بیتوجهی مراکز آموزشی مانعی در راه توسعه ادبیات داستانی است
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۳۴۷۸۳۷
مراسم جایزه داستان شیراز با حضور جمعی از نویسندگان و اهالی فرهنگ، در مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس برگزار شد؛ در مراسم اهدای این جایزه، «کوچه ابرهای گمشده» اثر زندهیاد کورش اسدی، عنوان رمان برگزیده را از آن خود کرد. هیات داوران، در این رویداد مجموعه داستان «خانه کوچک ما» نوشته داریوش احمدی را به عنوان برگزیده مجموعه داستان کوتاه معرفی کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
داستان شیراز؛ روایت همارۀ هستی
به گزارش ایسنا، در این مراسم، کوروش کمالی سروستانی مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس گفت: از عالم تا آدم، از لاهوت تا ناسوت و از قرار تا هبوط و تا هماره هستی، از میثاق الست تا «نِسیان ذر» و تا هیاهوی صوراسرافیل! بر مدار قصص و داستان، بر طریق تفکر و رهیافت، دل سپردهایم. بر همارۀ داستانهایی دل سپردهایم که از نصّ صریح کتب آسمانی تا دستنگاشتههای امروزین، اسرار مگوی خامۀ جانمان را، آمالها و آرزوهایمان را، دلواپسیها و شیداییهایمان را، حدیث غربت و هجرانمان را و روشنای شوریدگی و عشقمان را؛ چنانکه میجوییم و نمییابیم، بر طومار بیتکلف، آشکاره ساختهاند.
وی افزود: از این روست که باور میکنیم که داستان هدیه و موهبت خداوند به انسان فانی است تا بتواند جهان را به اندازۀ خیال خویش معنا کند. داستان، کهنترین هنر انسانی است که پیدایش آن به هزاران سال پیش بازمیگردد؛ با ژانرهای بسیار متفاوت: اسطوره، حماسه، مذهب، افسانه، تبارنامه، قصههای اقلیمی، رمانس، تمثیل، اعتراف، وقایعنامه، هجو، رمان. و هر ژانر با زیرمجموعه های شفاهی و مکتوب، منظوم و منثور، تاریخی و داستانی؛ حکایتی را بازمیگویند ؛ فراتر از سبک، صدا یا پیرنگِ متمایز و در کارکردی مشترک برآنند که: کسی در مورد چیزی، به کسی، چیزی میگوید.
داستان؛ رسانه انسان برای فهم و انتقال تحولات اجتماعی
مدیر دانشنامه فارس ادامه داد: از آنجا که داستان از دیرباز رسانه انسان برای فهم و انتقال تحولات اجتماعی، کنشهای فردی، شرح زندگیها و رخدادهای تاریخی و مذهبی بوده است، نه تنها راهی به شناخت و فهم فرهنگها میگشاید، بلکه خود بستر بنای فرهنگهای نوین میشود، زندگی را تأویل میکند، سنتها، مراسم و مناسک را خلق میکند، اعضای یک فرهنگ را به یکدیگر پیوند میزند و پل ارتباطی نسلهای گوناگون میشود.
وی گفت: هر زندگیای در پی یافتن یک راوی است. داستانگویی از ما میخواهد که نه فقط عوامل و عناصر زندگی خودمان، که حتی راویان و خوانندگان زندگیهامان نیز باشیم. داستان به ما ثابت میکند که زندگی روایت نشده، ارزش سپری کردن را ندارد. همیشه کسی هست که خواهد گفت: «داستانی برایم بگو» و کسی دیگر که این دعوت را اجابت خواهد کرد؛ و از این روست که همه ما در پی آنیم که در دل نفاق روزمرهای که پیرامون خویش مییابیم، نوعی وفاق بدمیم؛ برای نیل بدین مقصود؛ ما به داستان نیازمندیم.
کمالی افزود: گویی داستانها خلق شدهاند تا مرهمی باشند ما را، بر غربتی که دیریست بر دوش میکشیم، بر حسرتی که پنهانی، ما را به تجرع میافتد و بر شادمانگیهایی که گسترۀ آرزوهامان را حقیقت معنایی میبخشد. تاریخ دیرینۀ این سرزمین خود گواه این مدعاست.
جهان داستان، جهان چندصدایی هماهنگ است
مدیر دانشنامه فارس گفت: از نخستین طلیعهها، در کوچهدالانهای داستان شیراز، از مینیمالهای حکایتگون سعدی، جهانپرداز داستانهای فردی، ادبی، سیاسی و مذهبی و روایتگر زیستی از نوع انسانی با اوج و فرودهای مطلوبها و خواستههای بشری، تا رمانها و داستانهای بانوی داستانی شیراز، سیمین دانشور، و تا به امروز که فقیریها، خسرویها ، کشاورزها ، مندنیپورها و صحراییها بر مسند داستان شیراز تکیه زدهاند، تا با سرآوری بر نگاشتههای نوقلمان خلاق و صاحبان اندیشه که سهم رؤیا، تخیل و دغدغههای خود را با ما، در فراز و نشیب آثارشان، به اشتراک مینشینند، واگویههای آرزوهایمان و تنهاییهایمان، سوار بر بال فراخ واژگان داستانی، در آمیزهای از تخیّل جمعی و فردی، به تصویر کشیده شده است تا گواهی باشد بر رخدادهای مذهبی، حماسی، هنری و اجتماعیمان.
کمالی افزود: و بدینسان حدیث داستان، پدیدهای میشود، همآوا در هماره نسل بشر! تا در جایگاه تأمل و تدبّر، راهی بر حقیقتی بگشاید که در نهانخانۀ اندیشه انسانی نهفته است؛ راهی چنان دیرآشنا در پیوند با مطلوبهایمان، برای تداعی حضور خویش، در گسترهای که آمال بشری میتواند در آن بگنجد. گویی در بطن این حکایتها، داستانها و رمانها، در ناخودآگاهی غریب میزییم؛ تا در وسعتی سبز مجال دوباره روییدن بیابیم و اگرچه کوتاه، اما، پسادمی طعم تمامیت را و خوشزیستی را تجربه کنیم. سرخوردگیها را به دیگر سوی وانهیم، تلخی ناکامیها را از خاطر بزداییم و در جهانشهرِ داستانی، طلوع رؤیاهایمان را به کرّات به تماشا بنشینیم .و بدینسان در این جهان دوستداشتنی، نایافتهها، یافته میشوند و ناممکنها ممکن؛ باور میکنیم که جهانِ داستان، جهانِ ساختن است؛ باور میکنیم که جهان داستان، جهان چندصدایی هماهنگ است؛ جهانی که از سویی ریشه در فردیّت دارد و از دیگر سوی با تخیل و عاطفۀ جمعی پیوند میخورد تا بار معنایی هستی را در رسالت یکایک ما در پسزمینهای آشنا به تصویر کشد.
وی ادامه داد: قهرمانها، حوادث، رخدادها، فراز و فرود رویدادها، در تجلّی زمانی و مکانی داستانها خلق میشوند تا گریزگاهی باشند برای مردمانی که در عالم دیگر، خلوتسرایی امن و اندیشهسرایی جاودان میجویند. با شادمانگیهای این قهرمانان، روشنان شعف را تجربه میکنیم و با سوگمندیهایشان، افق درد و ساحت تفکر را به تامل مینشینیم .رویکردهای خالقان این آثار؛ با هر منش و اندیشهای، ما را اغتنام فرصتی میآفریند تا دوباره به حضور معنایی خویش در تکامل هستی و رسالت وجودیمان بیندیشیم. گویی حکایتها و داستانها، بازنمایی بافتهای پنهان اندیشههای ماست که با خامۀ قلم هنرمندانه اندیشمندان این عرصه، ماهیتِ حضور و تجلّی مییابند. گویی، سرخوشانه، صمیمانه و متعهدانه به خلق داستان و خوانش آن همّت میگماریم تا در فهم و حفظ تاریخ، فرهنگ، هنر، جامعه و مطلوبها و دغدغههای مردمان این مرز و بوم گامی باورمندانه و از نیستان جان برداریم و بر این قرار، استوار ستونِ فرهنگ و تمدن دیرینۀ این سرزمین را در عینیّتی کامل، پاس داریم و بر قدرش بیفزاییم.
مدیر دانشنامه فارس توضیح داد: این همه ما را بر آن داشت تا با اندیشه توسعه خلاقانۀ هنر، جایزۀ داستان شیراز را با دلباختگی هنری و ادبی پی ریزیم تا ضمن بهرهمندی از آثار هنرمندان این عرصه، به پاسداشت خلق هنری آنان برآییم. از این روی، جایزه داستان شیراز ادای دینی است به داستانخواهان و داستاننویسان.
جایزه داستان شیراز که به همت انجمن داستان شیراز برآمده، سودای آن دارد که با پایبندی به شیوههای داوری علمی و هنری جایگاه درخور خود را در پهنه فرهنگ ادبیات داستانی معاصر ایران بهدست آورد. و این همه آرزوهای شیرین نیازمند همدلی و دستگیری اهل هنر و داستان ایران زمین است.
ادبیات فارس و سنت مدارا
حسن میرعابدینی سخنران دیگر مراسم اختتامیه نخستین جایزه داستان شیراز بود.
وی در این رویداد درباره داستاننویسی در شیراز و بوشهر سخن گفت.
این نویسنده با اشاره به اینکه در بررسی مکتب ادبی نویسندهها، انسان بیش از جغرافیا و اقلیم اهمیت دارد، افزود: عنصر مسلط در داستان بوشهر رئالیسم جادویی است، که به کشف تخیل در واقعیات روزمره و نمایش آن کمک میکند.
میرعابدینی در ادامه با اشاره به اینکه بعد عنصر غالب در داستانهای ابوتراب خسروی و شهریار مندنیپور تاریخنگاری در مفهوم اسطورهای آن است، ادامه داد: فارس در زمینه ادبیات، سنتی دیرینه بر مبنای تساهل و مدارا دارد.
ضرورت برگزاری جایزه داستان شیراز
در ادامه این مراسم سیرویس رومی، دبیر نخستین دوره دوسالانه داستان شیراز توضیحاتی در خصوص روند برگزاری این جایزه ارایه کرد.
وی گفت: ضرورت برگزاری مراسم اهدای جایزه داستان با توجه به سابقه دیرین شیراز در امر روایت هم قصه و هم داستان از سالها پیش حس میشد و بارها تصمیم در این مورد به بنبست رسیده و موانعی چند برنامه جایزه داستان شیراز را به تعویق افکنده بود تا این که تابستان ۱۳۹۶ با حضور ۲۰ نفر از اعضای انجمن داستان شیراز، دگر بار این ضرورت یادآوری و به اتفاق آراء تصویب شد جایزه دوسالانه داستان شیراز در زمستان همین سال برگزار شود.
رومی با ارایه توضیحاتی در خصوص فرایند شکلگیری دبیرخانه جایزه گفت: در بخش رمان ۱۷۰ عنوان کتاب به دبیرخانه رسید که ۱۱۷ عنوان به آقایان و ۶۳ عنوان به خانمها تعلق داشت. در بخش داستان کوتاه هم ۸۹ عنوان کتاب به دبیرخانه رسید که سهم آقایان ۶۲ عنوان و سهم خانم ها ۲۶ عنوان بود. در مجموع ۲۵۹ عنوان کتاب وصول شد.
وی ادامه با اشاره به فریند داوری آثار گفت: در مرحله اول ۲۵ کتاب و در مرحله دوم ۱۲ و ۱۰ کتاب و در مرحله سوم ۳ کتاب گزینش شد و نهایتا در مرحله چهارم یک اثر به عنوان اثر برتر انتخاب شد.
رومی همچنین توضیح داد: در راستای تاثیرگذاری بیشتر، آشنایی مخاطبین با شیوههای نگارش داستان امروز، هفته داستان شیراز به عنوان پیش زمینه جایزه داستان فارس طراحی شد و ۷ داستان نویس، مهدی جعفری، پروین پورجوادی ، قاسم شکری، طیبه گوهری، محمد کشاورز، ابوتراب خسروی و گلشیری از اصفهان داستانهایی از خود را قرائت کردند که بعد از هر برنامه پرسش و پاسخ انجام شد.
بیتوجهی مراکز آموزشی؛ مانعی در راه توسعه ادبیات داستانی
در ادامه این مراسم، ابوتراب خسروی بیانیه هیات داوران جایزه در بخش رمان را قرائت کرد.
در این بیانیه انتشار صدها عنوان مجموعه داستان و رمان طی دو سال اخیر نشان از تحولات فرهنگی، اجتماعی و هنری در جامعه ذکر شده است.
در این بیانیه تاکید شده است: هر متنی، اگرچه زیبا و جذاب، داستان یا رمان نیست که داستان دارای مشخصههایی است که نویسندگان جوان میبایستی ضمن شناخت و درک قضیه رمان، قادر به شیئیت دادن مکانها و شخصیتها و مواجهه آنها با یکدیگر باشند و نیز با اعمال شگردهای لازم جهان داستانی و پیچیدگیهای قضایا را عینیت دهد.
در این بیانیه بیتوجهی مراکز آموزشی مانعی در راه توسعه ادبیات داستانی خوانده شده که به صورت سیر نزولی شمارگان انتشار کتاب و عدم بالندگی در امر خلاقیت داستان کوتاه رمان خود را نشان میدهد.
معرفی برگزیده رمان
در بیانیه هیات داوران بخش رمان، نامزدهای بخش نهایی جایزه داستان شیراز در بخش رمان به ترتیب حروف الفبا؛ «کوچه ابرهای گمشده» نوشته کوروش اسدی، نشر نیماژ، «مارون» نوشته بلقیس سلیمانی، نشر چشمه و «ناتمامی» نوشته زهرا عبدی، نشر چشمه معرفی شدند که جایزه این دوره به زندهیاد کوروش اسدی رسید. این جایزه را شهرزاد دختر نویسنده و همسرش از ابوتراب خسروی و عبدالعلی دستغیب گرفتند.
طیبه گوهری، مصطفی راحمی، سیاوش گلشیری، احمد اکبرپور و ابوتراب خسروی هیات داوران جایزه داستان شیراز در بخش رمان را تشکیل میدادند.
پنج درصد از کل تولید ادبیات داستانی
در ادامه این رویداد، توسط محمد کشاورز، نویسنده و عضو هیأت داوران «جایزه داستان شیراز» بیانیه این هیأت در بخش مجموعه داستان کوتاه قرائت شد.
در بخشی از این بیانیه آمده است: داستان کوتاه طی سالهای اخیر در مواردی نادر خوش درخشیده و مجموعهداستانهای خواندنی و ماندگاری را به ساحت ادب معاصر فارسی عرضه کرده است. اما تعداد آثار شایسته توجه، در مقایسه با تولید انبوهی که گاهی سر به انتشار سالیانه حدود چهارصد مجموعهداستان میزند، چندان امیدوارکننده نیست؛ این بدین معنی است که تنها حدود پنج درصد از کل تولید ادبیات داستانی ما توانسته است خود را به استانداردهای قابلقبول داستان کوتاه ایران و جهان برساند.
هیأت داوران ابراز امیدواری کرد در دورههای بعد، با آثاری غنیتر از نظر محتوا، دستمایه، ساحت اندیشهگانی و نیز تجربهگرایی روبهرو شود.
معرفی مجموعه داستان برگزیده
هیأت داوران «جایزه داستان شیراز» در بخش داستان کوتاه، سه مجموعه داستان «خانه کوچک ما» نوشته داریوش احمدی نشر نیماژ ، «همین امشب برمیگردیم» نوشتهی پیمان اسماعیلی نشر چشمه و x=v .t نوشته محمدهادی پورابراهیم نشر شهرداد را شایسته عنوان «نامزد جایزه داستان شیراز» معرفی کرد.
هیأت داوران در پایان، داستان «خانه کوچک ما» را به عنوان مجموعه داستان برگزیده اولین دوره جایزه خود اعلام کرد.
محمد کشاورز، ندا کاووسیفر، دکتر منیژه عبداللهی، دکتر طاهره جوشکی، حسین اسدی جوزانی و مجید خادم هیأت داوران این بخش از جایزه داستان شیراز را تشکیل میدادند.
لازم به ذکر است، جایزه داستان شیراز توسط انجمن داستان شیراز و مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، شهرداری شیراز و دانشنامه فارس برگزار شد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۳۴۷۸۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جمعی از اساتید ادبیات به تماشای «مست عشق» نشستند/ حسن فتحی: جهانِ پر از طمع و ویرانی را با افعال خود سیاهتر نکنیم
روز جمعه ۱۴ اردیبهشتماه اکرانی خصوصی از فیلم «مست عشق» در موزه سینما تدارک دیده شده بود تا سازندگان این فیلم سینمایی میزبان برخی از چهرههای حوزه مولویشناسی و شمس پژوهی و شاهنامهپژوهی همچون محمدعلی موحد و میرجلالالدین کزاری و نیز بزرگان دیگری همچون ژاله آموزگار (پژوهشگر فرهنگ و زبانهای باستانی)، عبدالمجید ارفعی (متخصص زبانهای باستانی و مترجم خط میخی عیلامی)، احمد محیط طباطبایی (رییس ایکوم)، لوریس چکناواریان (آهنگساز و رهبر ارکستر)، یونس شکرخواه (متخصص علوم ارتباطات) و حجتالله ایوبی (رییس سابق سازمان سینمایی و کمیسیون ملی یونسکو) شدند.
در میان این چهرههای فرهنگی و هنری، محمدعلی موحد به تماشای فیلم نشست.
از راست: لوریس چکناواریان، محمدعلی موحد و میرجلالالدین کزازیدر ابتدای این مجلس و پیش از نمایش فیلم، حجتالله ایوبی در سخنانی کوتاه گفت: ملت ایران یک بدهی به دنیا داشت و دنیا هم یک مطالبه بزرگ از ما. سینمای ایران که جزء سینماهای برتر جهان است باید کاری را برای حضرت مولانا و شمس انجام میداد.
او با تاکید بر اینکه خودش فیلم را ندیده است، ادامه داد: من این تلاش و عزم را گرامی میدارم بویژه آنکه بارها از زبان بزرگان جهان شنیدم که چه معمایی در سینمای ایران وجود دارد که با وجود حداقل امکانات این چنین درخشان است؟ به نظر بنده، راز و رمز این موفقیت در این سالن حاضر است؛ پشتوانه سینمای ایران ادبیات فاخر و گنج معنوی آن است که در هیچ کجای جهان وجود ندارد. سینمای شاعرانه ایران مرهون بزرگانی است که امروز در اینجا نشستند و آقایان فتحی، توحیدی و دیگر هنرمندان در این فضا تنفس کردند و با محمدعلی موحد زندگی کردند. فیلم و نگاه آنها عطر و رنگ موحد و کزازی و شفیعی کدکنی و بزرگان دیگر را میدهد. من این عزیزان را به "نام" و بدون لقب صدا کردم چون استاد شفیعی کدکنی در آخرین شماره مجله «بخارا» زیبا گفته است که محمدعلی موحد بالاترین لقبش در همین است که «محمدعلی موحد» است و لقب و پسوند و پیشوندی برازنده او نیست. این برای بقیه اساتید هم صدق میکند.
ایوبی افزود: یقین دارم که استقبال فراوان مخاطب آغاز راهی است که باز هم از مولانا و شمس سخن گفته شود.
سپس فرهاد توحیدی - فیلمنامهنویس «مست عشق» بیان کرد: نوشتن فیلمنامه این کار در کنار جناب آقای فتحی حدود سه سال و اندی طول کشید و در طول نوشتن متن، سایه معنوی دکتر موحد بر سر این کار بود.
او با اشاره به شیوه روایت فیلم گفت: من به عنوان یک معلم کوچک فیلمنامهنویسی عرض میکنم که سالهاست در میان همکارانم و بخصوص در میان جوانان علاقهمند به فیلمنامهنویسی اشتیاق زیادی برای گذر و عدول از نوشتن فیلمنامه به سبک و سیاق کلاسیک در چهارچوب شاهپیرنگ میبینم. آنها بسیار دوست دارند که فیلمنامهنویسی متفاوت را با روایتهای موازی تجربه کنند و برای یادگیری تکنیک داستانگویی در فیلمنامه نویسیِ آلترناتیو، طبیعتاً به ادبیات فیلمنامهنویسی ترجمه شده رجوع میشود. این در حالی است که بخت بزرگ بنده و آقای فتحی این بود که در این کار برای سازماندهی روایتهای موازی از دل آثار مولانا و مثنوی استفاده کردیم. شاید بیراه نباشد که بگویم یکی از اولین کسانی که داستانگویی به این شیوه را ابداع کردند حضرت مولانا بود و البته پیشتر از او عطار و سنایی هم چنین تجربهای داشتند.
توحیدی ادامه داد: کوشش ما این بود از آن میراثی که حضرت مولانا و دیگران در روایتگری به جا گذاشتند و بزرگان امروز ادبیات ایران در کتابهای خود شرح دادند، استفاده کرده باشیم و امیدوارم آنچه بر پرده خواهید دید گوشه کوچکی از انتظارات شما را برآورده کند.
در پایان حسن فتحی - کارگردان «مست عشق» که از سر فیلمبرداری سریالش خود را به این برنامه رسانده بود - متنی را قرائت کرد که به این شرح بود: «همه ما آدمها بیآنکه خواسته باشیم، متولد میشویم و طنز قضیه در این است که چه بخواهیم و چه نخواهیم، متولد شدن ما با نوعی مسئولیت اخلاقی همراه است؛ مسئولیتِ اینکه اوضاع جهانی را که لُملُمه میزند از حرص و طمع و کشتار و ویرانی، با افعال خودمان سیاهتر از آنچه که هست نکنیم. پیام شیرین و شکّرین شمس و مولانا در این زمانه تلخکامی و خشونت و نفرتپراکنی، میتواند بارقه امیدی باشد برای ما ساکنانِ به عادت و روزمرگی گرفتار شدهی این روزگار تا شاید با پرهیز از خودشیفتگی و افکار خشک و تنگنظرانه در افعال و کردار خودمان تأمل و نواندیشی و تجدیدنظر کنیم.
این اثر سینمایی بیهیچ تفاخری برگ سبزی تحفه درویش و نمایش قطرهای از دریای بیکران اندیشههای عرفانی است.»
در این زمینه بخوانید:
تمجید میرجلالالدین کزازی از «مست عشق»
ژاله آموزگار منبع: خبرگزاری ایسنا