به نقل از «جماران»

فراهان، مهد فرهنگ و تمدن استان

تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۴۲۱۲۶۷

به گزارش ایرنا، لغت شناسان فراهان را فشرده واژه فراهامون می دانند، دریاچه ای که امروز دریاچه مگان (میقان) نامیده می شود در روزگاران گذشته هامون نام داشت و تماکی گستره روستاها و شهرهای کوچک پیرامون این دریاچه را فراهامون خطاب می کردند.
فراهان نام روستا و شهرهایی بود که بالا یا فرای دریاچه ساخته شده اند، سرزمینی که از یک سر به خورهه محلات، از سویی به تفرش و از سمت دیگر به کمیجان کشیده شده و سراسر آن لایه هایی از تمدن و فرهنگ ایرانی را در خود دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فراهان در سده نخستین هجری قمری از متعلقات همدان بود و مردم بومی آن پیرو آیین زرتشت بودند به طور مثال آتشکده آذر گشسب تا سال 282 (هجری قمری) در روستای فردقان می سوخته است و ساکنان این خطه در زمان خلافت خلیفه دوم توسط مالک بن عامر اشعری مسلمان شدند.
فراهان در زمان ساسانیان خوش آب و هوا و شامل 360 پارچه روستا بود و تا پیش از سال 1316 از توابع شهرستان قم به شمار می رفت و پس از آنکه سلطان آباد عراق به شهرستان اراک تبدیل شد فراهان جز شهرستان اراک و در سال 1342 هنگامی که تفرش به شهرستان ارتقا یافت این دیار به بخش فراهان سفلی تابع بخش مرکزی اراک و فراهان علیا تقسیم شد.
امیر کبیر (میرزا تقی خان فراهانی) یکی از رجال سیاسی ایران اهل فراهان است که به صدر اعظمی شاهان قاجار درآمد و یکی از تحول سازان ایران زمین نام گرفت.
او فرزند کربلایی قربان فراهانی، ملقب به اتابک اعظم امیر نظام و امیر کبیر، از بزرگترین رجال سیاسی و بزرگترین وزرای ایران در حدود سال هزار و 222 (هجری ق) بود که در هزاوه فراهان از توابع اراک (سلطان آباد پیشین) متولد شد.
نام اصلی وی (محمد تقی) بوده که نام محمد رفته رفته از اسم وی حذف و به میرزا تقی خان شهرت یافت، امضا و مهرهای فراوانی شامل محمد تقی بن محمد قربان، المتوکل علی الله محمد تقی و لااله الا الله الملک الحق المبین محمد تقی نیز از وی وجود دارد.
امیر کبیر فردی باهوش بود و شیوه‌های منشی گری، نامه‌نگاری و صدور احکام دیوانی را از قائم مقام آموخت تا آنجا که قائم مقام، تحریر و نگارش پاره‌ای از احکام و نوشته‌ها را به میرزا تقی‌خان محول کرد.
به تدریج کار او در محدوده شغل دبیری قرار گرفت و از رموز و ضوابط امور اداری و دیوانی به خوبی آگاهی یافت گه به دلیل کفایت و لیاقتی که از خود نشان داد و بیشتر از آن علاقه شدیدی که ناصرالدین شاه به وی داشت به سمت صدراعظمی شاه منصوب شد.
مدرسه دارالفنون در زمان صدارت امیرکبیر، در هفت شعبه تأسیس شد و اولین مدرسهٔ جدید ایران بود که شاهزادگان قاجار نخستین دانشجویان دارالفنون بودند.
در دارالفنون اصول علمی جدید و دانش‌های مهندسی، پزشکی و فنون به جوانان آموزش داده می‌شد و بسیاری از معلم‌های آن از اروپا و به ویژه از کشورهایی چون اتریش، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه به کار گرفته شده بودند.
اگرچه امیر هنگام گشایش و آغاز به کار دارالفنون از صدارت برکنار و به کاشان تبعید شده بود، اما با همه مخالفت‌های جانشینش، میرزا آقاخان نوری، مدرسه کار خود را ادامه داد.
از دیگر اقدامات امیر کبیر انتشار اولین شماره روزنامه وقایع اتفاقیه در سال سوم سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار در ۱۸ بهمن ۱۲۲۹ خورشیدی (برابر با ۷ فوریه ۱۸۵۱ میلادی) بود که به دستور امیرکبیر اشتراک این روزنامه برای هر یک از افرادی که از دستگاه دولتی بیش از ۲۰۰ تومان حقوق می‌گرفتند اجباری بود و در این روزنامه، اخبار داخلی شامل خبرهای مربوط به دربار، عزل و نصب‌ها، اعطای مقام‌ها، نشان‌ها و امتیازات چاپ می‌شد.
حذف القاب و عناوین، اصلاحات اجتماعی، اصلاح وضع چاپارخانه دولتی، خاموش کردن شورش محمدحسن خان سالار، سر و سامان دادن به ارتش و اسلام آوردن مردم شوشتر نیز از دیگر اقدامات این مرد سیاسی خطه فراهان است.
توطئه‌های نمایندگان سیاسی و همگامی بدخواهان پیدا و پنهان داخلی امیرکبیر با سیاست بیگانگان به ‌تدریج موجبات رنجش و سپس نومیدی و خشم ناصرالدین شاه را فراهم آورد و سپس از صدر اعظمی و دیگر مشاغل اداری و نظامی‌اش عزل و به شهر کاشان تبعید کرد که بدین وسیله با دسیسه بیگانگان، همدستی و خیانت گروهی از عوامل اثرگذار داخلی، ناصرالدین شاه، حاجی علی مراغه ای (حاجب الدوله) را مأمور قتل امیرکبیر کرد.
سرانجام امیرکبیر در محرم ۱۲۶۸ از مقام صدارت عظمی عزل شد و در شب شنبه ۱۸ ربیع‌الاول ۱۲۶۸ توسط حاجب‌الدوله در حمام فین کاشان به قتل رسید.
استاد فتحعلی واشقانی فراهانی متولد چهارم بهمن ۱۳۰۹، خوشنویس صاحب‌نام معاصر در خط نستعلیق و اولین مدرس انجمن خوشنویسان ایران از مفاخر فرهنگی فراهان است.
وی که شاگرد استادان سیدحسین و سیدحسن میرخانی بود، به یاد او امروزه خیابانی در شهر فرمهین به نام استاد واشقانی نامگذاری شده است.
دراوایل کودکی نخست به فراگیری قرآن و تحصیلات مکتبی و تمرین خوشنویسی پرداخت، اولین استادش در خط، میرزا ذبیح‌الله واشقانی بود که اولین سرمشق را بر لوح چوبی با عبارت «اول کارها به نام خدا) تعلیم کرد.
وی در سال ۱۳۳۵ به تهران مهاجرت کرد و در کلاس اساتید بزرگی همچون سیدحسین و سیدحسن میرخانی شرکت نمود و مراحل رشد در خوشنویسی را طی کرد.
انجمن خوشنویسان ایران در سال ۱۳۴۳ او را به عنوان اولین مدرس خود انتخاب نمود و بسیاری از شاگردان ایشان هم‌اکنون در انجمن خوشنویسان ایران به عنوان مدرس فعالیت می‌کنند، او در سال ۱۳۵۹ به تشخیص اساتید سیدحسن و سیدحسین میرخانی، علی اکبر کاوه و ابراهیم بوذری به درجهٔ استادی رسید.
وی در سال ۱۳۶۷ به استناد آثار قلمی و نمایشگاه و فعالیت فرهنگی هنری که از وی به جا مانده بودگواهینامه درجه یک هنری که معادل مدرک دکتری است را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد.
استاد ضمن برگزاری کلاس‌های آموزشی به تأسیس انجمن خوشنویسان در شهرهای اراک، فراهان، تفرش، آشتیان، ساوه، مامونیه، دلیجان، محلات، خمین، شازند، کمیجان، خنج، اوز، گراش، لار، لامر و بستک اهتمام ورزید.
او در سال ۱۳۷۱ به‌عنوان نماینده ایران برای اشاعه هنر خوشنویسی به کشور یمن رفت و در سال ۱۳۷۵ نیز به همراه سایر استادان به کشور جمهوری آذربایجان سفر کرد.
فتحعلی واشقانی فراهانی مدتها از بیماری سرطان ریه و سرطان مثانه رنج می‌برد و سرانجام در روز ۱۳ آبان ۱۳۹۱ ساعت ۱۷:۳۰ بر اثر پیشرفت بیماری سرطان در سن ۸۲ سالگی درگذشت.
سید ابوالقاسم قائم مقام صدر اعظم ایران، سیاستمدار، ادیب، شخصیت برجسته و تأثیرگذار ایران‌زمین در نیمهٔ اول قرن سیزدهم هجری از دیگر مفاخر سیاسی شهرستان فراهان است که در سال هزار و 158 هجری شمسی به دنیا آمد و زیر نظر پدر دانشمند خود تربیت یافت و در آغاز جوانی علوم متداول را آموخت.
قائم مقام فراهانی چندی در دفتر عباس میرزا ولیعهد به نویسندگی اشتغال ورزید و در سفرهای جنگی با او همراه شد و پس از آنکه پدرش انزوا گزید، پیشکاری شاهزاده را به عهده گرفت.
نظم و نظامی را که پدرش میرزا بزرگ آغاز کرده بود، تعقیب و با کمک مستشاران فرانسوی و انگلیسی سپاهیان ایران را منظم کرد و در بسیاری از جنگ‌های ایران و روس شرکت داشت.
میرزا ابوالقاسم به امر فتحعلی شاه به جانشینی پدر با تمام امتیازات او نائل آمد و لقب (سیدالوزراء) و (قائم‌مقام) یافت و به وزارت نایب‌السلطنه ولیعهد ایران رسید و از همین تاریخ بود که اختلاف حاجی میرزا آقاسی و قائم مقام و همچنین اختلاف بزیمکی (خودی) و اوزگه (بیگانه) به وجود آمد.
قائم مقام که به طور ذاتیً مردی بینا و مغرور بود با بعضی از کارهای ولیعهد مخالفت می‌کرد، پس از یک سال وزارت در اثر تلقین بدخواهان به اتهام دوستی با روس‌ها از کار برکنار شد و سه سال در تبریز به بیکاری گذراند.
قائم مقام فراهانی هم چنین از خوشنویسان صاحب‌نام و تأثیرگذاران در روند خط فارسی است که در خط شکسته نستعلیق که در آن زمان به مانند نثر فارسی پیچیده و درهم بود به شیوه خود اصلاحاتی کرد که دیگران از وی پیروی کردند.
گرچه اهمیت کار خوشنویسی او به حد استادان طراز اول این هنر نیست اما کار او از این نظر مهم است که اصول خط شکسته را به نستعلیق نزدیک‌تر کرد و با ابداع اصولی جدید خدمتی شایسته به خط نویسی امروزی ایرانیان کرد و میرزا سلمان فراهانی ملقب به بیان‌السلطنه بیش از دیگران شیوه قائم مقام را استادانه نوشته‌ است.
سرانجام پس از سال ها خدمت، شاه در سال دوم سلطنت خود (۱۸۳۵ میلادی) دستور داد قائم مقام را در باغ نگارستان، محل ییلاقی خانواده سلطنتی، زندانی و پس از چند روز خفه کردند و بدین قرار به زندگانی مردی که از بزرگان ایران در آن زمان بود، در سال ۱۲۱۴ هجری خورشیدی پایان داده شد.
آقاحسینقلی فراهانی از رجال هنری فراهان از نوازندگان سرشناس تار اواخر دوران قاجار بود، او فرزند کوچک‌تر آقاعلی‌اکبر فراهانی قدیمی‌ترین نوازنده معروف تار دوره ناصرالدین‌شاه بود.
آقا حسینقلی که شاگرد برادر بزرگ خود میرزا عبدالله بود،پس از اینکه شاگرد آقا غلامحسین شد ردیف آقا حسینقلی که توسط فرزند بزرگش، علی‌اکبر شهنازی روایت و ضبط شده، یکی از ردیف‌های معروف موسیقی ایرانی است را ابداع کرد.
آقا حسینقلی برای اولین بار قطعاتی را روی صفحه گرامافون ضبط کرد و از شاگردان او می‌توان درویش‌خان، علینقی وزیری، مرتضی نی‌داوود، یوسف فروتن و پسر بزرگش، علی‌اکبر شهنازی را نام برد.
آقا حسینقلی پس از سال ها تلاش و فعالیت هنری در سال ۱۲۹۴ خورشیدی (برابر با ۱۳۳۴ قمری) درگذشت.
میرزا عیسی قائم مقام فراهانی معروف به قائم مقام اول از دیگر رجال سیاسی این خطه بوده که از جمله اقدامات او فرستادن محصل و هنرآموز به انگلستان برای آموختن بعضی علوم و صنایع جدید بود.
وی در سال 1237 هجری قمری درگذشت و مقبرهٔ میرزا عیسی معروف به میرزا بزرگ قائم مقام در قسمت جنوبی بقعهٔ ثقةالاسلام قرار گرفته و مرکب از 2 قسمت است.
قسمت فوقانی آن مخصوص سرایدار و قسمت تحتانی آن عبارت از یک دهلیز و یک زیر زمین است که قائم مقام و عیالش در زیرزمین و یکی از سردارانش به نام آقا حسین در دهلیز آن به خاک سپرده شده اند.
دکتر ابوالقاسم بهرامی پدر علم میکروب شناسی ایران، پروفسور علی معصومی شیمی دان برجسته کشور و استاد دانشگاه شهید بهشتی شیراز، پروفسور دکتر عبدالرضا شهرابی فراهانی بنیان گذار علوم فیزیک ذهنی و توضیح دهنده ماهیت،ساختار، اجزا فضا و زمان نیز از دیگر رجال علمی فراهان به شمار می رود.
بهزاد فراهانی بازیگر نامی سینما و تئاتر، رضا قلی بهنام استاد خوشنویسی، آقا علی اکبر خان فراهانی موسیقیدان بزرگ ناصری، میرزا عبدالله فراهانی موسیقی دان بزرگ و تقسیم کننده دستگاه های ایرانی، حاتم عسکری فراهانی خواننده و ردیفدان موسیقی ایرانی و احمد عبادی نوازنده بزرگ سه تار از جمله هنرمندان عرصه هنر هستند که از خطه فراهان سربرآورده اند و هرکدام کارنامه هنری ویژه ای از خود به جای گذاشته اند.
آیت الله مصلحی نیز از رجال مذهبی فراهان است که در زمان حیات خود خدمات زیادی را به جامعه اسلامی ارائه داده است.
رئیس ادراه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فراهان در گفت و گو با ایرنا گفت: فراهان خطه است که مفاخر و مشاهیر ارزشمند و بزرگی را پرورش داده و به کشور تقدیم کرده است ، مشاهیری که هرکدام در جایگاه خود اثرگذاری بالایی را برای کشور داشته اند و نمی توان از نقش پررنگ آنان به سادگی گذشت.
بهزاد رحیمی افزود: این مشاهیر گنجینه ای بزرگ برای شهرستان فراهان است که هنوز ارزش واقعی و خدماتی که آنان برای کشور داشته اند به درستی بیان و منعکس نشده است و تنها گوشه از این افتخارات برای مردم بازگو شده است.
وی بیان کرد: فراهان در حد بضاعت خود برای معرفی این سرمایه های بزرگ تلاش داشته است که انجام این اقدامات فرهنگی می توان تاحدودی در شناخت مشاهیر این شهرستان موثر و موفق باشد.
رحیمی در ادامه اظهار کرد: برگزاری نمایشگاه خط در اسفند ماه سال جاری در راستای شناسایی هنرمندان حوزه خط و با محوریت معرفی استاد فتحعلی واشقانی از جمله اقدامات در دست اجرای شهرستان برای معرفی مشاهیر و مفاخر است.
رئیس ادراه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فراهان خاطرنشان کرد: در این همایش مقرر شده مسابقه طراحی آرامگاه هنرمند خطاط استاد فتحعلی واشقانی برگزار شود و به آثارهای منتخب جوایزی اهدا شود.
رحیمی ادامه داد: برگزاری همایش های اختصاصی، آگهی تبلیغاتی و ارائه دفترچه های راهنما بین افراد از جمله راه حل هایی است که می تواند در معرفی مفاخر و مشاهیر شهرستان تاثیر به سزایی داشته باشد.
وی، ساخت سردیس، مجسمه و تندیس شخصیت های برجسته تاریخی، فرهنگی و مذهبی فراهان را نیز از دیگر اقدامات کاربردی و مهم در راستای شناسایی این مهم در سراسر شهرستان و استان عنوان کرد.
رئیس ادراه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فراهان افزود: ادامه طرح مرمت شهر زیرزمینی زلف آباد، مرمت حدود 10 امامزاده که این مهم وابسته به اولویت اداره میراث فرهنگی شهرستان بوده و ساخت بازارچه صنایع دستی در شهرستان از جمله اقدامات در دست اجرای این دستگاه در سال جاری است.
رحیمی اظهار کرد: بازارچه صنایع دستی فراهان هم اکنون 10 درصد پیشرفت فیزیکی داشته که در صورت تخصیص اعتبار در سال جاری ادامه این طرح آغاز می شود و با اتمام آن می توان برای بیش از 50 نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال زایی کرد.
وی عنوان کرد: در سال جاری در حوزه باستان شناسی کاوش آتشکده فردقان نیز در دست اجرا می باشد که برای اجرای این اقدام 500 میلیون ریال در نظر گرفته شده است.
رئیس ادراه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فراهان اضافه کرد: در حوزه گردشگری نیز طرح نصب تابلوهای راهنمایی گردشگری و معرفی جاذبه های شهرستان نیز در دست اجرا است که برای این مهم 50 میلیون ریال مصوب شده و امید است با تخصیص اعتبار این طرح اجرایی شود.
رحیمی، آموزش یکی از رشته های پرمخاطب صنایع دستی به مخاطبان با هدف ایجاد اشتغال را از جمله طرح های مصوب در حوزه آموزش این بخش برشمرد.
وی در ادامه گفت: اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فراهان آمادگی دارد تا کاروان سرای دولت آباد شهرستان را با حفظ کاربری بر اساس قوانین و ظوابط به بخش خصوصی واگذار کند.
رئیس ادراه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فراهان در بخش دیگر سخنان خود افزود: مقرر شده شهرداری خنجین با همکاری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای شناسایی بیشتر مفاخر و مشاهیر شهرستان کاربری حمام تاریخی این شهر را تغییر داده و آن را به موزه تبدیل کند که در حال حاضر این اقدام در حال پیگیری است.
رحیمی بیان کرد: ارتقای موزه مردم شناسی شهرستان فراهان نیز نقطه عطفی در راستای معرفی جاذبه های تاریخی، فرهنگی، مذهبی شهرستان فراهان است.
فراهان از توابع استان مرکزی است که دارای 2 بخش مرکزی به مرکزیت فرمهین و خنجین به مرکزیت شهر خنجین با 28 هزار و 994 نفر جمعیت است.
7114/6013/خبرنگار: شیما کریمی***انتشاردهنده:مژگان حیدری

منبع: جماران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۴۲۱۲۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عملکرد مهارت‌آموزی در شهرستان دیر ۱۷۰ درصد رشد داشته است

حسین درویشی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در سال گذشته عملکرد آموزشی این مرکز ۱۷۰ درصد بوده است، اظهار داشت ترویج کسب مهارت‌های فنی و حرفه‌ای و آموزش‌های مفید و مؤثر عملی، برای اشتغال نوجوان و جوانان در آینده، ضرورتی غیرقابل انکار است.

رئیس مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای صنایع دریایی، شیلاتی و بندری شهرستان دیر با تاکید بر اینکه جوان دارای مهارت بیکار نمی‌ماند، گفت: به دنبال توسعه مهارت آموزی در راستای توسعه کارآفرینی و اشتغال پایدار و ایجاد فرصت‌های شغلی در شهرستان هستیم که باید فرهنگ مهارت‌آموزی در جامعه ترویج یابد و فرهنگ مهارت‌آموزی، جایگزین مدرک‌گرایی شود تا جوان بیکاری در استان بوشهر نباشد.

وی با بیان اینکه خوشبختانه دولت سیزدهم، توجه و حمایت ویژه‌ای به موضوع مهارت‌آموزی دارد، اظهار کرد: آموزش فنی و حرفه‌ای، یعنی مرتبط کردن آموزش با دنیای کار و در این شرایط، اگر بخواهیم از آموزش کارگران و کارکنان، به عنوان رکن بهره وری در سازمان‌ها و اصناف کمک بگیریم، باید موضوع آموزش کارگاهی را جدی گرفته و برای آن برنامه ریزی داشته باشیم.

رئیس مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای دیر با تأکید بر ضرورت تبدیل مهارت‌آموزی به فرهنگ عمومی و گفتمان غالب در جامعه، افزود: سرمایه‌های انسانی به مدد آموزش توأم با پرورش خواهند توانست، توانایی‌های نامحدود خود را در میدان عمل به منصه ظهر برسانند.

کد خبر 6083243