هيچکس جز محمدباقر نوبخت مسئول اقداماتي که در بودجه 97 اعمال شده نيست/خوب نيست حزب اعتدال و توسعه بعد از 4 سال منحل شود
تاریخ انتشار: ۲۳ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۰۵۴۲۷۵
خبرگزاري آريا - دبيرکل حزب اعتدال و توسعه با با اشاره به اقداماتي که در بودجه سال آينده اعمال شده است، گفت: موظفيم اقداماتي انجام دهيم که هيچکس حتي رئيسجمهو مسئول آن نيست و فقط محمدباقر نوبخت مسئول آن است.
به گزارش خبرنگار حوزه احزاب خبرگزاري فارس، محمدباقر نوبخت دبيرکل حزب اعتدال و توسعه عصر امروز در گردهمايي سراسري دانشجويان و جوانان حزب متبوع خود که در محل وزارت ارتباطات برگزار شد با اشاره به اظهارات علي جنتي مبني بر وجود مشکلات عديدهاي در حوزه اقتصاد و اشتغال، تصريح کرد: چه کسي بايد اين مشکلات را حل کند، اگر پيش از سال 92 بود پاسخ شما از من اين بود ولي اين دولتي که روي کار آمده اکنون با اين عبارات مواجه است که اين دولت و مسئولين برنامه و بودجه آن بيتخصصند و شماها کنار برويد تا ما روي کار بياييم و اين خاصيت احزاب مخالف است و ميگويند شماها بلد نيستيد و پايين بياييد تا ما پشت فرمان بنشينيم و به تمام اهداف کشور برسيم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وي افزود: اسم اصلي اين حزب اعتدال براي توسعه است و ميخواهيم با اعتدال به توسعه برسيم و به ديگران گفتيم شما نتوانستيد توسعه ايجاد کنيد چون يکي از مولفههاي توسعه رشد اقتصادي است و شما رشد را منفي کرديد، يکي از عوامل توسعه شفافيت در بودجه است و شما اکنون در همه گزارشهاي صندوق بينالمللي پول را مي بينيد وضعيت بودجه کشور را تأييد نميکنند.
وي با اشاره به بحثهايي که پيرامون بودجه سال آينده مطرح است،گفت: عليرغم همه انتقادها يک نفر به من بگويد که چه زماني مثل اکنون بودجه شفاف بوده است که همه ميتوانند جزئيات بودجه را در بياورند و چه زماني اين امکان وجود داشت که به اين شکل از اجزاي بودجه تحليل کنيد و در فضايي سخن و نشر بدهيد بدون آنکه شما را محکوم و دستگيرتان کنند.
نوبخت با بيان اينکه با همه اينها ما موظف بوده و هستيم که کارهاي متفاوتي انجام دهيم، گفت: شايد اين انتظار ديگر از حزبي مثل اعتدال و توسعه برنميآيد که انتقادي به وضع موجود کند در حالي که يک گام در راستاي حل مسئله برندارد. ممکن است اين بيماري مزمني که وجود دارد ديگر با دارو و مسکن نشود حلش کرد و بايد عمل جراحي کرد. اينکه بگوييم صداي کسي درنيايد من بلد نيستم که بدون بيهوشي جراحي کنم و کسي هم «آخ» نگويد.
وي با بيان اينکه همه با هم مي خواهيم به پيش برويم،خاطرنشان کرد: اگر قرار است بدون جراحي کاري پيش برود «مسکن» ميشود و نتيجهاش اين ميشود که در 30 سال گذشته با مشکلات بودجهريزي در کشور مواجه بودهايم.
نوبخت تصريح کرد: ميشود به همين شکل دست به دست اين 3-2 سال را بدون اينکه صداي کسي دربيايد و يا ابي از آب تکان بخورد بگذرانيم و هشت سالمان را تمام کنيم و مشکلات موجود را بدون دخل و تصرف به دولت بعدي بسپاريم. اگر قرار است حزب اعتدال و توسعه اين کار را بکند بايد بگويد که اصلا ريسک نکنيد و ورود به بحث اقداماتي که ميتواند تنشزا باشد. البته تنشهايي که جامعه را متشنج کند مطلوب نيست چون ما قصد متشنج کردن جامعه را نداريم و ميخواهيم برنامههايمان را براي جامعه با آرامش پيش ببريم.
وي با بيان اينکه تدبيري لازم است تا برنامهها به آرامي و بدون تشنج اجرا شود تصريح کرد: ما از خدايمان است که مردم از ما راضي باشند و سوال اين است که آيا اين حزب ميخواهد فعاليت سياسياش در پايان اين چهار سال به پايان برسد.
نوبخت با تاکيد بر اينکه بايد حزب اعتدال و توسعه به فعاليت خود ادامه دهد و سالهاي سال کار کند، گفت: خوب نيست که بعد از چهار سال حزب منحل شود چون حزبي بوده که سالهاي سال است وجود دارد و بايد با قدرت کارش را ادامه دهد.
رئيس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به تغييراتي در برنامه بودجه سال 97 تصريح کرد: موظفيم اقداماتي انجام دهيم که هيچ کس اعم از رئيسجمهور و نه وزير فعلي و سابق فرهنگ و ارشاد مسئول آن نيست و فقط محمدباقر نوبخت مسئول آن است و مسئوليتها را خودم به جان ميخرم.
وي افزود: از صبح عليالطلوع تاکنون با رئيسجمهور درمورد مسائل اقتصادي جلسه داشتيم و براي امور بودجه و اقتصادي تلاشهاي زيادي ميکنيم و به هيچ وجه نميخواهيم که هم تلاش کنيم و خسته شويم و هم مردم از ما ناراضي باشند.
وي يکي از ويژگيهاي بودجه سال آينده را توجه به اشتغال دانست و اظهار داشت: در بودجه سال آينده پيش بيني 980 هزار فرصت جديد شغلي را کرده ايم زيرا در هر خانه اي که ميرويد حداقل سه بيکار تحصيل کرده وجود دارد.
دبيرکل حزب اعتدال و توسعه با بيان اينکه يکهزار و 194 هزار ميليارد تومان در کشور هزينه خواهد شد که ما فقط ميتوانيم 368 هزار ميليارد تومان از خزانه دولت برداشت کنيم، گفت: جامعه حق دارد که اين سوال را بپرسد که مابقي اين هزينه را از کجا مي خواهيد بياوريد؟
نوبخت گفت: در جدول بودجه سالهاي گذشته 59 رديف و موسسه وجود داشت که از دولت کمک مي گرفتند و حتي بسياري از اين موسسات را ما نمي شناختيم که در سال جاري اين رديف ها حذف شد، البته 194 هزار ميليارد تومان نيز از حقوق گمرکي و ماليات درآمد کسب خواهيم کرد که در عين حال 500 هزار ميليارد تومان نيز طرح و پروژه نيمه تمام در کشور داريم.
وي ادامه داد: پس بايد چيزي بفروشيم تا بتوانيم اين ميزان را تامين کنيم که اولا ساختمانهاي دولتي است که پيش بيني کرديم يکهزارو 500 ميليارد تومان و فروش سهام شرکت هاي دولت که آن نيز حدود 106 هزار ميليارد تومان خواهد بود و براي تامين بقيه آن مجبور شديم اوراق قرضه بفروشيم که آن نيز حدود 47 ميليارد تومان است.
سخنگوي دولت افزود: هزار ميليارد تومان نيز بايد به بازنشستگان براي همسانسازي پرداخت کنيم که با اين کسري بودجه مجبور شديم 20 هزار ميليارد تومان از صندوق توسعه ملي براي اتمام پروژه هاي نيمه تمام استفاده کنيم.
نوبخت با بيان اينکه برجام توانست براي دولت گشايش ايجاد کند، گفت: برخي مي گويند برجام هيچ دستاوردي نداشته ولي من به عنوان رييس سازمان مديريت مي گويم حداقل گشايشي که داشته اين بود که فروش نفت ما از حدود يک ميليون بشکه به دو ميليون و 410 هزار بشکه رسيد که توانستيم با پول آن هزينه هاي جاري دولت و حقوق کارمندان را پرداخت کنيم البته ترامپ از اقدام و مذاکرات ما و به ثمر رسيدن برجام بسيار مي سوزد و مي داند که اگر برجام به ثمر نمي رسيد مشکلات زيادي در کشور وجود داشت.
وي به بحث قبلي خود برگشت و ادامه داد: خلاصه براي طرح هاي عمراني پول کافي نداريم و براي اين کار مجبور شديم سال گذشته 17 هزار ميليارد تومان از بانک ها پول بگيريم تا بتوانيم واحدهاي متوقف و نيمه تعطيل را دوباره فعال کرده و فرصت شغلي ايجاد کنيم.
نوبخت خاطر نشان کرد: تصميم گرفتيم اگر اصلاح قيمتي روي حاملهاي انرژي رخ دهد و مجلس مجوز آن را دهد 17 هزار و 500 ميليارد تومان درآمد داشته باشيم تا بتوان 83 هزار واحد صنفي نيمه کارهاي که بايد کامل شود را تکميل کنيم.
وي توضيح داد: در قانون هدفمندي يارانه ها قرار بود با اصلاح حامل هاي انرژي و منابع حاصل از آن نصف آن به مردم براي پرداخت نقدي يارانه ها و از نصف ديگر 30 درصد به واحدهاي توليدي و 20 درصد نيز در جيب دولت قرار گيرد ولي امروز نه فقط آن 30 درصد به واحدهاي توليد داده نشد و 20 درصد نيز به جيب دولت نرفت بلکه 12 هزار ميليارد تومان نيز به مبلغ قبلي افزوده و به عنوان پرداخت نقدي يارانه به مردم داديم.
رييس سازمان برنامه و بودجه با بيان اينکه عده اي به اين پول نيازمند هستند و نمي توانيم تحت هيچ شرايطي آن را قطع کنيم، گفت: بنده قسم مي خورم ماهي حدود هشت ميليون و 700 هزار تومان حقوق مي گيرم و هيچ پول ديگري از هيچ جاي ديگر دريافت نمي کنم و دريافت اين 45 هزار تومان هيچ تاثيري در زندگي من ندارد اما مي توان با جمع اين 45 هزار تومان مشکلات زيادي را حل کرد البته امسال يارانه تحت پوشش افراد کميته امداد و بهزيستي3.4 برابر شده است و سعي داريم هر کسي که زير خط فقر باشد پول ديگري به نام بيمه سلامت به آنها بدهيم و سال آينده بطور قطع سه دهک افراد بي نياز از يارانه را قطع خواهيم کرد.
وي تاکيد کرد: براي ايجاد حدود يک ميليون فرصت شغلي نياز به اصلاح قيمت حامل هاي انرژي در سال آينده است.
رييس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: قيمت فوب خليج فارس که مبناي قيمت گذاري حامل هاي انرژي در کشور است حدود 2200 تومان است که با قيمت کنوني بنزين 1200 ارزان تر است و حتي قيمت بنزين و گازوييل در ايران بسيار ارزان تر از افغانستان است.
نوبخت با بيان اينکه رييس جمهوري در جلسه امروز نيز با وي تاکيد کرده که درباره افزايش نرخ ارز بسيار نگران است، ادامه داد: آقاي روحاني اصلا و به هيچ عنوان افزايش نرخ ارز را بر نمي تابد و از افزايش آن بسيار مکدر است.
وي با تاکيد بر اينکه بايد قيمت ارز کنترل شود و براي اين کار دولت بايد در بازار مداخله کند، افزود: براي اينکه بتوانيم تقاضاي بازار را متعادل کنيم بايد ارز تزريق کنيم ولي متاسفانه بانک مرکزي اگر ارز بيشتري داشت قطعا ورود مي کرد.
سخنگوي دولت ادامه داد: در بازار ما دلار زياد است ولي براي کنترل نرخ آن بايد بانک مرکزي ورود کند که متاسفانه براي تهيه ارز مشکل دارد.
نوبخت به ميزان سفرهاي خارجي از کشور اشاره کرد و گفت: سالانه 9 ميليون و 200 هزار نفر به مسافرت خارجي مي روند که اگر هر کدام هزار دلار با خود ببرند مي شود 9 ميليارد دلار، که همين ميزان براي دولتي که تامين 200 ميليون دلار برايش سخت است بسيار زياد است و بار بسيار زيادي را به بازار وارد مي کند.
وي گفت: خروج ارز از کشور به بازار فشار وارد مي کند و يکي از عوامل جلوگيري خروج ارز از کشور مي تواند افزايش عوارض خروج مسافران باشد.
انتهاي پيام/
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۰۵۴۲۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دیدگاه مکاتب فلسفه یونانی درباره سعادت انسان
خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه: زندگی انسان ساحتهای مختلفی دارد که انسان مؤمن همانطور که از اسمش پیداست باید در هر کدام از آنها ایمان خود را ظهور و بروز دهد. در ساحتهای فردی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، هنری، اعتقادی، اخلاقی، علمی، اقتصادی و جسمی. بروز ایمان نیز در این ساحتها چیزی نیست جز تقوا. یعنی فرد در همه این ابعاد زندگی نظر خدا و رضایت او را محور قرار دهد. امام صادق (ع) درباره وظیفه شیعیان فرموده است: «کونوا لنا زینا ولا تکونوا لنا شیناً» زینت و سبب افتخار ما باشید نه اینکه باعث شرمندگی ما باشید. در این راستا حضرت علی (ع) میفرماید: «اعیونی بورع واجتهاد و سداد» سعی کنید تقوا و ورع داشته باشید. در این راه تلاش کنید و استقامت داشته باشید. آنچه پیش رو دارید گزیدهای از سخنان آیت الله مصباح یزدی؛ در دفتر مقام معظم رهبری است که در سال ۸۷ ایراد کرده اند. بخش چهل و سوم آن را باهم میخوانیم:
در ادامه شرح روایت نوف بکالی از امیرالمؤمنین (ع) در وصف شیعیان به این فراز رسیدیم: قَانِعَةً نَفْسُهُ عَازِباً جَهْلَهُ مُحْرِزاً دِینَهُ مَیِّتاً دَاؤهُ. این صفات بیشتر مربوط به اخلاق فردی مؤمنین است. یکی از این ویژگیها «قناعت»؛ است که مثل مفهوم زهد و بسیاری از مفاهیم دیگر، علیرغم اینکه در فرهنگ اسلامی و شیعی مورد توجه قرار گرفته، ولی برای بسیاری از افراد به درستی تفسیر نشده است. در فرهنگ عمومی «قناعت»؛ به عنوان صفتی خوب و پسندیده شناخته شده و در ادبیات و اشعار ما هم شواهد زیادی بر این امر دیده میشود؛ روایات فراوانی هم در این باره از معصومین (ع) نقل شده است. اما «قناعت»؛ چیست؟
مسأله زهد و قناعت در فرهنگ ما دارای جایگاه ویژهای است و سفارشات زیادی نسبت به آن شده است. اما بعضی؛ به غلط تصور میکنند «قناعت»؛ یعنی اینکه انسان به دنبال کسب درآمد و کار و فعالیت اجتماعی نباشد و مثل بعضی از مرتاضها زندگی کند. براساس همین تلقی از قناعت، عدهای نیز چنین القا میکنند که کسی که فقط دنبال عبادت باشد، نه در پی ثروت و کسب و کار، و به لقمه نان جویی قناعت کند، چنین کسی پیشرفتی در علم و صنعت نخواهد کرد. بنابراین ما یا باید از پیشرفت علمی و صنعتی صرف نظر کنیم و یا از فرهنگ دینیِ خود؛ و چون نمیتوان از پیشرفتهای علمی و اقتصادی چشمپوشی کرد، چارهای جز این نیست که ما از ارزشهای دینی خود صرف نظر کنیم و ما هم به راهی برویم که رهروان رفتند؛ یعنی فرهنگ غربی را بپذیریم و ارزشها و احکام اسلام را تعطیل کنیم.
پیش از این نیز اشاره کردیم که این ادعا، مغالطهای بیش نیست و هیچ منافاتی بین حفظ ارزشها با پیشرفت علمی، صنعتی و اقتصادی نیست؛ بلکه حتی میتوان با حفظ ارزشها سیادت سیاسی و بینالمللی هم کسب کرد.
اما معنای قناعت چیست؟ آیا یعنی خودداری از کار و کسب درآمد و پرهیز از فعالیت اقتصادی، علمی، صنعتی و کشاورزی؟ برای ارائه تعریفی روشن از قناعت دو عنصر را باید در نظر بگیریم: ۱ پرهیز از زیادهروی و اسراف در مصرف و رعایت حد و اندازه؛ حتی با دسترسی به ثروت و امکانات مادی؛ ۲ رضایت قلبی به این رویه؛ چون ممکن است کسی کم مصرف کند، ولی از اینکه دیگران بیشتر از او از امکانات مادی بهرهمند هستند و او از آنها استفاده نمیکند، ناراحت باشد. برای تحقق مفهوم «قناعت»؛ هر دو عنصر «پرهیز از اسراف»؛ و «رضایت قلبی»؛ لازم است.
ما چگونه این خلق نیکو را در خود ایجاد کنیم؟ برای کسانی که اهل تعبد نسبت به احکام شرع و سیره پیشوایان دینی هستند، الگوپذیری از ائمه (ع) و بزرگان دین راه مناسبی برای ایجاد روحیه قناعت است؛ ضمن اینکه به این واسطه روحیه ولایتپذیری هم در فرد تقویت میشود. به طور طبیعی کسی که دیگری را دوست داشته باشد، میخواهد به او شباهت داشته باشد. ما اگر اهل بیت (ع) را دوست داشته باشیم، وقتی بدانیم آنها اهل قناعت بودهاند، دوست داریم مثل آنها بشویم. اما میدانیم این روش برای همه مناسب نیست و عموم مردم صرفاً به دلیل ستایش «قناعت»؛ در روایات و متون دینی، و یا به خاطر تبعیت از پیغمبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) قناعت را پیشه خود نخواهند کرد. امروزه بسیاری از اقشار مردم در جوامع مختلف دوست دارند که همه مسائل با استدلال عقلی برایشان حل و تبیین شود و تعبد و تقلید را نمیپسندد؛ از طرف دیگر، بسیاری از مردم نیز در آن سطح از معرفت و ایمان نیستند که به راحتی با تبعیت از اسوههای متعالی، گام در راه مراتب عالی اخلاقی بگذارند. لذا در قرآن و روایات، در موارد فراوانی از شیوههای تربیتی دیگری نیز برای تشویق مردم به انجام کارهای خیر استفاده شده است (همچنانکه پیش از این در باره تشویق مردم به جهاد گفته شد) تا اکثریتی که در مراتب پایینتری از معرفت و ایمان قرار دارند، از دسترسی به مقامات و اجر و ثواب در حد خود محروم نمانند؛ علاوه بر اینکه ممکن است تدریجاً مراحل رشد و تعالی را پیموده و به مراتب بالاتر نیز صعود کنند.
حال، ما چه کنیم که روح قناعت در ما تقویت شود و ملکه قناعت پیدا کنیم؟ در مقابل قناعت، دو صفت مذموم وجود دارد:؛ ۱؛ حرص ۲ طمع؛ ضمن اینکه این دو صفت با یکدیگر قابل جمع است. «حرص»؛ یعنی انسان نسبت به متعلقات و ثروت دنیا و همه امور مادی سیریناپذیر باشد. اگر حرص به حدی شدت پیدا کند که انسان بخواهد به حقوق دیگران هم تجاوز کند، به حد «طمع»؛ رسیده است. اما هر کس که حرص و طمع ندارد، لزوماً انسان قانعی نیست؛ بلکه چنین کسی در صورتی قانع است که به وضعیت خود راضی باشد؛ حتی اگر ثروت فراوانی هم داشته باشد.
بنا بر این داشتن ثروت زیاد، منافاتی با قناعت ندارد؛ همچنانکه نداشتن ثروت هم ملازم با قناعت نیست. برای ایجاد و تقویت این صفت پسندیده راههایی وجود دارد. اولین و سادهترین راه تبعیت و تعبد نسبت به کلام و سیره اهلبیت (ع) است. راههای دیگری نیز در کتابهای اخلاقی و بعضی روایات ذکر شده که به بعضی از آنها اشاره میکنیم.
در این جهت توصیههای گوناگونی هم از سوی مکاتب مختلف ارائه شده است. از جمله اینکه: آنچه بیش از هر چیز برای انسان ارزش دارد راحتی و آرامش است؛ و هر قدر تعلقات انسان نسبت به دنیا کمتر باشد، آسودهتر و راحتتر است. پس انسان برای رهایی از چنگال مشکلات و ناراحتیها باید تعلقاتش را از همه چیز، از جمله تعلق به دارایی و لذتهای دنیا را قطع کند و به مقدار اندکی که برای زنده ماندن لازم است، اکتفا کند. این تقریباً روح عرفانهای شرقی مثل بودیسم و هندوئیسم است و البته نمونهای هم در فلسفه یونان قدیم دارد.
اندازه نگه دار!
توصیه دیگر که از سوی بعضی مکاتب فلسفه یونانی رواج پیدا کرده و در ادبیات ما هم رایج است، این است که سعادت انسان در اعتدال است. انسان دارای قوای مختلف نفسانی است که هر یک حد افراط و تفریط و حد میانهای دارد و عدول از حد وسط در همه آنها مذموم است. به عنوان مثال: اگر انسان پرخوری کند، بیمار میشود؛ همچنانکه کمخوری باعث ضعف او میشود؛ و حد وسط این است که به اندازه نیاز بدنش از غذا استفاده کند.
این مکتب اخلاقی از زمان ارسطو رواج پیدا کرده و در کتابهای اخلاقی ما مثل «جامعالسعادات»؛ و «معراجالسعادة»؛ نیز همین سبک ترویج شده است. در این مکتب پشتوانه تمام توصیهها در اخلاق این است که عقل سلیم انسانها چنین؛ کارهایی را میپذیرد؛ و جز «آرا محموده»؛ هستند. بر این اساس هر عاقلی فرد حریص و طمعکار را مذمت میکند؛ همچنانکه کسی را که حاضر نیست در پی کسب و کار برود مورد ملامت قرار میدهد. حد اعتدال این است که انسان اهل کار و تلاش باشد و به دستآورد خود هم راضی باشد. این، قناعت است. اینهم راه دیگری است برای تشویق انسان به کسب صفات خوبی مثل قناعت؛ استناد به آرا محموده.
ممکن است کسانی هیچیک از این راهها را نپذیرند و بگویند چه کسی گفته است حد وسط خوب است؟ اگر مال و ثروت خوب است، چرا باید حدی را در آن رعایت کنیم؟
در پاسخ به این شبهه باید گفت: اصولاً این عالم، عالم محدودیتهاست و در این دنیا هیچ چیز نامحدودی وجود ندارد؛ امکاناتی که در اختیار بشر است، توان جسمی؛ او، توان فکری، قدرت، علم و.... همه چیز او در این عالم محدود است. از سوی دیگر، همه انسانها خواستههای متعددی دارند؛ از خواستهها و نیازهای مادی مثل تنفس، خوراک، پوشاک و… تا نیازهای معنوی مثل عواطف، احساسات و… و برای اینکه انسان از دسترسی به خواستههای مطلوبتر باز نماند، باید محدودیتهایی که او را در بر گرفته، به نحو مناسبی تنظیم و مدیریت شود.
چون اگر ما قوای خود را فقط در تحصیل بعضی از خواستهها متمرکز کنیم و از چیزهای دیگر بمانیم، به همان نسبت از انسانیت ما که هدف خلقت است، کاسته میشود. طلبهای را فرض کنید که شبانهروز به عبادت و نماز بپردازد و دنبال درس نرود. آیا این کار درست است؟ یا بر عکس، تمام وقت خود را به درس و بحث اختصاص دهد و حتی به عبادات واجب خود هم نپردازد. هر دو کار غلط است. چون ما برای هر یک از این کمالات ظرفیتی خاص از توان و امکانات را در اختیار داریم که نباید یکی از آنها مزاحم دیگر شود. همچنانکه نیازهای مادی ما نباید فدای عبادت و درسخواندن شود. انسان مجموعهای از نیازهای مادی و معنوی دارد که باید فرصت، استعداد، توان و ظرفیت محدود خود را برای تأمین همه نیازهای مادی و معنوی خود تقسیم کند. شاید ما چگونگی تقسیم این امکانات محدود برای رفع همه نیازهای خود را بلد نباشیم.
دین در این زمینه به ما کمک میکند. در این جهت بخشی از نیاز ما به عبادت به عنوان واجبات مشخص شده که باید به آن بپردازیم. فراگرفتن برخی از علوم نیز برای ما لازم است که این مقدار را هم دین واجب کرده است. برای گذران زندگی هم نیازمند تحصیل روزی هستیم تا دست ما جلوی دیگران دراز نباشد. این هم در دین واجب شده است، و الی آخر. دین برای تنظیم صحیح برنامهها و رعایت حد اعتدال به ما کمک میکند. تفسیر صحیح اعتدال هم این است که از هر قوه بهگونهای استفاده کنیم که مزاحم قوه کاملتر و عالیتر نشود؛ تعطیل کردن هر قوه، غلط؛ زیادهروی در استفاده از هر قوه که مزاحم قوا و استعدادهای دیگر باشد، نیز ممنوع است. این حد اعتدال است.
انسان موجودی است که در زمینههای مختلف سیریناپذیر است. اگر به دنبال کسب مال و ثروت رفت، هر چه درآمد داشته باشد، به دنبال بیشتر از آن است؛ تا جایی که در روایات نقل شده که اگر همه اموال روی زمین را به یک نفر بدهند، او به فکر این است که چگونه اموالی که در آسمانهاست تصرف کند. حتی در این جهت تا جایی ممکن است پیش برود که حلال و حرام هم برایش تفاوتی نداشته باشد. این باعث میشود که همه ظرفیتهای تکاملی انسان تعطیل شود و تحتالشعاع این تمایل افراطی قرار بگیرد. انسانیت فقط جمع مال نیست.
رفع نیاز به خوراک، لباس، مسکن و سایر امور مادی در حدی مطلوب است که سفر چند روزه دنیا را بگذرانیم. ما باید به فکر زندگی ابدی باشیم. البته خدای متعال برای امتحان ما شرایطی را مقدر فرموده؛ از جمله اینکه: وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُم بَعْضًا سُخْرِیًّا ۱؛ باید ثروت کسی بیشتر و ثروت دیگری کمتر باشد، همچنانکه افراد مختلف در علم و قدرت متفاوتاند؛ تا چرخ زندگی عالم بچرخد و زمینه برای امتحان و رشد و تکامل همه فراهم شود؛ وَرَفَعَ بَعْضَکُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِّیَبْلُوَکُمْ فِی مَا آتَاکُم ْ۲. این اختلاف شرایط افراد دلیل نمیشود که وجهه همت هر کس رشد در همان زمینه باشد.
اینکار مثل این است که انسان سعی کند یکی از اندامهایش بیش از سایر اندامها رشد کند. همچنانکه زیبایی بدن انسان به رعایت تناسب اندام اوست، رشد ظرفیتهای مختلف روح انسان هم باید به تناسب باشد. لازمه تناسب هم این است که هر یک از این ظرفیتها حد معینی داشته باشد؛ و این یعنی اینکه نه بیشتر باشد، نه کمتر؛ یعنی اعتدال.
پس ما برای اینکه بتوانیم همه قوای خود را به طور متناسب و متعادل رشد بدهیم، باید برای هریک از فعالیتهای؛ مادی خود هم حدی را در نظر بگیریم. چون اگر بیش از حد نیاز از نعمتهای مادی استفاده کنیم، از سویی موجب هدر رفتن نیروی خود شدهایم و از سوی دیگر چون استفاده بیشتر، موجب لذت افزونتر است، در نتیجه موجب میشود علاقه ما هم به آن سو بیشتر جلب شود و به آن دلبسته شویم و در نتیجه از مدارج و کمالات معنوی بازبمانیم.
پس توصیه به رعایت حد اعتدال در مصرف نعمتهای مادی؛ حتی در صورت تمکن مالی به این دلیل است که هم نیروی ما بیجهت صرف نشود، و هم اسراف در مصرف مانع ما از امور دیگر نشود.
شخص پرخور فکرش درست کار نمیکند؛ آرامش روحی هم ندارد؛ حتی اندامهای دیگرش هم بهواسطه بیماریهای ناشی از پرخوری درست کار نمیکنند. پس باید همه چیز در حد اعتدال رشد بکند تا انسان بتواند به سعادت و کمالی که لایق اوست، یعنی همان کمال متناسب و متعادل نائل شود و این امر در سایه قرب خدا و اطاعت از دستورهای او حاصل میشود.
۱؛ . زخرف / ۳۲.
۲؛. انعام / ۱۶۵.
کد خبر 5773749 سمانه نوری زاده قصری