انزوای نان بلوط مردم کهگیلویه و بویراحمد/ فاصله ای به ارزش فراموشی پخت نان سنتی تا مرحله تنورهای صنعتی

بلوطهایی که روزی نان این مردم را می دادند امروز در طمع قاچاقچیان زغال، چوب و الوار، یکی پس از دیگری بر زمین زده می شوند و از طرفی تبر هیزم شکنان و از سوی دیگر سوسک های بلوط خواران امان آنان را بریده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از چهارفصل؛ کهگیلویه و بویراحمد و منطقه زاگرس نشین از دیرباز با نان بلوط ارتباطی دیرینه و صمیمی دارد که در اصل بلوط و نان آن قسمت اعظمی از فرهنگ این دیار را د رکارنامه خود دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

درختان پرانبوه بلوط رشته کوه زلگرس همواره به عنوان نماد استقامت و پایداری مردم سرزمین لرنشین این استان است که این نعمت و موهبت الهی در تکاپوی زندگی سمبل یار دیرینه در تمامی مراحل پرمشقت این خطه دلاور خیز قلمداد می گردد.

بلوط علاووه بر مقاوم بودن در برابر آفات و ناملایمات روزگار می تواند غذایی قوی و قابل درمان برای مردمانی باشد که سختی های روزگار را تماما یک جا خریدار می شود و در این دوران سراسر غذاهای فست فودی و شیمیایی به عنوان یک غذای سالم در محیط زیست برای مردمانی باشد که به سالم زیستن و بهتر زندگی اهمیت بیشتری به خرج می دهند.

 

میوه بلوط زاگرس درختی که طی سالها و قرنها با خاطرات ایل زیسته و امروز نماد زیستن در سرزمین دلاوران زاگرس است، غیر گرم نگه داشتن محفل خانواده و سایه ساریشان در تابستان سوزان، برای مردمان ایل نیز نان به همراه می آورد، نانی به نام  نان بلوط"گلگ" که کاکلی زیبا بر سر دارد و پوسته ای ضخیم تنش را از ناملایمات فصل سرد مصون می دارد.

بلوط درختی استوار به قدمت روزهای پر تلاطم زاگرس و دنای خسته، این درخت بومی که قرنهاست همنشین شبها و روزهای مردمان ایلات زاگرس نشین بوده، در شبهای سرد زمستان، نان "کلگش" را از مردمان این دیار دریغ نکرده است.

 

میوه بلوط پس از آنکه در آتش برشته و پوستش چیده شد، شیرین و قابل خوردن می شود،اما عشایر و روستانشینان کهگیلویه و بویراحمد از میوه بلوط " کلگ " درست کرده و با آن نان می پزند، نانی که خواص دارویی زیادی دارد و برای انواع بیماریهای معده مفید است.

میوه های بلوط ره آورد پاییز استان چهارفصل در دامنه های زاگرس جنوبی است و مردان و زنان روستا در روزهایی که زاگرس میزبان روزهای طلایی پاییز است، برای چیدن بلوط به کوهپایه های دنا می روند.

 

زنان در خانه، پوسته سخت بلوطها را با چاقویی که به آن "رُنجُک" می گویند، شکافته و میوه آن را با پوستی قهوه ای در آفتاب خشک می کنند و بعد از یک هفته پوسته قهوه ای رنگ نازک، از بلوط جدا می شود که به آن"جَفت" گفته می شود.

 "جفت" در طب سنتی کاربردهای فراوانی دارد، برای جلوگیری از ریزش مو، آب "جَفت" را با حنا ترکیب می کنند و مانند رنگ مو بر سر می گذارند."جَفت" خون مردگی را درمان می کند، "اگزما" را از بین برده و برای درمان بیماریهای پوستی و عفونتها نیز موثر است.

 

 حال میوه سفید بلوط را که در تلالو زرین آفتاب خشک شده و در زبان محلی به آن "بلی" می گویند، به تکه های کوچکتر خرد می کنند تا در مراحل دیگر به گلگ ثمر آن که قهوه ای رنگ است تبدیل شود.

زنان لر نشن کهگیلویه و بویراحمد، این روستا زاد های بی ادعا،،"کلگ" را با آرد گندم مخلوط می کنند و از آن نانی خوشمزه بر سر سفره ها می گذارند، نانی که هدیه ای از سوی درخت تنومند بلوط و یادگارن ایل است، که هر رهگذر و هر روستایی با خوردن آن آرام می شود و یادگاران ایل همچون تله فیلمی در ذهنش سپری می شود.

 

 آری، دیگر از این خاطرات باید گفت خبری نیست، خاطراتی گمشده که با سرکار آمدن دنیای مدرنیته ای امروزی همگی به دست فراموشی سپرده شده و نان بلوط هم همانند دیگر وسایل ماشینی به نانی ماشینی تبدیل شده است.

حال دیرگاهی است که این نان و "کلگ" در سفره خانواده های این دیار جایی ندارد و جای خود را به نانهای فانتزی، باگت و... داده است و از ان شور و شعف زنان روستایی، دور هم نشینی ها، پخت نانت محلی، درست گردن آن در محفل خانواده ها و حتی متیل های قدیمی آنان، و دیگر سخن ها خبری نیست.

 

 شاید تنها سالخوردگانی از روستاهای این استان باشند که به یاد ایل، روستا، سیاه چادر و شبهای سرد و پر برف زمستانهای دور، دلشان هوای نان "لالکی" و "کلگ" و بلوط بکند و آهسته بگویند: یادش به خیر چه دورانی داشتیم.

 

امروز هم بلوطها از این وضعیت نگرانند، بلوطهایی که روزی نان این مردم را می دادند امروز در طمع  قاچاقچیان زغال، چوب و الوار، یکی پس از دیگری بر زمین زده می شوند و از طرفی تبر هیزم شکنان و از سوی دیگر سوسک های بلوط خواران امان آنان را بریده است.

به هرحال؛ با روند رو به رشد جامعه شهری و همینطور به خطر افتادن محیط زیست که در پی آن این درختان پر استقامت در حال انقراض هستند و بطور کلی تاریخ یک تمدن رشد یافته در سایه سار این درختان در زیر خاک بی تدبیری مسئولان و آدمهای بی تفاوت در برابر طبیعت مدفون می گردد.

 

باشد متولیان امر طبیعت با کمی تلاش و جدیت بهتر از ایجاد این همه ناهنجاری در قالب اکوسیستم و چرخه طبیعت، مجال نفس کشیدن را در این عصرهای خشکسالی و بی بارشی از زمین تشنه نگیرند و ریشه های مقاوم درختان بلوط در اثر تبرهای کین به زمین نیافتند.

انتهای پیام /

 

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۸۵۹۰۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اعلام میزان بارش های بهاری در کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای کهگیلویه و بویراحمد، میزان بارش‌های اخیر (از چهارشنبه تا شنبه صبح) استان کهگیلویه وبویراحمد تا ساعت ۶:۳۰شنبه ۱۵اردیبهشت ۱۴۰۳ به این شرح است.

دوگنبدان ۷۹.۱

دلی خمسیر ۷۸

باشت ۷۸

فیلگاه ۷۶

ماهورباشت ۷۵

امامزاده جعفر ۷۲

سوق ۷۰

امامزاده پهلوان ۶۹

برم سبز ۶۹

دیشموک ۶۸

علی کرمی دمچنار ۶۷

بوستان ۶۵.۵

دهدشت ۶۵.۴

دیل ۶۴

گنجگون ۶۳.۸

سی سخت ۶۳.۷

دشتروم ۶۳.۵

ستنگان ۶۲.۵

سرفاریاب ۶۱

سرآب ننیز ۵۸

یاسوج فرودگاه ۵۷.۸

چرام ۵۶

منصورخانی کاکان ۵۶

گنجه‌ای ۵۵.۸

درغک ۵۵

وزگ ۵۴

کریک ۵۴

تنگ پیرزال ۵۳

تل گاه ۵۳

ممبی ۵۳

تنگ سرخ ۵۱

چیتاب ۵۰

لیکک ۴۸.۸

مارگون ۴۸

جاورده ۴۷

سرآسیاب یوسفی ۴۴

قلعه دختر ۴۴

لنده ۴۳

قلعه رئیسی ۴۰

پاتاوه ۳۸.۵

تنگ رواق ۳۶

موشمی زیلایی ۳۴

سیرون شبلیز ۲۴