لایک‌خورهای پرفروش
تاریخ انتشار: ۷ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۳۱۴۸۲۹
فرهنگ > ادبیات - لیلا باقری:
فضای مجازی تا ۸-۷سال پیش خیلی جای مهمی برای اهل ادبیات نبود اما الان خیلی مختصر و مفید در جیب همه ما هست.
از وقتي اندرويد آمد، خدمات اينترنتي آنقدر زياد شد كه ديگر چه بخواهيم و چه نخواهيم بايد هميشه دم دستمان باشد. حالا ديگر درحالي‌كه مردم سبزي‌خوردنشان را هم اينترنتي سفارش مي‌دهند، معلوم است كلي مولف خواهيم داشت كه اثر ادبي خودشان را در اين فضا ارائه كنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
شاعر بدون مخاطب، معنايي ندارد. هر كسي اثري هنري توليد مي‌كند بالاخره يك‌طور دست به عرضه مي‌زند؛ به‌ويژه شاعرها؛ شعر و طبع موزون و آهنگين هم كه در خون همه ما ايرانيان هست. اصلا يك‌طورهايي مي‌شود گفت كه همه ما يك شاعر درونمان هست كه بستگي به ميزان توانايي‌اش وقت و بي‌وقت تراوشات و ترّهاتي از خودش بروز مي‌دهد. و اين تراوشات، ثبت هم مي‌شوند؛ از چاپ و ارائه در بهترين نشرها گرفته تا لوتي‌هايي كه در قهوه‌خانه‌ها منتظر فرصتي هستند تا دم بگيرند و سروده خودشان را بخوانند. اگر به دفترچه خاطرات دوران نوجواني خود‌مان هم سري بزنيم حتما چند بيتي پيدا مي‌كنيم كه زيرش نوشته باشيم: «شعر خودم». حالا فضاي مجازي آمده تا فرصتي باشد براي تمام شاعراني كه درون ما نشسته‌اند. شعرها از سر و روي صفحات مجازي بالا مي‌روند و مخاطبان خودشان را دارند. اتفاقا بعضي از آنها مخاطب‌هاي قرص و محكمي هم دارند؛ آنقدر كه آنها را در چندين چاپ متوالي همراهي مي‌كنند؛ اشعاري كه موافق طبع عامه مردم مي‌افتند و رگه‌هايي دارند كه همخوان با سليقه عمومي هستند؛ پرمخاطب و البته متوسط؛ اين است كه يكباره شاعري به شهرت مي‌رسد كه نامش در هيچ محفل جدي ادبي برده نشده و پيشكسوت‌ها براي اولين بار نام او را روي جلد كتابي مي‌بينند كه كنار عنوانش درشت نوشته شده: «چاپ پانزدهم»!
معيار ما قابل‌دفاع‌بودن استنشر نيماژ يكي از نشرهايي است كه هم آثار خوب به چاپ مي‌رساند و هم آثار متوسط؛ همين متوسط‌هايي كه برخي‌هايشان به اعتبار دنبال‌كننده‌هايشان در فضاي مجازي به چندين چاپ رسيده‌اند. از عليرضا اسدي، مدير اين نشر مي‌پرسيم كه در انتخاب كتابها براي چاپ، چقدر تضمين فروش برايشان مهم است و چقدر كيفيت كتاب؟ او‌تأكيد مي‌كند كه قطعا توجه زيادي به محتواي اثر دارند و ادامه مي‌دهد: «ما شوراي بررسي داريم و تمام كتابها بعد از تأييد شورا، وارد روند چاپ مي‌شوند. در اين ميان آثار زيادي هم براي ما فرستاده مي‌شود كه مولف در فضاي مجازي دنبال‌كننده و لايك زيادي دارد اما كتابش قابل دفاع نيست. ما از اين كتابها استقبال نمي‌كنيم و سعي داريم اگر اثري قرار است از بين چنين مولف‌هايي انتخاب شود، قابل دفاع باشد. اما نكته اين است كه جامعه ادبي كمي به اين موضوع حساسيت دارد و معتقد است كتابي كه مخاطب زياد پي آن مي‌آيد حتما فاقد ارزش ادبي است. به‌هر كتابي كه پرفروش مي‌شود همان ابتدا برچسب پوپوليستي مي‌زنند؛ مي‌گويند زرد و عامه‌پسند است و به نوعي مي‌خواهند ارزش ادبي را از كتاب بگيرند و آن را زرد معرفي كنند. جالب اينجاست كه تمام كساني كه به اين شكل نظر مي‌دهند و نويسنده و ناشر را محكوم مي‌كنند يك بار هم آن كتاب را نخوانده‌اند. تنها به اين دليل كه در فهرست پرفروش‌هاست مي‌گويند ارزش ادبي ندارد؛ درحالي‌كه علت فروش كتاب، تبليغ خوب نويسنده در فضاي مجازي است».
ذائقه مخاطب را پايين نميآورنددر هر صورت بين كتاب قابل دفاع با كتاب خوب و درجه يك، فاصله زيادي هست؛ كتاب‌هاي قابل دفاع يا همان متوسطي كه خيلي‌ها معتقدند، به‌دليل چاپ‌هاي متعدد تبليغ مي‌شوند و شايد ذائقه مخاطب را نازل كنند. البته اسدي با اين موضوع موافق نيست؛ «ذائقه مخاطب را پايين نمي‌آورند! همه جاي دنيا ادبيات جدي و عامه‌پسند دارند. قرار نيست مخاطب عام با همه آثار دولت‌آبادي ارتباط بگيرد. ترويج كار او براي حفظ جايگاه ادبيات ايران خوب است اما مخاطب عام با بعضي كتاب‌هاي او ارتباط نمي‌گيرد. به نظرم چنين كتاب‌هايي نه‌تنها ذائقه را پايين نمي‌آورند بلكه كتاب عامه‌پسند تأثير مثبت زيادي روي بالارفتن سرانه مطالعه دارد. ما در كنار چاپ آثار قابل دفاع كه برخي هم پرفروش مي‌شوند، كتاب‌هايي با ارزش ادبي بالاتر هم چاپ و معرفي مي‌كنيم و مخاطب از هر دو استقبال مي‌كند. گاهي مخاطب براي يك كتاب به غرفه‌ها يا فروشگاه‌ها مي‌آيد و بعد از معرفي با چندين كتاب مي‌رود».
پرويز بيگي ـ مدير انتشارات فصل پنجم ـ اما خيلي موافق فعاليت مولفان و شاعران در فضاي مجازي نيست. او معتقد است فضاي مجازي بيشتر از اينكه به فروش كتاب و رونق بازار نشر كمك كند به آن ضربه زده است؛ «فضاي مجازي به كتاب ضربه زده؛ به‌ويژه به شعر. الان در فضاي نشر تنها كتاب‌هايي فروش مي‌روند كه شاعران‌شان از شهرتي نسبي برخوردار هستند. همچنين مخاطب، كتاب جديد را به اعتبار گذشته و سوابق ناشر مي‌خرد. در غيراين‌صورت اتفاق خاصي در حوزه كتاب نمي‌افتد.»
به خاطر فضاي مجازي نيست؛ نتيجه زحمات‌شان را ميگيرندبيگي درباره استقبال مخاطبان از برخي كتاب‌هاي شعر هم معتقد است: «اگر در اين بين از مجموعه شعرهاي شاعري استقبال مي‌شود، به‌دليل سال‌ها زحمت‌كشيدن مولف است. شركت در برنامه‌هاي فرهنگسراها، شب شعرها، جلسات نقد و... . چون الان در ركود كتابخواني هستيم و كتاب شعر هم مخاطب خاص دارد، پرفروش‌شدن يك كتاب، نمي‌تواند تنها به دليل فعاليت شاعر در فضاي مجازي باشد. اين شاعران سابقه طولاني در سرودن دارند و البته برخي‌‌شان فعاليت‌هاي زيادي هم در فضاي مجازي دارند. داشتن دنبال‌كننده در فضاي مجازي براي فروش بي‌تأثير نيست اما كافي هم نيست». بيگي اما در هر صورت ضرر فضاي مجازي را بيشتر از منفعتش مي‌داند؛ «فضاي مجازي به تيراژ كتاب ضربه زده. شعرهاي پرطرفدار در فضاي مجازي، معمولا كوتاه است. شاعران اشعار كوتاه خود را در فضاي مجازي منتشر مي‌كنند و وقتي مخاطب مي‌تواند شبي صد شعر تازه بخواند، چه ضرورتي براي خريد كتاب مي‌بيند؟»
خير فضاي مجازي بيشتر از شرش استمحمد عزيزي ـ مدير نشر روزگار ـ از موافقان استفاده مولفان از فضاي مجازي است و معتقد هم نيست كه چاپ كتاب متوسط فعالان مجازي، ضربه‌اي به ذائقه مخاطب مي‌زند؛ «فعاليت در فضاي مجازي هم به ناشر و هم به نويسنده و هم به مخاطب كمك مي‌كند. من مغايرتي حس نكرده‌ام و معتقد نيستم كه باعث تضعيف كار نشر يا كتابخواني شود؛ اتفاقا باعث رشد كتابخواني هم مي‌شود. امكان تبليغ كتاب در گذشته و با وجود 2رسانه مطبوعات و راديو هم وجود داشته. آن زمان هم كساني بودند كه كتاب خود را در بوق مي‌كردند و پرفروش هم مي‌شد. اما نكته اين است كه اين فروش‌ها موقتي است. در دوره‌اي كسي گل مي‌كند و بعدا فراموش مي‌شود. چهره‌ها اگر كتابشان سطحي باشد زياد دوام نمي‌آورند؛ مانند كف روي آب. تنها آثاري در تاريخ مي‌مانند كه ارزش واقعي داشته باشند.»
عزيزي مي‌گويد: «براي ناشر مهم است كه كتاب، قابل دفاع باشد. كتاب بايد آنقدر ارزش داشته باشد كه مهر ناشر روي آن بخورد؛ حتي وقتي كه هزينه چاپ كتاب را خود مولف بدهد. ناشر براي اعتبار خودش مهرش را پاي كتاب ضعيف نمي‌زند؛ حتي اگر به دليل همين فعاليت‌هاي مجازي فروش خوبي داشته باشد». او درباره كتاب متوسط پرتيراژ و اعتقاد برخي به نزول طبع مخاطبان اظهار مي‌كند: «نمي‌شود گفت هرچه روشنفكران مي‌گويند درست است. داوري زمان و مردم كتاب ماندگار را از غيرماندگار مشخص مي‌كند. ناشر ممكن است كاري را كه به نظرش نمره 15-14 مي‌گيرد هم چاپ كند و لزومي ندارد حتما ديگران آن را تأييد كنند». *
فضاي مجازي اما شعرهاي زيادي از شاعران كهن را هم هر روز به ما يادآوري مي‌كند كساني كه قبلا فقط افراد اديب آثار آنها را مي‌خواندند. ممكن است صبحي پريشان پيامي ادبي در گروهي تلگرامي بيايد كه تنها عكسي باشد و مصرعي؛ «دوستان شرح پريشاني من گوش كنيد...» و بعد ما كه پريشان‌احواليم دنبال شعر برويم و متن كامل آن را كه سروده وحشي بافقي است بخوانيم، خوشمان بيايد و از او باز هم بخوانيم؛ يا از انوري، بيدل و... تنها تك‌بيتي بيايد و دل ما را مايل كند به خواندن‌شان. به هرحال در جيب هركدام از ما راهي سهل براي رسيدن به فضاي مجازي هست اما كم‌كم وقتش است كه فاخرها، درجه‌يك‌ها و آنهايي كه غني‌ترند هم به دنياي مدرن راه يابند. حيف است شعرهايي كه دم دست مخاطب نيستند، خوانده نشوند.
شعر و شبكه‌هاي اجتماعيمحمدكاظم كاظمي
اوايل دهه 70، آنگاه كه ما در قالب فعاليت‌هاي اردويي و آموزشي با دانش‌‌آموزان نقاط دوردست خراسان آشنا شديم، دريافتيم كه محروميت اين شاعران از توليدات شعري پايتخت و شهرهاي بزرگ، چقدر شديد است. بسياري از جوانان آن سال‌ها، نه‌تنها در روستاها كه حتي در شهرهاي كوچك نيز از جريان زنده شعري كه در كشور به راه افتاده بود، بي‌خبر بودند. بعضي از اين جوان‌ها به مجردي كه به اين جريان وصل شدند، به قله‌هايي در شعر جوان كشور بدل شدند و تا سال‌ها بر نسل‌هاي بعد تأثيرگذار بودند. گويا انرژي نهفته با يك تلنگر آزاد شده بود.
زمان گذشت و ساعت بارها نواخت، ولي هنوز ارتباط با آثار زنده و شاعران فعال زمانه براي نقاط دوردست بسيار سهل نبود. اين را ما از تقاضاهاي بسياري حس مي‌كرديم كه از نقاط دور براي دسترسي به كتاب‌هاي اين شاعران به ما مي‌رسيد. تا وضع چاپ و نشر و توزيع كتاب خوب بود، حداقل شماري از اين كتابها به شهرهاي كوچك هم مي‌رسيد ولي در سال‌هاي اخير به‌نظر مي‌رسد كه آنچه بازار دارد، فقط كتاب‌هاي درسي و نيمه‌درسي است و بس. با اين وصف، چه‌كسي بايد پل ارتباط مي‌شد؟ شبكه‌هاي اجتماعي مبتني بر اينترنت. امروز شاعر از يك شهر دورافتاده خراسان كه روزگاري در آنجا نام قيصر امين‌‌‌پور هم تازگي داشت، از آثار محمدسعيد ميرزايي و مهدي فرجي و غلامرضا طريقي به من مي‌فرستد و با آثار اينها، حتي بيش از من ارتباط دارد. تا من مطلبي در كانالم مي‌گذارم، از باخرز پيام مي‌آيد و غلط املايي آن را يادآور مي‌شود. با اين مقدمه، من ايجاد شبكه‌هاي اجتماعي و سرازير شدن شعر به اين سمت را در مجموع به نيكي مي‌بينم؛ هرچند اين قضيه ضربه بزرگي به بازار كتاب و عرصه چاپ و نشر زده است. طبيعتا بسياري از شاعران كه براي انتشار شعرشان و براي ديده‌شدن در جامعه ادبي دستشان زير سنگ متوليان عرصه چاپ و نشر بود، آزادي عمل بيشتري يافته‌اند. البته در عين حال بايد پذيرفت كه اين رويكرد جديد به ادبيات عمق نبخشيده است، فقط وسعت آن را بيشتر كرده است و از همين روي، ما شعرهاي بيشتر، ولي كم‌عيارتري در دست داريم. اين چيزي است كه بخشي از آن متوجه اين شبكه‌هاي اجتماعي است كه فرصت تمركز، تعمق، خلوت و تفكر را از شاعر مي‌گيرند. از همين روي به‌نظر من كساني كه در پي استفاده از آثار هستند از اين فضا سود مي‌برند ولي آنان كه توليد آثار فاخر به دستشان رقم خورده است، زيان مي‌كنند.
در همین زمینه: چرا غافل از احوال دل خویشتنم حکایت کفن‌دزد کوچه زغالی‌ها پنج عصر به وقت ادبیاتمنبع: همشهری آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۳۱۴۸۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برگزاری کنفرانس بین المللی وب پژوهی در دانشگاه علم و فرهنگ
دهمین کنفرانس بین المللی وب پژوهی با حضور مهدی باصولی، رئیس دانشگاه علم و فرهنگ از روز گذشته در دانشگاه علم و فرهنگ آغاز به کار کرد و تا امروز، ۶ اردیبهشت ماه ادامه دارد.
به گزارش ایسنا، محمدجواد شایگان فرد، دانشیار دانشگاه علم و فرهنگ و دبیرکنفرانس بین المللی وب پژوهی با اشاره به اهمیت برگزاری این رویداد بین‌المللی، به شرح گزارش مختصری از دوره‌های قبل پرداخت.
وی در خصوص انتخاب محورهای این کنفرانس خاطرنشان کرد: کمیته علمی کنفرانس بین‌المللی وب پژوهی ۱۵ محور اصلی را برای کنفرانس انتخاب کرد که از جمله آنها می‌توان به یادگیری ماشین، یادگیری عمیق در وب، وب‌کاوی، وب معنایی و تحلیل وب، اینترنت اشیا، بازیابی اطلاعات، شبکه‌های اجتماعی، سکوهای ابری، انبوه و توزیع شده، بلاک‌چین و رمزارز، تعامل انسان و رایانه، کیفیت وب، سکوها و ابزارهای نرم‌افزاری وب، کسب‌وکار و بازاریابی الکترونیکی، امنیت وب، تحلیل رفتار و شخصی‌سازی، پردازش تصویر در وب، رسانه و ارتباط‌شناسی وب، وب و جامعه اشاره کرد.
دبیر کنفرانس بین‌المللی وب پژوهی در ادامه افزود: ما در این کنفرانس به تمامی موضوعاتی که مربوط به حوزه وب می‌شد نیز توجه کردیم و صرفاً به دنبال ابعاد فناوری آن نبوده و نویسندگان حوزه علوم‌انسانی و… را نیز تشویق کردیم تا در این حوزه ورود کنند.تعداد ۱۴۲ مقاله پذیرش شده است که ۴۵ مورد شفاهی است، البته نکته حائز اهمیت این است که هر مقاله دو داور داشته و بعد اعلام نتایج شده است.
وی عنوان کرد: مقالات و پژوهش‌هایی متعددی به زبان‌هایی فارسی و انگلیسی به دبیرخانه کنفرانس ارسال شده است که آثار پذیرفته شده در پایگاه‌هایی معتبر علمی داخلی نظیر SID و ISC و خارجی نظیر IEEE Xplore نمایه شده است. گفتنی است امسال حدود ۷۵ درصد مقالات به زبان انگلیسی بوده است و این نشان از تمایل پژوهشگران به تعاملات بین‌المللی است.
*مسئله اجتماعی، راه حل اجتماعی دارد
همچنین در ادامه این کنفرانس آرش حیدری عضو هیئت علمی گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه علم و فرهنگ به عنوان سخنران ویژه درباره شکاف دیجیتال(گفتاری درباره نسبت فضای مجازی و فضای اجتماعی) نکاتی را مطرح کرد.
حیدری گفت: «مسئله اجتماعی، راه حل اجتماعی دارد» این گزارۀ کلیدی محوریتی اساسی در فهم علوم اجتماعی دارد. فقدان مواجهه با این گزاره موجب می‌شود که برای حل مسائل اجتماعی مسیرهایی غیر اجتماعی پیموده شود و این مسیر ضرورتاً با شکست مواجه خواهد شد.
وی افزود: فهم امر اجتماعی همواره نسبتی با مفهوم فضا دارد. فضای اجتماعی در حدفاصل کنش‌ها، تعامل‌ها و روابط میان افراد شکل می‌بندد و چیزی را خلق می‌کند که «حوزه عمومی» نامیده می‌شود. حوزه عمومی عرصه تعاملات نمادین و معنادار انسان‌ها است و مجموعه وسیعی از الگوهای تعاملی را در بر می‌گیرد.
عضو هیئت علمی گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه علم و فرهنگ در ادامه تشریح کرد: این شبکه تودرتو که حاصل کنش و واکنش میان انسان‌هاست ساختاری نظام‌مند به خود می‌گیرد و به سیستمی سیال بدل می‌شود. این سیستمِ سیال واجد کلیتی می‌شود که چیزی بیش از تک تک اجزای آن است. این تبیین بدان معناست که «جامعه جمع جبری تک تک افراد نیست» بلکه نظامی است که در نتیجۀ تعاملات جزئی واجد یک کلیت می‌شود و امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و… را در بر می‌گیرد. از این حیث جامعه یک کلیت است، یک فضای خلق شده است که بخش‌ها، اجزا و خرده‌نظام‌هایی دارد.
حیدری عنوان کرد: با این مقدمه، فضای مجازی را باید زیرمجموعه فضای اجتماعی دانست. خطای رایج در فهم رابطه میان فضای اجتماعی و فضای مجازی آنجاست که گاه این دو را اینهمان فرض می‌کنند و فهم امر اجتماعی و فضای اجتماعی را به فهم فضای مجازی تقلیل می‌دهند. درست در این نقطه است که مفهوم شکاف دیجیتال موضوعیت می‌یابد.
وی همچنین عنوان کرد: جنس و نوع و کیفیت دسترسیِ کاربران به فضای مجازی تابع شرایط اجتماعی آنهاست. نابرابری‌ها، تضادها و تعاملات اجتماعی در فضای مجازی بازتولید می‌شوند. به عبارت دقیق‌تر شکاف‌هایی که در قلمرو اجتماعی در سطوح مختلف (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی) تولید می‌شوند در قلمرو مجازی تکرار و تثبیت می‌شوند. درست در همین نقطه است که درباره فهمِ نسبت فضای اجتماعی و فضای مجازی نیاز به بازاندیشی اساسی وجود دارد.
عضو هیئت علمی گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه علم و فرهنگ خاطرنشان کرد: فروکاست فهم فرایندهای اجتماعی، مسائل اجتماعی، و فضای اجتماعی به فضای مجازی به معنای نادیده گرفتن منطق درونیِ امر اجتماعی است. فضای مجازی مبتنی بر بازنمایی است، اینکه چه کسی در چه جایگاهی توان بازنمایی بیشتری دارد بیش از آنکه به فضای مجازی مرتبط باشد به فرصت‌ها و امکاناتی وابسته است که در فضای اجتماعی کسب شده است. بنابراین بازنمایی فضای مجازی همواره واجد شکافی بنیادینی است با آنچه در فضای اجتماعی در حال رخ دادن است. بنابراین این مبحث برای مفهوم‌پردازیِ نسبت میان این دو فضا و توضیح چگونگی بازتولید روابط نابرابر اجتماعی در فضای مجازی است.
روز اول این مراسم با حضور اساتید و مهمانانی از مرکز تحقیقات مخابرات، وزارت علوم،تحقیقات وفناوری، ایرانداک، جهاددانشگاهی، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی و علامه طباطبایی و….حضور داشتند و در این کنفرانس جایزه پرفسور کامبیز بدیع اهدا خواهد شد.
انتهای پیام
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد