جامعه مراقبت پرواز ایران، در تکمیل بحث، ابراز کرد: «در نظام مراقبت پرواز، داده با ستاده برابری نمی‌کند.
مشکلی که در دستگاه دولتی وجود دارد، پرداخت مبتنی بر عملکرد است. در همه جای دنیا، بررسی می‌کنند که شغل افراد بر درآمد ملی به چه میزان تأثیرگذار است و به نسبت میزان تأثیرشان حقوق و مزایا دریافت می‌کنند.
بر این اساس، چنانچه بخواهیم شغل کنترلرها را بررسی کنیم، متوجه خواهیم شد که این شغل چقدر به درآمد ملی کمک می‌کند.» او افزود: «خدماتی که مرکز کنترل ترافیک هوایی به پروازهای عبوری ارائه می‌دهد، ارزآوری بسیاری دارد. زمانی پروازهای عبوری دومین منبع ارزی کشور بعد از نفت بود.»
رحیمی تأکید کرد: «با این‌همه وظیفه و مسئولیتی که در این حرفه وجود دارد، متأسفانه این تخصص در چهارچوب لایحه خدمات کشوری نمی‌گنجد. در گذشته، باید برای این موضوع فکر می‌کردند. ما در سال ۹۲ طرحی را با عنوان طرح «ارتقای ایـمنی آسـمان ایـران» بـه مجـلس بردیـم که متأسفانه فوریت آن در مجلس شورای اسلامی رأی نیاورد و بسیاری از نمایندگان مجلس نیز حتی در این رأی‌گیری شرکت نکردند و به صورت یک طرح عادی در پیچ‌وخم کمیـسـیـون‌ها جـا ماند.»
ابوالفضل طالبی، عضو هیئت‌مدیره جامعه مراقبت پرواز و کنترلر رادار تقرب مهرآباد، درباره این طرح توضیح داد: «متأسفانه، آن طرح با مقاومت‌هایی مواجه شد، هرچند قبل از اینکه این طرح به رأی گذاشته شود، با بیش از هفتاد نماینده به صورت مستقیم صحبت شد و آنها اعلام حمایت کردند، اما در دقایق آخر نظرها برگشت؛ زیرا برخی معتقد بودند این اتفاق نباید رخ دهد؛ چون کنترلر نباید از سایر کارمندان جدا شود.»
کنترلرها در رده مشاغل سخت و زیان‌آور نیستند
کارشناسان حاضر در میزگرد گفتند، کنترلری جزء مشاغل سخت و زیان‌آور نیست و بازنشستگی زودتر از موعد به آنها تعلق نمی‌گیرد. رحیمی در این‌باره گفت: «این شغل با بیش از ۳۴۰ وظیفه و مسئولیت در رده مشاغل سخت قرار نمی‌گیرد. در حالی که ما در چند سال اخیر بر اثر زیان‌های این شغل چند نفر از همکاران و استادان باتجربه خود را به دلیل سکته قلبی و شیفت کاری طاقت‌فرسا از دست داده‌ایم.»
طالبی با بیان اینکه کنترلر با یک اشتباه ساده جان عده‌ای از سرمایه‌های انسانی در یک پرواز را به خطر خواهد انداخت و اگر حتی بخواهیم از بعد مالی نگاه کنیم، یک هواپیما را که سرمایه کشور است، نابود خواهد کرد، گفت: «کار یک کنترلر بسیار حساس است، اما در مقایسه داده با ستاده که باید رضایت ایجاد کند، در کنترلرها ایجاد نمی‌کند، به همین دلیل شاهد کاهش کنترلرهاهستیم.»
در ادامــه ایــن بحــث، امــین ثابت‌مهر، معلم رادار مرکز کنترل پرواز تهران، بیان کرد: «در کشوری‌های عربی، اغلب نیروهای کنترل ترافیک هوایی خارجی‌ها هستند و عرب‌ها به هیچ عنوان در مشاغل پرتنش کار نمی‌کنند، پس چرا باید به کنترلرهای کشور که در وضع سخت مانند بحران قطر، اکراین، عراق و... به این خوبی عمل کرده‌اند، توجهی نشود؟»
نگاهی به آمارها
بر اساس اعلام جامعه متخصصان پرواز ایران، در حال حاضر ۹۰۰ کنترلر در کشور مشغول به کار هستند که حدود ۱۵۹ نفر در بازه زمانی ۱۰ ساله یعنی از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ بازنشسته یا از سیستم جدا شده‌اند. از۹۰۰ کنترلر، ۹ نفر مدارک تحصیلی تکمیلی دارند، در مراکز آموزشی تدریس می‌کنند و حدود ۲۰ نفر به دلیل مشکلات شغلی مهاجرت کرده‌اند. بر اساس آمار، ۴۹ درصد از کارکنان کنترل ترافیک هوایی بر اثر دشواری‌های این شغل بیماری قلبی و عروقی، ۵۸ درصد بیماری مغز و اعصاب، ۱۳ درصد بیماری غددی، ۵۱ درصد بیماری تنفسی و ۸۳ درصد بیماری گوارشی دارند.
منبع: تین نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۲۶۸۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تمامی پروازهای کشورمان به حالت عادی بازگشت
شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران اعلام کرد تمامی پروازهای کشورمان به حالت عادی بازگشت.
برخی پروازهای فرودگاه‌های امام خمینی (ره) و مهرآباد که صبح امروز دچار تاخیر یا تعلیق شده بود، مجددا به حالت سابق بازگشت. به دنبال فعال شدن پدافند هوایی کشور، صبح امروز برخی پروازهای فرودگاه‌های امام خمینی (ره) و مهرآباد به حالت تعلیق درآمده بود.
بر اساس اعلام شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، پروازهای فرودگاه امام راه اندازی شده و پروازهای خروجی از این فرودگاه از سر گرفته شد به طوری که پرواز تهران – تفلیس ساعت ۱۰:۳۰ انجام خواهد شد و هم‌اکنون کانتر پرواز آن باز شده و صدور کارت پرواز برای مسافران از سر گرفته شده است.
پروازهای فرودگاه مهرآباد هم به حالت سابق بازگشته، اما با توجه به تاخیر چندساعته در برخی پروازها، از مسافران خواسته شده قبل از عزیمت به فرودگاه، ساعت پروازها را بررسی کنند.
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد