جنگنده‌ي جي-20؛ جديدترين جنگاور نيروي هوايي چين
تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۴۲۱۰۸۰
خبرگزاري آريا - وب سايت گجت نيوز - رضا موسوي: جي-20 (J-20) يک جنگنده دو موتوره و بزرگ ساخت کمپاني هوافضاي چيني چنگدو است که اولين پروازش را در سال 2011 انجام داد و در همان سال به نمايش عموم در آمد. البته پروژه ساخت اين جنگنده به دهه 1990 ميلادي باز مي‌گردد؛ زماني که دولت چين تصميم به ساخت جنگنده‌اي بزرگ با دو موتور گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
انتظار مي‌رفت جي-20 در سال 2018 وارد خدمت شود. البته ورود به خدمت فعلي آن را نمي‌توان کاملا رسمي دانست. چرا که در وهله اول، شمار جي-20هاي عملياتي توليد شده به اندازه تشکيل يک اسکادران (گردان هوايي) نيز نيست؛ هر اسکادران دست‌کم 12 جنگنده دارد. اين جنگنده همچنين موتور اصلي خود را همچنان دريافت نکرده است.
جي-20 چيني سومين جنگنده نسل پنجي است که وارد خدمت مي‌شود. اولين آنها اف-22 رپتور (F-22 Raptor) ساخت آمريکا است که يک جنگنده برتري هوايي پنهانکار و رادار گريز است. دومين جنگنده نسل 5 عملياتي نيز ديگر هموطن رپتور يعني اف-35 لايتنينگ 2 (F-35 Lightning II) بود. اما آيا جي-20 واقعا نسل 5 است؟ مواردي وجود دارد که سبب مي‌شود جي-20 در باطن نسل 5 نباشد و فقط اسما نام جنگنده نسل 5 را به دنبال خود بکشد!
ميگ 1.44
بدون شک عاشقان دنياي هوانوردي نظامي با ديدن جي-20 چيني سريعا به ياد طرح جنگنده ميگ 1.44 ساخت شوروي و سپس روسيه مي‌افتند. ميگ 1.44 پروژه ساخت جنگنده‌اي نسل 5 بود که در اواخر عمر اتحاد جماهير شوروي آغاز شد اما در زمان فدراسيون روسيه به نفع طرح ساخت جنگنده نسل 5 کمپاني هوافضاي سوخوي متوقف شد.
ميگ 1.44
شباهت جي-20 به ميگ 1.44 انکار ناپذير است. مقامات کمپاني ميکويان (ميگ) نيز همواره انتقال اطلاعات ميگ 1.44 به چين را تکذيب کرده‌اند، اما به گفته برخي منابع از وزارت دفاع روسيه و البته کارشناسان، جي-20 بر اساس ميگ 1.44 ساخته شده است. البته مشخص نيست اين انتقال فناوري به صورت قانوني صورت گرفته يا خير. برخي کارشناسان نيز معتقد هستند چين در ازاي اين فناوري‌ها هزينه‌هايي پرداخته است.
جي-11
البته اين بار اولي نيست که چين دست به کپي‌برداري و يا دست‌کم الهام گيري از جنگنده‌هاي ديگر کشورها زده است. ديگر جنگنده‌هاي ساخت چين نيز تقريبا همگي از روي جنگنده‌هاي روسي کپي شده‌اند. براي نمونه، جنگنده‌هاي نسل 4 و 4.5 چيني خانوده جي-11 همگي از روي خانواده جنگنده‌هاي روسي سوخوي-27 معروف به فلانکر کپي شده‌اند.
جي-10
جنگنده چندمنظوره نسل 4/4.5 چيني جي-10 نيز در اصل بر اساس جنگنده چندمنظوره نسل 4 لاوي ساخت اسرائيل ساخته شده است. اسرائيل اين جنگنده را با الهام گيري از جنگنده چندمنظوره نسل 4 آمريکايي اف-16 فايتينگ فالکون (F-16 Fighting Falcon) طراحي کرد. اما در نهايت در همان دهه پروژه ساخت آن را به دليل فشارهاي شديد آمريکا متوقف کرد.
لاوي
اما گفته مي‌شود اطلاعات مربوط به لاوي به چيني‌ها فروخته شد و در ساخت جي-10 به کار رفتند. گرچه طراح اصلي جي-10 اين موضوع را قويا تکذيب کرده و مدعي است جي-10 از طرح جگنده چيني جي-9 الهام گرفته شده است.
جي‌اف-17
تنها جنگنده‌اي که چين مي‌تواند مدعي طراحي بومي آن شود، جنگنده چندمنظوره نسل 4 جي‌اف-17 ثاندر (JF-17 Thunder) است که با همکاري پاکستان طراحي و توسعه يافته است.
رپتور
البته جي-20 کاملا شبيه ميگ 1.44 نيست. شباهت‌هاي ظاهري اين جنگنده در بخش‌هاي گوناگون همچون دماغه و شيشه اتاقک (کانوپي) با جنگنده اف-22 آمريکايي نيز مشهود است. همچنين شباهت‌هايي به اف-35 نيز دارد. براي نمونه، ورودي هواي موتورهاي جي -20 شبيه ورودي هواي موتور اف-35 است.
پنجره EOTS در F-35 (بالا) و جي-20 (پايين)
همچنين پنجره موجود در زير دماغه جي-20 کاملا شبيه پنجره موجود زير دماغه اف-35 است. در اف-35 اين پنجره که ساختاري پنهانکار و رادارگريز دارد و از جنس ياغوت کبود ساخته شده، پذيراي سيستم هدف‌گيري الکترواپتيکي AN/AAQ-40 EOTS است. پنجره موجود زير دماغه جي-20 نيز احتمالا به سيستمي مشابه واگذار شده، اما تنها از روي عکس نمي‌توان کارايي دقيق و کيفيت کاري آن را تخمين زد.
پنجره DAS در F-35 (بالا) و جي-20 (پايين)
روي بدنه جي-20 پنجره‌هاي کوچک ديگري نيز ديده مي‌شود که آنها نيز کاملا کپي پنجره‌هاي سيستم روزنه پخش شده AN/AAQ-37 DAS هستند که در اف-35 به کار رفته است. وظيفه AN/AAQ-37 فراهم کردن ديد کاملا سراسري و کروي پيرامون جنگنده براي خلبان، کشف موشک‌هاي مهاجم و همچنين هواگردهاي گوناگون و هدف‌گيري آنان و… است. دوباره نمي‌توان تنها از روي عکس درباره کاربري دقيق و کيفيت کاري سيستم مشابه چيني اظهار نظر کرد.
F-35
همچنين دزدي اطلاعاتي چندسال پيش از وزارت دفاع آمريکا سبب ربوده شدن برخي اطلاعات نظامي اين کشور شد که گفته مي‌شود برخي اطلاعات مربوط به F-35 نيز در بين آنها بوده است. حال آيا اين دزدي توسط چين صورت گرفته و يا چين اطلاعات مربوط به F-35 را از حمله کنندگان خريده است، اصلا مشخص نيست. همچنين مشخص نيست که حمله صورت گرفته به همان صورتي است که رسانه‌ها اعلام کرده‌اند يا حقيقت چيز ديگري است که همچنان محفوظ مانده! با اين حال به نظر حمله با آلوده کردن کامپيوترها از داخل صورت گرفته است. يک تاجر چيني به نام سو بين (Su Bin) نيز به جرم دست داشتن در اين سرقت بازداشت و روانه زندان شد.
موتور WS-10
موتورهاي جي-20 نيز بر اساس موتورهاي توربوفن روسي AL-31 ساخته شده‌اند. جي-20 در پيش‌نمونه‌هاي خود از موتور جت توربوفن چيني WS-10 و AL-31F روسي استفاده مي‌کرد. موتور WS-10 به کار رفته در جي-20 بر اساس موتور روسي AL-31 ساخته شده. همچنين گفته مي‌شود در طراحي اوليه اين موتور، پايه طراحي آن موتور توربوفن آمريکايي CFM-56II در نظر گرفته شده بود.
موتور WS-15
البته موتور WS-10 کارايي بالايي ندارد و براي جي-20 مناسب نيست. از اين رو چيني‌ها تصميم به ساخت موتوري جديد به نام WS-15 براي جي-20 گرفتند. توسعه اين موتور نيز از دهه 1990 آغاز شده است و در آينده تکميل و روي جي-20 نصب مي‌شود.
لحظه فرود اولين دسته Su-35Sهاي چيني در خاک چين
البته در سال 2015 چين قرارداد خريد 24 فروند جنگنده چندمنظوره نسل 4.5 روسي سوخوي Su-35S را با روسيه به امضا رساند و اولين دسته 4 فروندي از اين جنگنده‌هاي را اواخر سال 2016 ميلادي دريافت کرد. به گفته کارشناسان، دستيابي به موتور توربوفن AL-41F1S که در Su-35 به کار رفته است از دلايلي بود که چين اقدام به خريد Su-35 کرد. رادار و سيستم جنگ الکترونيک SU-35 نيز از ديگر بخش‌هايي هستند که چين به آنها علاقه‌مند است.
اما از مقوله شترگاوپلنگ بودن جي-20 که بگذريم، برخي ويژگي‌هاي ذاتي جي-20 نيز چندان به جنگنده‌هاي نسل 5 نمي‌خورد. به گفتي کارشناسان، جي-20 فاقد توان مانور بالا، سيستم‌هاي الکترونيکي پيشرفته و پنهانکاري همه جهته است. گذشته از اين هنوز مشخص نيست اين جنگنده با موتورهاي WS-15 به توان ابر پيمايشي (سوپر کروز: پرواز پيوسته با سرعت فراصوت بدون استفاده از پس سوز) دست مي‌يابد يا خير.
به گفته ريچارد ابولافيا، از کارشناسان هوانوردي نظامي، برخلاف جنگنده‌هاي اف-22 و اف-35، جي-20 تنها از جلو داراي پنهانکاري و رادارگريزي است، درحالي که اف-22 و اف-35 داراي پنهانکاري همه جهته هستند؛ يعني از هر زاويه‌‌اي در برابر امواج رادار داراي خاصيت رادارگريزي هستند. وي معتقد است اين ويژگي‌ها به شکل هواپيما، خروجي‌هاي موتور آن، مواد ترکيبي به کار رفته در ساخت بدنه و حتي مشخصه پروازي هواپيما بستگي دارد و بر اين باور است که طراحان جي-20 دانش لازم براي رعايت اصول گفته شده را ندارند.
هواپيماي سوخت رسان و آواکس در يک قاب
البته بايد نقش در نظر گرفته شده براي جي-20 را نيز در نظر گرفت. گفته مي‌شود جي-20 براي نفوذ به منطقه زير پوشش راداري دشمن در نظر گرفته شده. به نظر اين جنگنده براي نفوذ به ناحيه زير پوشش راداري هواپيماهاي پيش اخطار و کنترل هوابرد موسوم به آواکس و سرنگوني هواپيماهاي غير رزمي اما حياتي همچون آواکس، هواپيماي سوخت رسان، هواپيماي مديريت ميدان نبرد و… که پشت خط مقدم مشغول پرواز هستند، در نظر گرفته شده که براي انجام اين ماموريت، پنهانکاري محدود جي-20 کافي است.
موشک PL-15 در دهليز داخلي حمل مهمات جي-20
چيني‌ها همچنين موشک هوا به هواي بسيار دوربردي به نام PL-15 نيز طراحي کرده‌اند که تخمين زده مي‌شود بين 200 تا 300 کيلومتر برد داشته باشد و در ترکيب با پنهانکاري محدود جي-20، براي هدف قرار دادن هواپيماي بزرگي همچون آواکس از دور کافي است. البته اگر پيش از شليک توسط جنگنده‌هاي دشمن سرنگون نشود. اگر جي-20 بخواهد وارد نبرد هوايي با ديگر جنگنده‌ها به ويژه نسل پنجم آنها شود، شانس چنداني براي پيروزي نخواهد داشت.
آواکس E-2D که مجهز به دو موتور توربوپراپ است. توربوپراپ در اصل نوعي موتور جت با پروانه است و با موتور پيستوني ملخي هواپيماهاي قديمي فرق دارد.
ناگفته نماند دست آمريکا نيز خالي نيست. اصلي ترين آواکس‌هاي آمريکا در منطقه نزديک به چين، آواکس‌هاي ناو نشين E-2C هاوک آي (Hawkeye) و E-2D ادونسد هاوک آي (Advanced Hawkeye) متعلق به نيروي دريايي آمريکا هستند که اَبر ناوهاي هواپيمابر آمريکايي به همراه خود دارند. E-2D توان کشف اهداف پنهانکار و رادارگريز و همچنين هدايت موشک‌هاي پدافند هوايي فرا افق و موشک‌هاي هوا به هواي دوربرد به سمت اهداف را دارد. رادار اين آواکس مدل AN/APY-9 با برد بيش از 555 کيلومتر است. E-2D يکي از برگ برنده‌هاي اصلي نيروي دريايي آمريکا در مقابل هواگردهاي پنهانکار همچون جي-20 است. همچنين تابش امواج راداري از ديگر جهت‌ها به جنگنده نيز مي‌تواند آن را زودتر کشف کند.
در پايان بايد افزود گرچه جي-20 هم سطح نسل 5هاي آمريکايي نيست، اما توليد آن براي چين بسيار کم هزينه‌تر است. به گفته کارشناسان دفاعي روسي، چين مي‌تواند جي-20 را با هزينه‌اي 50 تا 80 درصد کمتر از هزينه نسل 5هاي آمريکايي و روسي توليد کند. اين يعني چين توان توليد شمار بالايي از اين جنگنده را دارد که اين موضوع به نوبه خود براي آمريکا و متحدانش در منطقه دردسر ساز است. به بياني ديگر چين سعي دارد کمبود کيفيت را با افزايش کميت جبران کند! گرچه همچنان مشخص نيست چين قصد توليد چند فروند جي-20 را دارد.
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۴۲۱۰۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امروز نیروی هوایی ارتش، نیرویی آماده و با اقتدار برای حفاظت از کیان کشور است
امیر سرتیپ خلبان حمید واحدی فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در جمع نخبگان و پژوهشگران دانشگاه هوایی شهید ستاری، گفت: بحمدلله امروز مجموعه دانشگاه هوایی شهید ستاری یک مجموعه منظم پای کار و علمی است و در عملیاتی شدن نیروی هوایی نقش اساسی را ایفا می‌کند.
وی نقش نخبگان و پژوهشگران دانشگاه شهید ستاری را در رفع مسائل و مشکلات نیروی هوایی بی‌بدیلی دانست و از پژوهشگران و نخبگان خواست که در این عرصه به نیروی هوایی کمک کنند، زیرا مهم‌ترین برنامه دشمن برای خواص جلوگیری از نقش شتاب‌دهندگی آنان در جامعه است.
فرمانده نیروی هوایی ارتش خطاب به اساتید و نخبگان دانشگاه هوایی، با بیان اینکه نقش شما برای آموزش جوانان و دانشجویان نقش بسیار مهمی است و الگوپذیری را باید در دانشجویان اجرایی کنید، باید جوانان را به شکلی در مسیر انقلاب اسلامی سوق دهیم که بتوانیم پویایی، شادابی و ارتقا را در نیروی الهی ببینیم.
وی تصریح کرد: سه وظیفه اصلی باید در این دانشگاه در اولویت قرار بگیرد؛ اول پرورش افسر عالم، دوم تولید علم و مسئله سوم اینکه باید به تربیت عالم و تولید علم برای تحول در نیروی هوایی جهت دهیم.
فرمانده نیروی هوایی ارتش اظهار کرد: امروز نیروی هوایی به برکت خون شهدا و وجود جوانانی متخصص و ولایی، نیرویی آماده، با اقتدار و مطیع فرماندهی معظم کل قوا حضرت آیت الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) برای جانفشانی در راه صیانت از ارزش‌های انقلاب اسلامی و حفاظت از کیان کشور عزیزمان ایران است.
باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی دفاعی امنیتی
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت