به نقل از «الف»

پایان آب در نیمی از ایران

تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۷۱۳۶۰۰

روزنامه شهروند در گزارشی نوشت: جمعیتی که عیسی کلانتری، وزیر پیشین کشاورزی قبلا آن را ۵۰‌میلیون نفر تخمین زده و می‌گوید پذیرش این جمعیت بزرگ از سوی کشورهای دیگر حتما با دردسرها و مشکلات زیادی مواجه می‌شود. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که هدایت فهمی، کارشناس منابع آب وزارت نیرو هم می‌گوید دیگر برای اصلاح الگوی مصرف آب خیلی دیر شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او توضیح می‌دهد: «برای مصرف کنونی آب‌مان به ۳ ایران نیاز داریم.» زیرا ایران ۳ برابر ظرفیت اکولوژیستی خود آب مصرف می‌کند. او تاکید می‌کند: مدیریت مصرف تقاضا دیگر یک انتخاب نه، بلکه یک الزام اجتناب‌ناپذیر است. وزارت نیرو هر چند دیر اما حالا پروژه‌ای به نام «کاهش ردپای آب» را کلید زده است.

مردان ساختمان نیایش حالا می‌خواهند کمی عقب‌افتادگی سال‌های گذشته را جبران کنند. پروژه‌ای که چند روز پیش هم رضا اردکانیان، وزیر نیرو در اجلاس جهانی آب از اجرای آن خبر داد. آن‌گونه که هدایت فهمی، کارشناس منابع آبی وزارت نیرو می‌گوید: اهداف این پروژه مشخص و به تمامی دستگاه‌های مرتبط با آن ابلاغ شده و طبق آن ۲۱‌میلیارد مترمکعب باید مصرف سرانه آب کاهش یابد. براساس آنچه در این طرح آمد میزان مصرف آب در حوزه کشاورزی باید از ۹۰‌میلیارد مترمکعب به ۵۵‌میلیارد و آب شرب از ۸‌میلیارد به ۶‌میلیارد مترمکعب کاهش یابد. البته شرایط برای واحدهای صنعتی کمی متفاوت است و باید ۹۰‌درصد آب مصرفی در آن مورد استفاده مجدد قرار گیرد.

واردات آب مجازی، ۲,۵ برابر صادرات آن

در حدود سه دهه گذشته (سال ۱۹۸۶ تا ۲۰۱۱میلادی) میزان صادرات آب مجازی در جهان از ۴۳۸‌میلیارد مترمکعب به ۹۸۹‌میلیارد مترمکعب افزایش یافته است. آن‌گونه که آمارها نشان می‌دهد آمریکا با ۳۴‌درصد بیشترین سهم صادرات آب مجازی را به خود اختصاص داده‌است و کشورهای آفریقایی که با بحران کمبود آب دست‌وپنجه نرم می‌کنند با سهم ۳,۸‌درصدی در انتهای جدول صادرات آب مجازی قرار گرفته اند.

فکر می‌کنید چرا اتحادیه اروپا تلاش می‌کند محصولاتی مثل نخ، پارچه و پنبه را از کشورهایی مثل ازبکستان و یا هند تامین کند؟یا چرا شرکت قدرتمند اپل آیفون معروفش را در چین تولید می‌کند؟ مگر ساخت یک تلفن همراه چقدر آلودگی دارد؟ یا مگر کارگرهای چینی چقدر ارزان‌تر از ربات‌های هوشمند خط تولیدهای آمریکایی دستمزد می‌گیرند؟

درواقع علت اصلی اینجاست که هر گوشی تلفن همراه هوشمند حدود ۱۵۰۰ لیتر آب مجازی در خود دارد و چین با صادرات میلیون‌ها گوشی آیفون درواقع در ‌سال یک دریاچه بزرگ از آب کشورش را صادر می‌کند! اما این کلاه فقط بر سر کشورهای دیگر نرفته است و ایران هم یکی از قربانیان این اقتصاد آبی شده است. هر چند که فهمی، کارشناس منابع آبی وزارت نیرو می‌گوید که واردات آب مجازی ما ۲,۵ برابر صادرات آن است اما در کشوری با منابع تجدیدپذیر ۱۳۰میلیاردمترمکعبی در بهترین حالت این رقم حداقل باید به ۵ برابر افزایش یابد.

او که معتقد است صادرات محصولات آب‌بر متوقف و تامین آن از محل واردات حتی با قیمت تمام‌شده بالاتر باید صورت گیرد، ادامه می‌دهد: به‌دلیل مفت‌بودن آب در ایران، رویه تولیدات کشاورزی در کشور ما به سمت تولید ارزان‌ترین و پرآب‌بر‌ترین محصولات حرکت کرده و البته این محصولات بیشترین سهم صادرات را نیز به خود اختصاص داده است. به گفته او، بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که در میان‌مدت امکان کاهش ۳۲‌درصدی رد پای آب (از جمله آب مجازی) وجود دارد و می‌توان از این طریق درد بی‌آبی ایران را تا حدی تسکین بخشید.

۳ برابر ظرفیت سد کرخه آب صادر کردیم

نگاهی به آمارهای موجود نشان می‌دهد که گفته‌های کارشناسان چندان هم بیراه نیست. به‌ عنوان مثال در‌ سال ۹۳ چیزی در حدود ۸۳۳‌هزار تن هندوانه از ایران صادر شده است. تحقیقات ثابت کرده هر کیلوگرم هندوانه ۴۰۰لیتر آب مجازی در خود دارد. این مفهوم به این معناست که در ‌سال ۹۳ معادل ۳۳۳۲۰۰۰۰۰۰۰۰ لیتر آب مجازی از کشوری که با بحران بی‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کند، صادر شده است؛ یعنی به گفته رضا راعی‌عزآبادی، مدیرکل دفتر مطالعات منابع آب ایران فقط به واسطه صادرات هندوانه ۷ برابر ظرفیت سد کرخه آب صادر کرده‌ایم.

۵۵‌میلیارد مترمکعب سهمیه کشاورزی از منابع آبی

آمارهای وزارت نیرو نشان می‌دهد که پتانسیل منابع تجدیدشونده آبی کشور در بهترین حالت ۱۳۰‌میلیارد متر مکعب است که ۹۳‌درصد از آن با بازده نگران‌کننده تنها ۳۵‌درصدی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. این در حالی است که بازده آبیاری در کشورهای توسعه‌یافته تا ۷۰‌درصد بالا می‌رود. پس اساسا در دنیای امروز علت اصلی بحران‌های آب مصرف غلط است، نه نبود آب کافی. متهم اصلی بحران کم‌آبی در ایران به اذعان فهمی ۹۰‌میلیارد مترمکعب از سرانه مصرف آب ناخالص و ۷۰‌میلیارد مترمکعب از سرانه مصرف آب خالص را به خود اختصاص داده، این در حالی است که این مقام مسئول در وزارت نیرو بر این باور است که می‌توان میزان مصرف در این بخش را به ۵۵‌میلیارد مترمکعب کاهش داد. به گفته او، اکنون میانگین جهانی بهره‌وری آب در بخش کشاورزی ۱,۱ کیلوگرم محصول به ازای هر مترمکعب آب است؛ آماری که در ایران عملکرد به مراتب پایین‌تری دارد.

سفره‌های زیرزمینی آب در ۱۲ استان ایران تا ۵۰‌سال آینده خشک می‌شود

«۱۲ استان از ۳۱ استان ایران طی ۵۰‌سال آینده با خشک شدن کامل سفره‌های زیرزمینی آب خود مواجه خواهند شد.» نیویورک تایمز با اشاره به نقش کم‌آبی در تحولات سیاسی و اجتماعی نوشت: نیجریه، سوریه، سومالی و حالا ایران در هر کدام از این کشورها به ‌انحای مختلف بروز بحران آب موجب بروز مجموعه‌ای از ناآرامی‌های اجتماعی، مهاجرت گسترده، آشوب و حتی جنگ شده است.

در دوره تغییرات اقلیمی، درس‌هایی که این کشورها گرفته‌اند می‌تواند مورد استفاده بسیاری از کشورهای دیگر قرار گیرد. انستیتوی منابع جهانی در ماه جاری میلادی نسبت به گسترش استرس‌های آبی در سراسر جهان هشدار داده است: «پیش‌بینی شده که ۳۳ کشور جهان در ‌سال ۲۰۴۰ میلادی با استرس بسیار بالای آبی مواجه باشند.»

نیویورک تایمز در بخش دیگری از گزارش خود آورده است که کمبود آب می‌تواند موجب اعتراضات خیابانی شود. چنانچه دسترسی به آب یکی از دلایل مشترک ناآرامی در هند بوده است. این عامل می‌تواند مورد سوءاستفاده گروه‌های تروریستی نیز قرار گیرد، برای مثال گروه الشباب به‌دنبال استفاده از جوامع مواجه با خشکسالی در سومالی برای عضوگیری بوده است. کمبود آب همچنین می‌تواند موجب مهاجرت‌های گسترده از مناطق حاشیه‌ای به شهرهای پرجمعیت شود. ایران جدیدترین نمونه از کشورهایی است که در آن وقوع بحران آب منجر به نارضایتی عمومی شده است. این، به‌ویژه در شهرهای کوچک این کشور مصداق بیشتری دارد. مزارع خشک و دریاچه‌ها به شوره‌زار تبدیل شده ‌است. میلیون‌ها نفر به مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ مهاجرت کرده‌اند و بیکاری منجر به افزایش نارضایتی میان جوانان شده است. تقریبا ۱۴‌سال است که ایران با خشکسالی مواجه است.به‌طور خلاصه این‌که وقوع یک بحران آبی، چه در نتیجه عوامل طبیعی، چه سوء مدیریت انسانی و چه هر دو، می‌تواند هشداری اولیه نسبت به وقوع یک دردسر جدی در آینده نه‌چندان دور باشد.

گروهی از مقامات بازنشسته ارتش آمریکا ماه گذشته در مقاله‌ای هشدار دادند که استرس آبی (کمبود آب سالم) به «یک فاکتور رو به رشد در مناطق حساس و محل نزاع جهان» تبدیل خواهد شد.

در این مقاله همچنین آمده است: «با افزایش جمعیت جهان و تاثیرات ناشی از تغییرات اقلیمی، چالش‌های استرس آبی در طول زمان افزایش خواهد یافت.» بر اساس پیش‌بینی‌ها، تغییرات اقلیمی موجب گرم‌تر و خشک‌تر شدن ایران خواهد شد.

عیسی کلانتری، وزیر سابق کشاورزی ایران زمانی گفته بود که کمبود آب در صورتی که مدیریت نشود، موجب خواهد شد که ۵۰‌میلیون نفر از جمعیت ایران ناگزیر به ترک این کشور شوند.

ایران نیز مانند بسیاری از کشورها از هند گرفته تا سوریه، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سیاست خودکفایی در تولید مواد غذایی را در پیش گرفت. این سیاست به‌خودی خود هدف‌گذاری بدی نبود، اما همان‌طور که کاوه مدنی، کارشناس آب در ایران می‌گوید، این هدف‌گذاری بدان معناست که دولت کشاورزان را تشویق می‌کند تا محصولات نیازمند آب نظیر گندم را در سراسر کشور کشت کنند. به‌گفته کلودیا سادوف، متخصص آب در بانک جهانی، (نتیجه این بود که) ۲۵‌درصد از کل آبی که از آبخوان‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها خارج شده از مقدار آبی که (توسط طبیعت) مجددا قابل ‌بازگشت به این منابع است، فراتر رفته است.» نرخ خالی شدن سفره‌های آب زیرزمینی ایران امروز بین سریع‌ترین نرخ‌ها در جهان قرار دارد، به‌نحوی که براساس محاسبات میشل، ۱۲ استان از ۳۱ استان کشور «طی ۵۰‌سال آینده، به‌طور کامل سفره‌های زیرزمینی‌شان خشک خواهد شد.»

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۷۱۳۶۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۷ میلیون مترمکعب رواناب در خراسان جنوبی ذخیره شد

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی از ذخیره ۱۷ میلیون مترمکعب رواناب در سازه‌های آبخیزداری استان خبر داد. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، علیرضا نصرآبادی با اعلام این خبر در جمع خبرنگاران اظهار داشت: طی بارندگی‌های آخر هفته گذشته 17 میلیون مترمکعب رواناب در سازه‌های آبخیزداری استان ذخیره شده است.

وی گفت: بیشترین حجم ذخیره‌سازی در این مدت در شهرستان‌های طبس، بشرویه و زیرکوه بوده است و در مجموع حجم آبگیری سازه‌های آبخیزداری از ابتدای سال آبی 1402 به میزان 25 میلیون متر مکعب برآورد شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی بیان کرد: خراسان جنوبی 2 هزار و 400 سازه آبخیزداری با حجم ذخیره 94 میلیون مترمکعب روان آب دارد. در انتظار تصویب و ابلاغ 300 میلیارد تومان اعتبار برای طرح‌های آبخیزداری امسال هستیم تا پس از تخصیص، بلافاصله اجرای طرح‌ها آغاز شود.

سدهای خراسان جنوبی 75 میلیون مترمکعب آبگیری شد

عباس سارانی نیز از ذخیره‌ سازی بیش از 3 میلیون مترمکعب رواناب در سد‌های استان خبر داد و گفت: در بارندگی‌های هفته گذشته بیشترین میزان ذخیره‌سازی رواناب در سد‌های حاجی آباد زیرکوه و نهرین شهرستان طبس انجام شده است. 

وی افزود: یک میلیون و 640 هزار مترمکعب در سد حاجی آباد زیرکوه و 970 هزار متر مکعب در سد نهرین طبس رواناب مهار شد و زی این مدت در مجموع حجم فعلی مخازن سد‌های استان به 18.5 میلیون مترمکعب رسیده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی بیان کرد: هم اکنون 24 درصد مجموع ظرفیت هشت سد مخزنی استان که معادل 75 میلیون مترمکعب است آبگیری شده است.

ترمیم محورهای ارتباطی استان زمان‌بر خواهد بود

علیرضا عباس‌زاده نیز در جمع خبرنگاران اظهار داشت: طی دو سه سال اخیر، روزهای بهاری متفاوتی را در خراسان جنوبی تجربه کردیم و بارش‌های مناسبی هم داشته‌ایم. این بارش‌ها برای خراسان جنوبی که چندین سال از خشکسالی رنج می‌برد، بسیار نوید بخش است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی گفت: سال زراعی از مهر هر سال تا پایان شهریور سال آینده است که از ابتدای سال زراعی جاری، متوسط بارش استان 101 و نیم میلیمتر است  که به دنبال بارش‌های اخیر در اسفندماه و فروردین ماه حاصل شده است.

رشد 10 درصد بارندگی در استان

وی افزود: میزان متوسط بارش‌ها در مدت مشابه سال گذشته 94.7 دهم میلیمتر بوده که امسال تا این لحظه حدود 10 درصد افزایش بارندگی داشته‌ایم اما هنوز به نسبت بارش‌ها در بلند مدت نرسیده‌ایم و باید به 117.6 دهم میلیمتر برسیم.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی با بیان اینکه نسبت به دوره بلند مدت مشابه 14 درصد کاهش بارندگی داریم، گفت: بیشترین بارش ها مربوط به حاجی‌آباد زیرکوه با 67.2 دهم میلیمتر بود که پیش بینی های هواشناسی و دو مرحله هشدار سطح نارنجی مبنی بر بارش شدید و سیلاب از قبل اطلاع رسانی شده بود.

بیشترین خسارت سیل به جاده‌های استان بوده است

عباس‌زاده با اشاره به باران بی‌سابقه اخیر در شهرستان زیرکوه اظهار داشت: با توجه به هشدارهای هواشناسی برای پنج شهرستان همه دستگاه‌ها در آماده باش کامل بودیم و به محض اینکه تمرکز بارش ها در زیرکوه اتفاق افتاد، امکانات برای رفع مشکلات بسیج شد.

وی با بیان اینکه مهمترین خسارت سیل به محورهای مواصلاتی شهرستان بوده است گفت: حجم سیلاب بالا بود، لذا برخی راه‌ها بسته شد، البته پلیس راه و راهداری تا آخر شب همه محورها را بازگشایی کردند، اما شانه‌ها شسته شده و زیر آسفالت جاده‌ها خالی و ناایمن هستند و قطعاً ترمیم آنچه اتفاق افتاده زمان‌بر خواهد بود.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی خاطرنشان کرد: معادن اطراف حاجی آباد، فرمانداری قاین، راهداری، بنیاد مسکن، هلال احمر، بسیج سازندگی، قرارگاه شهید ناصری و ارتش پای کار آمدند و تا ظهر عمده دغدغه‌ها رفع شده بود. روستاهای در مسیر سیل بازدید شده است. خسارت به واحدهای مسکونی و محل‌های نگهداری دام‌ها و بخش کشاورزی در سطح روستاها زیاد بوده است.

عباس‌زاده گفت: تیم‌های ارزیاب از روز گذشته در محل حاضر شده و خسارت‌ها بعد از برآورد در روزهای آینده جمع‌بندی و اعلام خواهند شد.

مشکل بازماندگان کنکور استان رفع شد

وی با اشاره به دغدغه بازماندگان کنکور در سیل زیرکوه، گفت: از ساعت 5 صبح دغدغه حضور به موقع دانش آموزان در کنکور را داشتیم و تمهیداتی هم در این زمینه اندیشیده شد اما تعدادی دانش‌آموز گرفتار سیلاب شده بودند، هلیکوپتر هم جوابگوی حجم دانش‌آموزان نبود و برخی به زمان کنکور نرسیدند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی با تأکید بر اینکه بلافاصه گزارش بازماندگان کنکور اطلاع رسانی شد، تصریح کرد: استاندار با رئیس سازمان سنجش صحبت کرد و اعلام شد، ظرف یکی دو هفته آینده آزمون مجدد برای بازماندگان کنکور برگزار خواهد شد. برگزاری مجدد آزمون کنکور در سطح ملی بی‌سابقه است و خوشحالیم که مشکل بازماندگان کنکور استان حل شد.

ضرورت بیمه شدن واحدهای مسکونی و کارگاهی و مزارع کشاورزی

عباس‌زاده تصریح کرد: خراسان جنوبی پهناور و حوزه آبریز استان وسیع است و برای مدیریت آن، نیاز به تدابیر ویژه دارد، البته سدها و بندهای خاکی و سازه‌های آبخیزداری برای مدیریت سیلاب و تأمین آب در حال انجام است.

وی با تأکید بر ضرورت بیمه شدن واحدهای مسکونی و کارگاهی و مزارع کشاورزی گفت: در همان ظهر روز حادثه سیلاب، مدیران بیمه کارآفرین که دو هزار بیمه‌گذار در شهر حاجی‌آباد دارند، در منطقه حضور پیدا کردند و مقرر شد امروز شنبه غرامت خسارت دیدگان را واریز کنند.

 طبس، رکورددار بیشترین بارندگی در استان

سمیه لطفی کارشناس هواشناسی خراسان جنوبی نیز گفت: بیشترین بارندگی در پیکوه طبس با 21 میلی متر ثبت شده است. برای امروز و فردا با توجه به تضعیف سامانه بارشی گاهی افزایش ابر و افزایش سرعت وزش باد و بارش را به شکل پراکنده در استان می‌توانیم انتظار داشته باشیم.

انتهای پیام/ 252