به نقل از «ایرنا»

آفریقا؛ خاک کشاورزی ایران

تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۳۵۲۱۰۹

تهران- ایرنا- روزنامه اعتماد در گزارشی، نوشت: آفریقا بازار ناشناخته‌ای است که آن را حیاط خلوت تجاری دهه‌های آینده می‌نامند؛ سرزمینی که این روزها مورد توجه بیشتر دولتمردان ایرانی قرار گرفته تا جبران مافات گذشته شود.

در ادامه این گزارش آمده است: سال‌ها تساهل ایران در ورود به بازاری که گفته می‌شود ٤٠درصد آن در دست چینی‌هاست، جبران شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هزینه‌های بالای ترانزیت کالا و نبود برنامه‌های مدون تجاری موجب شده که سرمایه‌گذاران و صادرکنندگان برای ورود به این بازارها تردید کنند.

با این وجود بسیاری بر این باورند که ایجاد معاونت اقتصادی و سرمایه‌گذاری در وزارت امور خارجه، می‌تواند به معضل نبود زیر ساخت‌های صادراتی برای کالاهای ایرانی پایان داده و راه را برای صدور خدمات فنی مهندسی و کالاهای ایرانی بازتر کند.

در این بین کشاورزی فراسرزمینی در آفریقا با توجه به نیاز‌های وارداتی ایران در دهه آینده، می‌تواند کورسوی امید کشاورزی ایران را روشن نگه دارد و در کنار سرمایه‌گذاری‌های خرید و ساخت پالایشگاه‌های کوچک در کشورهای ساحلی این قاره راه را برای توسعه بازار ایران بگشاید.

**معضلات سرمایه‌گذاری
برخی آمارهای جهانی نشان می‌دهد بخشی از کالاهای صادراتی ایران به ترکیه و امارات و حتی اروپا از طریق صدور مجدد راهی قاره آفریقا می‌شود.

با نگاهی به سبد واردات کالایی قاره آفریقا، مصر طی سال‌های اخیر دارای رتبه اول و با فاصله بسیار زیادی ایران در رتبه‌ای پایین‌تر قرار دارد. در عین حال طبق آمار گمرک سایر بازارهای آفریقایی در شرق، غرب و جنوب این قاره کهن سهم کمی از صادرات ایران را به خود اختصاص می‌دهند.

چرایی این موضوع دلایل متنوعی دارد که شاید لازم باشد در مجال مناسبی به تفصیل مورد واکاوی قرار گیرد؛ لیکن بطور اجمال مهم‌ترین عوامل دور ماندن اقتصاد و تولیدات ایران از بازارهای ناب آفریقایی را بیان می‌کنیم: نخست بازار آفریقا با داشتن حدود یک میلیارد نفر جمعیت و مهیا نبودن بسیاری از زیرساخت‌های تولیدی و خدماتی هنوز بازار بکری برای فروش کالاهای نهایی است و لازمه فروش کالای ایرانی، حضور مستقیم شرکت‌ها و تولیدات‌شان در بازارهای محلی آفریقا است. همچنین کمک به سازماندهی زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی در آفریقا برای معرفی کالاهای ایرانی در قالب اجرای پروژه‌های عام‌المنفعه توسط دولت و بخش خصوصی کشورمان به منظور علاقه‌مند شدن مصرف‌کنندگان این بازارها ضروری است.

شرکت‌های ایرانی با وجود تاریخچه حضور طولانی برخی اقوام ایرانی در شرق و شمال شرق قاره آفریقا و مراودات تجاری با آنها چه به‌ صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، اما هیچگاه این مراودات به‌صورت هدفمند و برنامه‌ریزی شده نبوده است. زیرساخت‌های لجستیکی میان ایران و قاره آفریقا بطور منظم و با هدف کسب سهم مناسب از بازار قاره آفریقا در دو محور صادرات و واردات آماده و فراهم نیست و کماکان مسیرها و شبکه‌های حمل‌ونقلی، مبادلات بانکی و روادید متقابل با مشکلات و کمبودهای جدی مواجه است.

از طرفی ایران در استراتژی کلان حضور در قاره آفریقا به سهم اقتصادی این موضوع توجه لازم را نکرده است، در صورتی که این محور، مهم‌ترین عامل توسعه شبکه تعاملی ایران در قاره آفریقا در سایر زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است؛ از این‌رو با توجه به برنامه‌های توسعه‌ای نهادهای بین‌المللی و کشورهای پیشرو در قاره آفریقا به‌ویژه در موضوع سرمایه‌گذاری در همه جوانب که نیاز مبرم قاره آفریقا در دو دهه آینده خواهد بود، لازم است سیاست تجاری و دیپلماسی سیاسی کشورمان در یک اقدام مشترک و برنامه اجرایی هدفمند برای حضور در بازار آفریقا به جمع‌بندی رسیده و با حمایت مجلس و به‌خصوص دولت، برنامه‌های عملیاتی مناسب برای توسعه سرمایه‌گذاری و انجام مبادلات تجاری مشترک با کشورهای آفریقایی در شرایط پس از رفع تحریم‌های بین‌المللی را برنامه‌ریزی کنند.

**نیاز بازار
کارشناسان می‌گویند شناسایی تنها با ورود مستقیم به بازارهای آفریقا میسر است به خصوص در شرایطی که هیچ امیدی به باز شدن ال سی برای تبادلات بانکی روز به روز کاهش می‌یابد. سفیر سنگال روابط ایران و این کشور را برد- برد و دوسویه عنوان کرد و بازار این کشور را بستر مناسبی برای صادرات محصولات ایرانی دانست -کما اینکه ایران در بخش صدور تجهیزات صنعتی به موفقیت‌هایی در این بازارها دست یافته است و ایران خودرو توانسته خودرو‌های سمند را در اختیار سازمان تاکسی رانی این کشور قرار دهد که مورد استقبال هم قرار گرفته است.

به گفته «باباکار با» سنگال در نخستین گام نیاز به سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی دارد چرا که سنگال نیز همانند ایران واردکننده برنج است از طرفی وجود منابع آبی زیاد و زمین مناسب برای کشت، نیاز این کشور را به صادرات برنج دوچندان می‌کند. آنچه از گفته‌های سفیر سنگال بر می‌آید، این است که این کشور به دنبال توسعه صادرات برنج است و این موضوع می‌تواند زمینه حضور ایران را در این کشور تثبیت کند. بنابراین ایران می‌تواند از این فرصت به شکل دو سویه بهره‌برداری کند. گفتنی است که سنگال تولیدکننده بادام هندی و زمینی است و پتانسیل مناسبی در زمینه تولید محصولات غذایی همچون «ماهی» دارد اما نیازمند واردات خرماست.

از طرفی این کشور به دنبال مکانیزه کردن بخش کشاورزی است که ایران می‌تواند با پیشرفتی که در این بخش احراز کرده به صدور خدمات فنی مهندسی خود یاری رساند. بخش کشاورزی این کشور همچنین نیازمند کود شیمیایی و طبیعی در کشاورزی است که می‌تواند از توان تولیدی واحد‌های پتروشیمی ایران بهره‌مند شود. مضافا اینکه سنگال با تولید سالانه یک میلیون تن فسفات می‌تواند نیاز صنایع شیمیایی ایران را برآورده کند.

**راهکارهای تسهیل حضور در کشورهای آفریقایی
این نیازهای مشترک است که راه را برای بازارهای استراتژیک می‌گشاید و به این دلیل است که حسن خسروجردی از این بازارها به عنوان بازارهای بی‌نظیر برای ایران نام می‌برد. حسن خسروجردی رییس شورای اقتصادی ایران معتقد است که ایران طی دهه آینده نیازمند واردات ٦٠میلیارد تن محصولات کشاورزی است که با توجه به افزایش جمعیت و وضعیت کشت و زرع ایران و کمبود ایران نمی‌توان امید داشت که این نیاز از داخل جبران شود بنابراین آفریقا با دارا بودن از زمین مناسب کشت و نیز میزان بارندگی سالانه‌ای بیش از ٢٠٠ تا ٤٠٠٠ میلی متر می‌تواند از امیدهای کشاورزی فرا سرزمینی برای ایران باشد. کشاورزی در زمین کشورهای آفریقایی می‌تواند ضمن اینکه نیاز آینده ایران را مرتفع کند، زمینه صادراتی را برای کشورهای آفریقایی فراهم ‌کند. خسروجردی همچنین می‌گوید که نباید چشم به گشایش ال سی دوخت چرا که راهکارهای بهتری برای حل این معضل وجود دارد که ما را در برون‌رفت از این معضل یاری می‌رساند.

کاری که چینی‌ها طی ٢٠ساله گذشته برای تصاحب بازار کرده‌اند و بطور مستقیم در بازارهای مورد نظر حضور یافته‌اند، موثرترین روشی است که این کشور را در بخش مارکتینگ پیشتاز کشورهای دیگر ساخته است. شرکت‌های ایرانی نیز باید برای تصاحب بازار از چنین راهکارهایی بهره گیرند. وی برای حل معضل بانکی نیز پیشنهاد کرد، بانک‌های ایران، نه لزوما بانک مرکزی، اقدام به تاسیس شعبی در این کشورها کنند و از خریداران و سرمایه‌گذاران بخواهند که در این شعب حسابی را باز کنند، این‌گونه دیگر نیازی به جابه‌جایی پول نیست. مطابق اظهارات رییس شورای اقتصادی ایران، سرمایه‌گذاری ایران برای ساخت پالایشگاه‌های کوچک و خرید واحد‌های پتروشیمی و نیز صادرات محصولات پتروشیمی در کشورهای ساحلی چون ساحل‌عاج، کامرون، نامیبیا، آفریقای جنوبی و سایر کشورهای ساحلی این قاره از مزیت‌هایی بر شمرد که می‌تواند به میزان بازارهای هدف ایران در این زمینه بیفزاید.

آنچه از اظهارات رای زن اقتصادی ساحل عاج برمی‌آمد، مزیت‌های بالقوه این کشور به خصوص در بخش ترانزیت و کشاورزی می‌تواند راه را برای حضور سرمایه‌گذاران مشتاق ایرانی علاوه بر زمینه‌های معدنی و نفتی بگشاید و صدور خدمات فنی و مهندسی ایران را در این کشور تسهیل کند.

**فرصت جدید کسب و کار‌های خرد
برای دریافت اینکه چرا آفریقا در سال‌های اخیر تا این اندازه موردتوجه سرمایه‌گذاران اروپایی قرار گرفته است فقط کافی است، سری به آمار بزنیم آنگاه دلیل سرمایه‌گذاری مجدانه کشورهای اروپایی و آسیای دور نمایان خواهد شد. مطابق گزارش اکونومیست از آنجایی که فرصت‌های کسب و کار در کشورهای (برزیل، روسیه، هند و چین) BRIC در حال ناپدید شدن هستند، خرده‌فروشان به بازارهای آفریقایی به عنوان فرصتی جدید برای رشد کسب و کار نگاه می‌کنند.

با وجودی که پتانسیل بازارهای آفریقایی در پنج سال آینده همتراز کشورهای BRIC نخواهد بود اما خرده‌فروشان به دنبال سرمایه‌گذاری در بازارهای آفریقایی هستند تا از این طریق فرصت‌های بالقوه‌ در ١٠ یا ٢٠ سال آینده را از دست ندهند.

البته باید متذکر شد که هنوز هم ریسک کاهش بازدهی در این بازارها، بسیار قوی است. از سوی دیگر باید دقت کرد که کشورهای جنوب صحرای آفریقا هنوز درگیر مشکلات ساختاری، عدم ثبات اقتصادی، جرم و جنایت و فساد اقتصادی هستند.

اگرچه فعالیت بازارها بدون کمک‌های محلی و روش‌های نوین برای حل مشکلات پیش روی آنها، عمل‍ً امری محال است؛ اما باید متذکر شد که کشورهای آفریقایی توان تبدیل به قوی‌ترین عامل رشد بازارهای خرده‌فروشی را دارند.

در واقع به استثنای کشور آفریقای جنوبی، سایر کشورهای آفریقایی از یکدیگر جدا هستند اما به نظر می‌رسد که مصرف‌کنندگان آفریقایی تمایل زیادی به خرید کالاهای تولیدی با نام‌های تجاری (برندهای) غربی به ویژهUnilever، Nestlé و Danone دارند که این شرکت‌ها هم‌اکنون در حال سرمایه‌گذاری در این مناطق هستند. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ٢٠٣٠، قدرت خرید در ١٨ شهر بزرگ آفریقایی معادل 1.3 تریلیون دلار امریکا خواهد بود. در سال ٢٠١١، ٥١ درصد سهام شرکت Massmart به مبلغ 2.4 میلیارد دلار امریکا به مالکیت شرکت WalMart درآمد. این روند نشان از افزایش تلاش شرکت‌های آفریقایی برای جلب‌توجه خرده‌فروش‌های جهانی دارد.

با وجودی که ٩٠ درصد درآمد شرکت Massmart ناشی از کشور آفریقای جنوبی است اما حضور این شرکت در بیشتر از ١١ کشور آفریقایی نشان از امید زیاد به توسعه این شرکت در سایر بازارها در آینده دارد. اگرچه ٨٠ درصد خرده‌فروشی در بازار آفریقای جنوبی تحت تسلط شرکت‌های Shoprite، Pick n Pay، Spar، Massmart و Metcash است ولی بازیگران اصلی این بازارها در حال پیشرفت هستند. از سوی دیگر، مطابق آمار پیش‌بینی می‌شود که تقاضای خرده‌فروشی در این منطقه در ١٠ سال آینده افزایش خواهد یافت و به همین دلیل سایر شرکت‌های خرده‌‌فروش جهانی نیز با هدف حضور در این منطقه، اقدام به تملک و ادغام شرکت‌های آفریقایی می‌کنند. بر این اساس می‌توان گفت که فرصت‌های کسب و کار و سرمایه‌گذاری در کشورهای آفریقایی می‌تواند برای کشورهای در حال توسعه سودآور باشد.

بنابراین برای رونق‌بخشی به فضای کسب و کار، فروش تولیدات داخلی، صادرات خدمات فنی و مهندسی و... ضرورت دارد با کشورهای آفریقایی همکاری جدی برقرار شود. در این بین سرمایه‌گذارانی که سال‌ها در بازار آفریقا حضور دارند از تمایل مصرف‌کنندگان آفریقایی به کالاهای تولیدی ایران خبر داده‌اند برای این منظور حل معضلاتی که تاکنون راه حضور ایران را در این کشورها سد کرده است، الزامی به نظر می‌رسد تا ایران نیز از قافله مبادلات با این کشور‌ها عقب نمانده و بازارهای مورد نیاز خود را تصاحب کند. این افزایش سهم بازار نیز ملزوماتی چون شناسایی دقیق بازارهای هدف صادراتی، تولید کالاهای باکیفیت و قیمت مناسب نیاز دارد.

*منبع: روزنامه اعتماد؛ 1396،8،9
**گروه اطلاع رسانی**2059**2002** انتشاردهنده: فاطمه قناد قرصی

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۳۵۲۱۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واردات گوشت از آفریقا به کشور

محمد صادق قنادزاده امروز در حاشیه نشست دومین اجلاس همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا در جمع خبرنگاران، گفت: مذاکرات تجارت آزاد با کشور پاکستان آغاز شده است، تاکنون ۴ دوره مذاکره داشته‌ایم و قبل از سفر رئیس جمهور به این کشور در خصوص مذاکرات تجارت آزاد تبادل فهرست و سند کرده‌ایم و در انتظار هستیم تا طرف پاکستانی پاسخ دهد.

وی افزود: سال گذشته برنامه‌ریزی شد تا در یک سند ۵ ساله تجارت دو کشور به ۵ میلیارد دلار دست یابیم. همچنین رؤسای جمهور ایران و پاکستان برای تحقق تجارت ۱۰ میلیارد دلاری توافق کرده‌اند.

معاون سازمان توسعه تجارت ایران افزود: موافقت‌نامه تجارت آزاد با اوراسیا نیز در انتظار مصوبه مجلس است. طرف‌های مقابل ما قول داده‌اند که تا پایان بهار امسال مصوبه مجلس را می‌گیرند و لذا ما نیز امیدواریم قبل از پایان دوره مجلس فعلی مصوبه مجلس را دریافت کنیم.

وی در خصوص تجارت ایران و قاره آفریقا اظهار کرد: قاره آفریقا هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار تجارت دارد لذا بازار کشورهای آفریقایی بسیار بزرگ است و در حوزه‌های مختلف از جمله معدن، نفت، گاز، پتروشیمی و … می‌توان در این کشور فعالیت کرد و در حوزه‌های مختلف با توجه به مواد اولیه موجود در این کشور می‌توان برای تولید مشترک برنامه‌ریزی کرد.

قنادزاده در پاسخ به این سوال که آیا قرار است یک هیأت تجاری از کره شمالی نیز برای بازدید از نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی به ایران بیاید، گفت: هنوز هیأتی وارد نشده است. تا قبل از برگزاری نمایشگاه و حضور کشورهای مختلف در نمایشگاه نمی‌توانیم بگوییم به طور قطع چه کشوری برای بازدید از این نمایشگاه حضور خواهد داشت.

وی در خصوص گوشت‌های وارداتی از آفریقا بیان کرد: گوشت گرم از کنیا، آفریقای جنوبی و تانزانیا به ایران وارد می‌شود.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت ، تجارت و کشاورزی