به نقل از «ایکنا»

نگاهی به مجموعه «یک داستان تخیلی با مفهوم قرآن» نوشته کلر ژوبرت

تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۶۰۱۵۹۸

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، کلرژوبرت نویسنده مسلمان فرانسوی‌ است که در سال 1340 شمسی در یک خانواده مسیحی متولد شد، او در سن 19 سالگی دین اسلام را انتخاب کرد و پس از ازدواج با یک دانشجوی ایرانی در سن 19 سالگی به ایران آمد. او برای کودک می نویسد، درباره این نویسنده و آثار موفق او در سایت‌ها و مجلات مطالب مختلفی وجود دارد و همه کسانی که دغدغه انتقال مفاهیم دینی و ماورایی به زبان کودک و نوجوان دارند، این نویسنده را می‌شناسند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آثاری چون «در جستجوی خدا»، «خداحافظ راکون پیر»، «کلوچه‌های خدا»، «قصه مارمولک سبز کوچولو»، «دعای موش کوچولو» و ... از جمله آثار موفق او هستند. مهارت این بانوی نویسنده مسلمان و سادگی و روانی روایت او در تبیین مفاهیمی همچون حضور خداوند در جهان هستی، مرگ، شکرگزاری، کمک به دیگران و ... به زبان کودک خواننده را به تحسین وا می‌دارد.

چندی است از این نویسنده و تصویرگر کودک، مجموعه هشت جلدی یک داستان تخیلی با مفهوم قرآن از سوی انتشارات به نشر منتشر شده است.

کلر ژوبرت در این داستانهای قرآنی، در ادامه دغدغه‌های خود برای آشناکردن کودکان با مفاهیم مورد تأکید قرآن کریم همچون امانت‌داری، هدفمندی آفرینش، راستگویی، توبه، خوب حرف زدن با دیگران، انفاق و آثار آن در زندگی و بدگویی نکردن از دیگران، هنرمندانه قصه‌هایی بر اساس آیات طراحی کرده که تصویرگری زیبا و چشم‌نواز توسط نویسنده به امتیاز این کار افزوده است.

«تازه چه خبر»، «ماجرای سیب قرمز»، «کیک امانتی»، «مسابقه کوفته‌پزی»، «که این‌ط‌ور»، «شلوپی»، «راز پاپاپا» و «آش آشتی کنان» نام‌های این مجموعه هشت جلدی هستند. در هر کدام از این داستان ها نویسنده تلاش کرده است یکی از مفاهیم قرآنی را ترسیم و برای کودکان ملموس کند، به طوری که در پایان کودک را آماده پذیرش نکته مورد اشاره در داستان می کند و با طرح آیه قرآنی مورد نظر در آخر کودک با یک آیه قرآنی آشنا شده و کاربرد آن را به خوبی از خلال داستانی که طراحی شد، می‌فهمد. 

داستان‌های «ماجرای سیب قرمز»، «مسابقه کوفته‌پزی»، «که این‌ط‌ور» و «تازه چه خبر» از زیباترین داستان‌های این مجموعه هستند که کودک ضمن لذت بردن از تصویرگری‌ها و همذات‌پنداری با شخصیت‌ها، نکته موردنظر قرآنی را به خوبی از آنها فرا می‌گیرد. داستان های کلر ژوبرت زبان و ظاهری ساده دارند، اما با نزدیک شدن به دنیای کودک و پرداخت هنرمندانه مفاهیم قرآنی و اخلاقی را برای آنها قابل فهم و پذیرش کرده است. 

در داستان «مسابقه کوفته‌پزی» کودکان از طریق همذات پنداری با شخصیت ها به راستگویی که در فطرت آنها هم نهفته است علاقه مند شده و جایگاه خوب و متمایز این ویژگی اخلاقی را در زندگی و رقابت‌های آن می‌شناسند. در داستان «که اینطور» نیز مفهوم هدفمندی در خلقت هنرمندانه به کودک یاد داده می شود؛ در این ماجرا، گل رز، پروانه، زنبور، مگس و باقی موجودات درباره اینکه به چه دردی می خورند، حرف می زنند، در این میان کرم خاکی از باغچه رانده می شود، چون کسی نمی داند فایده او چیست. در پایان این ماجرا وقتی این گره باز می شود آیه «ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما باطِلًا ذلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ، و ما آسمان و زمين و آن چه را ميان آنهاست بيهوده نيافريديم» را می خوانیم. 

با خواندن این آیه و قبل از آن داستانی که روایت شد، اطمینان در قلب کودک حاصل می شود که چیزی بیهوده نیست و هر چیزی در این جهان برای کار مهمی آفریده شده، گیریم که خود بی خبر باشد. 

بقیه داستان های این مجموعه مثل «ماجرای سیب قرمز» با موضوع انفاق و کمک به نیازمندان نیز با هنرمندی بر اساس آیه 261 سوره مبارکه بقره طراحی شده است و نکات مهمی با ظرافت در آن گنجانده شده است و در پایان آن کودک به فهم تمثیل قرآن از ثمره کار خیر و تشبیه آن به خوشه گندم و روییدن صد دانه در هر خوشه نزدیک می شود.

این ظرافت و هنرمندی در داستانهای دیگر این مجموعه دیده می شود و کلر ژوبرت در هر داستان، ماجرایی را خلق کرده که کودکان به خوبی می توانند با شخصیت های آن ارتباط برقرار کرده و کاربرد نکته اخلاقی مورد نظر را در زندگی یاد بگیرند. 

نکاتی در برخی از این داستان‌ها وجود دارد که رعایت آنها چه بسا تأثیر این کار را بیشتر می‌کند. در برخی داستان ها همچون «گل رز» که یک کرم خاکی از باغچه رانده می‌شود چون کسی نمی‌داند او به چه دردی می‌خورد؟ (این داستان برای آموختن این نکته روایت می‌شود که همه چیز هدفمند است) کمی در داستان شتابزدگی احساس می‌شود و عنصر غافلگیری که عامل مهمی در تأثیرگذاری و جذابیت داستان است کمرنگ است. در «کیک امانتی» نیز به نظر می آید، اندکی کشش بیشتر به پیش بردن نکته مورد نظر کمک می‌کرد. 

به طور کلی این مجموعه هشت جلدی یک اثر قرآنی موفق برای کودک به شمار می‌آید و پدران و مادران و مربیانی که به شکل گیری بنیان های اخلاقی و قرآنی در کودک خود اهمیت می دهند، می توانند این دغدغه را در این مجموعه پیدا کنند. 

iqnakhouzestan@

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۶۰۱۵۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هر صبح و شام در آستانه مقدسه رضوی قرآن تلاوت نمایند / نگاهی به شواهد تاریخی درباره پیشینه قرائت قرآن در حرم مطهر امام رضا(ع)

پنجشنبه گذشته به رسم دیرینه، جلسات سنتی قرآن کریم در یکی از شبستان‌های مسجد گوهرشاد در قالب برنامه دارالحفاظ آغاز شد. در این جلسه که ساعت 4 صبح پنجشنبه 6اردیبهشت در مسجد گوهرشاد برگزار شد استاد سیدمرتضی سادات فاطمی به عنوان پیشکسوت و صدرالحفاظ آستان قدس رضوی دعوت شد تا استاد این جلسه سنتی قرآنی در حرم مطهر رضوی باشد. قرار زیبایی که بناست با حضور سایر اساتید پیشکسوت تکرار شود. به این بهانه مروری بر پیشینه برنامه‌های قرآنی حرم مطهر رضوی داریم.

قرائت قرآن در جوار بارگاه علی بن موسی‌الرضا(ع) سنتی به قدمت این صحن و سراست. نشان آن، قدیمی‌ترین قرآن وقفی این آستان است. سنتی که طی قرن‌ها به مرور شکل گرفت و به شکل مراسمی آیینی قد کشید. نشان به این نشان که در دوره صفوی حفاظ حرم مطهر دارای جایگاه ویژه‌ای بودند و واقفان برای پایداری سنت تلاوت در حرم علی بن موسی الرضا(ع) وقف‌های متعدد داشتند. یکی از این وقف‌ها مربوط به خواجه علاءالدین حاجی در عهد شاه طهماسب اول صفوی است که به تاریخ 993 قمری وقف  و بخشی از درآمد آن صرف تأمین هزینه تلاوت قرآن در حرم مطهر شده تا حفاظ هر صبح و شام در روضه متبرکه، قرآن تلاوت کنند. سنتی دیرین که تا امروز ادامه دارد. کافی است سحرگاه به نیت زیارت به حرم مطهر رفته و پس از عرض ارادت، سری به مسجد گوهرشاد بزنید تا قاریان را نشسته به احترام ببینید و نوای ملکوتی قرآن را بشنوید که بر بال‌های ملائک تا آسمان می‌رود.

سنتی که از آغاز بود

قرائت قرآن در اماکن مقدس توصیه پسندیده‌ای است که در مزارات سرزمین‌های اسلامی از آغاز اسلام برقرار بوده است. با شکل‌گیری مشهدالرضا(ع) در قرن سوم هجری و حضور زائران بر گرد مرقد مطهر علی بن موسی‌الرضا(ع) قرائت قرآن نیز رایج بوده است. به نوشته مؤلف عیون اخبارالرضا(ع)، در قرن چهارم هجری زائران در کنار مرقد امام رضا(ع) قرآن تلاوت می‌کردند. ابن‌بابویه با واسطه از ابوعلی محمد بن معاذ و به نقل از ابوعمر و محمد بن عبدالله حاکم نوغان می‌نویسد: «مسافری از ری که نامه‌ای از بعضی سلاطین حمیر برای نصربن احمد امیر بخارا داشت، به زیارت حرم آمده، شب را در حرم به سر برد و بعد از نماز شروع به خواندن قرآن کرد».

قرآن‌های موجود در موزه آستان قدس رضوی با قدمت هزارساله خود شاهدی دیگر بر این ماجرا هستند. قدیمی‌ترین قرآن وقفی به شماره 3004 که به خط کوفی بر پوست آهو نوشته شده، متعلق به ابوالقاسم علی بن ناصرالدوله ابی‌الحسن محمد بن ابراهیم سیمجور است که به سال 363 وقف شده است. به جز این، دو قرآن دیگر نیز یکی وقف سلطان محمود غزنوی به تاریخ 393 قمری و دیگری مربوط به ابوالبرکات که در رمضان 421 قمری وقف شده است. غیر از تاریخ، نکته دیگری که در وقف‌نامه این قرآن آمده و از نظر اثبات تلاوت قرآن در این آستان دارای اهمیت است، تصریح به عدم خروج قرآن از حرم است. گفته می‌شود  با گسترش این صحن و سرا و رونق مشهدالرضا(ع) به موازات توجه به خدمات رفاهی برای زائران، در خصوص نیازهای عبادی و زیارتی آن‌ها نیز اندیشه می‌شده است. اما در این مورد تا قرن نهم هجری سندی در دست نیست و نخستین و قدیمی‌ترین خبر در این خصوص متعلق به برگزاری آیین قرائت قرآن در حرم  مطهر به گزارش فضل‌االله روزبهان خنجی است که در شرح سفر زیارتی محمد خان شیبانی به مشهد، در وصف مراسم قرائت قرآن حفاظ نوشته است: «...و اشارت علیه سانح شد که حفاظ در بیرون قبه قرائت قرآن نمایند و فرمودند مکروه است در پایین قبر قرآن خوانند و تأکید نمودند که «... باید بعد از این، حفاظ مرقد مقدس رضوی در بیرون قبه تلاوت نمایند؛ به رعایت ادب اقرب است». سپس مولانا حافظ جامی، غزلی ترکی در هشت بیت در منقبت امام رضا(ع) با رخصت همایونی قرائت کرد و آن گاه حدیثی قدسی به اسناد مسلسل، به روایت حضرت رضا(ع) قرائت و ترجمه شد و همگان فیض بردند».

با مرور این شرح به جزئیات مهمی در خصوص مراسم قرائت در حرم مطهر رضوی می‌رسیم. نخست اینکه مراسمی اینچنین دارای سابقه بوده‌ و در پایین پای حضرت اجرا می‌شده‌ و پس از این زمان به مکانی دیگری منتقل شده‌است. جز این می‌توان درباره تشریفات مراسم نتایجی گرفت، مانند اینکه در پایان تلاوت قرآن، برنامه‌های دیگری مانند سخنرانی و شعرسرایی برقرار بوده و همچنین شرح احادیث انجام می‌شده است. اشعار و احادیثی که بعدها منشآت خواجه نصیر طوسی و مدایح دوازده امام جای آن را گرفت.

دارالحفاظ، رواقی برای حفاظ حرم مطهر

دیگر خبری که از قرن نهم می‌تواند در خصوص سنت تلاوت قرآن در حرم مطهر رضوی ذکر کرد، وجود رواق دارالحفاظ در حرم مطهر است. رواقی که گفته می‌شود به دست گوهرشاد بیگم در اوایل قرن نهم هجری ساخته شده و نامش را از حفاظ قرآن کریم حرم مطهر دارد. گفته می‌شود وجود این رواق و نامش نشان‌دهنده این است که مراسمی اینچنینی در عهد تیموریان و حتی در قرن هشتم نیز مرسوم بوده و به همین دلیل مکانی ویژه برای آن ساخته و تدارک دیده‌اند. دیگر شاهد و سند ماجرا نشان مصدری حافظ مسجد جامع گوهرشاد است که سلطان حسین میرزای بایقرا به نام خواجه حافظ حسینعلی (که از حافظان و قاریان بزرگ آن دوره خوراسان بوده) صادر کرده است و به موجب این حکم، او ریاست حفاظ بیت‌المغفره و مسجد جامع گوهرشاد را عهده‌دار شده است. برای فهم بیشتر از این سنت باید در تاریخ جلوتر بیاییم تا به عهد صفوی برسیم. در این دوره به خاطر وقف‌نامه‌هایی که عواید آن به این مراسم اختصاص یافته و همچنین اسنادی که درزمینه مواجب حفاظ و شرح هزینه برگزاری مراسم وجود دارد می‌توان به اصطلاحات مربوط به این مراسم رسید. اصطلاحاتی مانند صدرالحفاظ، حافظ، سلطان القراء و صدر القراء که به جایگاه و اهمیت حافظان قرآن و این مراسم در عهد صفوی اشاره دارد. گفته می‌شود حفاظ در عهد صفوی زیر نظر خادم‌باشی و همچنین سرکشیک که متولی این مراسم بود، خدمت می‌کردند. براساس این وقف‌نامه‌ها حفاظ در دو دسته «حفاظ بالاسرمبارک» و «حفاظ حرم مطهر» زیر نظر مسئولان به تلاوت قرآن و ادعیه می‌پرداختند. شرح این وقف‌نامه‌ها مفصل است و در مجالی دیگر به آن خواهیم پرداخت.

آزاده خلیلی