قانونی که نفسش به همکاری ۱۸دستگاه بند است
تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۶۸۵۷۹۵
امروز روز هوای پاک است و شعار «قانون هوای پاک؛ قانون نفس» برای آن انتخاب شده؛نفسی که این روزها به علت نحوه عملکرد برخی مسوولان درزمینه کاهش آلودگی هوا به سختی برمیآید. بر اساس قانون هوای پاک ۱۸ دستگاه از وزارت نفت گرفته تا نیروی انتظامی باید عزم خود را جزم کنند تا شهروندان بهراحتی نفس بکشند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، قانون هوای پاک بعد از گذشت سالها بحث و بررسی در مجلس شورای اسلامی بالاخره با اعمال برخی تغییرات در تیرماه سال جاری به تصویب رسید و یک ماه بعد به دنبال تایید شورای نگهبان به ۱۸ دستگاه ابلاغ شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سازمان حفاظت محیط زیست مسئولیت نظارت بر حسن اجرای قانون هوای پاک را برعهده دارد. این قانون با ۳۴ ماده و ۳۹ تبصره؛ تکالیف دستگاههای مختلف را زمینه کاهش آلودگی هوا به طور مجزا مشخص کرده است علاوه بر سازمان حفاظت محیط زیست - که نقش حساس نظارت و بازرسی را برعهده دارد - برای وزارتخانههای صنعت، نفت، کشور، نیرو، بهداشت، راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی نیز وظایفی تعیین شده است.
یکی از مهمترین مواد قانون هوای پاک که این روزها به دغدغه رسانهها و شهروندان تبدیل شده؛ بازنگری «دستورالعمل شرایط اضطرار آلودگی هوا» است که بر اساس ماده ۳؛ در مواقع اضطرار سازمان محیط زیست با همکاری وزارت کشور و تصویب هیات وزیران باید ممنوعیتها یا محدودیتهای موقت زمانی و مکانی و نوعی را برای پیشگیری از اثرات زیانبار و مقابله با منابع آلودهکننده هوا برقرار کند و بلافاصله مراتب را از طریق رسانههای همگانی به اطلاع عمومی برساند.
به روزرسانی آییننامه شرایط اضطرار آلودگی هوا
با برطرف شدن شرایط اضطرار و کاهش آلودگی هوا نیز سازمان محیط زیست نسبت به رفع ممنوعیت و محدودیت برقرار شده باید اقدام کند. افزون بر سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت کشور در این موضوع وظایفی را برعهده دارد البته وزارتخانههای بهداشت، صنعت و نیروی انتظامی بر اساس تبصره ۳ ماده ۲ موظف هستند در کنار سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به تهیه آئیننامه اجرایی مدیریت شرایط اضطرار و به روزرسانی آن اقدام کنند.
جلوگیری از تولید وسایل نقلیه آلاینده
از آنجا که وسایل نقلیه به عنوان مهمترین عامل آلودگی هوا شناخته شدهاند، قانون هوای پاک این موضوع را در ماده ۴ مورد توجه قرار داده است. بر این اساس شمارهگذاری انواع وسایل نقلیه موتوری اعم از داخلی و وارداتی مستلزم رعایت حدود مجاز انتشار آلایندههای موضوع این قانون و اخذ تاییدیه سازمان حفاظت محیط زیست است. این سازمان با همکاری سازمان ملی استاندارد موظف است از ادامه تولید و ورود وسایل نقلیهای که حدود مجاز انتشار آلایندهها را رعایت نمیکنند جلوگیری کند.
همچنین بر اساس این ماده استاندارد واردات قطعات مرتبط با احتراق و یا موثر بر آلایندگی وسایل نقلیه از قبیل اگزوز، فیلتر و کاتالیست (واکنش ساز) توسط سازمان ملی استاندارد ایران تعیین، کنترل و نظارت میشود و با متخلفان برخورد قانونی صورت میگیرد.
بیمه فرسودگی خودروها
علاوه بر کیفیت وسایل نقلیه نو، تردد خودروهای فرسوده نیز یکی از مشکلات کلانشهرها در حوزه آلودگی هوا است بنابراین بر اساس ماده ۸ قانون هوای پاک تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مالک وسایل نقلیه موتوری اعم از سبک، نیمه سنگین، سنگین، موتورسیکلت مکلف هستند وسایل نقلیه خود را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند و مسئولیت خود را از این جهت نزد یکی از موسسات بیمه داخلی تحت نظارت بیمه مرکزی بیمه کنند.
تعیین تکلیف قانون هوای پاک برای دولت در زمینه خروج خودروهای فرسوده
تعیین سن فرسودگی و بیمه انواع وسایل نقلیه موتوری بر اساس آئیننامهای است که حداکثر ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون به پیشنهاد مشترک سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنعت، سازمان ملی استاندارد و بیمه مرکزی به تصویب هیات وزیران میرسد. افزون بر این بر اساس تبصره ۱ ماده ۸ قانون هوای پاک دولت موظف است از محل صرفهجویی حاصل از بهبود و مدیریت سوخت ناشی از اجرای این قانون، ساز و کار و تسهیلات لازم جهت جایگزینی خودروهای فرسوده، حمل و نقل عمومی و خودروهای نو را فراهم کند. پیگیری این موضوع بر عهده مدیریت حمل و نقل عمومی و مصرف سوخت وزارت راه و شهرسازی گذاشته شده است.
همچنین بر اساس تبصره ۲ همین قانون، دولت مکلف است در بودجه سالانه ردیفی به منظور اعطای تسهیلات ارزانقیمت جهت جایگزین کردن خودروها و موتورسیکلتهای فرسوده موجود با کارمزد چهار درصد با بازپرداخت ۱۰ ساله تعیین کند و به تصویب مجلس شورای اسلامی برساند.
فرسودگی وسایل حمل و نقل عمومی به ویژه اتوبوسهای شرکت واحد که سهم بالایی در تولید آلودگی دارند، موضوع مهمی است که قانونگذار در این زمینه تکالیفی را برای وزارت کشور مشخص کرده است. این وزارتخانه موظف است با همکاری وزارتخانههای صنعت و امور اقتصادی و دارایی زمینه نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهری با اولویت شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت را ظرف مدت پنج سال از طریق کمک بلاعوض، یارانه، تسهیلات یا صفر کردن سود بازرگانی واردات خودروهای برقی، هیبریدی و خودروهای الکتریکی و موتورسیکلت برقی به انجام رساند. وزارت کشور همچنین طبق ماده ۱۰ قانون هوای پاک وظیفه دارد که از محل درآمدهای عمومی شهرداریها و بودجه عمومی خود در قانون بودجه ناوگان حمل و نقل عمومی درون شهری را به میزان سالانه پنج درصد با اولویت کلانشهرها و شهرهای بالای ۵۰۰ هزار نفر جمعیت افزایش دهد.
سازمان حفاظت محیط زیست حداکثر باید ظرف یک ماه به درخواست جواز پاسخ بدهد
اگرچه سازمان حفاظت محیط زیست وظیفه نظارت بر اجرای همه مواد قانون هوای پاک را برعهده دارد اما برخی مواد به طور خاص برعهده این سازمان گذاشته شده است. برای مثال بر اساس ماده ۱۱ قانون هوای پاک هر گونه احداث، توسعه، تغییر خط تولید و تغییر محل واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی مستلزم رعایت مقررات ابلاغی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست است. این سازمان بهویژه دفتر ارزیابی اثرات زیست محیطی موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه به استعلامهای درخواست جواز تاسیس و بهره برداری پاسخ دهد و در صورت عدم موافقت آن سازمان، دلایل آن را به استعلام کننده به صورت کتبی ارائه کند. لازم به ذکر است عدم پاسخگویی در مدت یک ماهه از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به منزله تایید استعلام است.
شناسایی واحدهای آلاینده
بر اساس ماده ۱۲ قانون هوای پاک، سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است که تمامی مراکز و واحدهای صنعتی، تولیدی، عملیات معدنی، خدماتی، عمومی و کارگاهی که آلودگی آنها بیش از حد مجاز مصوب است را مشخص کند و مراتب را با تعیین نوع، میزان آلودگی، وسعت منطقه تحت تاثیر و حساسیت منطقه به مالکان یا مسئولان یا مدیران عامل و یا بالاترین مقام تصمیم گیر واحد ابلاغ کند تا در مهلت معینی که توسط سازمان تعیین میشود نسبت به رفع آلودگی یا تغییر تولید یا تغییر فرآیند تولید یا تعطیلی کار اقدام کند.
اگرچه مهمترین سهم آلودگی در برخی کلانشهرها مثل تهران به آلودگی ناشی از وسایل نقلیه برمیگردد اما منابع ثابت آلودگی که در برخی شهرها مثل اراک نقش قابل توجهی در آلودگی هوا دارند و یکی از مواد مهم قانون هوای پاک به منابع ثابت آلودهکننده میپردازد. بر اساس این قانون کلیه بهرهبرداران منابع ثابت ملزم به رعایت حدود مجاز انتشار آلایندهها در موتورخانهها و سامانههای احتراقی خود هستند همچنین این مراکز مکلف هستند از سوخت مناسب (ترجیحا گاز شهری) استفاده کنند و به انجام معاینه فنی سالانه سامانه موتورخانه و سامانههای احتراقی توسط شرکتهای تایید صلاحیت شده از سوی سازمان ملی استاندارد الزام دارند.
وظایف وزارت نفت بر اساس قانون هوای پاک
موضوع مهم دیگر کیفیت سوخت است. با توجه به اینکه سوخت نیز به عنوان یکی از متهمان آلودگی هوا مطرح میشود؛ در قانون هوای پاک برای وزارت نفت نیز تکالیفی مشخص شده است. این وزارتخانه بر اساس ماده ۱۸مکلف است حداکثر تا سه سال پس از لازم الاجرا شدن این قانون، سوخت تولیدی کشور از جمله بنزین، نفت گاز، نفت کوره و نفت سفید را مطابق با استاندارد ملی مصوب عرضه کند. سازمان حفاظت محیط زیست نیز مکلف است از تولید سوخت غیراستاندارد جلوگیری کند. وزارت نفت، سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان حفاظت محیط زیست موظف هستند گزارش عملکرد موضوعی ماده را هر شش ماه یکبار منتشر کنند.
بر اساس ماده ۱۹ قانون هوای پاک نیز وزارت نیرو مکلف است نسبت به توسعه، تولید و عرضه انرژیهای تجدید پذیر و پاک بهینه به نحوی اقدام کند که حداقل ۳۰ درصد افزایش سالانه ظرفیت مورد نیاز برق کشور از انرژیهای تجدیدپذیرتر میشود.
۳۰۰ هزار هکتار بیابانزدایی با هدف مقابله با گرد و غبار
اگرچه بیشتر مواد قانون هوای پاک به آلودگی ناشی از ذرات معلق میپردازد اما آلودگی ناشی از گرد و غبار نیز از دید این قانون پنهان نمانده است. به همین علت وزارت جهاد کشاورزی و البته به طور خاص سازمان جنگلها بر اساس ماده ۲۴ قانون هوای پاک مکلف است؛ علاوه بر اجرای طرحهای بیابان زدایی جهت مهار کانونهای مستعد بیابان زایی و تولید گرد و غبار در داخل کشور سالانه حداقل ۳۰۰ هزار هکتار نسبت به اجرای اقدامات مقابله با پدیده گرد و غبار اقدام کند. دولت نیز مکلف است اعتبارات مورد نیاز برای اجرای عملیات موضوع این ماده را هر ساله در بودجههای سالانه منظور کند.
تامین حقآبه تالابها و وظیفه سازمان محیط زیست
افزون بر این موارد در قانون هوای پاک به تامین حقآبه محیط زیست نیز پرداخته شده و بر اساس ماده ۲۵ قانون صراحتا سازمان حفاظت محیط زیست مکلف شده است تا با همکاری وزارت نیرو نیاز آبی زیست محیطی رودخانهها، تالابها، خورها، دریاچهها و زیست بومها را تعیین و وزارت نیرو نسبت به تخصیص حق آبه اقدام کند. پیگیری این موضوع به دفتر زیستگاههای سازمان حفاظت محیط زیست سپرده شده است.
در زمینه امواج و پرتوها سازمان حفاظت محیط زیست طبق ماده ۳۰ قانون هوای پاک موظف است با همکاری سازمان انرژی اتمی ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به جلوگیری از انتشار خارج از حدود کلیه امواج رادیویی، الکترومغناطیسی، پرتوهای یون ساز و غیریونساز اقدام کند. برای این منظور قرار شده سازمان حفاظت محیط زیست با کمک دستگاههای مذکور نسبت به راهاندازی شبکه پایش اقدام کند.
بنا بر صراحت قانون هوای پاک در ماده ۳۱ نیروی انتظامی و یگان حفاظت محیط زیست مکلف هستند به عنوان ضابط دادگستری در موارد وقوع جرایم مشهود محیط زیستی راسا یا در صورت اعلام سازمان محیط زیست با نظر دادستان اقدام لازم را در چهارچوب قوانین و مقررات با واحدهای آلوده کننده یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به عمل آورند. پیگیری این موضوع به ادارات کل محیط زیست استانها سپرده شده است.
ایجاد شعبات تخصصی محیط زیست در دستگاه قضا
جالب توجه اینکه بر اساس ماده ۳۲ قانون هوای پاک رسیدگی به تخلفات و جرایم محیط زیستی به تشخیص رئیس قوه قضاییه شعبه تخصصی در هر حوزه قضایی اختصاص مییابد که ادارات کل محیط زیست استانها مسئولیت پیگیری این موضوع را دارند.
نحوه هزینهکرد درآمدهای قانون هوای پاک
یکی از مسائل مهم در مورد قانون هوای پاک نحوه هزینه کرد درآمدهای حاصل از اجرای این قانون است که بر اساس ماده ۳۳ قانون هوای پاک کلیه درآمدها به حساب خزانه داری کل کشور واریز خواهد شد تا صرفا در قالب بودجه سنواتی جهت تکالیف مربوط به این قانون و مقابله با منابع آلوده کننده هوا هزینه شود. ۲۰ درصد از این حدود از طریق صندوق ملی محیط زیست به ارائه تسهیلات به منابع آلاینده جهت رفع و کاهش آلودگی هوا اختصاص مییابد.
اگرچه تصویب و ابلاغ قانون هوای پاک آن هم بعد از گذشت مدتها جای خوشحالی دارد اما نکته هراسآور نبود ضمانت اجرایی این قانون به طور تمام و کمال است. هراسی که روز سهشنبه عیسی کلانتری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در جریان نشست تخصصی نحوه اجرایی کردن قانون هوای پاک نسبت به آن ابراز نگرانی کرد و گفت: آلودهکنندهها از نظر اقتصادی و سیاسی بسیار قوی هستند و در نتیجه برای اجرای قانون هوای پاک با فشارها و محدودیتهای بسیاری مواجه خواهیم شد.
او از مدیران استانی محیط زیست درخواست کرد که محکم پای اجرای قانون هوای پاک بایستند و تاکید کرد که حتی اگر اجرای قانون هوای پاک فریاد هر خودروساز، سندیکا، صنف و کارخانهای را هم بلند کند این قانون را اجرا خواهد کرد.
کلانتری ریشه این مشکلات و موانع را در رفتارهای رانتگونه با برخی بخشهای کشور دانست و اظهار کرد: کشوری که با قوانین رانتی بخواهد زندگی مردم را تنظیم کند، نمیتواند عملکرد مناسبی داشته باشد. حمایتهای بی حد و حصر رانتگونه از تولید داخلی به هر قیمتی حتی به قیمت جان مردم مشکلات بسیاری برای ما ایجاد کرده است. برای همین همکاران من در سازمان محیط زیست باید خود را برای یک رودرویی بزرگ برای اجرای قانون هوای پاک آماده کند.
منبع: اقتصاد آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۶۸۵۷۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
محیط زیست عرصه تقویت بنیانهای اجتماعی با بهره گیری از توان بانوان است
نجمه کمالی مشاور اموز زنان و خانواده سازمان حفاظت محیط زیست کشور در نشست مدیران ارشد سازمان حفاظت محیط زیست در شیراز که با حضور علی سلاجقه معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، با بیان اینکه توجه به جایگاه بانوان در دولت سیزدهم افزایش یافته است اظهار کرد: محیط زیست عرصه تقویت بنیانهای اجتماعی با بهره گیری از توان بانوان است، توسعه آموزش و توان افزایی بانوان در محیط زیست کاملا مشهود است.
او بیان کرد: ۳۰ درصد از کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست را زنان تشکیل میدهند و هم اکنون ۲۴۵ بانو در پستهای مدیریتی مشغول خدمت هستند.
او افزود: افزایش سهم بانوان در مدیریت محیط زیست کشور یکی از راهبردهای اصلی سازمان حفاظت محیط زیست است.
مشاور اموز زنان و خانواده سازمان حفاظت محیط زیست کشور گفت: انسجام، شبکه سازی و تقویت نشاط درون سازمانی، تعامل و ارتباط موثر با کارکنان ستاد و ادارات کل حفاظت محیط زیست استانها، استفاده از ظرفیت زنان به ویژه خانوادهها به عنوان مهمترین بنیان اجتماعی در گسترش فرهنگ حفاظت از محیط زیست، تقویت شکوه مادری و جوانی جمعیت، ترویج فرهنگ عفاف و حجاب و اعتلا و گسترش فرهنگ و تقویت باورهای دینی در حوزه خانواده از جمله مهمترین اهدافی است که در این سازمان دنبال شده است.
کمالی همچنین اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در جهت اجرای بند ح تبصره ۹ قانون بودجه و حمایت از بانوان را تشریح کرد و افزود: با اجرای رویداد ملی خانواده و فرهنگ عامه، حمایت از فرزند آوری، آموزش و مشاوره در حوزه خانواده، اجرای برنامههای حوزه زنان و خانواده، برگزاری کارگاهها و برنامههای تخصصی در حوزه همسرداری، کار، خانواده، تعلیم و تربیت فرزند، ارتباط موثر والدین و فرزندان و برگزاری کارگاه مهارتهای زندگی و برقراری تعادل و توازن بین کار و زندگی برای ارتقای جایگاه زنان و حمایت از آنان تلاش شده است.
مشاور اموز زنان و خانواده سازمان حفاظت محیط زیست کشور همچنین با تاکید بر لزوم توجه بیشتر به قشر زنان، ادامه داد: اجرای کامل قانون جوانی جمعیت در ادارات کل حفاظت محیط زیست استانها، تعامل و همکاران با مادران دارای فرزند زیر ۲ سال برای استفاده از ظرفیت دورکاری، برگزاری دورههای آموزش تحکیم خانواده در ادارات کل حفاظت محیط زیست استانها، استفاده از ظرفیت بانوان متخصص در پستهای مدیریتی، همکاری در برگزاری و اجرای برنامههای کارگروه محیط زیست و خانواده رویداد ملی خانواده و فرهنگی عامه و ارسال به موقع گزارشات اجرای مصوبه شوارای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه گسترش فرهنگ عفاف و حجاب و تشویق کارکنان از جمله انتظارات بانوان است.
کمالی همچنین خواستار تعامل و همراهی با مادران دارای فرزند زیر ۶ سال و موافقت با مرخصی آنان، حضور و عضویت مشاور امور زنان و خانواده اداره کل در جلسات شورای معاونین استانها، تهیه لباس همسان برای بانوان به منظور آراستگی و حفظ عفاف و حجاب در ادارات کل حفاظت محیط زیست استانها و راه اندازی اتاق مادر و کودک در جهت ماده ۲۲ قانون جوانی جمعیت و همچنین همکاری با اداره کل امور زنان و خانواده استانداری برای معرفی بانوی تاثیر گذار در حوزه محیط زیست شد.
باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز