موج کتب آموزشی با نوع ارزشیابی دوپینگی و فست‌فودی/ ضرورت بازسازی الگوهای قرآنی در منابع درسی
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۱۳۶۴۶۵
گاهی درباره آسان‌آموزی قرآن صد کتاب درسی، کمک درسی و آموزشی نوشته می‌شود که اگر به درستی این کار صورت گیرد، به زیور طبع آراسته شدن یکی از آنها به تنهایی کفایت می‌کند؛ این در حالی است که در زمینه فهم و تدبر قرآن حتی دو کتاب در قالب‌های یاد شده نوشته نشده است و متاسفانه کمبود‌ها و خلأ‌هایی این چنین مشاهده می‌شود که باید برطرف شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
باید صد‌ها انجمن علمی مشتمل بر معلمان را در سراسر کشور فعال و تقویت کرد تا معلمان پرتلاش و جست‌وجوگر با ملاک‌ها و معیار‌هایی که در اختیارشان قرار گرفته است، کتاب‌های مناسب را تألیف کرده یا شناسایی و معرفی کنند. حمایت از این آثار نیز حائز اهمیت است. همچنین باید از معلمان مولف و متعهد در زمینه تولید و چاپ کتاب‌های استاندارد حمایت مادی و معنوی به عمل آید. شمارگان کنونی کتاب‌های کمک آموزشی از نظر آمار تولیدات فرهنگی قابل اعتنا و افتخار نیست. این شمارگان برای کتاب‌های فرهنگی و آموزشی منطقی به شمار نمی‌آید. اگر قرار باشد به این آمار‌ها به عنوان تولید فرهنگی افتخار کنیم، وزارت آموزش و پرورش به تنهایی، همه این آمار را جواب می‌دهد، چون میزان چاپ و انتشار کتاب‌های درسی برابر ۱۳۸ میلیون جلد کتاب است.
برگزاری دوره‌های آموزش معلمان، ولو به صورت کوتاه‌مدت و پودمانی طی سال آینده از جمله ضرورت‌های این عرصه به شمار می‌آید. در این دوره‌های آموزشی که می‌تواند حضوری یا غیر حضوری برگزار شود، معلمان علاوه بر هنر تألیف، با هنر تشخیص کتاب خوب نیز آشنا می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند کتاب‌های آموزشی را نقد کنند و خودشان نگاه انتقادی و تحلیلی نسبت به این کتاب‌ها داشته باشند و بتوانند کتاب‌های مفید، پرمحتوا و استاندارد را پیشنهاد کنند.
معلمان ما فقط آموزش دهنده هستند و عمدتاً برنامه‌ریز آموزشی و پژوهنده نیستند. حجم تولید و چاپ عناوین کتاب‌های آموزشی غیر استاندارد بسیار بالاست؛ در حالی که این آثار فقط در مقام ساده‌سازی مفاهیم کتاب‌های درسی هستند و متاسفانه فکر و ذهن دانش‌آموزان را تنبل می‌کنند.
تولیدکنندگان کتاب‌های کمک آموزشی غیر استاندارد، ذهن و فکر دانش‌آموزان را تخریب می‌کنند و حتی کتاب‌های استاندارد آنها نیز، به نوعی، دانش‌آموزان را راحت‌طلب و تنبل بار می‌آورد. در این راستا باید کاری کنیم تا آنان، خود تلاش کنند و به حل مسئله بپردازند. مراجعه بسیار به این گونه کتاب‌ها مضر و همانند آن است که فرد در ازای تغذیه مفید و اصلی، پیوسته از مکمل‌ها استفاده کند.
در مرحله جدید فعالیت‌های خود باید هم به ناشران و تولید کنندگان کتاب‌های آموزشی و هم به مولفان و ناشران مجموعه خود، پیشنهاد دهیم به سمت تولید آثار علمی و توسعه دهنده دانش بروند. باید شرایطی فراهم کنیم تا معلمان ما بتوانند برای کتاب‌های درسی طرح درس بنویسند، نه آن که به جای ارائه طرح درس، کتاب‌های فلان موسسه را بخوانند و آن مفاهیم را به جای طرح درس ارائه دهند.
برای مثال درباره ادبیات زنان در قرآن نیز جای کار وجود دارد؛ برای مثال در این باره می‌شود این گونه تبیین کرد که شخصیت بانوانی که در قرآن کریم به آنها پرداخته شده است، مربوط به چه کسانی است. نام بعضی از بانوان مطرح شده در قرآن بیان شده است، ولی اسمی از برخی دیگر آورده نشده و ضمائر مونث، قصه و حکایتی از آنها بیان شده است. این گونه شخصیت‌ها باید برای عصر حاضر بازسازی شود و مطابق با زمان حال و مقتضیات مورد نظر و مورد نیاز مخاطبان به رشته تحریر درآید تا علاوه بر فهم و درک و شیرینی سیره و شخصیت آنها، اثرگذاری نیز داشته باشد.
هم اکنون کتاب‌های درسی را با رویکرد حل مسئله و نگاه انتقادی تدوین می‌کنیم تا دانش‌آموزان نیز با نگاه انتقادی به متن توجه کنند و با رویکرد حل مسئله به موضوعات بپردازند؛ این در حالی است که کتاب کمک آموزشی اجازه نمی‌دهد دانش‌آموز فرایند تجربه را عملی و مشاهده کند و مراحل حل مسئله و تدوین پروژه را یک به یک تجربه کند.
سند تحول، ارزشیابی تکوینی – توصیفی و همچنین ارزشیابی شایستگی‌محور را هدف قرار داده است؛ در حالی که در ارتباط با جریان و موج کتاب‌های آموزشی، با نوعی ارزشیابی‌های دوپینگی و فست‌فودی روبه رو شده‌ایم. در این راستا باید نظام جامع ارزشیابی را به صورتی دقیق و گسترده اجرایی کنیم.
متأسفانه برخی رسانه‌ها از جمله رسانه ملی به دلیل رفع تنگنا‌های مادی خود، به جریان انتشار کتاب‌های آموزشی غیر استاندارد خدمات ارائه می‌کنند. ناظر، مجری و مسئول آثاری که به مدرسه وارد می‌شود سازمان پژوهش است، ولی در ارتباط با آثاری که وارد جامعه می‌شود، وزارت ارشاد مسئولیت دارد. در این زمینه خلأ‌هایی وجود دارد و وزارت ارشاد می‌تواند نشان‌های استاندارد و ملاک‌هایی را که مورد توجه و عمل سازمان پژوهش کتب درسی است، درباره این کتاب‌ها اعمال کند و حتی ممکن است کار و هدف این جشنواره را آنها انجام دهند.
طرح «پخش مدرسه» باید با هدف دسترسی آسان معلم و دانش‌آموز به کتاب‌های استاندارد آموزشی اجرا شود، به ویژه در رابطه با ناشرانی که توزیع سراسری ندارند و مشکل عدم دسترسی مخاطبان به آثار وجود دارد، افراد باید بتوانند از طریق الکترونیکی و پستی آن اثر را تهیه کنند. چنین سیستمی باید فعال شود و ناشران هم کمک و حمایت کنند و هزینه‌های مرتبط با خود را متقبل شوند، زیرا هدف از این کار سودآوری نیست و می‌خواهیم کتاب خوب و مناسب در دسترس معلم و دانش‌آموز قرار گیرد. روزآمد شدن برنامه معرفی آثار و استاندارد و تولید کنندگان موفق در پایان هر کتاب درسی نیز از ضرورت‌هاست.
حجت‌الاسلام والمسلمین محی‌الدین بهرام محمدیان
معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۱۳۶۴۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگاهی به کتاب «خداشناسی قرآنی کودکان»/ شما خدا را می‌شناسید؟
کتاب «خداشناسی قرآنی کودکان؛ پاسخ به ۴۰ پرسش کودکان و نوجوانان درباره خدا» یکی از آن راه‌های آسانی است که می‌توان به کمک آن کودکان را قانع کرد. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، طرح پرسش‌ها و دغدغههای فکری نوجوانان و پاسخ مناسب به آنها از ملزومات تبلیغی است. در کتاب "خداشناسی قرآنی کودکان" به قلم غلامرضا حیدری ابهری ضمن ارائه مباحثی در نحوه پاسخگویی به سؤالات مذهبی کودکان، 40 پرسش درمورد حقیقت، صفات و کارهای خداوند و شناخت جایگاه مقام و مرتبه خدا در ذهن کودکان ذکر شده و به اختصار با استفاده از آیات و روایات به آنها پاسخ داده شده است. مطالب به صورت روان و متناسب با درک و دریافت و زبان کودکان ارائه شده است. فرزانه زینلی نویسنده و فعال فرهنگی یادداشتی بر این کتاب نوشته و برای انتشار در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده است که در ادامه می‌خوانید:
خدا چه شکلیه؟ خدا بچه داره؟ مامانش خدارو دعوا نمی‌کنه که همیشه بیداره؟! اصلاً خدا کیه؟!
این جور سؤالات را همه ما یا شنیده‌ایم یا مدتی در کودکی، ذهنمان را مشغول کرده‌اند. فکرکردن به خدا و بودنش در همه لحظات، برای ذهن کودک ما سخت است؛ کودکی که هنوز دنیا را درست نشناخته، تازه دارد مقدمات زیستن در آن را یاد می‌گیرد و قواعدش را می‌شناسد، با تناقض‌هایی روبرو می‌شود. همه پرسش‌های عجیب و غریب و فلسفی بچه‌ها از همین اختلاف‌های به ظاهر ساده برایشان شروع می‌شود و پاسخ این سؤالات برای ما سخت است؛ چون ذهنمان خیلی وقت است که به پذیرفتن عادت کرده و انگار هیچ چیز عجیبی نمی‌تواند هوشیارش کند.
دفترچه «خاطرات شیطان» دست بچه‌ها افتاددر بین همه مسائلی که برای بچه‌ها سؤال ایجاد می‌کند، ماهیت خداوند از همه پیچیده‌تر است. این موضوع حتی برای بزرگترها هم گاهی جای ابهام دارد چه برسد به کودکی که تازه می‌خواهد معنای «لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ» را درک کند و بفهمد چطور در دنیایی که خودش می‌خوابد، مادرش می‌خوابد، حتی پرنده‌ها و گنجشک‌ها هم می‌خوابند، موجودی وجود دارد که نمی‌خواد و به خواب احتیاجی هم ندارد؟ یا کودکی که از لحظات غفلت مادرش برای خرابکاری‌ها استفاده می‌کند و باور دارد کسی او را نمی‌بیند، چطوری باید درک کند خدا در همه لحظات او حضور دارد و در عین حال، در تمام لحظات مادرش هم حضور دارد؟ بخشی از این پرسش‌ها به سبب شکل نگرفتن تفکر انتزاعی کودک ایجاد می‌شود و ممکن است با گذر از این دوره و ورود به دوره دوم نوجوانی، حل بشود، اما پاسخ همین سؤالات می‌تواند جهان‌بینی کودک را در موضوع خداشناسی شکل بدهد.
پاسخ به بنیادی‌ترین پرسش‌ها درباره خدا
این دست پرسش‌ها برای والدین نگران کننده است؛ از طرفی اینکه نمی‌توانند کودکانشان را قانع کنند و در چشم فرزندشان از مقام «همه چیزدانی» تنزل پیدا می‌کنند، و از طرف دیگر اینکه بالاخره چه پاسخی باید به بچه داد، اضطراب شدید به آنها وارد می‌کند. یک راه‌حل این است که از سرخط شروع کنید؛ یعنی ابتدا خودتان مسئله را حل کنید و بعد، متناسب با فهم و درک کودک، آن را برایش شرح بدهید. اما همیشه راه‌حل آسان‌تری هم هست!
کتاب «خداشناسی قرآنی کودکان؛ پاسخ به 40 پرسش کودکان و نوجوانان درباره خدا» یکی از آن راه‌های آسانی است که می‌توان به کمک آن کودکان را قانع کرد. نویسنده در این کتاب، به بنیادی‌ترین پرسش‌هایی که بین کودکان و نوجوانان مشترک است، پرداخته و به زبان ساده و با تمثیل‌هایی از زندگی روزمره، آن را برای کودکان قابل درک کرده است. در ابتدای کتاب هم بخشی را برای والدین نوشته و در آن، به لزوم «شنیدن» و چگونگی همدلی با کودکان در پرسش‌هایشان پرداخته است. غلامرضا حیدری ابهری، نویسنده کتاب، در مقدمه می‌گوید: «مطالب این کتاب با مطالب کتاب‌های اعتقادی مرسوم، کاملاً متفاوت است؛ زیرا خداشناسی کودک و نوجوان و پرسش‌های او، با خداشناسی بزرگسال و نیازهای فکری این گروه بسیار تفاوت دارد.» نویسنده در بخش‌های مختلف این کتاب سعی کرده است با نهایت آرامش، پاسخی قانع کننده برای کودکان آماده کند و حتی می‌گوید که این پاسخ‌ها را ابتدا در اختیار فرزند خودش قرار داده و نظر او را به عنوان یک مخاطب هم سن و سال، پرسیده تا در نهایت، کتاب مناسب حال و هوای کودک و نوجوان باشد.
این کتاب را انتشارات بین‌المللی جمال در 140 صفحه منتشر کرده و در کتابنامه رشد آموزش و پرورش نیز معرفی شده است.
انتهای پیام/
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»