به نقل از «ایکنا»

قرآن کودکانه نداریم/ غفلت از اصول دین و قرآن در ادبیات داستانی

تاریخ انتشار: ۲۷ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۶۴۵۶۶۱

 

سیدعلی کاشفی خوانساری، مشاور قرآنی وزیر ارشاد در حوزه کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، درباره کتاب‌هایی که در حوزه دین منتشر می‌شوند و مشکلاتی که گریبان نشر دینی را گرفته است گفت: کتاب‌ها به شدت شعاری، عاری از ظرافت‌ها و زیبایی‌های ادبی و هنری هستند.

وی درباره اثرگذاری آثار دینی بر باور و اعتقادات افراد جامعه به ویژه گروه سنی کودک و نوجوان عنوان کرد: از آنجا که والدین علاقه‌مند به آموزش مبانی دینی به فرزندان خود هستند، به کتاب روی می‌آورند، اما این روی آوردن بدون داشتن شناخت کافی در این عرصه در بیشتر اوقات تاثیر منفی به جا می‌گذارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این مشاور وزیر در ادامه اظهار کرد: این گونه آثار نامناسب روی ذوق و سلیقه کودکان و نوجوانان اثر می‌گذارد و تصور آنان را از کتاب متفاوت از آنچه که باید باشد شکل می‌دهد. در عین حال لذت مطالعه،‌ شیرینی ادبیات و زیبایی هنر به کودکان منتقل نمی‌شود. این رویکرد در اشعار منتشر شده نیز وجود دارد که اشعار مناسبی را در این راستا نداریم و می‌توان گفت که اشعار از سطح کیفی پایینی برخوردار هستند.  

این نویسنده همچنین از تمرکز بیش از حد بر موضوع تاریخ و زندگی‌نامه به عنوان آسیبی که در این عرصه با آن روبرو هستیم یاد و عنوان کرد: این موضوع به آن معنی است که عمده کتاب‌ها در سه حوزه تاریخ، زندگی‌نامه و احکام است و شمار فراوانی اثر در این حوزه‌ها قابل مشاهده است.

وی همچنین افزود: در همین راستا می‌توان به فراوانی قصه‌های قرآنی یا داستان‌هایی که به زندگی چهار معصوم(ع) مربوط می‌شود اشاره کرد؛ در این باره به قصه‌های مربوط به عاشورا یا برخی از احکام مانند نماز،‌ حجاب و روزه پرداخته می‌شود. این در حالی است که در سایر حوزه‌ها که دین مفهوم بسیار گسترده و فراگیر دارد،‌ به ندرت اثری به چاپ می‌رسد.

کاشفی درباره موضوعاتی که مغفول واقع شده‌اند، توضیح داد: درباره اعتقادات، خداشناسی و نبوت کتاب‌ها بسیار اندک هستند. همچنین موضوعاتی مانند عدل خداوندی، مفهوم امامت و اصول دین مورد غفلت واقع شده‌اند. البته طی یکی، دو سال اخیر چند نویسنده و ناشر روی مفهوم خداشناسی، توحید و صفات الهی آثاری منتشر کرده‌اند که جای شکر دارد، اما می‌توان گفت که درباره اصول دین کتاب‌ها بسیار اندک هستند و درباره فروع دین هم با همین مشکل روبرو هستیم.

وی در بخش دیگری از توضیحات خود با اشاره به اینکه اگر از چند اصل دین مانند نماز و روزه بگذریم، درباره سایر فروع دین کمتر مشاهده می‌شود که کتابی منتشر شده باشد، گفت: این بیان به آن معنی است که به ندرت می‌توان کتابی در این زمینه‌ها یافت. برای مثال به ندرت می‌توان کتابی در عرصه حج، زکات، تولی، تبرا، امر به معروف و نهی از منکر پیدا کرد.

کاشفی تصریح کرد: این کمبودها بیانگر آن است که در عرصه فروع دین نیز با خلأ آثار ادبی روبرو هستیم. در همین راستا باید گفت که یکی از موضوعات بسیار اساسی که از آن غفلت شده و می‌شود، قرآن کریم است که اصلی‌ترین منبع ما به شمار می‌آید. از قصه‌های قرآنی که بگذریم،‌ باید گفت که درباره مفاهیم قرآنی،‌ آشنایی با قرآن، حکمت‌های نهفته در این کتاب آسمانی، طرز تفکر، بینش و مکتب قرآنی کمتر کتاب منتشر شده است.

وی ادامه داد: یکی از آسیب‌هایی که در این عرصه با آن روبرو هستیم این است که کودکان و نوجوانان ما کمتر با قرآن آشنایی دارند. از سویی قرآن کودکانه نداریم که ترجمه، شرح و مفاهیم این کتاب را برای کودکان به آسانی بیان کرده باشد. می‌توان گفت که کتابی درباره آشنایی کودکان با قرآن تقریباً وجود ندارد. البته در این راستا زحماتی کشیده سده است که از آن جمله می‌توان به ترجمه ناتمام فرزانه زنبقی از قرآن اشاره کرد که نخستین فردی بود که توانست سی جزء را برای نوجوانان ارائه کند و این مفاهیم در مجله باران به چاپ رسید.

کاشفی همچنین از یک ناشر یاد کرد که در این عرصه ورود پیدا کرده بود و درباره مصطفی رحماندوست که به ترجمه قرآن برای کودکان پرداخته بود و کار را نیمه کاره رها کرد، افزود: افرادی مانند رحماندوست و جعفر ابراهیم(شاهد) و ... یک جزء از قرآن را برای کودکان ترجمه کردند، ولی هنوز نتوانسته‌ایم یک تصویر مطلوب و کامل از قرآن برای کودکان و نوجوانان ارائه دهیم.

این نویسنده تاکید کرد: به طور قطع باید یک بحث میان رشته‌ای در حوزه ادبیات کودک مطرح و ایجاد شود؛ این بیان به آن معنی است که هیچ نویسنده‌ حوزه دیگری به تنهایی نمی‌تواند برای کودکان بنویسد. از سویی کسی هم که صرفاً قصه‌گو و شاعر کودکان است نمی‌تواند به این حوزه ورود کند. اگر قصه‌نویس، شاعر و کارشناس حوزه علوم دینی یا کارشناس علوم مذهبی، نگارش برای کودکان بر اساس اصول ادبی را بیاموزد، می‌توان به این حوزه‌ها ورود پیدا کرد. در بسیاری از کارها نیز باید انجام کارهای گروهی و جمعی اقدام شود. در این راستا نیازمند بهره‌گیری از حضور مشاوران و ویراستاران هستیم.

 

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۶۴۵۶۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برنامه‌های جدید کانون پرورش فکری برای بچه‌ها

مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از برنامه‌های جدید این انتشارات برای تولید محتوا و کتاب ویژه گروه سنی کودک و نوجوان گفت. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عباس محمددینی، مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، درباره وضعیت کتاب کودک و نوجوان و انتشارات کانون گفت: وضعیت ادبیات کودک و نوجوان در حال حاضر وضعیت مطلوب و بدون مشکلی نیست که بتوان روی آن بحث و اظهار کرد. ادبیات در چند سال اخیر در صنعت نشر، تولید محتوا و کتاب‌سازی دچار افول شده به‌ویژه این ضعف در حوزه ادبیات کودک و نوجوان نیز دیده می‌شود. یکی از مشکلات نیز مراجعه ناشران به ترجمه است که از 25 سال پیش تاکنون با رفتن تمام توان ناشر به این سمت، به ضعف مؤلفان و آثار تألیفی برای گروه سنی کودک و نوجوان انجامیده است.

بازگشت به تألیف

او ادامه داد: در این چند سال که ناشران نگاه‌شان به سمت تالیف بازگشت، اما به دلیل همان ضعف، این صنعت هنوز به مطلوبیت خود نرسیده است. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و انتشارات آن نیز با نگاهی که به بازار و مخاطب خود دارد و با توجه به ریز موضوعاتی که مخاطب در صنعت ترجمه داشته، دوباره به سمت تألیف بازگشته است تا بتواند آن مطلوبیت از دست رفته را برای نشر و ادبیات کودک و نوجوان به صورت بالادستی ایجاد کند.

مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون گفت: ما در حال تلاش هستیم و به نویسندگان نوقلم و مؤلفان کودک و نوجوان عرصه می‌دهیم تا بتوانند فعالیت کنند و به محصول برسند، تا آن قوت ایجاد شود و در چند سال آینده بتوانیم به مطلوبیت خود برگردیم.

محمددینی همچنین به ملاک و معیار‌هایی که برای نشر مدنظر قرار می‌گیرد، اشاره کرد و افزود: ادبیات در پایان قرار است یک کودک را برای حضور در اجتماع بسازد و نیازمند تعهد است تا بتواند کودک متعهد بسازد. ادبیات در واقع زیربنا و پایه اصلی است و این زیربنا نمی‌تواند در اختیار آدم‌های غیرمتعهد قرار گیرد. از سوی دیگر تخصص است؛ ادبیات کودک و نوجوان یک امر بسیار تخصص محور است و نمی‌تواند در اختیار افرادی قرار گیرد که تخصص ندارند. این تخصص حتی به روان‌شناسی کودک و نوجوان، نظام‌های تربیتی و... نیز برمی‌گردد.

از «سیمرغ» تا «قاف»؛ طرح‌های جدید کانون برای خلق ادبیات بومی

او با اشاره به اینکه کانون عرصه را برای مؤلفان و مصنّفان متخصص ایجاد کرده است تا بیایند و کار کنند، گفت: انتشارات کانون در گذشته به صاحب قلم بودن افراد تأکید داشت، ما نیز این امر را لازم می‌دانیم، اما به صاحب قلم‌های تازه نفس و کسانی که این امکان برای‌شان تاکنون فراهم نشده بود، نیز اجازه می‌دهیم تا بیایند و در ورطه امتحان قرار گیرند و در حوزه‌های کارشناسی مشغول شوند. تاکنون چند حوزه کارشناسی فعال کرده‌ایم تا آثار این نویسندگان را مورد پالایش قرار دهند و از سوی دیگر اثرشان به همراه متخصصان متعهد و متعدد دیده و سنجیده شود تا هم کارهای‌شان دیده شود و هم مشغول به کار شوند.

انتشار کتاب‌های تعاملی

محمددینی اضافه کرد: در کتاب‌های ترجمه نیز به این سمت می‌رویم تا آثار با تعهد و تخصص را انتخاب کنیم و از مؤلفانی بهره گیریم که در بخش ترجمه حائز این ویژگی‌ها هستند. ما کتاب‌هایی داریم که خاص هستند؛ بنابراین به سراغ مؤلف مترجمانی می‌رویم که ما را به خواسته خود برسانند. در حال حاضر آثار ترجمه در بازار نشر بسیار زیاد است، ضمن اینکه ما در کانون دغدغه رقابت با کسی را نداریم؛ زیرا می‌خواهیم خلأها را پر کنیم و در این پازل نیز به سراغ جاهای خالی رفته‌ایم. وقتی می‌بینیم دیگر انتشاراتی‌ها غایت خود را روی ترجمه گذاشته‌اند، ما به سمت ترجمه‌های بسیار خاص می‌رویم که کار بزرگی در دنیا انجام می‌دهند. در واقع به سراغ آثاری می‌رویم که انتشارات دیگر به خاطر هزینه و یا به دلیل حقوق مؤلف به آن ورود پیدا نمی‌کنند.

او در پاسخ به این سوال که برای کانون بحث ادبیات اهمیت دارد یا وجه بازی و سرگرمی، توضیح داد: در حال حاضر ما چند پروژه همزمان داریم که کتاب‌های‌مان همراه با بازی، سرگرمی و عروسک است. برای آینده نیز کتاب‌های تعاملی را در نظر داریم. این‌ها اصول و جذابیت‌هایی است که در بازارپردازی غیرمحتوایی برای کودک انجام می‌شود. ما در بحث ادبیات نوجوان نیز در حال ورود هستیم تا کتاب‌های‌مان واقعیت افزوده داشته باشند و نوجوانان بتوانند وارد تعامل شوند و برای محتوا و کتاب شاخ و شونه بکشند تا محتوا را بهتر کنند و یا داستان را به سمتی که دوست دارند پیش ببرند.

مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون تصریح کرد: پیش از این در این بخش ضعف‌هایی وجود داشت، چرا که محتوای کتاب جامد است نه سیال و این کتاب بود که برای محیط خود تعیین تکلیف می‌کرد و مخاطب نیز آن را می‌پذیرفت. بسیاری از مخاطبان امروز نیز همچنان به همین سو گرایش دارند. اما در حال حاضر بسیاری از کتاب‌ها صوت، عروسک و بازی با خود به همراه دارند و حتی بعضی از این کتاب‌ها سرگرمی با خود به همراه می‌آورند و روی سکوها می‌روند. حتی گاهی تعامل دارند و از مخاطب می‌خواهند تا ادامه داستان را پیش ببرد و یا این‌که تعیین و تکلیف کند. در واقع کتاب‌ها امروز از جماد خارج شده و به سیالیت ورود کرده‌اند. انتشارات کانون نیز در حیطه عملیاتی خود در حال نگارش این موضوع است تا به‌زودی انجام شود.

برنامه‌های جدید کانون برای کتاب‌های صوتی

محمددینی درباره کتاب‌های صوتی و استفاده از صداها و چهره‌های شناخته شده در تولید این آثار نیز توضیح داد و گفت: انتشارات کانون به سمتی می‌رود که سکوی خاص خودش را در این بخش داشته باشد. ما پیش از این در بخش کتب صوتی فعالیت‌هایی داشتیم و برای تولید این کتاب‌های صوتی به سراغ هنرمندان رفتیم، اما در دوره جدید به سراغ خوانش اثر از سوی خود مؤلف رفته‌ایم و در سوی دیگر نیز به دنبال استعدادسنجی در صداهای خوب میان کودکان در مراکز کانون هستیم. خوشبختانه استعدادهای بسیار شاخصی هستند و حتی برخی از آن‌ها در مراکز صداوسیما نیز مشغول به کارند.

او در ادامه و در پاسخ به پرداخت حق مؤلف در کتاب‌های الکترونیکی نیز گفت: در این مورد ما از برنامه‌های قراردادی که قبلاً امتحان خود را پس داده‌اند، استفاده می‌کنیم و بسیار دقیق و با وسواس این کار را انجام می‌دهیم تا حقی از مؤلفی ضایع نشود.

عرضه هزار عنوان کتاب کودک و نوجوان در غرفه کانون

محمددینی در پایان سخنان خود درباره غرفه کانون در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اظهار کرد: در نمایشگاه، امسال هزار عنوان کتاب داریم. تعدادی کتاب نیز چاپ اولی هستند. از همه دعوت می‌کنم تا در نمایشگاه کتاب  تهران به غرفه کانون سر بزنند. در طول مدت نمایشگاه  ما هر روز پذیرای یکی از بزرگان ادبیات کودک و نوجوان خواهیم بود. رونمایی از کتاب نیز از دیگر برنامه‌های کانون در این ایام است.

سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 19 تا 29 اردیبهشت 1403 در مصلی امام خمینی(ره) برگزار می‌شود و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این نمایشگاه با آثار خود حضور دارد.

انتهای پیام/