به نقل از «مهر»

ترکیه نمی تواند مانع روابط عربستان با مصر شود

تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۹۷۹۹۶۷

پروفسور « چارلز اسچمیتز» استاد دانشگاه توسون آمریکا گفت: نزدیکی مصر به عربستان طبیعی است و ترکیه نمی تواند مانع روابط آنها شود.

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- فاطمه محمدی پور:  روابط مصر و ترکیه در پی برکناری «محمد مرسی» رئیس جمهوری وابسته به گروه اخوان المسلمین مصر در سال ۲۰۱۳ تاکنون به سردی گراییده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه با حمایت از مرسی و اخوان المسلمین، دولت جدید مصر که برآمده از دل ارتش این کشور است را نامشروع خواند و روی کار آمدن «عبدالفتاح السیسی» وزیر دفاع وقت مصر به عنوان رئیس جمهوری این کشور را یک کودتا خواند.

تحلیلگران، دوران قدرت یابی اخوان المسلمین در مصر را به عنوان عصر طلایی در روابط قاهره و آنکارا به شمار می آورند. بعد از سقوط رژیم حسنی مبارک در مصر، اخوان المسلمین قدرت را در دست گرفت که با حزب عدالت و توسعه ترکیه دارای ایدئولوژی واحدی بودند. ترکیه تلاش کرد تا مناسبات خود را با دولت محمد مرسی هرچه بیشتر تقویت کند. بعد از سقوط اخوان مقام های ترکیه به شدت از اخوان حمایت کردند تا شاید بتوانند با بازگشت دوباره اخوان به مصر و تقویت مناسبات با این کشور نقش منطقه ای خود را تحکیم بخشند. بعد از دوره ای کوتاه از نزدیکی روابط آنکارا و قاهره، دو طرف از زمان سقوط دولت اخوان المسلمین در مصر روابط پرتنشی را سپری کرده اند.

این در حالی است که وزیر خارجه ترکیه پس از حمله تروریستی به مسجد مصر، پیام تسلیت رسمی برای رئیس جمهوری مصر ارسال کرد. تحلیلگران بر این باور هستند که ترکیه تلاش می کند جهت کاهش فشارها بر اخوان المسلمین با مصر روابط نزدیک تر برقرار کند.

جهت روشن شدن دلایل نزدیکی ترکیه به مصر خبرنگار مهر گفتگویی با پروفسور «چارلز اسچیمتز» استاد دانشگاه توسون بالتیمور انجام داده که در ادامه می آید.

پروفسور چارلز اسچمیتز متخصص مسائل خاورمیانه و یمن بوده که مهمترین تالیفات وی عبارتند از: اقتصاد سیاسی توسعه در یمن، حقوق بین الملل و سیاست مبارزه با تروریسم فعلی، حکومتمداری بین المللی و دولتهای شکست خورده و جامعه شناسی جامعه یمنی معاصر .

*در حمله تروریستی اخیر در مصر، ترکیه ضمن تسلیت به دولت السیسی یک روز هم عزای عمومی اعلام کرد. با توجه به تیرگی روابط دولت اردوغان با دولت السیسی که اخوان المسلمین را تروریستی می داند دلیل رویکرد اخیر آنکارا چیست؟

درست است که روابط بین آنکارا و قاهره بعد از برکناری مرسی از قدرت به تیرگی گرایید اما این دو کشور دارای منافع مشترک هستند که نمی توانند برای مدت طولانی در تنش باشند. طبیعی است که این دو کشور به سمت عادی سازی روابط حرکت کنند.

*برخی معتقد هستند دلیل نزدیک شدن آنکارا به دولت السیسی وساطت برای کاهش فشار بر اخوان المسلمین مصر است. نظر شما چیست؟

بحث اخوان المسلمین یکی از مهمترین مسائلی است که می تواند باعث نزدیکی روابط مصر و ترکیه شود.

*از حیث معادلات منطقه ای آیا نزدیکی اردوغان به دولت مصر از بیم نزدیکی بیشتر مصر به عربستان نیست؟

واقعیت این است که مصر بخشی از اتحاد «عرب» علیه ایران به رهبری عربستان بوده و اینکه رهبر مصر مدیون تلاش مقامات سعودی است زیرا رهبران عربستان در کودتا از وی حمایت کرده اند. پس نزدیکی مصر به عربستان تعجب بر انگیز نبوده و نزدیکی ترکیه به مصر نیز نمی تواند مانع از روابط عربستان با مصر شود.

*جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا اعلام کرده که در زمان اوباما دولت مصر به واشنگتن برای حمله نظامی به ایران فشار وارد می کرد. دلیل این رویکرد تهاجمی دولت مصر چه بوده است؟

منظور «جان کری» از این اظهارات این است که مصر تلاش می کرد تا آمریکا را وادار کند از موضع سعودیها علیه ایران حمایت کند.

منبع: مهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۹۷۹۹۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به روابط رژیم پهلوی و رژیم صهیونیستی/ آنها چگونه حافظ منافع اسرائیل بودند؟ + عکس ها

به گزارش جماران از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در 14 مه 1948- 11/ اردیبشهت 1327، دیوید بن گوریون، رئیس آژانس یهود، تاسیس یک کشور اسرائیلی با نام دولت اسرائیل را اعلام کرد. از همان روزهای تاسیس ارتباط  گسترده­ای بین آمریکایی­ها و انگلیسی­های مستقر در تهران با آژانس یهود در مسیر پیشبرد اهداف صهیونیستی شکل­ گرفت و این ارتباط به قدری شدت­  یافت که تنها در سال 1321 تعداد 1300 نفر از یهودیان ایران با کشتی رهسپار سرزمین اسرائیل شدند.

بر طبق اسناد و اطلاعات موجود بسیاری از مراکز پولی، بازرگانی و بانکی ایران در دست یهودیان و یا اشخاص یهودی تبار قرار داشت و این برای  محمدرضا شاه  بسیار خوشایند بود و همیشه از این نفوذ در جهت تحکیم ارتباط با اسرائیل استفاده­ می­کرد و در برخی از نشست­های محرمانه با مقامات اسرائیلی از آن­ها تقاضا می­کرد که از اهرم نفوذ و موقعیت خود درآمریکا در جهت حفظ منافع حکومت او استفاده کنند و حتی از اسرائیلی­ها می­خواست که اجازه ندهند رسانه‌­های غربی علیه او و دستگاه­ش تبلیغات کنند. در ورای تمام این تلاش­ها، مقامات رژیم پهلوی همواره موضوع شناسائی رسمی اسرائیل و هرگونه ارتباط و همکاری با آن­ها را از ترس افکار عمومی انکار و تکذیب می­کردند، اما واقعیت­‌های پشت پرده غیر از این بود.  

 

 

یکی از اولین ماموران و فرستاد‌ه‌های رسمی دولت اسرائیل در تابستان 1335 تحت ­نام نمایندگی بازرگانی آن دولت وارد تهران شد و سال‌­ها در پوشش "شرکت بازرگانی نمک" اهداف اسرائیل را در ایران تامین می­کرد و با مقامات مختلف ارتباط برقرار کرده و ملاقات داشت.

هم­زمان از سویی دیگر،  گروه­‌های فشار یهودی در مناطق مختلف از داخل کشور آمریکا و تا سرزمین­های اشغالی، رژیم پهلوی را تحریک و البته ترغیب می­کردند تا همکاری پنهان خود را علنی کنند.  نخستین همکاری‌­های موساد و ساواک به ­دیدار تیمور بختیار در مهرماه 1336 برمی­گردد که بختیار پیشرفت­های اسرائیل در جنگ سینا را ستود و پیام شاهنشاه ایران را در زمینۀ همکاری‌­های اطلاعاتی و ارزیابی­‌های سیاسی خاورمیانه به آگاهی یعقوب صور، سفیر اسرائیل در فرانسه رساند.

شناسایی اسرائیل توسط رژیم پهلوی

در همین ­زمان فعالیت­های وسیعی از سوی برخی اشخاص و سازمان­‌ها به منظور رسمیت یافتن اسرائیل به طور علنی و رسمی از سوی ایران ­صورت می­گرفت. در این زمینه افرادی مانند مهندس مشایخی، برادران مسعودی، برادران تیمورتاش و دکتر علی­‌اکبر بینا به شدت فعال بودند. همزمان با تحرکات یهودیان و ماموران اسرائیلی داخل ایران، اسرائیلی­‌ها در فلسطین اشغالی نیز در خصوص ارتباط و همکاری میان دو طرف و تمایل و آمادگی مقامات ایرانی با شناسائی کامل و رسمی اسرائیل تبلیغات پراکنده‌­ای را سازماندهی می­کردند. در نهایت، دولت ایران با تمام مخالفت­های کشورهای عربی، اسرائیل را به­ رسمیت شناخت و نمایندۀ رسمی هم به عنوان مامور مخصوص به آنجا اعزام کرد که محل ماموریت او بیت­‌المقدس بود.

 

 

دکتر مصدق، بعد از ملی ­شدن نفت و در اردیبهشت 1330  که به  عنوان نخست­وزیر منصوب شد، دفتر نمایندگی ایران را در اسرائیل تعطیل و رضا صفی­‌نیا نماینده مخصوص و وزیر مختار دولت ایران را از اسرائیل فراخواند. اما دیری نپایید که در آذر 1338، افتتاح نمایندگی سیاسی ایران در تل­آویو مجدداً صورت­ گرفت. محمدرضا پهلوی، در تاریخ 1 مرداد 1339 در مصاحبه‌­ای برای اولین بار اعتراف کرد که ایران اسرائیل را در همان سال 1328، به رسمیت شناخته است و مسالۀ تازه­‌ای نیست. آقای کامل ­الشریف معاون دبیرکل کنگره­ اسلامی بیت­المقدس با ارسال نامه­‌ای برای محمدرضا شاه و منوچهر اقبال نخست ­وزیر موجبات نگرانی خود را اعلام­ کرد و موضع ایران را اسفناک دانست. نشریات مختلف کشورهای عربی نیز هر کدام با درج نظر شاه مبنی بر به رسمیت ­شناختن اسرائیل آن را ضربه­‌ای بر پیکر اسلام دانستند. به­ هر روی روابط ایران و اسرائیل روز­به روز گسترده‌­تر می‌­شد.

نفوذ نمایندگان اسرائیل در ایران

جالب آنکه غالباً روزنامه­‌های اسرائیلی، گزارش­ها و اطلاعاتی را در مورد سیاست خارجی ایران و بعضی از اقدامات سری دولت شاهنشاهی عمداً انتشار می­‌دادند. در پاره‌­ای گزارش‌­ها و مکاتبات اداری، سیاسی و حتی اطلاعاتی از دفتر نمایندگی اسرائیلی‌­ها در تهران نمایان بود که اسرائیل در همه حوزه­‌های سیاسی، دیپلماتیک، اطلاعاتی، جاسوسی، نظامی، مطبوعاتی، فرهنگی و حتی امور داخلی یهود ایران فعال و ماموران فراوانی در بخش‌­های گوناگون تحت ­پوشش خود داشتند.

از زمانی که اسرائیل در ایران به رسمیت( دو فاکتو) شناخته ­شد، " مئیر عزری" که امور مربوط به کنسولگری اسرائیل را برعهده ­داشت در محل خیابان شاه ( جمهوری ) تجارتخانه بزرگی به نام "ایران ایس" را مدیریت می‌کرد و در همین تجارتخانه کلیه امور سیاسی مربوط به حکومت اسرائیل را انجام می­داد. او همچنین نفوذ فوق­‌العاده‌­ای در بین مدیران جراید و رجال سیاسی و دولتی داشت. کلیه برنامه­‌های تبلیغاتی علیه حکومت مصر و کشورهای عربی در دوازده سال قبل از انقلاب ایران توسط عزری طراحی و عملی می­شد و خود مدیریت روزنامه ارگان یهودی‌­ها در ایران را نیز در دست ­داشت.

 

 

مئیر عزری در حال سخنرانی

 

او با حسن ارسنجانی وزیر وقت کشاورزی ارتباط نزدیک داشت و به کمک کارشناسان کشاورزی اسرائیلی در برنامه اصلاحات ارضی در ایران به ارسنجانی مساعدت می‌­رساند. باری، از جمله مسوولیت­‌های خطیر عزری در آن روزها، ترغیب مقامات ایرانی به فروش نفت بیشتر و با قیمت پایین بود، چرا که هر روز بیم درگیری اسرائیل با کشورهای عربی می­رفت و نیاز مبرم اسرائیل به مواد نفتی از این طریق تامین می­شد.

وابسته نظامی اسرائیل در ایران

یکی از بخش­های بسیار فعال دفتر نمایندگی اسرائیل در تهران، حوزۀ وابستۀ نظامی بود. که پیگیری­ روابط و همکاری­های نظامی بین ایران و اسرائیل از مهم­ترین وظایف این بخش بود. یعقوب نیمرودی اولین وابسته نظامی اسرائیل در ایران بود که علاوه بر حوزه نظامی، در فعالیت­های اطلاعاتی و جاسوسی، اقتصادی و بازرکانی، قاچاق اشیای عتیقه  و ... نیز نقش گسترده­­ای داشت، و البته جمع‌­آوری کمک و اعانه برای اسرائیل در مراسم و جشن­ها و شب­‌نشینی‌­ها نیز فراموش نمی­‌شد.

در جشن بیست ­و پنجمین سالگرد تاسیس دولت اشغالگر اسرائیل، مقامات بلندپایه رژیم پهلوی نیز شرکت کردند. بنا بر اسناد ساواک، مقامات ایرانی هم­نوا با اسرائیلی­ها در این جشن شرکت­ کرده و پایکوبی ­کردند، این جشن در 52/2/17، با حضور قریب 2000 نفر در خیابان کاخ شمالی( فلسطین ) برگزارشد.

 

پی‌نوشت:

برگرفته از کتاب «ایران و اسرائیل در دوران سلطنت پهلوی» تقی­‌پور، محمدتقی ( 1390)، ، ج1، تهران، نشر: موسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی