سرمایه‌های فکری جامعه و فرآیند توسعه ملی
تاریخ انتشار: ۱۱ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۹۲۸۹۰۹
فرضعلی سالاری سردری-کنشگر برنامه‌ریزی و توسعه منطقه‌ای- در جهان اقتصاد نوشت: امروزه جهان عصر اقتصاد صنعتی را پشت سر گذاشته و وارد اقتصاد مبتنی بر دانش شده است. جوامع و سازمانها با استفاده از منابعی رشد و رقابت میکنند که متفاوت از آن دسته از منابعی است که در گذشته بر آنها تأکید داشتند. از سوی دیگر سرمایه فکری، شکوفایی، نوآوری و خلق ارزش امروزه موضوعاتی هستند که مورد توجه خاص مدیران، سرمایهگذاران، نهادهای علمی- اقتصادی و دولتی قرار گرفتهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سرمایه فکری موضوع جدیدی است که به لحاظ نظری در چند سال اخیر در سطح جهانی مطرح شده است، اما از آنجایی که منبعی پر ارزش برای کشورها و سازمانها به حساب میآید، میزان رشد و توسعهی آن به سرعت در حال تبدیل شدن به شاخصی در توسعه یافتگی کشورهاست، از سوی دیگر، این منبع نامشهود به عنوان یکی از ارزش افزاترین منابع ملی، شرکتها و سرمایه کلیدی در رشد کارآفرینی مطرح شده است.
با توجه به اهمیت سرمایه فکری به وضوح روشن است که سنجش سرمایه فکری شاخص مهمی در تعیین توان رقابتی برای بقا و رشد در محیط اقتصادی جدید و رقابت جامعه جهانی است. در جامعه رقابتی امروز یک مجموعه نمیتواند تنها بر سرمایه فیزیکی دلالت کند، بلکه برسرمایه فکری نیز باید تمرکز کند که بتواند به مزیت رقابتی دست یابد و با سرمایه فکری خود سود و ثروت کسب کند.
ضرورت توسعه و مدیریت سرمایه فکری، به الزامی جدی در سطح کلان ملی و حوزه کسب و کار (کارآفرینی) تبدیل شده و با حرکت به سمت اقتصاد دانش پایه، به تغییر پارادایم حاکم در اقتصاد صنعتی منجر شده است، به طوری که می‌توان شاهد پیدایش اقتصاد مبتنی بر دانش (تحقیق و توسعه) بود که بنیان آن بر سرمایه فکری مبتنی است. یکی از ویژگی‌های دانش مذکور این است که نامشهود، غیرقابل لمس و غیرمحسوس است و ارزش‌گذاری و اندازهگیری آن بسیار دشوار است.
با توجه به اهمیت و نقش استراتژیک سرمایه فکری در موفقیت و فرآیند توسعه ملی؛ سازمان‌های ملی و محلی برای آنکه بتوانند در پارادیم جدید رقابت میان منطقه‌ای – سازمانی، که فضایی کالاً رقابتی و دانش محور است، به حیات خود ادامه دهند بایستی به توسعه به عنوان یک استراتژی ضروری در عصرکنونی نگاه کنند و ضمن شناخت تغییر و تحولات محیطی، برای رویاروی با آنها، شاخصهای منطقه‌ای- سازمانی تأثیرگذار بر تو سعه پایدار را شناسایی کنند و به این تغییرات مناسب‌ترین پاسخ‌ها را بدهند. با توجه به اینکه نوآوری در سازمان (به صورت بخشی) فرآیندی دانش محور بوده و محصول و نتیجه، کاربست دانش و سرمایه‌های فکری است، می‌توان گفت سازمانهایی که از سطح مطلوبی از سرمایه فکری برخوردارند، دارای توسعه‌ای پایدارتر نیز هستند. در این میان سرمایه فکری به عنوان یکی از شاخصی کلیدهای در ایجاد مزیت رقابتی برای مجموعه‌های مختلف مطرح شده است.
تولید ثروت و افرایش ثروت ملی، رقابت پذیری ملی و تقویت سرمایه فکری ملی به صورت اهداف عملیاتی اصلی اساسی کشور‌های در چند دهه گذشته بوده است.
در ارزشیابی اثرگذاری در فرآیند توسعه، مخلوط نمودن ارزش سرمایه‌های فکری به کار گرفته شده در قابلیت سود آوری پایدار و مستمر مجموعه‌ها بیش از بازده سرمایه‌های مالی به کار گرفته شده در نظر گرفته می‌شود.
سرمایه فکری جامعه نشانگر قابلیت‌های آن جامعه و مجموعه برای توسعه علم محور و درآمدزا در آینده است. سرمایه‌ای نا مشهود که دانش و مهارت نیروی انسانی، ساختارها و فرآیندها را در بر می‌گیرد.
سرمایه فکری شامل همهی فرایندها و داراییهایی است که معمولاً در گزارش‌ها، آمارها و ترازنامه نشان داده نمی‌شوند و همچنین شامل همهی داراییهای ناملموسی است (مثل اختراعات و نوآوری‌ها، دیدگاه‌های تئوری و نظر، راهبردهای مدیریتی و برنامه‌ریزی، مارکهای تجاری، حق ثبت و بهرهبرداری و نامهای تجاری) که در رویکردهای استراتژیک مدرن مورد توجه قرار داده میشوند. اگر چه صورتهای اقتصادی و مالی می‌تواند فقط بخش مشهود ارزش مادی مجموعه را انعکاس دهد، بنابراین ارزش دارائی‌های نامشهود ملی (سرمایه‌های فکری) را می‌توان با ترکیب اطلاعات، دانش، تجربه و توان توسعه ملی (اقتصادی) و مشتقات آن برآورد کرد.
سرمایه فکری شامل تحقیق و توسعه، فرایند کسب و کار (کارآفرینی)، دانش نیروی انسانی است. سرمایه فکری در زمینه منابع پیوند دهنده زنجیره‌ها و شاخه‌های تولیدی و اقتصادی کارآفرین بکارگرفته شود و با مشارکت عمومی‌دستگاه‌های اجرایی و نهادهای عمومی و مردم سرمایه فکری به ارزش‌های اقتصادی و ثروت آفرین تبدیل شود.
سرمایه فکری در سطح ملی به دانش، تخصص، تدبیر و قابلیت یک ملت برای ایجاد مزیت رقابتی (نسبت به سایر کشورها) و در نهایت ظرفیت رشد و توسعه کشور در آینده اطلاق می‌شود. استفاده از رویکرد سرمایه‌های فکری به منظور ارتقا مزیت رقابت پایدار ملی در فرآیند توسعه پایدار بسیار ضروری است.
مزیت رقابتی پایدار از ویژگیهایی نظیر بادوام بودن، به روز بودن، بهره‌گیری از تکنولوژی به روز و برتر، قابلیت پدافندی بالا، تحملپذیری مناسب، دارای قابلیت مدارا، قابلیت زیستی بالا، قابلیت حمایتی و پشتیبانی زیاد، قابلیت پذیرش بالا، قدرت توجیهپذیری و اقناعسازی مناسب و توان مذاکرهای قابل ملاحظه برخوردار است که البته متناسب با شدت و قدرت پایداری مزیت رقابتی همه یا بعضی از ویژگی‌های فوق در آن وجود خواهد داشت.
چهار خصوصیت کلیدی را که باید منابع به منظور دستیابی به مزایای رقابتی پایدار در فرآیند توسعه ملی با رویکرد سرمایه‌های فکری داشته باشند را شناسایی کرد: باارزشبودن، کمیاببودن، تقلیدناپذیر و غیرقابل‌جایگزینی. به بیان دیگر، منبع مزیت رقابتی، منابع مجموعه است. و در صورتی که منابع، ویژگی‌های چهارگانه مطرح شده را داشته باشند، مزیت رقابتی آنها از نوع پایدار خواهد بود.
سرمایه انسانی شامل دانش فنی، مهارتها، ویژگی‌های رهبری مدیران ارشد، نوآوری‌ها، انگیزش (بعد مالی و بعد غیر مالی) و قابلیت سازگاری است، سرمایه ساختاری: فرهنگ شرکت، ساختار، فرایندها و رویههای کاری است و سرمایه رابطهای: مشتریان (میزان رضایت آنها از محصولات و خدمات)، مشتریان (تعداد آنها)، ارتباط با تأمین کنندگان (آگاهی داشتن از این ارتباطات)، ارتباط با تأمین کنندگان (تعداد آنها) است. سرمایه انسانی تحت عنوان دانش فردی، مهارتها، خلاقیت‌ها، توانایی و تجارب افراد جامعه برای خلق ارزش و حل کردن مسائل در نظر گرفته می‌شود. همچنین سرمایه ساختاری، شامل ایدهها، الگوها است که افراد از این طریق دانش و مهارتهایشان را به‌کار میگیرند به صورت ضلع تکمیل کننده سرمایه‌های فکری بیان می‌شود.
توسعه مبتنی بر علم مدرن و سرمایه فکری (دانش بنیان) یک قدرت ساختاری در حوزه اقتصاد بدون وزن در رویکرد مزیت رقابتی محلی و منطقه‌ای و توان افزایی ملی است.
منبع: ایلنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۹۲۸۹۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حمایت از پروژه‌های دانش پژوهی/ همکاری ۸۹ داور برای بررسی فرآیند‌های امسال همایش کشوری آموزش پزشکی
در پایان دومین روز از بیست و پنجمین همایش کشوری آموزش علوم پزشکی از پنج پژوهشگر، ۶ ایده نوآورانه دانشجویی، سه پایان نامه برتر آموزش پزشکی، یک سخنرانی کوتاه و یک کارگاه آموزشی تقدیر شد.
به گزارش وبدا، دکتر حوریه محمدی، رییس مرکز مطالعات و توسعه آموزش معاونت آموزشی وزارت بهداشت و دبیر بیست و پنجمین همایش کشوری آموزش علوم پزشکی، با اشاره به اهمیت دانش پژوهی و پروژه‌های مبتنی بر شواهد گفت: پروژه‌های تغییر مبتنی بر شواهد است و ما به دنبال اثبات فرضیه نیستیم بلکه می‌خواهیم روش‌هایی که آزموده و نتیجه بخش بوده است را در محیط واقعی کلاس درس بیاوریم تا بهره وری موسسه آموزشی بهتر و همراهی محیط بیشتر شود.
وی با ارائه گزارشی از روند اجرایی جشنواره گفت: این جشنواره در شش حیطه برگزار و از دانشگاه‌ها خواسته شد تا برای هر حیطه یک فرآیند ارسال کنند. در مجموع از میان ۱۹۶ فرآیند ارسال شده از سراسر کشور به دبیرخانه، ۲۰ فرآیند حائز رتبه شدند.
رییس مرکز مطالعات و توسعه آموزش وزارت بهداشت، سپس به مشارکت دانشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: امسال از ۷۰ دانشگاه ۵۴ دانشگاه مشارکت کردند و ۱۶ دانشگاه نیز هیچ فرآیندی ارسال نکردند. انتخاب نشدن برخی از دانشگاه‌ها در این رقابت از ارزش‌های آنها کم نمی‌کند.
دکتر محمدی، از همکاری ۸۹ داور برای بررسی فرآیند‌های امسال خبر داد و گفت: امسال توانستیم با دوره‌های آموزشی تیم داوری را تقویت کرده و داوری پررنگ تری داشته باشیم و قطعا بانک داوران را در دوره‌های بعدی تقویت خواهیم کرد. این یکی از تفاوت‌های جشنواره امسال بود.
وی همچنین بر حمایت از پروژه‌های دانش پژوهی تاکید کرد و گفت: تداوم برنامه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در نظر داریم تا از طریق سازو کار مناسب، استمرار پروژه‌های اثربخش را داشته باشیم. امسال تمرکز بر روی دانشگاه‌های بزرگ نبود و از دانشگاه‌های کوچکتر نیز برگزیده داشتیم.
رییس مرکز مطالعات و توسعه آموزش وزارت بهداشت، با اشاره به انتخاب شعار "آموزش پزشکی از کلاس درس تا عرصه" گفت: شعار همایش بر اساس ماموریت معاونت آموزشی وزارت بهداشت برای تربیت نیروی انسانی و کادر درمان توانمند و تاثیر گذار انتخاب شد تا از این طریق اهمیت پیوستگی مطالب تئوری و عملی یادآوری شود.
دکتر محمدی، توسعه و بازنگری برنامه‌های درسی منطبق بر نیاز‌های جامعه را پیش نیاز تحقق شعار خواند و تصریح کرد: ارتقای کیفیت آموزش بالینی، آموزش دانشجو محور با تاکید بر اخلاق حرفه‌ای و استفاده از تکنولوژی‌های نوین آموزشی متناسب با نیاز کلاس‌های درس از جمله مواردی است که می‌تواند موجب تحقق شعار جشنواره شود.
وی مشارکت شش دانشگاه در یک کلان منطقه به صورت مشارکتی در جشنواره و پذیرش مقالات کامل به جای خلاصه مقاله را از جمله تفاوت‌های جشنواره امسال نسبت به سال‌های گذشته خواند و بر ضرورت توجه به پروژه‌های مبتنی بر شواهد تاکید کرد.
دبیر بیست و پنجمین همایش کشوری آموزش علوم پزشکی، در نشست پایانی با ارائه آمار کلی از رویداد‌ها گفت: در جشنواره امسال، ۱۴ صبحانه کاری، ۱۷ کارگاه، ۳ کلینیک مشاوره، ۳ نشست تخصصی و همچنین ۵۱ مقاله و ۶۴ پوستر پذیرفته شدند.
دکتر محمدی تعداد شرکت کنندگان در همایش امسال را ۲ هزارو ۶۴۷ نفر به صورت حضوری و ۳۱۷ نفر به صورت مجازی از طریق آپارات، عنوان کرد و گفت: مقالات برگزیده امسال در مجلات معتبر از طریق دبیر خانه منتشر خواهد شد.
دبیر ششمین جشنواره دانشجویی ایده‌های نوآورانه آموزشی، از ارسال ۷۰۷ ایده به جشنواره خبر داد و گفت: جشنواره دانشجویی ایده‌های نوآورانه امسال رکورد ایده‌های دانشجویی را زد به گونه‌ای که از میان ۶۵۴ ایده پذیرفته شده ۱۱ ایده به مرحله داوری رسید و در نهایت امروز از ۶ ایده تقدیر شد.
دکتر محمدی در پایان، ضمن ابراز امیدواری از تشکیل تیم‌های علمی خوب، از همکاری دانشگاه‌ها و تیم اجرایی قدردانی کرد.
باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت