به نقل از «جماران»

بودجه، خون دولت، خون ملت

تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۱۵۲۶۱۱

به گزارش جماران؛ امیر ناظمی، هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، در کانال تلگرامی خود نوشت:

زمانی که صنیع‌الدوله هدایت، در بهمن ۱۲۸۹ داشت نخستین لایحه‌ی کامل بودجه دولت را به مجلس می‌برد، توسط یک تبعه‌ی گرجی ترور شد تا نخستین بودجه در ایران با خون آغاز شود! هرچند آن لایحه در مجلس تصویب شد تا دولت ایران در سال ۱۲۹۰ بودجه رسمی پیدا کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  

بودجه‌ریزی مدرن در ایران با نهضت مشروطه آغاز شد. تا پیش از مشروطه نظام بودجه‌ریزی چیزی فراتر از خزانه‌داری نبود. 

اما در سال ۱۲۸۵ با تصویب قانون اساسی مشروطه بود که دولت بنا به بندهای ۱۸ و ۲۰ قانون اساسی تن به نظارت نمایندگان مردم داد. اگرچه در سال ۱۲۸۶ اولین بودجه تنظیم شد، و در مقدمه آن آمده بود: «مالیه مملکت به منزله خون است در بدن»؛ اما تا پس از بازگشایی مجلس بودجه‌ای تنظیم و تصویب نشد.

پای‌بندی ضعیف نظام اداری به بودجه تا همین سال‌ها نیز ادامه دارد و نظام بودجه‌ریزی علی‌رغم پیشرفت‌هایی که داشته، اما در یک اصل مشترک بوده است: «عدم جذب مشارکت و نظارت عمومی»! 

به عبارت دیگر دولت‌ها توسعه‌خواه بوده باشند یا نه؛ توسعه، برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی را بدون همراهی مردم امکان‌پذیر می‌دانسته است. در ذهن سیاست‌ورزان ایرانی، هنوز نه مشارکت مردمی و نه کسب مشروعیت عمومی هیچ‌یک جایگاهی ندارند.

گذار بودجه‌ریزی از دولتی به ملی

بودجه ۹۷ را می‌توان گذار به نسل جدیدی از بودجه‌ریزی دانست. برای نخستین بار است که حساسیت عمومی نسبت به بودجه را جامعه‌ی ایرانی درک می‌کند. 

رشد فناوری اطلاعات و شبکه‌های اجتماعی اصلی‌ترین عامل این گذار است. به این ترتیب است که تقاضای عمومی بر عرضه دولتی پیشی گرفته است. تقاضا و انتظارات جامعه‌ی ایرانی از بودجه‌ریزی دولتمردان جلوتر رفته است و نظام اداری نتوانسته است که پابه‌پای این انتظارات رشد کند.

به نظر می‌رسد این حساسیت عمومی بالا به همراه زیرساخت فناوری اطلاعات نویدبخش ورود جامعه‌ی ایرانی به دوره‌ی جدیدی از بودجه‌ریزی است، که آن را می‌توان «بودجه‌ریزی ملی» در مقابل «بودجه‌ریزی دولتی» نامید.

چالش اصلی بودجه ۹۷

اعتراضات به بودجه ۹۷ حول سه محور عمده است:

۱)موضوعاتی اجتماعی مانند عوارض خروج

۲)نسبت بودجه پایین موضوعات مهمی مانند محیط‌زیست در مقایسه با موضوعات کم‌اهمیت‌تر ولی با بودجه بیشتر

۳)بودجه نهادهای خاص (خصوصا فرهنگی) که اغلب هم در سرفصل آموزش و پژوهش قرار دارند و به این ترتیب نهاد علم، فناوری و نوآوری خواسته یا ناخواسته اصلی‌ترین بخش اعتراضات مردمی است، هرچند معترضین آگاه به این ارتباط نباشند. 

اعتراضات در خصوص تخصیص بودجه به نهادهای غیردولتی و عموما وابسته به سیاستمداران قدیمی و وابستگان آن‌ها بخش عمده‌ای از پیام‌های دست‌به‌دست شده در شبکه‌های اجتماعی بوده است.

با توجه به این واقعیت که تخصیص بودجه به نهادهای غیردولتی خصوصا در سه حوزه‌ی رفاه اجتماعی، فرهنگی و آموزش-پژوهش در همه‌ی دنیا امری متداول است؛ به نظر می‌رسد اعتراض اصلی عمومی نسبت به گیرندگان و نحوه‌ی هزینه‌کرد این بودجه‌ها است. به عبارت دیگر به نظر می‌رسد مردم اعتماد ندارند که این بودجه‌ها واقعا در مسیر درست و در جهت نیازهای واقعی آنان هزینه خواهد شد.

دعوت به چالش ملی #شفاف_شو

در کشورهای توسعه‌یافته، هم سازمان‌های دولتی و هم نهادهای غیردولتی دریافت‌کننده بودجه ملزم به رعایت الزاماتی از جمله موارد زیر هستند:

۱-شفافیت هزینه‌کرد: این نهادها موظف هستند تا هرسال نحوه تخصیص بودجه خود را به صورت عمومی و قابل دسترس برای تمامی شهروندان منتشر نمایند. این شفافیت نه تنها در خصوص هزینه‌ها، بلکه در خصوص حقوق مدیران ارشد خود و همچنین نحوه واگذاری پروژه‌ها به پیمانکاران نیز هست.

۲-دسترسی به خروجی‌ها: پروژه‌ها، از جمله پروژه‌های مطالعاتی که با هزینه بودجه دولتی انجام می‌شود، باید قابل دسترس برای تمامی شهروندان باشد، و حتی بالاتر از آن مالکیت فکری خروجی‌ها (مثلا اگر اختراعی از آن ایجاد شود) به صورت غالب به مالکیت دولتی درآمده، هر چند بخشی از آن به عنوان پاداش به مخترع داده می‌شود (مانند قانون بای-دل در آمریکا).

به این ترتیب برای پاسخ به این تردید عمومی و اعتراضات مردمی یک راه آن است که نهادهای مورد اعتراض به صورت داوطلبانه وارد چالش #شفاف_شو شوند. در فقدان قوانین مناسب شفافیت در کشور، این نهادها می‌توانند داوطلبانه به عضویت چالش #شفاف_شو درآمده و تعهدات زیر را بپذیرند:

الف-انتشار داوطلبانه و با حق دسترسی عمومی به ۱)هزینه‌ها، ۲)پیمانکاران، ۳)حقوق و درآمد مدیران ارشد

ب-انتشار آزاد هر گونه فعالیتی که بر پایه‌ی بودجه ملی به دست آمده است؛ اعم از گزارش پروژه‌های تحقیقاتی و فناورانه

منبع: جماران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۱۵۲۶۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تقویت صنایع نظامی آمریکا به هزینه اوکراین

یک مقام وزارت دفاع آمریکا اعتراف کرد که ایالات متحده با تخصیص بودجه اضافی برای کمک نظامی به اوکراین، در واقع می‌تواند پایگاه صنایع دفاعی خود را با این هزینه تقویت کند و این واقعیتی است که قبلاً وزارت خارجه روسیه به آن اشاره کرده بود. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از خبرگزاری «نووستی»، بیل لاپلانت، معاون وزیر دفاع آمریکا در زمینه خرید و تامین فنی و لجستیکی در نشستی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در واشنگتن، اعلام کرد که تخصیص بودجه برای ارائه کمک‌های نظامی بیشتر به اوکراین به ایالات متحده اجازه می‌دهد تا پایگاه صنعتی دفاعی خود، از جمله در عرصه افزایش تولید مهمات را به طور قابل توجهی گسترش دهد.

لاپلانت سرعت فشرده بازسازی پایگاه صنایع نظامی ایالات متحده با کمک بودجه اختصاص داده شده برای کمک به اوکراین را مورد توجه قرار داده و افزود: «اکنون کارخانه‌های تولید مهمات در سراسر کشور، به عنوان مثال در تگزاس، بودجه لازم را دارند تا فعالیت خود را گسترش دهند و این در سایه بودجه مضاعفی است که ما توانستیم از کنگره برای اوکراین بدست آوریم.»

به گفته معاون وزیر دفاع آمریکا هم اکنون از 30 هزار تا 40 هزار مهمات 155 میلی متری در ماه تولید می‌کند. او همچنین یادآور شد که لایحه امضا شده توسط جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده برای تخصیص بودجه اضافی برای کمک به کی‌یف، تولیدکنندگان سلاح آمریکایی را قادر می سازد تا به نرخ تولید حدود 100 هزار مهمات در ماه برسند.

شب گذشته جیک سالیوان، مشاور رئیس جمهور آمریکا در امور امنیت ملی گفت که پول اختصاص داده شده توسط کنگره به مبلغ 61 میلیارد دلار برای حمایت از کی‌یف تا پایان سال کافی خواهد بود. 

روز سه شنبه مجلس سنای آمریکا لایحه های مربوط به ارائه کمک به اوکراین و اسرائیل که ماه‌ها موضوع بحث‌های داخلی در ایالات متحده بود، را تصویب کرد. 79 نفر به این پروژه رای داده و 18 نفر مخالف بودند. این اسناد بلافاصله توسط جو بایدن امضا شد. 

پیش از این ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز در خصوص تخصیص کمک‌های جدید برای اوکراین گفته بود، از دید حزب دموکرات، بدین ترتیب ارتش اوکراین حداقل می‌تواند تا انتخاب ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر، بدون تخریب  وجهه جو بایدن مقاومت کند. به گفته او،  جمهوریخواهان نیز منافع خود را در مشارکت بیشتر در درگیری اوکراین دارند. در واقع آنها به نفع صنایع نظامی بزرگ آمریکا لابی می‌کنند، که سهم بزرگی از بودجه اختصاص یافته برای اوکراین به جیب آنها سرازیر خواهد شد.

هشدار مسکو درباره شکست تحقیرآمیز آمریکا در اوکراینتحولات اوکراین| کاخ سفید: روند اوضاع به نفع کی‌یف نیستتحولات اوکراین| استفاده آمریکا از کی‌یف برای اهداف نظامی

انتهای پیام/