وقتی دولت نمیتواند پاسخگوی نیاز هنرمندان باشد ما باید کمک کنیم/ تاکنون کار سفارشی را در دستور کار قرار نداده ایم
تاریخ انتشار: ۱۷ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۴۶۵۴۷۰
مدیر گروه هنرهای نمایشی بنیاد فرهنگی روایت فتح معتقد است در شرایط امروزی که سیستم دولتی نمی تواند پاسخگوی درخواستهای هنرمندان حوزه نمایش باشد، موسساتی چون بنیاد روایت فتح می تواند کمککننده داشته باشد.
گروه فرهنگی آنا حوزه تئاتر؛ امیر نصیر بیگی که پس از بر عهده گرفتن سمت مدیریت گروه هنرهای نمایشی بنیاد فرهنگی روایت فتح، به تازگی به عنوان دبیر جشنواره تئاتر مقاومت نیز انتخاب شده، در چشماندازه فعالیتهای خود از افتتاح سالن ویژه نمایش، سینما و حمایت از دانشجویان سخن گفته بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با توجه به اینکه افتتاح تماشاخانه سرو به عنوان جدیدترین و خوشایندترین اتفاق این روزهای تئاتر محسوب میشود، درباره چگونگی راهاندازی تماشاخانه و هدفی که در این امر دنبال میکردید چه بود؟
تماشاخانه سرو پیش از این در مجموعه دیگری که متعلق به بنیاد فرهنگی روایت فتح بود فعالیت میکرد اما ما در چند مورد تغییر و جابجایی را در نظر گرفتیم که یکی ساخت پردیس فرهنگی هنری روایت فتح بود که در حال اقدام جدی است و شرایط آغاز پروژه اش این بود که مکان قبلی را تخلیه کنیم به همین جهت مکانهای مختلف را شناسایی و بررسی کردیم و متوجه شدیم که فضایی که امروز به تماشاخانه سرو اختصاص یافته میتواند خواستههای ما را برآورده کند البته یکی از اهداف ما حمایت از تئاتر دانشجویی بود که از سوی مقام معظم رهبری هم بسیار تاکید شده و قطعا بر سرنوشت تئاتر کشور هم تاثیرات زیادی خواهد داشت.
فضایی که به تماشاخانه سرو اختصاص یافته با مشارکت بسیج دانشجویی محقق شده و با تلاش بیشتر سعی داشتیم تا مشکلات پیشین تماشاخانه سرو اصلاح شود و تماشاخانه با رویکرد و شرایط فنی بهتری بتواند فعالیت خود را آغاز کند.
تماشاخانه سرو چقدر ظرفیت دارد؟
این تماشاخانه 140 صندلی دارد و طبق پیشبینی انجام شده برنامه 6 ماهه نوشته شده و قرار است تولیدات ما در نوبتهای مختلف اجرایشان را آغاز میکنند.
هدفی که اشاره کردید (حمایت از دانشجویان) با اجرای نمایش «فیشآباد» کاری از سیروس همتی و «23» کاری از مسلم رضایی مطابقت ندارد، آیا این هدف برای برنامههای آینده در نظر گرفته شده است؟ چرا شروع فعالیت تماشاخانه را با نمایشهای دانشجویی بنا نگذاشتید؟
ما در حوزه تئاتر دانشجویی باید یک مرحله شناسایی انجام دهیم. ماچند نمایش در دستور کار داریم که دانشجویی است. این آثار در حال بررسی است ولی قطعا کارهای دانشجویی ملاحظات خاص خود را دارند و شاید حتی در زمانهای متفاوتی هم بتوان آنها را اجرا کرد بنابراین ضرورتی بر این نیست که کارهای دانشجویی حتما 30 اجرا داشته باشند چراکه تاکید دانشجویان نیز بر اجرای طولانی نیست بلکه آنها میخواهند کارشان به نمایش در آید و دیده شود و اساتید از آن بازدید کنند. بخشی از برنامهریزیها برای تولید و اجرای آثار دانشجویی با کمک سازمان بسیج دانشجویی و بخشی دیگر با گروه نمایش بنیاد روایت فتح در حال انجام است تا ایدههای خوب دانشجویی شناسایی شوند و ما بتوانیم در بحث تولید آنها وارد عمل شویم.
اولویتها در انتخاب و حمایت برای تولید آثار دانشجویی چیست؟
بحث انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مقاومت سه رویکرد اصلی ما در حوزه تئاتر دانشجویی و تئاتر حرفه ای است. البته من معتقدم که جداکردن تئاتر دانشجویی از تئاتر حرفهای تقسیمبندی درستی نیست چراکه کسانی که به لحاظ آکادمیک در این حوزه کسب تجربه و دانش میکنند نیز از نظرم افراد متخصصی هستند و شاید بتوان این فاصله را با اصطلاح و کلمات بهتری مشخص کرد.
ما تلاش میکنیم کارهای دانشجویی و کارهای مرسوم بتوانند اجرای خود را در تماشاخانه سرو داشته باشند. رویکرد انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مقاومت حوزه وسیعی را در برمیگیرد که نمی توان گفت موضوعات محدودی هستند. گستره موضوعی انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مقاومت به قدری وسیع است که همه هنرمندان میتوانند روی آن کار کنند.
با اتفاقاتی که در منطقه میافتد هر روزه شاهد اشکال مختلفی از مقاومت هستیم. در انتخاب آثار نمایش به سه محور ذکر شده، چقدر به ارائه انواع مختلف مقاومت توجه دارید؟
در جشنواره تئاتر مقاومت که در مرحله راهاندازی دبیرخانه و معرفی بخشهای مختلف آن است، مقاومت را در ابعاد مختلف تعریف کردیم که تعاریف جدیدی از مقاومت در حوزه داخلی و خارجی باشد. در بخش دیگر که تحولات منطقه است و در مبارزه با گروهکهای تکفیری، داعشی و وهابیها داشتیم مطرح شده و یا نمونههای مختلفی که در داخل کشور داشتیم می تواند به عنوان رویکرد جدید باشد و دستمایه آثار نمایشی قرار گیرد.
پرداختن به موضوع مقاومت و دفاع مقدس به واسطه جشنوارههای متعددی که هر ساله در اقصی نقاط کشور برگزار میشود، هنرمندان را به تولید آثاری با این مضامین ترغیب میکند. چه اقدامی در راستای ممانعت از نگاه کلیشهای به این موضوع در دست دارید؟ تماشاخانه سرو شورای هنری دارد؟
تماشاخانه چون تابعیت گروه هنرهای نمایشی روایت فتح را دارد گروه نمایشی مجموعههای پژوهشی، تولیدی را دارد که مبحث بررسی و ارزیابی را به صورت تخصصی پیگیری میکنند، هر یک از معاونتها نیز از اساتید مجرب تئاتری تحت عنوان شوراهای تخصصی بهره میگیرند که تحت عنوان شورای بازبینی، شورای بازخوانی، شورای پژوهشی، شورای سیاستگذاری و... فعال شدهاند، اگرچه ما به تکثر و تعدد شوراها نمیبالیم اما حسن این امر آدمهایی هستند که در قالب شوراهای مختلف تجارب زیادی را در اختیارمان قرار دهند و تعامل بیشتری را بتوانیم با هنرمندان داشته باشیم.
اجتناب از تولید و اجرای نمایشهای کلیشهای دو بخش دارد که یک بخش آن به سیاستگذاریهای مربوط است که در حوزه برنامهریزی خط و خطوط را به گونهای ترسیم کنیم که در عین پرداختن به رویکرهای مورد نظر، کارهای خلاق و جدید و مورد نیاز روز تولید شود و نسل جوان که نسل چهارم انقلاب است با آثار ارتباط برقرار کند. بخش دیگر این موضوع به هنرمندان باز میگردد که باید سیاست ما را در نظر بگیرند و به دور از نگاه تکراری و کارهایی که در سنوات قبل به نمایش درآمده، آثار با زاویه دیدهای جدیدتری را ارائه کنند. کسانی که تحت عنوان شورای تخصصی استفاده میکنیم، در تدریس، تولید، اجرا و آموزش نقش ویژهای در تئاتر امروز ایفا میکنند و انتخاب این افراد هم با این هدف بوده که با دقت بیشتر، درصد خطای کمتر و با سرعت بیشتری کار کنیم.
آیا در سیاستگذاریهای بنیاد روایت فتح، حمایت از نمایشهایی که با اجرایشان در گذشته در جذب مخاطب موفق بودهاند، لحاظ میشود؟
ما در برنامهریزیهایمان، برنامهای تحت عنوان بازتولید را پیش بینی کردهایم تا یکسری از تجربههای موفق که به لحاظ شکل اجرایی و محتوایی توانسته نظر تماشاگران را جلب کند را با حضور چهرهها جوانتر و جدیدتر بازتولید کنیم و در زمانهای مختلف برای اجرا حمایت کنیم. یکی از محورهای جشنواره تئاتر مقاومت نیز بازتولید است.
این حمایتها شامل نمایش های خیابانی هم میشود؟
در گام اول بازتولید را برای بخش صحنه ای بیشتر در نظر گرفتیم اما هیچ منعی وجود ندارد که بتوانیم برای نمایشهای خوب خیابانی هم این امر را تسری دهیم. البته در تئاتر خیابانی دست هنرمند بازتر و افراد هر روز خودشان نسبت به قبل حرکتروبه رشدی دارند. معتقدم میشود بیشتر هزینهها را صرف کارهای جدیدی کرد که با نیازهای زمان تطبیق بیشتری داشته باشد.
برنامه بعدی اجراها در تماشاخانه سرو مشخص شده؟
اجرای دو نمایش «فیشآباد» سیروس همتی و «23» تا پایان دی ماه ادامه خواهد داشت و در بهمن ماه نیز نمایش «میرمهنا» کار سیروس کهوری آغاز خواهد شد.
با توجه به راهاندازی سالن ویژه تئاتر با عنوان تماشاخانه سرو، راهاندازی پردیس فرهنگی هنری روایت فتح چقدر ضرورت دارد؟
این پردیس مختص به تئاتر نیست و سالن سینما و برای دیگر رشتهها نیز در نظر گرفته شده و به عنوان مرکز فرهنگی هنری بزرگ که بتواند آثار متعدد در رشته های مختلف ارائه کند و در کادرسازی انقلابی و اینکه مرکزی با این مختصات، حمایت از آثار ارزشمند و فاخر نقش ویژهای ایفا کند، از نظر ما بسیار ضروری به نظر میرسد.
در شرایط امروزی که سیستم دولتی نمی تواند پاسخگوی درخواستهای هنرمندان حوزه نمایش باشد، موسساتی چون بنیاد روایت فتح می تواند بخشی از این درخواستها را نقش کمککننده داشته باشد. بر همین اساس نیاز است در کنار تماشاخانه سرو، پردیس فرهنگی روایت فتح نیز راهاندازی شود.
در پردیس فرهنگی هنری روایت فرهنح نیز رویکردتان حمایت از دانشجویان است؟
در آن فضا هم به دانشجویان و هم به هنرمندان حرفهای توجه خواهیم داشت. آن سالن با مختصات فنی و اجرایی که دارد بسیار متفاوت از تماشاخانه سرو است. سالن سرو هم در کنار این مجموعه فعال می ماند.
یکی از اقدامات عملیاتی و راهکارهای اصلی برای تحقق و توسعه عدالت فرهنگی، توسعه زیرساختها در رشتههای مختلف متفاوت است. در حوزه تئاتر نیاز است که در کنار توسعه نرمافزاری و محتوایی، شرایط اجرایی و امکانات زیرساختی افزایش یابد البته توجه صرف به ایجاد شرایط اجرایی و مسائل زیرساختی مشکل اصلی این حوزه را رفع نخواهد کرد اما اگر دو بخش به موازات هم پیش رود اتفاقات مبارکی روی خواهد داد.
هرچه حمایت از هنرمندان جوان بیشتر شود، قطعا نمایش های بیشتری تولید میشود و مضامین بیشتری در دستور کار قرار میگیرد و تجربیات بیشتری کسب میشود که می تواند به عنوان سرمایه کارآمد باشد.
با توجه به مسائل مالی چون پرداخت هزینه برای تخصیص سالن اجرا، روند حوزه نمایش به سمت دیگری سوق پیدا کرده به طوریکه هنرمند مجبور میشود تا دست به کارهایی بزند که جلوی خلاقیت هنری را بگیرد و قید و بندی ایجاد کند تا در روند اقتصادی دچار مشکل نشوند.
به نظرم باید رویکرد را به سمتی آوریم که کمک به گروه های جوان تئاتری که آزمون خطای خود را طی کرده اند، فعالیت جدیتری داشته باشند. اگر گروهی دغدغه مالی داشته باشد آرامش خود را از دست میدهند و نمیتوانند آنطور که باید با مخاطب خود ارتباط خوب برقرار کند و در انتقال پیام موفق باشند.
آیا قرار است پردیس فرهنگی هنری روایت و تماشاخانه سرو پایگاه اجرای نمایشهای ارزشی باشد؟
بله، تماشاخانه سرو که چندی پیش فعالیتش را آغاز کرد و پردیس فرهنگی هنری روایت فتح که طی 18 ماه آماده بهرهبرداری خواهد شد، به عنوان پایگاه اصلی میتواند به اجرای کارهای ارزشی و انقلابی کمک کند. دو مرکز با یک رویکرد حمایت فعالیت خواهند کرد. نگاه ما این است که هرچه گروهها را حمایت کنیم می توانند در آینده نقشآفرینی خوبی داشته باشند.
بنیاد روایت فتح برای تخصیص اجرا چند درصد از گروههای نمایشی متقاضی برای اجرا در سرو و پردیس روایت فتح دریافت میکند؟
ما در تماشاخانه سرو درصدی از گروههای نمایشی دریافت نمیکنیم. باتوجه به هزینههایی که تماشاخانه سرو همچون دیگر سالنهای نمایشی خواهد داشت و برای اینکه این سالن نمایشی بتواند سرپا بماند و در آینده هم به فعالیت خود ادامه دهد، بنیاد روایت فتح بخش کمک هزینه برای اداره سالن به سرو اختصاص میدهد و به گروه هزینهای تحمیل نمیکنیم و عواید حاصل از گیشه را به گروه نمایشی خواهیم داد تا حمایت واقعی داشته باشیم.
آیا برای اجراها و پذیرش طرحهای هنرمندان فراخوان منتشر خواهید کرد؟
فراخوانها از طریق گروه منتشر میشود و کارها آن را ارزیابی میکند و شورای طرح و برنامه، برنامهریزیهای اصلی آن را انجام میدهد و بعد آثار در مرحله تولید قرار میگیرد و زیر نظر مدیران تولید کار پیگیری میشود و پس از آن با رسیدن به مرحله اجرا، روند کار به تماشاخانه سرو سپرده میشود تا بستر لازم را برای اجرا فراهم کند. این پروسه از ایده تا اجرا خواهد بود.
آیا قرار است که به دانشجویان نیز تولید آثار نمایشی سفارش داده شود؟
ما تاکنون کار سفارشی را در دستور کار قرار نداده ایم. ما فراخوان منتشر کردیم و بسته به بضاعتی که داشتیم کارها را قبول کردیم و بررسی کردیم و نمایشهایی که موفق بوده را به شورا معرفی کردیم. اگر در پی فراخوانها کارهای دانشجویی هم ارائه شود، ما هیچ منعی نداریم و اتفاقا از نقاط قوت ما تمرکز بر تئاتر دانشجویی است. ما در این زمینه از چند مرکز تئاتر دانشجویی هم مثل سازمان بسیج دانشجویی، تالار مولوی ارتباطهایی برقرار گردیم تا چهرههای متعد و خلاق را شناسایی و معرفی کنند.
منبع: آنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۴۶۵۴۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مراسم نکوداشت اکبر زنجانپور با حضور استادش
به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، این نکوداشت، عصر روز یکشنبه ۹ اردیبهشت ماه همزمان با زادروز حمید سمندریان که یکی از استادان زنجانپور بوده است، با حضور جمع پرشماری از مخاطبان در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برپا شد.
در این مراسم که به کوشش انجمن کارگردانان تئاتر ایران با اجرای محمد سلوکی برگزار شد، نشان ویژه خانه تئاتر به این هنرمند باسابقه اهدا شد.
در آغاز، شهرام گیلآبادی، رییس انجمن کارگردانان با اشاره به زادروز حمید سمندریان گفت: نام او خاطرات فراوانی به ذهن هر یک از ما میآورد و هُرم نفس ایشان بر صورت تک تک ما نشسته و هیچ لحظهای در تئاتر ما بیحضور ایشان نبوده.
او با ارایه توضیحاتی درباره تقدیرهایی که در نوزدهمین «شب کارگردان» صورت میگیرد، افزود: خوشحالیم در سال قبل به سختی سعی کردیم در کنار دوستانمان بایستیم. هیچ تحمیلی را نپذیریم و با استقلال در جهت عملی کردن نظرات خود بکوشیم. همچنان در کنار تمام هنرمندان تئاتر میایستیم و به ظالم اجازه صفآرایی نمیدهیم چون تئاتر، عرصه حقیقت است.
گیلآبادی یادآوری کرد: سال قبل مدالیوم خانه تئاتر به آتیلا پسیانی اهدا شد که امسال یاد او را گرامی میداریم.
در ادامه تصاویری از آتیلا پسیانی در مراسم سال گذشته این انجمن پخش شد و حاضران به یاد او کف زدند.
سپس احسان حاجیپور ، دبیر برنامه و عضو هیات مدیره انجمن کارگردانان با خوشامدگویی به مهمانان متن اولین لوح تقدیر را که به علی شمس مربوط میشد، ارائه کرد و این تقدیر با حضور صدرالدین زاهد، کارگردان، مترجم و بازیگر باسابقه تئاتر انجام شد.
علی شمس، نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر با تشکر از برگزارکنندگان برنامه آرزو کرد مسیر اتفاقات طور دیگری بچرخد و همه کسانی که به شیوههای گوناگون کار میکنند، بدون هیچ گونه رنج و تبعاتی بتوانند آثار خود را ارائه کنند.
او عنوان کرد که بهتر است برای اینکه برنامه به حاشیه کشیده نشود، سکوت کند.
در ادامه آرش دادگر، عضو هیات مدیره انجمن کارگردانان طی سخنانی درباره علیرضا کوشک جلالی، کارگردان و مدرس تئاتر، متن تقدیرنامه او را خواند و این کارگردان با حضور اصغر همت، تقدیر شد.
کوشک جلالی با تشکر از برگزارکنندگان این برنامه فقط آرزو کرد که برخی خبرهای ناخوشایند را که این روزها می شنویم، دیگر نشویم.
در بخش بعدی، مراسم تقدیر از ژاله علو برپا شد که خودش در برنامه حضور نداشت اما پیامی صوتی را فرستاده بود که پخش شد.
او در این پیام عذرخواهی کرد که به دلیل کسالت، نتوانسته در برنامه شرکت کند و از عشق و علاقهاش به تئاتر و نمایش رادیویی گفت.
او همچنین به پیشینه حضورش در تئاتر و هنرمندانی که با آنان همکاری داشته، اشاره کرد.
علو عنوان کرد که در رادیو نمایشهای بسیاری را کارگردانی کرده و افزود: برایم افتخاری است که توانستم کارهایی انجام دهم که بعد از گذر سالها هنوز به خوبی از آنها یاد میشود. او در پایان شعری از سرودههای خودش را خواند.
سپس محمد رحمانیان، دیگر عضو هیات مدیره انجمن کارگردانان متن تقدیرنامه ژاله علو را خواند و ایرج راد به نمایندگی از علو تقدیرنامه او را دریافت کرد.
او همچنین بخش کوتاهی از نمایشنامه «روزهای رادیو» را که اشارهای به ژاله علو و رقیه چهره آزاد داشت، اجرا کرد.
رحمانیان حضور کوشک جلالی را در تئاتر کشورمان همچون معجزهای خواند که در امر آموزش در استانهای گوناگون و ترجمه و کارگردانی ثابت قدم است و خطاب به او گفت: علیرضای عزیز بمانی برایمان!
هایده حائری ، مدرس تئاتر و دیگر هنرمند حاضر در برنامه از جایگاه تماشاگران گفت: من اعتراض دارم.
او از مردم کشورمان قدردانی کرد که به هنرمندان کشورشان احترام میگذارند و در مراسم تقدیر از آنان شرکت میکنند و گفت: الان احساس کردم جای یک خانم در مراسم تقدیر از خانم علو خالی است. ایشان دوست خیلی صمیمی دو تن از عمههای من بودند؛ خانمها طوسی و عذرا حائری. حیف است که تقدیرنامه خانم علو را دو تن از آقایان دریافت کنند.
او بعد از این سخنان طنزآمیز که با خندههای تماشاگران همراه شد و به دعوت رحمانیان که در دانشکده هنرهای زیبا دانشجویش بوده، روی صحنه رفت و تقدیرنامه علو را دریافت کرد.
رحمانیان نیز در سخنانی از حائری به عنوان یکی از استادان خوب خود یاد کرد که به نوعی، منشأ ساخت فیلم «هامون» شده چون با اجرای اثری از او، داریوش مهرجویی خسرو شکیبائی را برای بازی در «هامون» انتخاب کرده است.
در بخش بعدی، بخشهایی از فیلم زندگی تئاتری اکبر زنجانپور در گفتگو با محمد رحمانیان پخش شد.
سپس محمود دولتآبادی روی صحنه رفت و با تشریح خاطراتی از مهدی فتحی (بازیگر فقید تئاتر) که دوست مشترک خودش و زنجانپور بوده، گفت: ما در آن دوران قدم میزدیم و فکر میکردیم کسانی که کار هنر نمیکنند، چه میکنند.
او ادامه داد: زنجانپور در کنار دیگر دوستان ما سعی کرده هنر بورزد ولی همیشه موانع اجازه نداده این فعالیت چه در ایشان و چه در دیگر دوستان، ادامه پیدا کند.
دولتآبادی افزود: آنچه مایه خرسندی من است، حضور این اجتماع است که به مناسبت دوستی هنرمندان تئاتر تشکیل شده و بسیار گرامی است.
این داستاننویس با سابقه که پیشنیه تئاتری دارد، خاطراتی از دوران مشکلات خودش در تئاتر در سال ۵۳ بیان کرد و افزود: بعد از آن سال، دیگر روی صحنه نرفتم ولی سال ۵۶ پیشنهاد تشکیل سندیکای تئاتر را دادم و در تئاترهای لالهزار به نشان تقدیر از هنرمندان گذشته خود برنامهای تدارک دیدیم اما متاسفانه دیگر آن تئاترها باقی نماند.
دولتآبادی خطاب به حاضران در برنامه افزود: وقتی مهدی فتحی کسل و بیحوصله میشد، برای خودش نقشی میساخت و آن را اجرا میکرد. یعنی لازم نیست حتما چیزی بشود، همین که هستید و سرپا هستید، همین که چنین شبهایی برگزار میشود، یعنی شدن. چیزی در انتظار هنرمند نیست. آرزو میکنم همیشه رونده باشید و وقتی هم خسته میشوید، خستگی از تن دور کنید و دوباره ادامه بدهید.
سپس رحمانیان بار دیگر روی صحنه رفت و با یادآوری خاطراتی از زنجانپور گفت: اولین بار استاد را در «آتش بدون دود» کار نادر ابراهیمی و بعد از آن در فیلم «بیتا» هژیر داریوش و پس از آن در نمایشهای تلویزیونی دیدم.
این نمایشنامهنویس و کارگردان اضافه کرد: اولین مواجهه من با آقای زنجانپور به عنوان کارگردان، اجرای درخشان ایشان از نمایشنامه «همه پسران من» کار آرتور میلر بود که سبب شد راه خودم را به عنوان کارگردان پیدا کنم. صحنههای درخشان این نمایش از یک کلاس درس آموزندهتر بود و هنوز تک تک صحنههای آن را به یاد دارم و بزرگترین تاثیری است که یک اثر هنری و یک کارگردان بر من گذاشته است.
رحمانیان از اجرای نمایش«مروارید» نوشته عزتالله مهرآوران و کار زنجانپور به عنوان دیگر نمایش درخشانی یاد کرد که همچنان تاثیرش بر او باقی مانده و آرزو کرد که سایه زنجانپور همچنان بر سرمان باقی بماند.
در بخش بعدی برنامه، تصاویری خاطرهانگیزی از نمایش «نگاهی از پل» نوشته میلر و کار سمندریان پخش شد که سال ۵۱ اجرا شده است.
سپس مسعود دلخواه، دیگر کارگردان حاضر در برنامه در سخنانی با بیان اینکه مبالغه نمیکند، گفت: تصمیم دارم از دشواری اکبر زنجانپور بودن صحبت کنم چون اکبر زنجانپور بودن، اصلا ساده نیست.
او با یادآوری اولین خاطرههای خود از زنجانپور افزود: نمایشی از رکنالدین خسروی دیدم که زنجانپور و بهروز بقایی در آن بازی میکردند. او در این نمایش بیش از ۲۵ کارکتر را بازی کرد و هنوز صدایش و انرژیاش را که خیلی سریع از نقشی به نقشی میرفت، در ذهنم مانده.
دلخواه با بیان خاطره همکاریاش در نمایش «دایی وانیا» به کارگردانی زنجانپور ادامه داد: یک نفر میتواند بازیگر، کارگردان، دوبلور یا انسان شریفی باشد و همیشه خود اصیلش باشد ولی داشتن همه اینها در یک جا سخت است و اکبر زنجانپور همه اینها را با هم دارد. رفتار او میتواند الگویی باشد برای نسل جوان؛ از دیسیپلین کاریاش تا برخورد یکسان با همه اعضای گروه.
وی خاطرنشان کرد: در نمایش «دایی وانیا» کاریزمایی روی صحنه میدیدم که نظیرش را ندیده بودم. کاریزمای اکبر زنجانپور، از خود بودن اوست و نترس بودن و نقاب به چهره نداشتنش. ما بعد از آن نمایش، در گفتگوهایمان از ابزورد بودن شرایط اجتماعی و تئاتری با هم حرف میزنیم.
دلخواه در پایان سخنانش پیشنهاد کرد یک جایزه بازیگری به اسم اکبر زنجانپور نامگذاری شود و توضیح داد: این نامگذاری تنها به دلیل این نیست که او بازیگر خوبی است بلکه چون انسان شریفی است.
در ادامه، نوید محمدزاده به عنوان نمایندهای از نسل جوان در سخنانی درباره زنجانپور گفت: خجالت میکشم درباره ایشان صحبت کنم.
او خطاب به زنجانپور ادامه داد: استاد خیلی دوستتان دارم. چندی پیش فرصتی شد تا در کنار شما متنی را دورخوانی کنیم. امیدوارم قسمت باشد روی صحنه کنارتان بازی کنم و نفس شما را حس کنم و لذت ببرم و یاد بگیرم. سلامت باشید و سرحال.
در بخش بعدی، شهرام گیلآبادی که مدتها مدیر رادیو بوده، خاطراتی از دوران کاری خود در این رسانه بیان کرد و گفت: هُرم نفس خیلی از بزرگانرادیو بر صورتم نشست که ویژگیهای مشترکی داشتند.
او خاطراتی از بازی زنجانپور در نمایشی از صدرالدین شجره و نیز خاطراتی از احمد آقالو و مهدی فتحی بیان کرد و ادامه داد: ما در رادیو با حکمتهایی مواجه بودیم که یکی از آنها آموزش سینه به سینه بود. امثال زنجانپور، این فضا را ایجاد کردند که حکمت جاری در رادیو، آموزش باشد. چیزی که از این نسل بزرگ عاید من شد، این بود که نظم، توسعه فکری، دانایی و درایت سکوت را میآورد. این آدمها هر چه دارند در طبق اخلاص میگذارند که دیگران قد بکشند چون آنان بخیل نیستند. ماموریت خود را معرفتشناسی و توسعه فکری میدانند. آقای زنجانپور در عالم هنر، یکی از آبروهای زمین است.
در بخش بعدی، پرویز ممنون، دیگر هنرمند پیشکسوت تئاتر که در وین زندگی میکند و دیشب تازه به ایران رسیده، در سخنانی گفت: هنوز گیج راه هستم ولی خوشحالم که در بزرگداشت اکبر شرکت میکنم.
او که استاد زنجانپور بوده ادامه داد: شما از زماناستادی او گفتید و من چند خاطره از زمان دانشجوییاش میگویم. اولین بار که برای مدیریت دانشکده دعوت شدم، نمایشی از بهمن فرسی روی صحنه بود و اکبر نقش اصلی آن را بازی میکرد . فرسی قبل از کارگاه نمایش، کارهای تجربی و غیر متعارف اجرا میکرد. با دیدن بازی اکبر حیرتزده شدم و اگر سال قبل بازی محمد علی کشاورز را ندیده بودم، با دیدن او روی صحنه، ضعف میکردم.
ممنون از زنجانپور در کنار آذر فخر و کیهان رهگذر وبه عنوان یکی از چند دانشجوی محبوب خود یاد کرد و افزود: هرچند اکبر هم سنش به دانشجویان نزدیک بود، هرگز سراغ شعار نمیرفت و در کار خود همیشه جدی بود. او همیشه محترم بود مثل انتظامی. آنان سر کلاس بسیاری استادان میرفتند چون معتقد بودند از هر استادی چیزی یاد میگیرند.
ممنون اضافه کرد: یکی از نقشهای حساس خود را به او سپرد و بعد از آن، استاد راهنمای رسالهاش شدم که اجرای نمایش «ریل» نوشته دولت آبادی بود و با همراهای رضا بابک اجرا کردند. همه کسانی که در کار تئاتر هستند، عاشقاند ولی زنجانپور جدی بود. به همین دلیل وقتی صحبت از بزرگداشت شد، با خودم فکر کردم اگر قرار باشد در بزرگداشت سه چهار تن از دانشجویانم شرکت کنم، حتما یکی از آنان اکبر خواهد بود.
در بخش پایانی، اکبر زنجانپور در میان تشویق حاضران روی صحنه رفت و در شرایطی که همه به احترام او ایستاده بودند، گفت: امشب آنقدر از من تعریف شد که گیج شدم آن ولی این سخنان مسئولیت آدم را زیاد میکند که تماشاگر و هنر را جدی بگیریم. باید حواسمان باشد به چیزهایی که نوشته و خوانده نمیشود. همه این کارها را میکنیم که به فضا برسیم. آنچه کم است، ارتباط نانوشته و ناگفتهای است که هر کس سهم خود را از آن بر میدارد و گذر میکند.
این هنرمند پیشکسوت ادامه داد: وظیفه ماست که سعی کنیم تصویری را که دیده نمیشود، بسازیم و آنچه را شنیده نمیشود، به تماشاگر پیشنهاد بدهیم و این مال زمانی است که کمتر بتوان حرف زد و گفتنیها را گفت.
زنجانپور در پایان گفت: امشب از حوصله و محبت شما هم شرمندهام و هم به خودم میبالم و اینها مسئولیت مرا بیشتر میکند. «ایبسن» میگوید قویترین انسان کسی است که از همه تنهاتر است. بگردیم و تنهاییهای خود را پیدا کنیم.
سپس نشان ویژه خانه تئاتر با حضور پرویز ممنون، صدرالدین زاهد، محمد رحمانیان، محمود دولتآبادی، ایرج راد، اسماعیل خلج، همسر، دختر و نوه زنجانپور، نشان ویژه خانه تئاتر به این هنرمند اهدا شد.
متن تقدیرنامه او را شهرام گیلآبادی خواند و زنجانپور پس از دریافت این نشان گفت: یک عمر دویدهام و امشب جایزه گرفتهام.
اسماعیل خلج که سالها قبل نمایشنامه مشهور «گلدونه خانوم» را نوشته، خاطرهای از زنجانپور بیان کرد و گفت: شبی به من تلفن زد و اجازه گرفت اسم دخترش را گلدونه بگذارد و من هم به او گفتم من هم این اسم را از شخص دیگری گرفتهام و بر نمایشنامهام گذاشتهام.
زنجانپور هم توضیح داد نوهاش که در این مراسم حضور دارد، دختر گلدونه است.
بعد از برگزاری مراسم، تصاویری از مستند اکبر زنجانپور در محوطه باز پارک خانه هنرمندان ایران پخش شد.
در ادامه تصاویر دیگری از این مراسم را میبینید: