به نقل از «جماران»

حیات وحش در محاصره خشکسالی

تاریخ انتشار: ۳ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۲۲۶۵۲۷

به گزارش ایرنا خشکسالی پدیده طبیعی است که در سالیان گذشته هم اتفاق می افتاد اما طولانی شدن دوره خشکسالی در استان خراسان جنوبی چنان اثرات منفی بر حیات وحش وارد کرده که حتی افزایش بارندگی در سالهای آینده هم نمی تواند خسارت های وارد شده را جبران کند.
از طرفی خشکسالی و کمبود علوفه باعث کاهش زادآوری حیات وحش شده و جمعیت آنان را به شدت تحت تاثیر قرار داده و اگر بخواهیم کاهش شدید گونه های جانوری و گیاهی اکنون با چند دهه قبل را مقایسه کنیم، خسارتهای وارد شده در عدد و رقم نمی گنجد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته اداره کل محیط زیست خراسان جنوبی تلاش کرده با احداث آب انبار و آبشخور، انبار علوفه، آبرسانی سیار، لایروبی چشمه ها، توزیع دان و علوفه در فصل سرما، نصب تلمبه بادی و حفر چاه تا حدودی اثرات خشکسالی را بر حیات وحش استان کاهش دهد اما باید با مدیریت بحران و استفاده از تمام امکانات تا رسیدن به نتایج مثبت تلاش شود.
کاهش اثرات خشکسالی بر حیات وحش و حفظ محیط زیست تنها با اعتبار محدود اداره کل محیط زیست استان تاثیر جدی نخواهد داشت از این رو مردم استان هم می توانند با مشارکت در طرح نذر طبیعت با اهدای مخزن ذخیره آب، تامین آب و علوفه به صورت دستی برای حیات وحش، از خطر انقراض آنها جلوگیری کنند.

**خشکسالی و مهاجرت حیوانات وحشی در خراسان جنوبی
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی هم در گفت و گو با ایرنا افزود: خشکسالی از جمله مهمترین و قدیمی‌ترین بلایای طبیعی است که تکرار آن در استان تبدیل به بحران شده است.
بهمن مودی با بیان اینکه خشکسالی اثرات سویی بر میزان زاد و ولد حیات وحش گذاشته و موجب تخریب زیستگاه آنان شده است، گفت: این پدیده در عرصه های زیست محیطی در کمین گونه های نادر جانوری نشسته و آنها را در معرض خطر انقراض قرار داده است.
وی ادامه داد: خشکسالی ها باعث شده که گونه های گیاهی و جانوری استان هر سال ضعیف تر شوند و با گذر از مناطق حفاظت شده اثرات خشکسالی قابل مشاهده است.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به اینکه پوشش گیاهی، بستر اصلی زنجیره غذایی در اکوسیستم است گفت: بسیاری از بوته های گیاهی به خاطر خشکسالی از بین رفته و اکوسیستم طبیعی به این سادگی ها به حالت اولیه بازنخواهد گشت.
مودی، کوچ و مهاجرت بی رویه حیوانات وحشی به لحاظ کمبود آب و غذا، کاهش تنوع گونه ای، تخریب زیستگاه حیات وحش، افزایش امراض و تنش در گونه‌های در معرض خطر، کاهش زاد آوری و افزایش مرگ و میر حیوانات را از جمله ضربات خشکسالی بر پیکره محیط‌ زیست استان ذکر کرد.
وی عنوان کرد: به طور مثال طی سال های گذشته تلفاتی در حیات وحش بخصوص در شهرستان بشرویه داشتیم که پس از کالبد شکافی برخی از وحوش، سوء تغذیه ناشی از خشکسالی مفرط و هجوم آنها به سمت زباله خواری و از همه مهمتر بلعیدن پلاستیک علت اصلی مرگ این جانوران بود.

**لزوم اجرای نذر طبیعت در خراسان جنوبی
به گفته وی خشک شدن منابع آبی و کاهش علوفه در دسترس موجب تضعیف وضعیت فیزیولوژیک حیات وحش و تاثیرات منفی در ادامه حیات و جمعیت گونه های ارزشمند استان مانند یوزپلنگ، قوچ و میش، آهو، کل و بز، زاغ بور و هوبره شده است.
مودی عنوان کرد: خشکسالی ها باعث شده که حدود 50 درصد چشمه های طبیعی استان خشک شود و بقیه دچار کاهش آبدهی و غالبا فصلی شده اند.
وی با اشاره به اقدامات اداره کل محیط زیست استان برای کاهش اثرات خشکسالی و حفظ گونه های حیات وحش هم گفت: احداث آب انبار و آبشخور، احداث انبار علوفه، آبرسانی سیار، لایروبی چشمه ها، توزیع دان و علوفه، نصب تلمبه بادی و حفر چاه از جمله اقدامات این اداره کل در راستای کاهش اثرات خشکسالی بر حیات وحش است.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه نذر طبیعت به عنوان آئینی است که در مردادماه 1395 توسط یکی از محیط‌بانان راه‌اندازی شد، گفت: در این طرح افرادی خیر و علاقمند برای ساخت آبشخور، تامین علوفه، دارو و تجهیزات دامپزشکی برای حیات وحش مجروح و درختکاری و بوته کاری با این اداره کل همکاری می کنند.
مودی اضافه کرد: از ابتدای امسال افراد خیر هفت عدد مخزن آب 10 هزار لیتری برای حیات وحش طبس و زیرکوه و مقداری علوفه در راستای کاهش اثرات خشکسالی اهدا کردند.
وی با تاکید بر اینکه با شرایط خشکسالی های اخیر در مناطق حفاظت شده، نذر طبیعت در استان ضروری است، گفت: کشاورزان می توانند بخشی از محصول زمین کشاورزی خود و یا بخشی از آب چشمه ‌یا قنات خود را وقف حیات وحش کنند.
وی از دوستداران محیط زیست و خیرین استان خواست برای شرکت در برنامه نذر طبیعت به اداره کل محیط زیست مراجعه کنند تا با علنی کردن نذر خود باعث تشویق سایر افراد برای کمک به حیات وحش شوند.
مودی یادآور شد: خراسان جنوبی یکی از بزرگ ترین زیستگاه های یوزپلنگ ایرانی است که حفاظت از این گونه در معرض خطر انقراض عزم ملی و جدی را می طلبد.

**جنگ حیات وحش بر سر آب
مدیر حفاظت محیط زیست زیرکوه هم در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه خشکسالی های چندین سال اخیر و کمبود علوفه باعث شده که حیات وحش به مزارع و باغات کشاورزی روستاهای حاشیه منطقه حفاظت شده هجوم ببرند، گفت: در فصل تابستان گزارش های زیادی از اهالی این روستاها مبنی بر ورود حیات وحش به باغها و مزارع داشتیم که یکسری تنش های اجتماعی را در پی داشت.
مرتضی تقی زاده ادامه داد: بارها شاهد ورود پستانداران و پرندگان به مزارع و باغات کشاورزان بودیم و این موضوع خسارتهای زیادی به کشاورزان وارد می کند و از طرفی وحوش به دلیل گرسنگی وارد مزارع می شوند.
وی عنوان کرد: به دلیل خشکسالی های چندین ساله بسیار از چشمه های منطقه حفاظت شده شاسکوه خشک و آب مابقی چشمه ها به شدت کاهش یافته است.
تقی زاده با اشاره به اینکه محیط زیست شهرستان برای کاهش اثرات خشکسالی بر حیات وحش اقدام به احداث آبشخور و آب انبار در منطقه کرده است، بیان کرد: هم اکنون آبرسانی به وحوش و پرندگان به وسیله تانکر انجام می شود.
وی افزود: تجمع وحوش در کنار این آبشخورها باعث سوء استفاده شکارچیان می شود که این موضوع باعث شده که گشت های نظارتی کارکنان این اداره در محل احداث آبشخورها چند برابر شود.
وی ادامه داد: برای جلوگیری از تبخیر آب، آبشخورهای کوچکی در منطقه احداث کرده ایم که احداث آبشخورهای کوچک باعث شده که وحوش بر سر آب با یکدیگر جنگ داشته باشند.

**آبرسانی سیار به حیات وحش
مدیر حفاظت محیط زیست زیرکوه اظهارکرد: در سالهای گذشته با شروع ریزش باران در فصل پاییز، آبرسانی سیار به وحوش قطع می شد که متاسفانه امسال به دلیل عدم ریزش نزولات جوی و با اتمام فصل پاییز همچنان آبرسانی سیار به وحوش ادامه دارد و از طرفی عدم بارندگی در سال زراعی جاری مشکلات ما را در زمینه آبرسانی به وحوش در تابستان سال آینده دو چندان می کند.
تقی زاده با اشاره به اینکه خشکسالی های چندین ساله پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده شاسکوه را به شدت کاهش داده است، گفت: در گذشته برخی گونه های گیاهی نادر به صورت خیلی زیاد در منطقه یافت می شد که متاسفانه در چند سال گذشته این گونه ها بسیار کمیاب شده است.
وی عنوان کرد: به دلیل فقر پوشش گیاهی متاسفانه جانور تشی «سیخلگ» اقدام به خوردن پوست درختچه های 10 ساله می کند که این اقدام باعث خشک شدن این درختچه ها می شود، برای جلوگیری از نابودی درختچه ها توسط این جانور اقدام به رنگ کردن درختان کرده ایم.
وی یکی دیگر از اثرات خشکسالی در منطقه حفاظت شده شاسکوه زیرکوه را کاهش زاد و ولد حیات وحش ذکرکرد و گفت: به طور مثال بیشتر وحوش در سالهای ترسالی 2 الی سه قلو زایی دارند که خشکسالی ها باعث شده که هم اکنون حیات وحش بیشتر تک قلوزا شوند و برخی حیات وحش هم به دلیل شدت ضربات خشکسالی سقط جنین دارند.

**کاهش جمعیت حیات وحش بر اثر خشکسالی های 19 ساله
مدیر حفاظت محیط زیست زیرکوه با تاکید بر اینکه خشکسالی های 19 ساله اخیر جمعیت حیات وحش منطقه را به شدت کاهش داده است، بیان کرد: این اداره با همکاری اداره محیط زیست استان با اقداماتی از جمله آبرسانی سیار، توزیع علوفه در روزهای سخت، احداث آب انبار و آبشخور، سرشماری تابستانه و زمستانه و گشت های نظارتی در چند سال گذشته تلاش کرده که جمعیت پرندگان و پستانداران منطقه حفظ شود.
تقی زاده با بیان اینکه چرای بی رویه دام از دیگر مشکلات این منطقه است که تعداد دام موجود بیش از مجوز های صادر شده توسط منابع طبیعی شهرستان است، گفت: افزایش جمعیت دام در چند سال اخیر علوفه ای را در مراتع برای چرای وحوش باقی نمی گذارد.
وی گفت: با ادامه روند خشکسالی ها در منطقه بیماری های مختلفی از جمله طاعون نشخوار کننده کوچک نیز حیات وحش را تهدید می کند چرا که خشکسالی ها باعث سوء تغذیه حیات وحش می شود و آنان را برای شیوع انواع بیماری ها مستعد می کند.
وی عنوان کرد: تاکنون هفت تن علوفه برای روزهای سخت حیات وحش ذخیره سازی شده و ذخیره سازی هشت تن دیگر نیز در دستور کار قرار دارد.
وی خروج حیات وحش از مناطق حفاظت شده شاسکوه را از دیگر پیامدهای خشکسالی بیان کرد و افزود: تجربه ثابت کرده و اعتقاد داریم اگر حال طبیعت خوب نباشد گونه های گیاهی و جانوری در حال انقراض خواهند بود که این زنگ خطری برای ماست.

**تاثیرات منفی خشکسالی بر پیکره منطقه حفاظت شده درمیان
سرپرست حفاظت محیط زیست درمیان هم با بیان اینکه خشکسالی منطقه حفاظت شده شهرستان را تهدید می کند، گفت: تداوم 19 سال خشکسالی در تعداد جمعیت و رشد حیات وحش منطقه تاثیر منفی گذاشته و ادامه این پدیده منطقه حفاظت شده درمیان را تهدید می کند.
هاشم آزموده بیان کرد: خشکسالی های باعث شده که در چند سال گذشته وحوش تک قلو زا شوند در حالی سالهای گذشته بیشتر وحوش 2یا سه قلوزا بوده اند.
وی عنوان کرد: خشکسالی شدید، موجب کاهش علوفه و کم غذایی شدید حیات وحش منطقه شده و این محدودیت منابع غذایی بر جمعیت های موجود منطقه تاثیرگذار بوده است.
به گفته وی خشکسالی یک پدیده طبیعی است که در سالیان گذشته هم اتفاق می افتاد اما تکرار این پدیده در 19 سال تبدیل به بحران شده و در حال حاضر بیشترین اثرات منفی را از همه لحاظ بر وحوش گذاشته است.
وی ادامه داد: تکرار خشکسالی موجب اختلال در سیستم طبیعی حیات وحش شده که در آینده امکان بازگشت و احیای برخی خسارت ها غیرممکن باشد.
سرپرست حفاظت محیط زیست درمیان اظهار کرد: طی چند هفته گذشته 10 گزارش و شکایت از کشاورزان منطقه مبنی بر خسارت وحوش به اراضی کشاورزی دریافت کرده ایم که علت اصلی ورود وحوش کمبود علوفه ناشی از خشکسالی های چندین ساله اخیر در منطقه است.
آزموده با بیان اینکه وحوش از روی ناچاری و گرسنگی و نبود علوفه به مراتع و اراضی کشاورزی هجوم می برند از مردم منطقه خواست علیرغم خسارت وحوش به مزارع و باغات با آنان در فصل زمستان مدارا کنند.
وی افزود: برای کاهش اثرات خشکسالی و کاهش خسارت وحوش به مزارع کشاورزی در فصل پاییز و زمستان اقدام به توزیع علوفه در منطقه می کنیم که تاکنون 10 تن علوفه در شهرستان ذخیره سازی و ذخیره 10 تن دیگر نیز در دستور کار قرار دارد.
وی گفت: برای کاهش اثرات خشکسالی اقدام به احداث آبشخور و آب انبار در منطقه کرده ایم و آبرسانی سیار از تیرماه امسال به وحوش در حال انجام است.
هم اکنون دو میلیون و 54 هزار و 628 هکتار (13.6درصد) از وسعت خراسان جنوبی به عنوان مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست مورد حفاظت ویژه قرار دارند.
خراسان جنوبی دارای چهار منطقه حفاظت شده « درمیان» ، « مظفری»، « آرک و گرنگ» ، « شاسکوه» و سه پناهگاه حیات وحش « تالاب کجی نمکزار نهبندان»، «رباط شور» و « نایبندان طبس» و هفت منطقه شکار ممنوع درح، جیک و زیدر، باقران ، کمر سرخ ، لشکرگاه عشق آباد و علی حیدر دارد.
سایت ایرنا خراسان جنوبی: www.irna.ir/skhorasan
کانال تلگرام: irnabirjand@
7556* 6054*
گزارش از: حکیمه مصطفایی* انتشار: مریم پنجابی

منبع: جماران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۲۲۶۵۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آغاز آبرسانی به وحوش منطقه حفاظت شده پروند سبزوار

 

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خراسان رضوی، رییس اداره حفاظت محیط زیست سبزوار گفت: با آغاز فصل گرما و عدم بارش مناسب در منطقه حفاظت شده پروند، آبرسانی به این منطقه در سال جدید از سر گرفته شده است.

 محمدرضا بسملی افزود : بازدید از آبشخورها و منابع آبی حیات وحش مناطق حفاظت شده سبزوار و آبرسانی به آب انبارها به صورت منظم انجام می‌گیرد.

وی بیان کرد :  بیش از ۱۰۰ هزار لیتر ظرفیت آب انبارها و تانکرهای پلی اتیلنی ذخیره آب منطقه حفاظت شده پروند است که در فصل گرما به طور مرتب با یک دستگاه خودرو ایسوزو ۶ هزار لیتری مستقر در اداره محیط زیست سبزوار آبرسانی می شود.

بسملی افزود: همچنین یک منبع ذخیره آب ۲۰۰ هزار لیتری در این منطقه حفاظت شده در حال ساخت است که در صورت تامین اعتبار و تکمیل آن، با جمع آوری آب باران، ظرفیت آن بیش از ۲ برابر کل آب انبارهای منطقه بوده و دیگر نیازی به آبرسانی با تانکر به این منطقه نخواهد بود.

قوچ و میش، کل و بز، آهو، روباه، کاراکال، گربه وحشی، شغال، مار شاخدار، مار جعفری، بزمجه و پرندگانی نظیر بالابان، عقاب طلایی، کبک، باقرقره شکم سیاه و زاغ بور از گونه های شاخص جانوری در مناطق حفاظت‌شده پروند و "شیراحمد" شهرستان سبزوار هستند.

۲ منطقه حفاظت‌ شده شیراحمد و پروند در مجموع با گستره ۳۹ هزار هکتار و همچنین مناطق شکارممنوع "ریوند" و "کمرقلعه" با گستره ۱۰۸ هزار هکتار در محدوده شهرستان‌های سبزوار، داورزن و ششتمد در غرب خراسان رضوی قرار دارند.

سبزوار در ۲۳۰ کیلومتری غرب مشهد واقع است.