مدیریت بحران زلزله کرمانشاه چقدر موفق بود؟

کرمانشاه- ایرنا- بسیاری از ارزیابی‌ها از مدیریت بحران و خدمت‌ رسانی به زلزله زدگان کرمانشاه نشان می‌دهد که در این حادثه عملکرد و مدیریت بهتری نسبت به زلزله های گذشته صورت گرفته اما از دیگر سو نمی‌توان بر برخی نواقص و کمبودهای این عرصه هم چشم بست.

زلزله 21 آبان ماه در بخش های قابل توجهی با آخرین زمین‌ لرزه‌های کشور از جمله بم و ورزقان تفاوت داشت؛ زلزله کرمانشاه حدود یک ریشتر از زلزله بم و ورزقان شدیدتر بود و شعاع آن حدود سه برابر( 140 کیلومتر) از زلزله های بم و ورزقان بیشتر بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در زلزله کرمانشاه دست کم حدود 90 هزار واحد مسکونی دچار تخریب و خسارت شدند که این آمار در زلزله بم 20 هزار واحد بود؛ همچنین در این زلزله حدود 427 هزار نفر از مردم استان کرمانشاه متاثر شدند که این رقم در ورزقان تنها 125 هزار نفر بود.
مجموعه این رویدادها نشان داد که نیاز به خدمت رسانی در کرمانشاه حدود چهار برابر بیشتر از زلزله های بم و ورزقان است با این وجود همه ارزیابی‌ها از خدمت رسانی به زلزله زدگان، نشان داد که در کرمانشاه عملکرد و مدیریت بهتری نسبت به زلزله های گذشته صورت گرفته است.
انتقال بیش از هفت هزار و 800 مصدوم به مراکز درمانی در کمتر از 20 ساعت و نجات 2 هزار و 900 نفر از زیر آوار از نقاط مثبت و درخشان عملیات امداد و نجات در زلزله کرمانشاه بود که در حوادث مشابه قبلی کشورمان کمتر سابقه داشت.
البته مدیریت بحران و شیوه خدمت رسانی به زلزله زدگان استان، نواقصی هم داشت که شناسایی و بازخوانی آنها برای روبرو شدن با بحران های احتمالی آینده ضروری و حیاتی است.
در همین راستا خبرگزاری ایرنای مرکز کرمانشاه میزگردی را با حضور چهار نفر از صاحبنظران استان برگزار کرد تا تصویر دقیق‌ تری از آسیب ها و نقاط قوت مدیریت بحران زلزله 21 آبان 96 به دست دهد.
رضا محمودیان مدیرکل مدیریت بحران استانداری، علی الماسی معاون اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی، محمدرضا امیریان مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان و بهزاد کرمی متین عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه چهار چهره حاضر در این میزگرد بودند که به تشریح نظرات و دیدگاه‌های خود در باره مدیریت بحران زلزله کرمانشاه پرداختند.
زمین لرزه 7.3 ریشتری 21 آبان در 11 کیلومتری بخش ازگله، 32 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب کرمانشاه 620 کشته و 12 هزار و 386 مصدوم داشته است.
این زلزله به 10 شهرستان و یک هزار و 930 روستای استان کرمانشاه خسارت وارد کرده و براساس ارزیابی های صورت گرفته حدود 90 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی نیز آسیب کلی و جزئی دیده است.
مشروح این میزگرد را در ادامه بخوانید:

ایرنا: به نظر می رسد پس از وقوع زلزله در ساعت 21 و 48 دقیقه 21 آبان ماه، مسئولان و مدیران استانی دچار یک غافلگیری دست کم چند ساعته شدند. شاید یکی از مهمترین دلایل این غافلگیری کوتاه مدت اما مهم، اطلاع رسانی نادرست اولیه در باره کانون زلزله بود که به اشتباه سلیمانیه عراق عنوان شد، به نظر می‌رسد مسئولان ابتدا تصور کردند که با توجه به دور بودن کرمانشاه از کانون زلزله خسارت جدی به استان وارد نشده و همین موضوع سبب تاخیر در آغاز عملیات امداد و نجات شد. به نظر شما چرا چنین اتفاقی رخ داد و آیا با توجه به وجود وسایل ارتباطی متعدد و امکان اطلاع رسانی سریع از تمام نقاط استان، چنین رخدادی پذیرفته شده است؟
محمودیان: من معتقدم که ابتدا باید خدمات و داشته های خود را برای مردم بازگو کنیم سپس وارد آسیب شناسی و بررسی نواقص شویم. شما گفتید که ما دیر وارد مرحله امداد و نجات شده‌ایم اما به شهادت همه همکارانم بین هشت تا 9 دقیقه پس از وقوع زلزله بنده در مرکز مدیریت بحران زلزله در استانداری کرمانشاه حضور داشتم و سایر اعضا و مدیران هم تا نیم ساعت بعد در مرکز حاضر شدند. بلافاصله اولین جلسه مدیریت بحران استان به ریاست معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تشکیل شد. در این جلسه ابتدا راه های دسترسی به منطقه بررسی شد و در کمتر از نیم ساعت 2 محور بسته شده بازگشایی شد.
با توجه به قطع ارتباط تلفنی، ما از طریق تلفن های ماهواره ای، استاندار کرمانشاه را مطلع کردیم و ایشان نیز بلافاصله موضوع را با وزیر کشور در میان گذاشتند. همچنین هماهنگی های لازم و فوری با جمعیت هلال احمر برای آغاز امداد رسانی صورت گرفت.
دومین جلسه مدیریت بحران استان ساعت 3 بامداد به ریاست استاندار تشکیل شد. بلافاصله تیم های ارزیاب و 60 تیم زنده یاب هلال احمر به منطقه اعزام شدند. گروه‌های امداد و نجات نیز آماده صدور فرمان برای آغاز عملیات شدند اما با توجه به تاریکی هوا ما نمی‌خواستیم که ورود کنترل نشده نیروها خسارت بیشتری به مردم وارد کنند بر همین اساس پس از روشن شدن هوا با کمک بالگردهای هلال احمر استان و 25 بالگرد کمکی از سایر استانها، عملیات امداد و نجات و انتقال مجروحان آغاز شد.
ساعت 5 و 30 دقیقه بامداد نیز استاندار کرمانشاه در شهرستان سرپل ذهاب حاضر شد و دستورات لازم را برای هماهنگی و ورود نیروهای هلال احمر، سپاه پاسداران، ارتش و دانشگاه علوم پزشکی به مرحله امداد و نجات صادر کرد.

ایرنا: شما عملیات امداد و نجات را کاملا مطلوب ارزیابی می کنید؟
محمودیان: من با اطمینان می توانم بگویم که قوی ترین عملیات امداد و نجات در کشور در زلزله کرمانشاه انجام شد و حتی می توان از آن به عنوان یک پایلوت استانی و کشوری یاد کرد. ظرف تنها 72 ساعت آب، برق، گاز و تلفن همراه مناطق زلزله زده وصل شد و از همان زمانی که ما عملیات امداد و نجات را آغاز کردیم همکاران ما در جمعیت هلال احمر خدمات اسکان اضطراری و توزیع چادر برای زلزله ‌زدگان را هم کلید زدند اقدامی که در هیچ جای دنیا سابقه ندارد.
در هیچ بحرانی در هیچ جای دنیا این گونه نیست که در همان آغاز وقوع حادثه اقدام به توزیع چادر یا ارائه خدمات امدادی شود. اولین کاری که در همه بحران‌ها انجام می‌شود عملیات امداد و نجات است.
به اعتقاد من در عملیات امداد و نجات زلزله کرمانشاه یک کربلای پنج دیگر رخ داد. البته حتماً بهتر از این هم می‌شود بحران را مدیریت کرد اما طبعاً ذات بحران همین است و ممکن است کم کاری های سهوی، تداخل وظیفه و... هم در زمان بحران رخ دهد اما شهادت می دهم که هیچ یک از همکاران و مسئولان استانی در این بحران کم فروشی نکرد.
یک نکته قابل تامل دیگر این است که همزمان با عملیات امداد و نجات بخشی از توجه ما باید به مرزها می بود تا از هرگونه اقدام ضد امنیتی یا ورود و خروج های مشکوک و غیرقانونی جلوگیری کنیم که خوشبختانه هیچ اتفاق نامطلوبی نیفتاد.

ایرنا: یکی از نکات قابل توجه در امداد و نجات در زلزله کرمانشاه این بود که در کنار نیروهای آموزش دیده هلال احمر برخی نیروهای دیگر از جمله نیروهای مسلح نیز وارد شدند. این اعتقاد وجود دارد که ورود دستگاه‌های غیرتخصصی و آموزش ندیده در این زمینه می‌تواند حتی نتیجه عکس و نامطلوب داشته باشد. آقای امیریان در کنار تشریح نحوه مرحله امداد و نجات توسط جمعیت هلال احمر، دیدگاه خود در باره این موضوع را نیز عنوان کنید.

امیریان: بنده هم معتقدم ابتدا نقاط برجسته و درخشان در خدمت رسانی در زلزله اخیر گفته شود و در کنار آن هم نواقص و کاستی ها مطرح شود و اکنون که از زمان وقوع زلزله فاصله گرفته‌ایم زمان بسیار مناسبی برای طرح نقاط قوت و ضعف مدیریت این بحران است.
اگر ما عمق و شدت حادثه را با زلزله های گذشته مقایسه کنیم و زمان وقوع آن را در نظر بگیریم، خواهیم دید که مدیریت به مراتب بهتری انجام شده است. اینکه برای ارزیابی دقیق باید منتظر طلوع آفتاب می بودیم، به معنی دست روی دست گذاشتن و منتظر ماندن تیم‌های ارزیابی نیست بلکه 16 تیم ارزیاب جمعیت هلال احمر فورا به منطقه سرپل ذهاب اعزام شدند اما با توجه به تاریکی شب توان و حوزه ارزیابی آنها بسیار محدود بود.
اولین تیم های ارزیاب ما ساعت 3 و 30 دقیقه 22 آبان ماه در منطقه سرپل ذهاب حاضر شدند. در همان لحظات اولیه ما فراخوان تمام نیروها را صادر کردیم اما نکته این است که تمام نیروهای جمعیت هلال احمر در 14 شهرستان استان حتی به 200 نفر هم نمی‌رسد. با این وجود با توجه به ظرفیت امدادی جمعیت هلال احمر، در همان ساعات اولیه بیش از هزار نفر از جوانان داوطلب را فراخوان کردیم.
تا ساعت سه بامداد روز 22 آبان حدود 350 تا 400 نفر از نیروهای امدادی داوطلب هلال احمر در منطقه حضور داشتند. تیم های امدادی سایر استان‌های همجوار نیز به مرور عازم منطقه شدند. به طوری که تا ساعت 11 صبح روز 22 آبان ما حدود 2 هزار و 900 نفر از مجروحان را از زیر آوار نجات دادیم و دیگر زیر آوار مانده ای نداشتیم. البته به طور قطع اگر هوا روشن بود عملیات امداد و نجات و اقدام های بعدی با سرعت و توان بیشتری ادامه می‌یافت. در مجموع معتقدم عملیات امداد و نجات و خدمت رسانی به زلزله زدگان در زلزله کرمانشاه در مقایسه با زلزله های قبلی در کشور به وضوح بهتر و کم نقص تر بوده است.

ایرنا: شما هم معتقد به غافلگیری نیستید؟
امیریان: به نوعی یک غافلگیری پیش آمد و کسی پیش بینی نمی کرد که زلزله‌ای با این وسعت و شدت و شرایط رخ دهد این به معنی آمادگی نداشتن و نبود تجهیزات و امکانات نیست اما وقتی در عرض چند ثانیه همه دار و ندار و زندگی بیش از 420 هزار نفر و بیش از یک هزار و 900 روستا در شعاع 150 کیلومتر دچار خسارت می شوند، نوعی غافلگیری پیش می آید به ویژه اینکه با حجم انبوهی از درخواست های کمک مواجه شدیم.
طبق پروتکل های هلال احمر، مرحله اول پس از وقوع بحران، قرنطینه سپس تامین نظم و امنیت است. مرحله بعدی امداد و نجات در فضای امن است و در ادامه مرحله توزیع اقلام اولیه زیستی و سایر مراحل قید شده است. نکته قابل توجه در این زمینه این است که ما در این حوزه قوانین و مقررات لازم را داریم اما اختیارات متناسب و هم وزن آن برای دستگاه‌های مسئول وجود ندارد.

ایرنا: آقای محمودیان بیشترین تقاضای اولیه برای کمک پس از زلزله از کدام مناطق بود؟
محمودیان: در همان لحظات پس از وقوع زلزله ما از هشت شهرستان درخواست کمک داشتیم. برخی شهرستان ها که تقریباً خسارتی ندیده بودند درخواست‌های متعددی برای دریافت کمک داشتند که همین موضوع سبب گرفتن انرژی تیم های امدادی و عملیاتی هلال احمر شد.
برداشت ما از حجم تقاضاهای مردمی این بود که تقریباً همه ساکنان شهر یک میلیون نفری کرمانشاه تقاضای کمک و چادر دارند به طوری که حدود 70 درصد از تماسهای دریافتی ما از سراسر استان مربوط به شهر کرمانشاه بود که درخواست چادر و امداد رسانی داشتند در حالی که این تقاضا واقعی نبود اما برای ما فشار ایجاد می کرد و تمرکز ما را می گرفت.
همان صبح روز 22 آبان ماه بخشی از زلزله زدگان که آسیب جسمی از زمین لرزه ندیده بودند در مناطق مختلف از جمله مقابل فرمانداری سرپل ذهاب تجمع کردند و خواهان دریافت چادر شدند. این در حالی بود که هنوز زیر آوار ماندگان نیازمند کمک رسانی هلال احمر بودند اما همین فشارها و تقاضاهای غیرضروری باعث فشار به مدیران و مسئولان شد و حتی اجازه جابجایی نیروها و نقل مکان مدیران را نمی داد که نتیجه آن اختلال در امدادرسانی بود.

ایرنا: این موضوع قابل تامل و مشکل زا بود اما واقعیت این است که مشکل توزیع چادر و کمبود اقلام امدادی در شهرها و روستاهای زلزله زده تا روز چهارم و پنجم پس از وقوع زلزله هم ادامه داشت.
محمودیان: هم اکنون 59 هزار تخته چادر در مناطق زلزله ‌زده استان برپا شده است. در شرایط استاندارد برای تحویل و استقرار این میزان چادر حتی با 2 هزار نیرو دست ‌کم پنج روز وقت نیاز است و بخشی از زلزله زده ها طبعاً باید چند روز با نبود چادر سر کنند. ضمن اینکه در همان روز اول تصمیم گرفته شد که خدمات رسانی به روستاها بر عهده سپاه پاسداران و امدادرسانی در مناطق شهری و بر عهده ارتش قرار گیرد و جمعیت هلال احمر هم تمام امکانات خود را در اختیار این 2 نهاد نظامی قرار داد که البته تدبیر مناسب و به جایی بود.
اما بیش از 70 درصد نارضایتی در میان زلزله زدگان این بود که چرا برخی از آسیب دیده ها مثلا 2 چادر یا بیشتر دریافت کرده اند اما من حتی یک چادر را به سختی گرفتم. در واقع این تبعیض و ناعدالتی، سبب نارضایتی در میان زلزله‌زدگان شد. برای دریافت اقلام امدادی هم هیچ سیستم کنترلی وجود نداشت که توزیع اقلام با مشخصات را ثبت کند و همین موضوع سبب توزیع نامناسب بیش از نیاز مردم منطقه شد به طوری که ما بیش از 90 هزار تخته چادر در بین زلزله زدگان توزیع کردیم. انحراف این میزان توزیع برای ما مهم نبود و موضوع اولویت دار رسیدن چادر به هر نحو به دست زلزله‌ زدگان بود. من به یقین می گویم که در روز دوم یا سوم پس از وقوع زلزله دیگرهیچ زلزله زده ای بدون چادر نبود و زلزله زدگان یا از چادرهای هلال احمر یا چادرهای مردمی استفاده می کردند.

ایرنا: دکتر الماسی ارزیابی شما از عملیات امداد و نجات و خدمت رسانی در روزهای نخست زلزله کرمانشاه چیست؟
الماسی: من ابتدا خداقوت و تبریک عرض می کنم به همه ملت ایران، مسئولان و مدیران ارشد و استانی و برای وجود جمهوری اسلامی و خدماتش به ملت شکرگزاری می کنم اما اجازه دهید کمی هم به خودمان برگردیم و نواقص مدیریت بحران اخیر را بررسی کنیم. متاسفانه تجارب بحران‌های گذشته ماندگار نبوده و کمتر مورد استفاده قرار گرفته است. همواره نیز عنوان شده است که مدیریت بحران به خوبی انجام شده و مشکل خاصی وجود نداشته است اما باید پذیرفت اگر کاری انجام شود حتما نواقص و کمبودهایی هم وجود خواهد داشت.
در الفبای مدیریت بر بحران چهار مرحله وجود دارد. مرحله نخست پیشگیری، دوم توانمندسازی، سوم امداد و نجات و در نهایت بازسازی همه جانبه شامل اجتماعی، فیزیکی، روانی و... . آنچه در وضعیت فعلی دیده می‌شود این است که مرحله اول و دوم چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. به عنوان نمونه در زلزله اخیر به روستایی برخورد کردیم که تمام واحدهای مسکونی آن تخریب شده بود جز یک خانه؛ آن هم به خاطر وجود شناژ افقی و عمودی بود، موضوعی که نشان دهنده ضرورت توجه به زیرساخت هاست.
نکته مهم دیگر دادن آموزش به مردم برای مواجهه با بحران است که متاسفانه تاکنون توانمند سازی عمومی را جدی نگرفته ایم.

ایرنا: به نظر شما مهمترین نواقص مرحله امداد و نجات و امدادرسانی چه بود؟
الماسی: به طور قطع نواقصی در امداد رسانی وجود داشت که برجسته هم بود. در مرحله امداد نجات کار با تاخیر آغاز شد که البته با توجه به حجم و شدت تخریب زلزله این موضوع تا حدودی طبیعی بود.
در روز دوم در محوطه بیمارستان تخریب شده سرپل ذهاب جای سوزن انداختن نبود. نیروهای ارتش، ناجا، هلال احمر و... در آنجا حضور داشتند و به قدری ازدحام جمعیت در آنجا وجود داشت که امدادرسانی به مجروحان به کندی و با مشکل مواجه شده بود. شرایط به گونه ای بود که بخشی از زلزله زدگان هم به تصور اینکه اینجا مکان امنی است چادرهای خود را در اطراف آن برپا کرده بودند. این موضوع حکایت از آن داشت که ما به عنوان مسئولان و مدیران بحران برنامه ای برای آزاد کردن اطراف بیمارستان و تسهیل تردد آن را نداشته ایم.
همچنین هیچ برنامه ای برای تخلیه کارکنان آسیب دیده و خسته این منطقه و جایگزینی نیروهای تازه نفس به جای آنها وجود نداشت. بسیاری از کارکنان و پرسنل ساکن شهر سرپل ذهاب به دلیل شدت و عمق حادثه دچار شوک شده بودند اما ما انتظار خدمت رسانی و امداد رسانی از آنها را داشتیم که این یک درخواست غیرطبیعی است.
در زمینه توزیع اقلام امدادی هم مدیریت واحدی وجود نداشت. یکی از موضوعات تهدیدزا این بود که بخشی از افراد حاضر در آنجا سکنه منطقه و زلزله زده نبودند و حتی هم اکنون هم بخشی از چادرنشینان از اهالی آنجا نیستند و از نقاط دیگری به این مناطق آمده اند.
در کشوری مانند ژاپن که اگر زلزله بزرگی اتفاق بیفتد منطقه تا حدود 6 ماه قرق و قرنطینه می‌شود و نه اجازه ورود کسی به آنجا را می دهند و نه اجازه خروج هیچ اقلامی را. در حالی که این اتفاق در منطقه سرپل ذهاب رخ داد. البته در روزهای بعدی شرایط در منطقه به مرور بهتر و بهتر شد.
یک نکته دیگر اینکه در مرحله ارزیابی و بازسازی مناطق زلزله زده هم یک ناهماهنگی وجود دارد. از 198 خانه بهداشت واقع در مناطق زلزله زده استان، به گفته نیروهای فنی دانشگاه علوم پزشکی باید 68 خانه بهداشت تخریب و دوباره ساخته شوند اما بنیاد مسکن اجازه این کار را نمی‌دهد و معتقد است که بخشی از این مراکز صرفا باید تعمیر شوند. برای ساخت مجدد بخشی از خانه های بهداشت اکنون خیرینی وجود دارند که حاضرند صفر تا 100 کار را بر عهده بگیرند اما به دلیل این مشکل کار گره خورده است.

کرمی متین: کاملا روشن بود که میزان کمک ها به مناطق زلزله زده بیش از نیاز بود. بیش از نیاز چادر، اقلام خوراکی و بهداشتی و پوشاک توزیع شد اما مدیریت درستی در توزیع آنها وجود نداشت. یکی از دلایل آن خارج شدن مدیریت توزیع از کنترل نهادهای دولتی و ورود گسترده کمک های مردمی به منطقه بود.

ایرنا: به اعتقاد شما نقطه درخشان و مثبت امداد رسانی در زلزله کرمانشاه کجا بود؟
الماسی: به اعتقاد من نقطه طلایی و درخشان در بخش درمان بود. تا 20 ساعت پس از وقوع حادثه بیش از هفت هزار و 800 مصدوم از مناطق زلزله ‌زده به مراکز درمانی استان و سایر استان‌ها منتقل شد. تا اواخر آذر ماه حدود 14 هزار پرونده درمانی برای مجروحان زلزله کرمانشاه در استان تشکیل شده است. علاوه بر اقدام ها و خدمات درمانی، ما در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در همان هفته نخست 60 تیم مددکاری و روانشناسی را برای ارائه خدمت به زلزله زدگان به منطقه اعزام کردیم.
استفاده از چند مسجد شهر کرمانشاه برای اسکان موقت مجروحان ترخیص شده و همراهان آنها، ایجاد نقاهت گاهی در بیمارستان امام علی برای مجروحان دچار ضربه مغزی، قطع نخاع و... که پس از ترخیص نیاز به استراحت داشتند، استفاده از کمک سازمان های مردم نهاد برای انتقال و مراقبت از مجروحان، پیگیری مستمر وضعیت جسمی، روحی و روانی مجروحان و آسیب دیده های زلزله و در اولویت قرار دادن آنها برای دریافت کانکس و... تنها بخشی از دیگر خدمات دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بوده است.

ایرنا: چرا کشته های ما در زلزله کرمانشاه به نسبت زلزله های گذشته کمتر بود؟
محمودیان: به اعتقاد من یکی از علل مهم آن آموزش‌های مستمری بود که مدیریت بحران استانداری و جمعیت هلال احمر به اقشار مختلف از جمله دانش آموزان، پرسنل و کارمندان دستگاه‌های مختلف، فرمانداران، بخشداران، دهیاران و... طی سال های گذشته ارائه کرده بودند که باعث بالابردن میزان آمادگی و آگاهی آنان در مقابله با بحران از جمله زلزله شد.

ایرنا: به نظر می‌رسد جدا از نواقص و مشکلاتی که در نحوه امداد رسانی و مدیریت اجرایی خدمت رسانی به زلزله زدگان وجود داشت، برخی موانع و خلاهای ساختاری و قانونی هم وجود دارد که دست مدیران بحران را در حوزه عمل محدود می‌کند. حتی شاید یکی از دلایل مهم مشکلات موجود در امداد رسانی و خدمات دهی به زلزله زدگان همین موضوع باشد.
محمودیان: بله. ببینید الان حدود پنج سال است که لایحه مدیریت بحران در مجلس شورای اسلامی خاک می‌خورد و اکنون حتی یک قانون بد هم برای این که مبنای کار ما قرار بگیرد وجود ندارد. مشکل دیگر نبود اعتبار و بودجه است. اکنون اعتبارات در دست سازمان مدیریت بحران نیست بلکه در اختیار سازمان برنامه و بودجه کشور است. اگر من نوعی قصد کوچکترین هزینه ای را داشته باشم باید به استاندار درخواست بدهم، ایشان از وزیر کشور و وزیر کشور هم از سازمان برنامه و بودجه درخواست اعتبار کند. طبعا طولانی شدن این مسیر سبب کند شدن خدمت‌ رسانی و مشکل در مدیریت بحران می شود.
موضوع مهم دیگر این است که من به عنوان مدیر کل بحران استان به همان اندازه ای که مسئولیت دارم اختیار ندارم. به اعتقاد من مدیر کل بحران باید شان فرماندهی داشته باشد و بتواند به همه نیروهای درگیر در امداد و نجات و خدمت رسانی به زلزله زدگان دستور دهد و این دستور هم به صورت فوری اجرا شود.
نیروهای مسلح، صدا و سیما، دادگستری، کمیته امداد و دستگاه‌های مختلف دیگری عضو مدیریت بحران استان هستند و در زلزله اخیر هم تلاش و زحمات فراوانی کشیدند اما باید زمینه ای فراهم شود که همه این نهادها و دستگاه ها در موقع بحران تحت اختیار مدیرکل بحران و استانداری قرار بگیرند اما هم اکنون این گونه نیست و این نهادها تحت مدیریت و فرماندهی دستگاه متبوع خود هستند.
در چنین شرایطی بود که ما زلزله کرمانشاه را مدیریت کردیم و واقعاً کار را بسیجی وار و جهادگونه انجام دادیم. من به جد معتقدم که باید مسئولان ارشد کشور برای جلوگیری از نواقص احتمالی در مدیریت بحران های آینده، سازمان مدیریت بحران کشوری و استانی را از نظر قانونی، اعتباری و توان فرماندهی تقویت کنند و البته از نحوه مدیریت آنها هم بازخواست کنند.

ایرنا: یکی از نقاط مثبت زلزله اخیر حضور پررنگ و مستمر مسئولان ارشد کشور در مناطق زلزله زده بود. همچنین کمک هایی که به صورت فوری در دولت تصویب و برای اهدا به زلزله زدگان ابلاغ شد.
محمودیان: در حدود 29 سال خدمت در وزارت کشور به خاطر نمی‌آورم که دولت برای جبران خسارت زلزله زدگان در همان روز اول پس از واقعه جلسه بگذارد و اعتبار تخصیص دهد در حالیکه در زلزله کرمانشاه دولت بلافاصله تشکیل جلسه داد و 659 میلیارد تومان تسهیلات کم بهره و 281 میلیارد تومان کمک بلاعوض برای ارائه به زلزله زدگان تخصیص داد و نقدینگی آن هم در استان ابلاغ شد که کار بسیار بزرگی بود.
یکی دیگر از خدمات مناسبی که دولت به زلزله‌زدگان ارائه کرده، توزیع رایگان همه خدمات از جمله آب، برق، گاز، دارو، مواد شوینده، سوخت و... و درمان رایگان مجروحان و پذیرایی از همراهان آنان، جبران خسارت های دامی و... بوده است. همچنین استمهال 2 ساله تمام وامهای بانکی 11 شهرستان و 2 بخش استان کرمانشاه بود که یک هزار و 50 میلیارد تومان برای دولت هزینه در بر دارد.
حضور مقامات ارشد کشور به ویژه رهبر معظم انقلاب در مناطق زلزله زده هم آلام بزرگ مردم آسیب دیده را تسکین داد. همچنین حضور دولتمردان از جمله رئیس جمهوری قابل تقدیر است. من از استاندار کرمانشاه هم که در این مدت با تمام توان پای کار بود و 25 روز برای دیدن خانواده اش نرفت، تشکر ویژه می کنم.
از تمام ملت ایران هم که در تمام مراحل مختلف امدادرسانی همپای مسئولان بودند و با تمام توان به زلزله زدگان کمک کردند تشکر می‌کنم. حجم کمک‌های ملت ایران به اندازه ای بود که جا دادن آنها و تفکیک و توزیع آنها به سختی و با نیروهای زیادی انجام شد.

ایرنا: آقای کرمی متین دیدگاه شما در باره وضعیت مدیریت بحران اخیر و مقابله با زلزله چیست؟
کرمی متین: من هم ابتدا از همه گروه‌های درگیر در خدمت‌رسانی به زلزله زدگان تشکر می‌کنم. وقوع بحران امری طبیعی است و ممکن است در همه جای دنیا اتفاق بیفتد. مدیریت بحران حتی در کشورهای توسعه یافته هم با نواقص و مشکلاتی همراه بوده است.
در مجموع در زلزله کرمانشاه میزان خدمت‌ رسانی نهادها و دستگاه‌های کشور بی‌سابقه بود، حضور ملت ایران در صحنه هم بی سابقه بود و حضور مسئولان ارشد کشور و رهبر انقلاب در بین زلزله زده ها هم بی سابقه بود و در هیچ جای دنیا سابقه ندارد که این نشان‌ دهنده یک دلسوزی و عزم جدی برای خدمت‌رسانی به مردم است.
من معتقدم که اولین کاری که باید برای مقابله با بحران انجام شود یک هم اندیشی بزرگ است و باید به این آیه قرآن اعتقاد عملی داشته باشیم که سرنوشت هیچ قومی جز به دست آنها تغییر پیدا نمی‌کند. زلزله کرمانشاه شاید دهمین زلزله بزرگ در چند دهه اخیر در کشور است اما اکنون سوال این است که ما چقدر از تجربیات زلزله های گذشته را به کرمانشاه آوردیم؟ اساسا هیچ سازمانی تجربه های خود را در مقابله با زلزله های گذشته ثبت نکرده بود یا دست کم این تجربه ها در اختیار ما قرار نداشت.
نکته مهم دیگر مدیریت پیش از وقوع بحران است. به عنوان نمونه ما برای ساخت و سازها اصول قانونی متعددی داریم مانند آیین نامه 2800، سوال این است که چند درصد از واحدهای مسکونی تخریب شده در زلزله کرمانشاه پس از تصویب و ابلاغ این آیین‌نامه ساخته شده اند؟ به عبارت دیگر آیا این آیین‌نامه اساساً اجرایی شده است یا خیر؟
اکنون ما نسبت به بحران و زلزله احتمالی بعدی پیش از آن قرار گرفته اما من معتقدم که برای مقابله با آن چاره اندیشی جدی صورت نمی گیرد. به عنوان نمونه اگر در شهر کرمانشاه زلزله بزرگی رخ دهد وضعیت برق و آتش سوزی های ناشی از آن چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟ آیا سیستم برق‌ رسانی ما در برابر یک زلزله بزرگ امن است؟ نقاط استراتژیک و حساس سیستم شناسایی و نحوه کنترل آنها مشخص شده است؟ در باره شبکه آب و فاضلاب چطور؟ آیا شکست فاضلاب ها و قطعی سیستم آبرسانی در زمان بحران در نقاط حساس شناسایی و برنامه مقابله با آن تدوین شده است؟

ایرنا: پیشنهاد شما برای رفع مشکلات و نقص های امداد و نجات در صورت بروز بحران احتمالی چیست؟
الماسی: من تاکید دارم که باید به صورت بحران محله محور کار کنیم. به این صورت که هر محله یک گروه را برای مقابله با بحران داشته باشد. به ویژه اینکه ما با 38 عامل بحران آفرین مواجه هستیم. بنابراین باید همواره منتظر وقوع بحران بود و برای آن آمادگی ایجاد کرد.
ما در معاونت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه یک آسیب شناسی در باره زلزله کرمانشاه انجام داده‌ایم و معتقدم همه دستگاه‌های درگیر از جمله بنیاد مسکن و جهاد کشاورزی هم باید نسبت این آسیب شناسی را در حوزه خود انجام دهند؛ موضوعی که می تواند به ما در مدیریت بحران های بعدی کمک کند.

کرمی متین: در همه جای دنیا موضوع وحدت فرماندهی بسیار مهم و جدی گرفته می شود اما در استان کرمانشاه این موضوع چندان قابل توجه نبود. موضوع آموزش عمومی هم بسیار مهم است اما بسیاری از شهروندان هنوز آموزش لازم را ندیده اند.

محمودیان: در موضوع آموزش عمومی مردم برای مقابله با بحران ها، 2 عضو کمیته مدیریت بحران استان یعنی جمعیت هلال احمر و صدا و سیما نقش اساسی دارند اما متاسفانه ما اعضای مدیریت بحران را در تنها در زمان بحران در اختیار داریم و قبل از بحران در اختیار ما نیستند در حالی که لازم است بخش زیادی از کارها پیش از بحران انجام شود.

امیریان: در مانورهایی که پیش از بحران برگزار می شود باید همه دستگاه های درگیر در آن حضور داشته باشند و این مانورها حتما باید واقعی باشند که نتیجه ‌بخش باشد. آموزش و مقاوم سازی هم 2 موضوع بسیار مهم و اساسی است که باید با کمک همه نهادها پیگیری و جدی گرفته شود. به عنوان نمونه دولت می‌تواند با هزینه بخشی از صدها میلیارد تومانی که در زلزله ها اختصاص می دهد، با کمک خود مردم، هم مقاوم سازی و هم آموزش را به خوبی عملیاتی کند تا میزان خسارت ها در زمان بحران بشدت کاهش یابد.
واقعاً مدیریت واحد در بحران هم همچنان یک دغدغه مهم است. بی شک همه مسئولان و نهادهای استان با تمام توان پایه کار و در حال امدادرسانی به زلزله‌زدگان بودند اما ما از خدمات و جزئیات خدمت رسانی و نوع آن در دستگاه های دیگر خبر نداشتیم و تقریباً همه از نوع فعالیت های یکدیگر بی خبر بودیم. این نتیجه نبود یک مدیریت واحد است و باید مسئولان ارشد و استانی برای آن یک فکر جدی کنند.
7444/8066 خبرنگار:عبدالله الماسی ** انتشاردهنده:علی مولوی

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۲۸۵۱۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مدیریت بحران اردبیل در آماده باش کامل

مهدی خدمتی در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: از بعدازظهر امروز تا آخر وقت شنبه مرکز و شمال استان اردبیل درگیر بارندگی های شدید و سیل آسا خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه جلسه های اضطراری شورای مدیریت بحران برای انجام هماهنگی لازم تشکیل شد، خاطرنشان کرد: در تمامی شهرستان ها به ویژه شهرهای شمال اردبیل مدیریت بحران با آمادگی کامل پای کار است تا بتوانیم بارندگی شدید روزهای آینده را مدیریت کنیم.

مدیرکل مدیریت بحران اردبیل با بیان اینکه در سال گذشته شاهد حادثه تلخ فوت ۷ نفر از هموطنان بر اثر سیل شمال استان اردبیل بودیم، گفت: امسال با تمهیدات اندیشدیده شده امیدواریم شاهد چنین حوادث تلخ در اردبیل نباشیم.

خدمتی با بیان اینکه در حال حاضر اردبیل وارد هشدار سطح زرد هواشناسی شده است، تصریح کرد: به کوهنوردان توصیه کرده ایم تا صعودهای خود را به روزهای آینده موکول کرده و به هشدارهای هواشناسی توجه کنند.

وی همچنین از کشاورزان و دامداران خواست؛ توصیه های هواشناسی را به دقت مشاهده کرده و برای جلوگیری از خسارت های احتمالی تمهیدات لازم را بیندیشند.

مدیرکل مدیریت بحران اردبیل همچنین از میهمانان خواست؛ با خودداری از اتراق در مسیل ها و کنار رودخانه ها حوادث مشابه سیل سال گذشته را رقم نزنند.

کد خبر 6098205