به نقل از «ایرنا»

مطبوعات ایران با تاریخی غنی، موزه ندارد

تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۹۴۵۰۴۷

تهران- ایرنا- حسین تقوی صاحب غنی‌ترین آرشیو مطبوعات ایران در گفت وگو با روزنامه اعتماد اظهار داشت: ما در زمان قاجار و دوران مشروطه تنها کشور آسیا بودیم که یک‌هزار و ٥٠٠ عنوان روزنامه داشتیم. اما امروز با این گنجینه غنی، موزه مطبوعات و کتابخانه تخصصی مطبوعات در کشور نداریم.

در ادامه این گفت وگو می خوانیم: مجله‌بازها راه دفترش در طبقه اول پاساژ صفوی را خوب بلدند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حسین تقوی ٣٠ سالی می‌شود که شغل و علاقه‌اش جمع‌آوری و آرشیو مجلات و روزنامه‌های قدیمی است. گاهی اسنادی هم از تاریخ مطبوعات به دستش می‌رسد که آرشیو بزرگش از مطبوعات ایران را غنی‌تر می‌کند. تقوی بیش از هر چیز با تاریخ مطبوعات سر و کار دارد؛ از کاغذهای کاهی روزنامه‌های قاجاری که از دل تاریخ می‌آیند تا روزنامه‌های امروزی که هر روز منتشر می‌شوند.

او یکی از کسانی است که می‌تواند بگوید چرا این روزها اقبال مردم به روزنامه‌ها کمتر شده، شاید سلیقه مردم را بهتر بداند و با مطالعه روند انتشار مطبوعات در ١٠٠ سال گذشته بتواند نقاط ضعف و قوت مطبوعات امروز ایران را از زاویه نگاه خود بررسی کند.

بیش از همه تاکید دارد کسانی که در رشته ارتباطات و روزنامه‌نگاری تحصیل می‌کنند، به منابع پژوهشی دسترسی ندارند، نمی‌دانند مطبوعات در ایران چه پیشینه‌ای دارد و چه مسائلی را از سر گذرانده است. کتابخانه‌های دانشگاه‌ها هم خوراک پژوهشی در اختیار دانشجویان نمی‌گذارند و همین بی‌اطلاعی از تاریخ مطبوعات باعث می‌شود دانشجویان با تاریخ مطبوعات و بزرگان این عرصه و اقداماتی که در جهت پیشرفت مطبوعات انجام داده‌اند، آشنا نباشند.

با حسین تقوی در دفتر پر خاطره‌ای به گفت‌وگو می‌نشینیم که آگهی فروش ساده‌ای روی شیشه‌اش نصب شده، می‌گوید: «غنی‌ترین آرشیو مجله و روزنامه از دوره قاجار تا امروز را دارم اما مراکز پژوهشی علاقه‌ای به خرید آن ندارند، همین است که می‌خواهم اینجا را تعطیل کنم.»

**این روزها به اندازه گذشته مردم به مطبوعات و روزنامه‌ها توجه ندارند، به نظر شما دلیل این رویکرد چیست؟
البته هنوز هم هستند کسانی که عاشق بوی کاغذ هستند و ترجیح می‌دهند روزنامه کاغذی را در دست بگیرند و بخوانند. حتی هنوز هم بعضی از مراجعان ما آرشیو روزنامه‌های روز را از ما می‌خواهند. اما به چند دلیل مردم علاقه‌ای به خواندن و خریدن روزنامه‌ها ندارند. دلیل اصلی این اتفاق مدیریت‌های ناصحیح است. روزنامه‌هایی مثل کیهان و اطلاعات که زمانی بین مردم جایگاه ویژه‌ای داشتند امروز به همین دلیل تبدیل به رسانه‌هایی خنثی شده‌اند.

دلیل دیگر این است که روزنامه‌ها حکومتی هستند و همین وابستگی روزنامه‌ها به حکومت، باعث می‌شود محافظه‌کارتر عمل کنند و در نتیجه جذابیتی برای مردم نداشته باشند. از سوی دیگر روزنامه‌ها دچار خودسانسوری شده‌اند، همین موضوع موجب بی‌اعتمادی مردم نسبت به روزنامه‌ها می‌شود. خبرنگارها جسارت نوشتن از بسیاری از حقایق را ندارند. بسیاری از مشکلات کشور و مردم را نمی‌نویسند و دلایل خودشان را برای این‌کار دارند. مردم چرا باید به چنین روزنامه‌هایی مراجعه کنند؟ طبیعی است که ترجیح می‌دهند از طریق سایت‌ها و کانال‌ها اخبار حقیقی پیگیری کنند.

گاهی روزنامه‌ها به شکلی عمل می‌کنند که گویی بعضی اتفاقات در کشور نیفتاده است. مردم چطور می‌توانند به روزنامه‌هایی که اینقدر محافظه‌کارند مراجعه کنند؟ مورد بعدی که شاید مخاطب را آزار دهد تبلیغات نامرتبط است، گاهی دیده می‌شود یک صفحه بزرگ تصویر ساعت مچی چاپ می‌شود؛ این موارد مخاطب را جذب نمی‌کند. نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات که باید محلی برای معرفی مطبوعات باشد و زمینه شناخت مردم را فراهم کند به شکلی که در شأن مطبوعات ایران باشد، برگزار نمی‌شود.

تعدادی از نشریات که به کلی در نمایشگاه شرکت نمی‌کنند، غرفه‌هایی که در نمایشگاه برپا می‌شود به کلی ربطی به مطبوعات ندارد. این توهین به اهالی مطبوعات است. خیلی از روزنامه‌ها را زیر پا می‌ریزند و آنقدر بی‌محتوا هستند که کسی حتی دلش نمی‌خواهد این روزنامه را از زیر پا بردارد.

**مردمی که امروز ایراداتی که به آن اشاره کردید را به مطبوعات وارد می‌دانند، چقدر با تاریخ مطبوعات ایران آشنا هستند؛ با توجه به مراجعاتی که دارید آنها چه می‌گویند؟ چه می‌خواهند؟
عدم شناخت مردم از تاریخ مطبوعات یکی دیگر از دلایلی است که باعث می‌شود امروز علاقه‌ای به خواندن روزنامه نداشته باشند. سابقه مطبوعات ایران در آسیا بی‌نظیر بوده است. ما در زمان قاجار و دوران مشروطه تنها کشور آسیا بودیم که یک‌هزار و ٥٠٠ عنوان روزنامه داشتیم. اما امروز با این گنجینه غنی، موزه مطبوعات و کتابخانه تخصصی مطبوعات در کشور نداریم. اگر کسی قصد پژوهش در این زمینه داشته باشد باید بخشی از تاریخ مطبوعات‌مان را در دانشگاه هاروارد و پرینستون و منچستر تهیه کند.

**به نظر شما چه فاکتورهایی یک روزنامه یا مجله را جذاب و خواندنی می‌کند؟
امروز هنوز آرشیو برخی روزنامه‌ها مثل «آیندگان» مشتری‌های خاص خود را دارد. به دلیل اینکه این روزنامه هنوز برای مخاطب تازگی دارد. محتوا، طراحی، نویسندگان، مطالب، تصویرسازی و کاریکاتور از مواردی است که می‌تواند یک روزنامه را جذاب و خواندنی کند. یکی از مواردی که کمتر در مطبوعات امروز ما دیده می‌شود، کاریکاتور است. در صورتی که در گذشته این بخش نقش پررنگی در مطبوعات داشت و بسیار جلب‌توجه می‌کرد؛ تاثیرگذار بود.

در حال حاضر هم اکثر مردم کاریکاتورهای یک مقطعی از تاریخ مطبوعات را در منازل‌شان آرشیو می‌کنند. اما این بخش جایی در مطبوعات امروز ما ندارد. کاریکاتور جریان‌سازی که حرف برای گفتن داشته باشد، نداریم در مطبوعات. از سوی دیگر اگر مطبوعات بعد از انقلاب را مطالعه کنید متوجه می‌شوید که تحولی که در روزنامه‌نگاری بعد از انقلاب اتفاق افتاد در روزنامه «سلام» بود.

«توس»، «جامعه»، «عصر آزادگان» و «صبح امروز» آنقدر مطالب و گزارش‌های متنوع و حرف‌های تازه برای گفتن داشتند که مخاطب را جذب می‌کرد. در این مقطع مطالبی در مطبوعات منتشر می‌شد که حتی در زمان مشروطیت هم در مطبوعات دیده نمی‌شد. البته بسیاری از روزنامه‌نگاران هم در این مسیر هزینه دادند.

مورد دیگر تخصصی بودن نشریات است. در صد سال اخیر مهم‌ترین مجله ادبی ایران «سخن» است، که استاد ذبیح‌الله صفا، خانلری، صادق هدایت، نیما یوشیج در آن فعالیت می‌کردند. این مجله از سال ٢٢ تا ٥٧ منتشر می‌شد. اما ببینید در ٤٠ سال گذشته ما چه مجله ادبی شاخص و ماندگاری داشتیم؟ یا مهم‌ترین مجله هنری «هنر و مردم» بود، این مجله با وجود اینکه دولتی بود و متعلق به وزارت فرهنگ و هنر، بسیار مورد توجه مردم و فرهیختگان بود تا جایی که «بهرام بیضایی» معتقد بود هر ایرانی باید یک دوره از مجله هنر و مردم را در خانه داشته باشد. اما در ٤٠ سال گذشته ما چه کرده‌ایم؟ در هر رشته و هر زمینه‌ای که مطبوعات تخصصی را بررسی کنید، می‌بینید وضعیت چقدر بغرنج است.

**حالا با این تجربه‌ای که شما با مطبوعات و تاریخ آن دارید فکر می‌کنید چطور می‌شود مردم را با مطبوعات آشتی داد؟
تنها راه توسعه، توسعه فرهنگی است راه دومی وجود ندارد. ما باید بچه‌ها را از بچگی عادت بدهیم به کتاب و مجله خواندن و این خوراک‌ها باید به گونه‌ای ارایه شود که کودک خسته نشود. نشریاتی با تصویر‌سازی‌های خوب و جذاب برای کودکان منتشر کنیم. یک زمانی روزنامه نونهالان را داشتیم که سفارت انگلیس برای بچه‌ها منتشر می‌کرد. پیک کودک و نوجوان که با تصویرسازی‌های نورالدین زرین کلک و پرویز کلانتری و مرتضی ممیز منتشر می‌شد و در دهه پنجاه در مدارس در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گرفت. اما الان مطبوعات ما برای کودکان چه خوراکی دارد؟ بچه‌ها چقدر به مطبوعات علاقه‌مندند؟

**به نظر شما مهم‌ترین فاکتوری که می‌تواند روی دکه مخاطب را مجاب کند به خرید و خواندن یک نشریه چیست؟
کیفیت چاپ نشریه، حروفچینی و چشم‌نواز بودن، لوگو خیلی فاکتور مهمی است، ما در زمان قاجار روزنامه‌های «شرف» و «شرافت» را داشتیم که از خط نستعلیق یا شکسته در لوگو و تیتر استفاده می‌کرد. صفحه‌آرایی خوب هم فاکتور مهمی است، اما تیتر یک نشریه از همه فاکتورها مهم‌تر است.

تیترهایی که در روزنامه «آیندگان» یا «کیهان» یا «رستاخیز» استفاده می‌شد، واقعا منحصر به فرد بود. اما امروز متاسفانه بعضی روزنامه‌ها به قدری به لحاظ کیفی سطح‌شان پایین است که حتی ارزش آرشیو شدن ندارند. البته باید همه این روزنامه‌ها به عنوان بخشی از تاریخ مطبوعات ثبت شوند، اما اینکه روزنامه‌ای از نظر هنری و جذابیت محتوایی و بصری ارزشمند باشند، خیلی کم است.

**ایده‌ای برای آشتی مردم با مطبوعات دارید؟
اگر مراکز پژوهشی و دولت همراهی کنند، با ایجاد موزه‌ای برای مرور تاریخ مطبوعات، مردم می‌توانند با تاریخ مطبوعات بیشتر آشنا شوند. بیش از ٣٠ هزار عنوان نشریه از زمان قاجار تا به امروز منتشر شده است و ما می‌توانیم موزه‌ای را با ١٠ هزار عنوان نشریه از زمان قاجار تا حال حاضر به همراه اسناد مربوط به مطبوعات و روزنامه‌نگاران و سردبیران و مدیرمسوولان داشته باشیم. راه بعدی می‌تواند این باشد که یک کتابخانه تخصصی برای مطبوعات داشته باشیم. شاید مردم هم منابعی از تاریخ مطبوعات داشته باشند و به این کتابخانه اهدا کنند و پژوهشگران تنها به منابع ناقص اینترنتی مراجعه نکنند.

*منبع: روزنامه اعتماد، 1396.11.12
**گروه اطلاع رسانی**9370**2002** انتشار: فاطمه قنادقرصی

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۹۴۵۰۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

استفاده از هنرمندان برای معرفی تاریخ در مناطق کم‌برخوردار

مراسم اختتامیه نمایشگاه بناهای تاریخی ایران در حالی برگزار شد که مدیرعامل صندوق توسعه و احیا بر روی این نکته تأکید کرد که از ظرفیت هنرمندان برای معرفی آثار تاریخی در مناطق کم‌برخوردار کشور می‌توان استفاده کرد. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم اختتامیه نمایشگاه بناهای تاریخی ایران با حضور مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی در عمارت شاپوریه برگزار شد.

در این مراسم شهاب طلایی شکری با قدردانی از خانه هنر دل افکن که با دعوت از هنرمندان نسبت به برگزاری نمایشگاه بناهای تاریخی ایران اقدام کرد، اظهار داشت: موضوع صنایع دستی و بناهای تاریخی یکی از محورهای اصلی و فلسفه وجودی صندوق احیا و توسعه است.رویکرد ما نیز همواره این بوده که حمایت های متفاوتی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه نوع کار ما در صندوق توسعه و احیا، مشارکت مردم در امر احیا بناهای تاریخی بوده است افزود: بسیاری از بناهای تاریخی از جمله کاروانسراها که به بخش خصوصی واگذار شده در راستای توجه به احیا این مکان ارزشمند تاریخی است.

مدیرعامل صندوق توسعه و احیا به شعار روز جهانی بناهای تاریخی اشاره کرد و گفت: یکی از آن، رفع تعارضات جوامع محلی است، و بر ابن باوریم تا جامعه محلی نداشته باشیم که خودش میراثش را حفظ کند دولت نمی‌تواند با حفاظت و نظارت‌های فیزیکی کاری را انجام دهد.

حمایت هنرمندان اصفهان از عملیات "وعده صادق"

طلایی شکری با تاکید بر اینکه حافظ اصلی میراث فرهنگی مردمی هستند که در محدوده و در جوار یک اثر تاریخی قرار دارند خاطرنشان کرد: عدم آگاهی مردم از اهمیت بناهای تاریخی سبب ایجاد تعارضاتی برای کشور و میراث فرهنگی در بسیاری از استان‌های کشور شده و مردم ارزش بناهای تاریخی را نمی‌دانند. عدم آگاهی‌ها کم‌کاری ما است که هویت‌ها و دارایی‌ها را در بخش میراث معرفی نکردیم، هویت‌هایی که می‌تواند ارزش‌آفرین و حتی درآمدزا باشد. 

وی افزود: امروز بسیاری از کاروانسراهایی که ثبت جهانی شده‌اند چون برخی در دل کویرند راه دسترسی ندارند و همواره شاهد تخریب این آثار ارزشمند هستیم که بدون شک معرفی این بناها با مشارکت هنرمندان و همکاری مردم می‌تواند از تخریب‌ها جلوگیری کند.

مدیرعامل صندوق توسعه احیا گفت: آماده همکاری و ایجاد بسترسازی برای گروه‌های مختلف هنری از جمله خانه هنر دل افکن در معرفی بیشتر آثار و بناهای تاریخی ایران به ویژه نقاط کمتر برخوردار کشور هستیم. بسیاری از خانه‌های تاریخی در نقاط مختلف کشور و تهران وجود دارد که به بهانه برگزاری نمایشگاه های مختلف فرصتی فراهم می‌شود که مردم با این بناها آشنا شوند.

در این مراسم مریم دل افکن مدیر برگزاری نمایشگاه بناهای تاریخی ایران نیز با قدردانی از حمایت مدیرعامل و سایر مسئولان صندوق توسعه و احیا در برگزاری این نمایشگاه اظهار داشت: نمایشگاه بناهای تاریخی ایران آغازی خوب برای معرفی بناهای تاریخی فراموش شده بود و می‌توان با بهره‌گیری از هنر این آثار ارزشمند را احیا و مرمت کرد.

دل افکن گفت: در نمایشگاه آثار بناهای تاریخی ایران حدود 50 هنرمند آثار خود در روزهای 30 و 31 فروردین را در رشته‌های مختلف هنری از جمله مجسمه‌سازی، صنایع دستی، دیجیتال آرت، نقاشی خط، نقاشی با مداد رنگی، رنگ روغن، آبرنگ و پاستل، با موضوع بناهای تاریخی به نمایش گذاشتند.

مدیر مجموعه هنری دل افکن برای برگزاری نمایشگاه‌ها در مناطق کمتر برخوردار کشور که آثار و بناهای تاریخی آن در حال فراموشی و تخریب‌اند اعلام آمادگی کرد.

وی بیان کرد: خانه هنری دل‌افکن و هنرمندان آن این ظرفیت و توانمندی را برای نقش آفرینی در معرفی و فرهنگسازی اهمیت بناهای تاریخی ایران دارند.

انتهای پیام/