آداب ورسوم شو چِلّهَ در نگین زاگرس
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۱۸۱۵۶۴
اولین شب زمستان در گویش سپیدان قدیم «شو چِلّهَ» » می‌نامند، این شب در سپیدان قدیم با سنت‌های کهن و بومی برگزار می‌شد ونزد مردمان قدیم ازمنزلتی خاص برخورداربود.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مارگون؛ شب یلدا یا در گویش سپیدانی ها«شو چِلّهَ » یکی از رسوم و آیین‌های مردمان قدیم در این شهرستان همواره در طولانی‌ترین شب سال یعنی شب اول زمستان با بیدار ماندن در کنار هم تا صبح این شب را گرامی می‌داشتند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در شب یلدایا شو چِلّهَ رسم بر آن بوده که غذایی سنتی مثل آبگوشت یا کله پاچه درست می کردند و اعضای خانواده تا پاسی ازشب با خوردن انواع میوه و شیرینی و تنقلات ذخیره شده از فصل برداشت در کنار هم لذت ببرند و خود را سرگرم بازی‌های دسته جمعی و بومی کنند.از آداب ورسوم مردم شهرستان سپیدان می‌توان به مراسم شاهنامه خوانی و قصه تعریف کردن از دیگر آداب ورسوم این شب است که اغلب توسط بزرگان فامیل برای جمع حاضر صورت می‌گرفت و در این بخش بزرگ فامیل با لحنی جذاب و محلی قصه‌های کهن را برای جمع تعریف می‌کرد و این کار مورد استقبال اعضای خانواده به خصوص کودکان قرار می‌گرفت.در این شب مردم دور بزرگ تر های فامیل جمع می‌شدند و دیدار تازه می‌کنند و میزبان نیز با میوه‌هایی مثل انار و آجیل مخصوص این شب یعنی گندم برشته و مویز وکشمش واناراز آنها پذیرایی می‌کند.
جمع شدن خانواده در کنار هم بهترین سوغات این شب واین رسم بوده است، متاسفانه این روزها دیگر خانواده کمتر به سر می‌زنند و شاید این رسم فرصت مناسبی باشد، برای نزدیک‌تر شدن خانواده به هم دیگر.شعر خوانی به خصوص حافظ خوانی وشاهنامه خوانی افرادی که دارای سواد بودند ویااز حفظ می خواندند یکی از مراسم‌های این شب بوده است که توسط بزرگ خانواده اجرا و سایر اعضا از آن بهره‌مند شده و لذت می‌بردند. مردم قدیم سپیدان در همه اعیاد خود سنت حسنه جمع شدن افراد خانواده در منزل بزرگتر خانواده را منظور می‌داشتند و همه فرزندان خانواده در منزل مادر و پدر جمع می‌شدند.شب یلدا از دید مردمان گذشته دور شهرستان، مظهر غلبه تاریکی و تباهی بر روشنایی بود، چراکه فردای شب یلدا، خورشید به‌عنوان نماد روشنایی دوباره متولد می‌شد.
دهخدا مراسم شب یلدا را این‌گونه تعریف می‌کند: «شب چله بلندترین شب سال است که ایرانیان آن را از دیرباز مبارک می‌دانستند. در این شب ایرانیان با گردآمدن دور آتش، رقص و پایکوبی این شب را جشن می‌گرفتند. آنگاه سفره‌ای فراخ و گشاده می‌گسترانیدند که روی آن آتشدان، عطردان و خوراکی‌های گوناگون ازجمله خوراکی‌های فصلی و خوردنی‌های غیرنوشیدنی مانند نان، شیرینی، حلوا و گوشت قربانی بود»
شب یلدا در نزد مردمان قدیم سپیدان وآرتاکن ، سمبلی از برکت، تندرستی، فراوانی و شادمانی بود که خویشان، همسایه‌های خود را دعوت می‌کردند یا اینکه در منزل بزرگتر خانواده جمع می‌شدند و بساط سوروسات از آجیل( گندم برشته وذرت پنبه .کشمش .مویز) گرفته تا شیرینی های محلی دست ساز خانگی، میوه مخصوصا هندوانه، انار فراهم کرده و به شادی می‌پرداختند.
از دیگر سرگرمی‌های خانواده‌های قدیم سپیدانی ها در آن شب قصه‌گویی و داستان‌سرایی بزرگترهای خانواده برای کوچکترها پای کرسی بود؛ از جمله داستان‌هایی که در آن شب نقل می‌شد شامل قصه هایی از حیوانات وافسانه های دیو وپادشاه بود.نقل خاطرات، قصه‌گویی پدر و مادربزرگ‌ها، حضور در منزل بزرگان خانواده، خواندن دعاهای شکرانه نعمت و سلامتی، تزیین سفره با انواع میوه‌ها و خشکبار، تهیه تنقلات و شیرینی‌جات خانگی (نان شیرینی)، خوردن هندوانه و از همه مهمتر صله ارحام، از جمله رسوم و سنت‌های دیرینه مردم این خطه فارس ؛نگین زاگرس؛ آرتاکن در شب یلدا محسوب می‌شود . عده‌ای بر این باورند که خوردن هندوانه در این شب، باعث جلوگیری از تاثیر سرما در زمستان و گرمازدگی در تابستان می‌شود که این کار در بیشتر نقاط کشورمان صورت می‌گیرد و مردم در این شب هندوانه می‌خورند. یکی از مهم‌ترین و زیباترین کارهایی که در شب یلدا انجام می‌گیرد صله رحم و دیدار ودید وبازدید از بزرگان است که هنوز از با وجود گذشت سال‌ها مردم و به ویژه کوچکترها تلاش می‌کنند به خوبی آنرا عملی کنند.
در جای، جای نگین زاگرس ، آرتاکن یا همان سپیدان امروزی مردم رسم داشتند که در این شب به دیدار بزرگان قوم و فامیل رفته و در آنجا شب یلدا یا به قول قدیم ترها شب چله را سپری کنند . در این شهر در شب یلدا کوچکترها و جوانترهای فامیل و یا فرزندان در خانه پدر و پدربزرگ یا بزرگان فامیل جمع می‌شوند و این شب را به خوبی و خوشی می‌گذرانند.خوردن آجیل به ویژه شکستن گردو، بادام نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. مردم سپیدان در شب یلدا مقداری برف سفید را با شیره انگور( دوشو یا دوشاب) مخلوط کرده و آنرا می‌خورند که بسیار خوشمزه می‌شود.
سپیدانی ها همچنین در این شب با شلغم،لبو ،کدوی تنبل و تنقلاتی مانند کشمش، مویز، گردو و نخودچی،گندو برشته، انجیر ، قصبک ، مغز بادام، قیصی، شکرپنیر ، برنجک و برگه هلو . از میهمانان خود پذیرایی می‌کنند. بساط میوه های فصل هم پهن بود(درصورت داشتن شرایط مالی).
در برخی نقاط شهرستان ، در شب یلدا و در استقبال از روزهای بلند رحمت و برکت در چهار گوشه کرسی گردو و فندوق می‌شکنند به این امید که بر اطراف خود شادی و خنده حاکم شود . در کنار خوردن، سپیدانی ها آداب دیگری نیز برای این شب دارند که طرح معما و چیستان از سوی بزرگترها و بازی‌های دسته جمعی نظیر گل یا پوچ، از سرگرمی‌هایی است که در شب یلدا، بزرگ و کوچک خانواده را به خود مشغول می‌کند تا در این شب که معمولا هوا سرد و زیر صفر است کانون گرمی در خانواده‌ها تشکیل شود. البته شاید این سنن در برخی مناطق شهرستان به دلیل گرفتاری‌ها و مشکلات امروزی ومالی اجرا نمی شد ولی هنوز هم خانواده‌هایی هستند که به این سنن پایبند بوده و اگر این سنن را اجرا نکنند دلگیر شده و آنرا خوش یومن نمی‌دانند .
انتهای پیام/
منبع: دانا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۱۸۱۵۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بازنمایی اصفهان قدیم (عکس)
به گزارش صدای ایران از ایسنا،همزمان با مناسبت هفته فرهنگی اصفهان درویژه برنامه چهارباغ جان اصفهان در گذر فرهنگی چهارباغ با محوریت تاریخ شفاهی و بازاسازی کسبه قدیمی این خیابان معروف برگزار شد.
این خبر در حال تکمیل است..
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور