به نقل از «فردا»

مجادله بر سر اعتیادآور بودن شکر

تاریخ انتشار: ۱۷ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۹۴۳۰۱۷

انتشار مقاله‌ای با این موضوع که شکر یک ماده اعتیادآور است و می‌تواند با مخدرهایی مانند کوکائین در یک ردیف قرار بگیرد، واکنش شدید کارشناسانی را در پی داشته که این ادعا را بی معنی می‌دانند.

جام جم: در مقاله‌ای که بتازگی در نشریه علمی اسپرتس مدیسین (British Journal of Sports Medicine به‌معنی نشریه بریتانیایی پزشکی ورزشی) منتشر شد، نویسندگان مدعی شدند مصرف شکر، دروازه اعتیاد به الکل و دیگر مواد اعتیادآور است و اضافه‌ کردند شکر همانند کوکائین و تریاک از طریق تصفیه گیاهان برای به دست آمدن کریستال سفید خالص تولید می‌شود و این روند به میزان چشمگیری بر خواص اعتیادآور آن می‌افزاید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

در این مقاله که دانشمندان محقق در زمینه قلب و عروق در نوشتن آن همکاری داشتند، آمده است، مصرف محصولات قندی، تاثیراتی مشابه تاثیرات کوکائین ـ مانند تغییر روحیه ـ دارد و به دلیل ایجاد حالت لذت و تاثیرگذاری بر سیستم پاداش مغز، مصرف‌کننده را خواهان مصرف بیشتر می‌سازد. جیمز دینیکولانتونیو محقق قلب و عروق و از نویسندگان این تحقیق در این باره به گاردین گفت: مصرف قند و شکر بسیار نگران کننده و در حیوانات، اعتیادآورتر از مصرف کوکائین است. بنابراین شکر پرمصرف‌ترین ماده اعتیادآور در جهان است و مصرف آن، سلامت ما را تهدید می‌کند.

 

منتقدان چه می‌گویند؟

این مقاله بشدت مورد انتقاد کارشناسانی قرار گرفته که معتقدند، مصرف شکر می‌تواند به مشکلات سلامت منجر شود، اما اعتیادآور نیست. هشام ضیاءالدین، روانپزشک از دانشگاه کمبریج در این باره گفت: مطالعاتی که روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده، مورد سوءتعبیر محققان قرارگرفته است و تحقیقات ما اعتیادآور بودن شکر برای انسان‌ها را تایید نمی‌کند.

ضیاءالدین افزود، مطالعه این محققان نشان می‌دهد، اگر مصرف شکر برای حیوانات آزمایشگاهی به روزانه یکی دو ساعت محدود شود، می‌تواند رفتارهایی شبیه اعتیاد ایجاد کند، اما اگر این حیوانات بتوانند هر زمان که خواستند شکر مصرف کنند ـ همان‌گونه که انسان‌ها مصرف می‌کنند ـ رفتارهای اعتیادگونه از خود نشان نخواهند داد.

ترکیب مصرف شکر و امکان دسترسی متناوب به آن است که رفتارهای اعتیادگونه ایجاد می‌کند. در چنین حالتی مصرف ساخارین و هرگونه طعم شیرینی، می‌تواند اثرات مشابه مصرف شکر داشته باشد. مگی وست‌واتر از همکاران ضیاءالدین در تحقیقاتش گفت، رفتارهای حیوانات آزمایشگاهی بعد از مصرف شکر بسیار با رفتارهای اعتیادگونه تفاوت دارد. وی افزود: بر خلاف چیزی که در مصرف کوکائین شاهد هستیم، اگر مصرف شکر با یک اتفاق ناخوشایند همراه شود، دیگر حیوانات خواهان مصرف آن نخواهند بود.

شکر می‌تواند اعتیادآور باشد؟

نویسندگان تحقیق اخیر درمورد اعتیادآور بودن شکر به اثرات مشابه کوکائین و شکر بر مغز اشاره و خاطرنشان کرده‌اند، هر دو این مواد بر سیستم پاداش مغز تاثیر می‌گذارند. ضیاءالدین می‌گوید، سیستم پاداش مغز و مناطقی از مغز که رفتارهای خوردن را کنترل می‌کنند، همان‌هایی هستند که به اعتیاد دارویی واکنش نشان می‌دهند.

به نظر می‌رسد، داروهای مخدر برخلاف شکر، این سیستم را گول می‌زنند و کنترل طبیعی آن را متوقف می‌کنند. تام ساندرز، استاد بازنشسته تغذیه و رژیم غذایی کالج لندن نیز معتقد است، اگرچه علاقه به مصرف مواد شیرین می‌تواند ایجادکننده عادت‌های خاص باشد، اما مانند تریاک و کوکائین اعتیادآور نیست و انسان‌ها درصورت قطع مصرف شکر، علائم ترک ماده مخدر را نشان نمی‌دهند.

رابرت لاستینگ، استاد طب اطفال دانشگاه کالیفرنیا نیز بر این باور است که شکر به دلیل خواص متابولیسمی و لذت‌گرایانه‌اش اعتیادآور است.

وی شکر را الکل کودکان می‌داند،‌ اما معتقد است شکر اعتیادآور ضعیفی است و با موادی مثل نیکوتین هم‌ردیف قرار می‌گیرد، نه با داروهای قوی مانند هروئین!

شکر خطرناک نیست و مشکل در مقادیر زیاد شکری است که در غذاهای مختلف وجود دارد و محتوای کالری این غذاها را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

ساندرز دراین زمینه می‌افزاید، تمایل به شیرینی در ذائقه انسان‌ها یک ویژگی مادرزادی است. طعم‌های شیرین به ما در تشخیص مواد غذایی غنی از ویتامین C کمک می‌کنند. خطر اصلی شکر ایجاد پوسیدگی دندان است و مصرف زیاد آن در نوشیدنی‌های شیرین خطر چاقی را به همراه دارد.

منبع: فردا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۹۴۳۰۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تمرین نخستین رفتارهای تشکیلاتی و سیاسی در مساجد/مسجد باید جامعه را تربیت کند

به گزارش قدس خراسان، مساجد از صدر اسلام نقش اساسی در پیشبرد اهداف فرهنگی، علمی و سیاسی اسلام داشتند و پایگاهی برای فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی بوده‌اند، این نقش مساجد در پیش از انقلاب نیز رونق خاصی در برخی مساجد شاخص شهر مشهد داشت که در نتیجه این فعالیت‌ها در مساجد انقلاب به بلوغ خود رسیده و در سال ۵۷ به پیروزی رسید.

مساجد پس از انقلاب نیز به روند رو به رشد ادامه دادند اما با افزایش جمعیت و تأسیس بیشتر مساجد در مشهد کم‌کم این فعالیت‌ها در برخی مساجد کمرنگ شده و کارکردهای سیاسی و اجتماعی مساجد به حاشیه رفته است، به‌ گونه‌ای که در برخی مساجد تنها نمازجماعت اقامه می‌شود و هیچ فعالیت دیگری صورت نمی‌گیرد.

برای بررسی علمی و دقیق این موضوع به سراغ هادی وکیلی، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد رفتیم تا نظر او را در این باره جویا شویم.

وکیلی اظهار کرد: از زمان تأسیس مسجد در صدر اسلام و در زمان پیامبر اکرم(ص) مسجد یک کاربرد اساسی و بنیادی داشت که مبتنی بر آن تعریف کاربردهای متفاوتی از آن تحت نظارت شارع و رهبر دین به میدان می‌آمد و عمل می‌شد.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه کاربرد اصلی مسجد محل عبادت است و مشخصاً کلمه مسجد از سجده و سجود می‌آید به این معنا که مسجد محل نماز خواندن است، گفت: نماز و سجده عالی‌ترین مرتبه نماز است، اما با توجه به اینکه در دین اسلام نماز بسیار توصیه شده و عمود دین خوانده شده است، مسجد به عنوان عالی‌ترین مکان عبادت در نظر گرفته شده، اما قرآن و سیره پیامبر(ص) نمی‌گوید در مسجد فقط نماز بخوان چون عالی‌ترین سطح عبادت است؛ چرا که دیگر مناسک شرعی نیز عبادت است و در مساجد انجام می‌شده و عبادت به معنای اعم در مسجد به عنوان پایگاه اصلی انجام می‌شده است.

توجه به عبادت و مسجد به معنای اعم کلمه در صدر اسلام

وی افزود: برنامه‌های عبادی همچون اعتکاف و پرداخت صدقه و زکات نیز در مسجد انجام می‌شده، این موارد نشان‌دهنده این است که در مسجد عبادات خاص و مناسک شرعی نیز انجام می‌شده، به عنوان مثال در آیه ولایت، امیرالمؤمنین(ع) در حال رکوع نماز زکات داده‌اند، بنابراین مسجد را نباید به یک حکم فقهی و نماز محدود کرد.

وکیلی درباره معنای عبادت در اسلام نیز گفت: عبادت در اسلام یک معنای اعم دارد، همان طور که حضرت محمد(ص) فرموده‌اند: «یک ساعت تفکر از ۷۰سال عبادت بدون تفکر ارزشمندتر است»، امام رضا(ع) نیز در این باره می‌فرمایند: «عبادت به فراوانی نماز و روزه نیست؛ عبادت واقعی، تفکر در کار خدای جلیل است». با این معنا بقیه عبادات مانند گفت‌وگوهای علمی نیز در مسجد انجام می‌شده است.

این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه مسجد در زمان پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) محل تدریس و بحث و گفت‌وگوی علمی بوده و جایگاه فرهنگی و علمی داشته است، عنوان کرد: اکنون نیز برخی مسجد و مجتمع فرهنگی می‌سازند که در واقع همان گستره مفهوم مسجد است؛ چرا که باید در مسجد کار فرهنگی خوب انجام شود همان کارکردی که در صدر اسلام نیز از آن استفاده می‌شده است.

وی ادامه داد: در عرصه سیاسی نیز پیامبر(ص) بسیاری از مشاوره‌های سیاسی و نظامی را در مسجد انجام می‌دادند، همچنین بسیاری از خطبه‌ها درباره امور سیاسی و کشورداری را در مسجد ایراد می‌کردند، بنابراین مسجد محل انجام عبادات به معنای کامل است.

وکیلی با اشاره به سیره پیامبر اسلام(ص) بیان کرد: در سیره پیامبر(ص) به لحاظ گروه‌های اجتماعی انحصاری وجود نداشت و در مسجد مردان و زنان در همه رده‌های سنی، همچنین فقرا و اغنیا می‌توانستند حضور داشته باشند.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: اگر امروز بخواهیم الگوی درستی برای تمدن نوین اسلامی از مسجد داشته باشیم و عرضه و احیا کنیم، باید مسجد با تمامی کارکردهایش احیا شود، اگر مسجد را تنها به محلی برای خواندن نماز جماعت تبدیل کنیم، درِ مسجد نیم ساعت پیش از اذان باز شود و یک ساعت پس از اقامه نماز بسته شود و کارکرد دیگری برای این فضای معنوی و الهی تعریف نشود، این کار تناسبی با کارکردهایی که در صدر اسلام و در سیره معصومین(ع) در مسجد انجام می‌شده، ندارد.

وی درباره پیشینه فعالیت‌های مساجد در پیش از انقلاب گفت: در سال‌های ۲۰ تا ۵۷ و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مسجد محل توجه و بهره‌برداری از ابعاد چندگانه خودش شد، یعنی متدینان و عالمان دینی به این موضوع بیشتر اهمیت دادند که مسجد نباید تنها محل نماز باشد، بلکه باید محلی برای تربیت جامعه و نسل جوان باشد، به همین دلیل در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ در مساجد مهمی در شهر مشهد فعالیت‌های دیگری گزارش و دیده شده، از جمله در مسجد کرامت، مسجد امام حسن مجتبی(ع)، مسجد بناها، مسجد حوض لقمان، مسجد فیل و مسجد صاحب الزمان(عج) کارکردهای چندگانه‌ای همچون کارکردهای اجتماعی، امور خیریه، تربیتی، آموزش قرآن و معارف و کلاس‌های معارف و احکام فقهی انجام می‌شده است.

تمرین نخستین رفتارهای تشکیلاتی و سیاسی در مساجد

وکیلی افزود: در این مساجد فعالیت‌ها و کنش‌های سیاسی نیز به صورت محسوس و نامحسوس در پیش از انقلاب انجام می‌شد، فعالان سیاسی در مساجد مشهد با یکدیگر آشنا می‌شدند و نخستین رفتارهای تشکیلاتی برای حرکت‌های سیاسی را تمرین می‌کردند. همچنین انجام فعالیت‌های فرهنگی، برگزاری کلاس‌های آموزشی و اردو و کوهنوردی از پایگاه‌های مساجد در پیش از انقلاب آغاز شد، به ویژه مساجد کرامت و امام حسن مجتبی(ع) که رهبر معظم انقلاب کلاس‌های آموزشی داشتند، نقش مهمی در آن زمان ایفا کردند و در پس از انقلاب نیز این برنامه‌ها اجرا می‌شد.

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: خوشبختانه پس از انقلاب نیز مساجد با همین کارکرد جلو آمدند اما متأسفانه در برخی از مساجد این کارکردها مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ چرا که اکنون فعالیت برخی مساجد مشهد به همان ساعات نماز جماعت محدود شده و این مکان بزرگ با سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و هزینه‌هایی که برای ساخت آن‌ها صرف شده است، گاهی اوقات صبح تا ظهر یا بعد از ظهر و شب‌ها تنها به مجلس ترحیم اختصاص پیدا می‌کند، در حالی که برخی مساجد دیگر جلسات بصیرتی، دوره‌های تربیتی و کلاس‌های درسی برای همه گروه‌های سنی و جنسی برگزار می‌کنند.

وی با بیان اینکه باید کاری کنیم سه مکان مهم مسجد، مدرسه و خانه به هم پیوند بخورند و دارای کارکردهای مشترک باشند، گفت: بخشی از کارکردهای مدرسه را باید مسجد بر عهده بگیرد و برعکس برخی کارکردهای مسجد مانند اقامه نماز جماعت را مدرسه اجرا کند، خانواده نیز باید به ‌گونه‌ای با مسجد و مدرسه در ارتباط باشد تا این سه مکان مکمل یکدیگر باشند، اگر بتوانیم این‌ها را به درستی با یکدیگر مرتبط کنیم و خانواده‌ها کودکانشان را درون این مثلث تربیت کنند، نتایج خوب فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاصل می‌شود.

خبرنگار: فریده خسروی