بازگشت بانکها به رسالت خود
تاریخ انتشار: ۱۷ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۴۷۹۳۰۵
اقتصاد > اقتصاد کلان - حیدرمستخدمین حسینی*
پیش از انقلاب بانکها به سه دسته بانک های توسعه ای، تخصصی و تجاری تقسیم می شدند.بانکهای توسعه ای بانک هایی بودند که برای اجرای یک یا چند پروژه خاص، مستقیما از سوی دولت منابعی در قالب بودجه دریافت می کردند و به سرمایه گذاری در پروژه ها می پرداختند و پس از اتمام طرح با عرضه در بورس، منابع آزاد می شد و به طرح های دیگری تخصیص می یافت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بخش دوم، بانک های تخصصی بودند كه برای توسعه حوزه هایی مشخص فعالیت می کردند و بودجه آنها را نیز دولت تامین می كرد و وظیفه توسعه بخش های مختلف اقتصادی را برعهده داشتند. که البته حاال هم بانک هایی مانند آنها هستند، مثل بانک مسکن، کشاورزی و صنعت و معدن كه به صورت اسمی، تخصصی هستند.
دسته سوم هم بانک های تجاری بودند که نقش تامین سرمایه در گردش و تامین نیازهای جاری جامعه را ایفا می کردند.
اتفاقی که بعد از انقلاب براي بانک ها افتاد این بود که این سه نوع بانک از بین رفت؛ بانک های توسعه ای کنار گذاشته شدند و وظایف آن به بانک های تجاری محول شد، بانک های تخصصی هم چون رقمی به آنها تخصیص نمی دادند به مرور زیان ده شدند و کاری که دولتها و بانک مرکزی برای این بانک ها انجام دادند این بود که اجازه دادند بانک های تخصصی هم شعبه بزنند و برای جذب منابع، مانند بانک های تجاری عمل کنند.
بنابراین در اقتصاد ما تمام تقسیم بندی های کلیدی حوزه بانک، که در عرصه جهانی وجود دارد از بین رفت و وظایفی که هرکدام از این بانکها داشتند بین بانکهای تجاری تقسیم شد. یعنی بانکهای توسعه ای و تخصصی به شکل بانک های تجاری درآمدند و ماموریت بانک های توسعه اي و تخصصی بین همه بانکهای تجاری تقسیم شد و هر سال نیز بانک مرکزی و دولت، سهمیه هایی برای بانکها قایل شدند که مثلا هرکدام موظف هستند 25 درصد از منابع خود را به حوزه مسکن و 25 درصد به کشاورزی و خدمات تخصیص دهند. این تقسیم بندی های دستوری را انجام می دادند و بعد با بانک هایی که آن را رعایت نمی کردند، برخورد می شد. این جهت گیری ها باعث شد که بانک های ما به مرور از وظیفه اصلی خود دور شوند.
اما به نظرمیرسدکه درچندسال اخیر،وضعیت بانکها بسیار بد شده اســت به نحوی که ما با یک بحران بانکی درکشورمواجه شدیم. در واقع جهت گیری ها و تقســیم بندی های دستوری یکی از عوامل اصلی ایجاد این وضعیت است. این مسئله در همه دولتها وجود داشت اما در دولت قبل بسیار پررنگ بود.
دولت نهم و دهم، هر زمان با کمبود بودجه مواجه می شد به دلیل دسترسی به پول ملت از طریق بانکها، دست در جیب ملت می کرد. از طرفی مدیران بانکها هم از سوی دولت تعیین می شدند و برای همین دولت در برداشت وجوه مورد نیاز خود از بانکها با مقاومتی روبه رو نمی شد. برخی از بدهی هایی که دولت قبل برای دولت فعلی به ارث گذاشت نیز حاصل همین فرآیند است. دولت اوراق مشارکت منتشر کرد، بانکها این اوراق را فروختند و پولش را به دولت دادند اما در زمان سررسید، دولت پولی نداشت که اوراق را بازخرید کند و بانکها ماموریت یافتند از منابع خود این کار را انجام دهند. یا در بحث خریدهای تضمینی که پول آن توسط بانکها پرداخت شد و دولت نتوانست آن را تسویه کند.
نکته مهم دیگری که در سرتاسر این دوره اتفاق افتاد این بود که دولت، نرخ سود بانکی را نيز که عامل شکل دهی به فعالیت بانکها و منبع اصلی درآمد آنها بود کاملادر اختیار خود گرفت و باعث شد تا وضعیت خراب بانکها در چند سال اخیر، بحرانی شود و ضعفها خود را بسیار بیشتر از قبل نشان دهند.
3535
کلید واژهها : نرخ سود بانکی - مشکلات دریافت تسهیلات بانکی - بدهی معوق سیستم بانکی - سپرده بانکی - تسهیلات بانکی - بانک خصوصی - بانک مرکزی -منبع: خبرآنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۴۷۹۳۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کیش دستوری به پیامک بانکی
به تازگی نامهای به دست دنیای اقتصاد رسیده که نشان میدهد بهمن سال گذشته، بانک مرکزی به تمامی مدیران عامل بانکها دستور داده تا با در نظر گرفتن تمهیدات مناسب، بستر جایگزینی پیامرسانهای داخلی را به جای سیستم ارسال پیامکهای انبوه بانکی ایجاد کنند.
به گزارش دنیای اقتصاد، اما این موضوع آنطور که به نظر میرسد ممکن است نه تنها به حل مشکل هزینههای بالای پیامکهای بانکی کمک نکند، بلکه مشکلات دیگری را هم برای بانک و هم برای کاربران این اپلیکیشنها ایجاد کند. اگر بتوان مساله بی اعتمادی عمومی کاربران به این اپلیکیشنها به سبب مشکلات مربوط به حریم خصوصی را کنار گذاشت، باز هم همچنان نمیتوان به امنیت کامل حسابهای کاربری این پیامرسانها اعتماد داشت.
مشکل هزینه و کارمزد پیامکها یکی از بزرگترین مشکلات خدمات بانکی است که هم بانکها و هم مشتریان بانکی را درگیر خود کرده است. سال گذشته بود که به ناگاه اپراتورها هزینه پیامکهای بانکی را به طور ناگهانی افزایش دادند. این موضوع موجب شد که بانکها و مشتریان نسبت به این هزینهها اعتراض کنند. از طرفی بانکها بسیاری از خدمات پیامکی خود را بهصورت رایگان و بخش دیگری از آن را با آبونمان سالانه ارائه میکردند که این هزینه هم ناچیز بود. از طرف دیگر مشتریان بانکها اعتقاد دارند که، چون بانک با استفاده از سپردههای آنان درآمدزایی میکند، بسیاری از خدمات اولیه را به رایگان ارائه دهد. اما نکته اینجاست که حجم بالای پیامکهای بانکی به یکی از عوامل زیان بانکها تبدیل شده و این موضوع مدیریت منابع بانکی را مختل کرده است.
حال به نظر میرسد که بانکمرکزی برای رفع این مشکل به دنبال این است تا با استفاده از پیامرسانهای داخلی، این معضل را حل کند. اما سوال اینجاست که آیا در چنین شرایطی حرکت به این مسیر مشکلات را حل خواهد کرد؟ در حال حاضر پیامرسانهای داخلی متعددی در کشور وجود دارند که هرکدام تلاش کرده تا در حوزه خاصی قویتر از دیگر رقبا عمل کنند. برای مثال پیامرسان بله در کنار ایفای نقش پیامرسانی، امکان ایجاد و انجام پرداختهای بانکی را برای اعضای خود به وجود آورده است. البته ناگفته نماند که این پیامرسان با همت بانک ملی ایجاد شده است.
پیامرسان سروش+ نیز تلاش کرده تا چنین خدماتی را بر بستر خود ارائه دهد. دیگر پیام رسانی که در کشور میان مصرفکنندگان محبوبیت دارد، پیامرسان ایتاست. این پیامرسان هم تلاش کرده تا شباهت زیادی به تلگرام داشته باشد تا از محبوبیت این پیامرسان قدیمی میان ایرانیان، به عنوان مزیت رقابتی خود استفاده کند. بهطور کلی پیامرسانهای داخلی تلاش کرده اند تا با بهبود خدمات، کاربران خود را افزایش دهند. اما مسالهای دراین میان مطرح است که میتواند میزان نارضایتی اجتماعی از چنین تصمیمی را افزایش دهد.
کوچ پیامکی چه مشکلاتی خواهد داشت؟بهرغم تمام مزایایی که پیامرسانهای داخلی نسبت به نمونههای خارجی خود دارند، اما مساله امنیت کاربران برای بسیاری از افراد مطرح است. شواهد مختلفی از سانسور محتوا یا حتی تخلیه اطلاعات تلفن همراه کاربران توسط اپلیکیشنهای پیامرسان داخلی وجود دارد و این مساله نگرانیها از استفاده از این پیامرسانها را افزایش داده است. همین مساله باعث شده بهرغم تمام مشکلاتی که استفاده از تلگرام دارد، همچنان این پیامرسان میان ایرانیها از محبوبیت بالایی برخوردار باشد.
در حال حاضر آمارها نشان میدهد که پیامرسان تلگرام ۴۴ میلیون کاربر ایرانی دارد. این در حالی است که برخی آمارهای داخلی نیز نشان میدهد که تعداد کاربران پیامرسان ایتا هم در همین حوالی قرار دارد، اما مساله اساسی اینجاست که بسیاری از کاربران این پیامرسان نه به اختیار خود بلکه به اجبار در آن حضور دارند. ارائه سرویسهای مختلف در دانشگاههای کشور روی ایتا و همچنین اتصال سرویسهای قوه قضائیه روی این پیام رسان میتواند از جمله دلایل اصلی رشد قابلتوجه تعداد کاربران ایتا باشد. در نتیجه اعتمادسازی میان کاربران باید با دقت بیشتری میان کاربران صورت گیرد.
از دیگر مشکلاتی که ممکن است کاربران با آن مواجه شوند، مشکلات مرتبط با رابط کاربری پیامرسان هاست. هرچند تلاش شده تا رابط کاربری این اپلیکیشنها مشابه نمونههای خارجی باشد که پیشتر از آن استفاده میشد، اما همچنان یادگیری کار با پیامرسانها یکی از معضلاتی است که کاربران میانسال و کهنسال را درگیر خود خواهد کرد.
رابط کاربری یک سیستم پیامکی بسیار ساده بود و با توجه به سبقه استفاده از آن، بسیاری از کاربران میانسال و کهنسال میتوانستند به راحتی از آن استفاده کنند، اما مهاجرت به پیامرسانهای داخلی میتواند برای این قشر از کاربران سخت باشد. علاوه بر این قشر، قشری که از سطح سواد دیجیتالی پایین تری برخوردارند، مانند ساکنان مناطق روستایی، هم چنین مشکلاتی در استفاده از پیامرسانها خواهند داشت.
این قشر همچنین با مشکلات دیگر از جمله عدمدسترسی به اینترنت مناسب هم رنج خواهند برد و در صورت عدمدسترسی به اینترنت، توانایی استفاده از خدمات بانکی را نخواهند داشت. همچنین استفاده از این خدمات نیازمند بهره مندی از گوشی هوشمند است که ممکن است بسیاری از افرادی را که در سطح پایین درآمدی قرار دارند هم درگیر کند. یک سیستم پیامکی تقریبا در تمامی تلفنهای همراه از هر ردهای امکان پیادهسازی دارد. اما استفاده از اپلیکیشنهای پیامرسان نیازمند گوشی هوشمند است.
چه راهحلهایی وجود دارد؟در حال حاضر تمامی بانکها از اپلیکیشنهای مخصوص به خود استفاده میکنند. بانکها میتوانند خدمات پیامکی خود را بر بستر نوتیفیکیشنهای این اپلیکیشنها توسعه دهند. این موضوع حداقل میتواند تا حدودی از نگرانی کاربران درخصوص امنیت اطلاعات خود بکاهد؛ چرا که پیش از این اعتمادسازی بیشتری در این خصوص انجام شده و درحال حاضر تقریبا خیل عظیمی از مشتریان بانکی از اپلیکیشنهای بانکی استفاده میکنند. بهبود رابط کاربری یا توسعه یک اپلیکیشن خاص برای این حوزه هم میتواند یکی از راهکارها باشد. سادهسازی رابط کاربری میتواند مشکل بسیاری از افراد را در استفاده از پیامرسانها بهبود بخشد.
اما نکته اصلی این است که توسعه یک اپلیکیشن جدید میتواند هزینه بیشتری را روی دست بانکها بگذارد یا بازطراحی رابط کاربری کنونی بسیاری از اپلیکیشنها میتواند به ریزش کاربران منجر شود. از دیگر راهکارها هم میتوان به شخصیسازی پیامکها اشاره کرد که به موجب این موضوع، هم تعداد پیامکهای ارسالی کاهش مییابد و هم میتوان به طور شفاف تری دلیل کسر هزینه را به مشتریان توضیح داد. از طرف دیگر هم مشتری میتواند به انتخاب خود و فقط برای تراکنشهای خاص پیامک دریافت کند.