به نقل از «خبرگزاری آریا»

سهم آثار نمايشي از گنجينه قصص قرآني

تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۰۱۸۴۳۰

خبرگزاري آريا - تماشاي قصه‌هاي قرآن که با خواندن هر کلامشان تصاوير زنده‌اي مقابل چشمانت نقش مي‌بندد در قاب کوچک، اتفاق مبارک و جذابي است؛ زيرا آنچه مي‌بينيم جان گرفتن بخشي از باورهاي ماست. در ديگر کشورها کارگردانان بسياري، قصه‌هاي کتاب‌هاي مقدس را دستمايه ساخت فيلم‌هاي سينمايي و سريال‌هاي تلويزيوني قرار داده‌اند؛ آثاري که گاه خوانش متفاوتي از شخصيت‌ها و قصه‌هاي تاريخي ـ مذهبي، نسبت به قرآن و باورهاي ما دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در تلويزيون ايران نيز آثاري با اقتباس کامل از قصه‌هاي قرآن يا برگرفته از آنها ساخته شده که اغلب با اقبال عمومي مواجه شده‌اند. آنچه در اين گزارش به آن مي‌پردازيم بررسي آثار گذشته نيست، بلکه پاسخ به اين پرسش است که با توجه به پتانسيل خوب قصص قرآن و موفقيت تجربه‌هايي چون مردان آنجلس، مريم مقدس و... در جذب مخاطب؛ چرا اين قصه‌ها که ريشه در باورهاي مردم دارند و اتفاقا از لحاظ دراماتيک واجد شرايط براي تبديل شدن به آثار نمايشي هستند؛ اين روزها کمتر دستمايه فيلمنامه‌هاي تلويزيوني قرار مي‌گيرند؟ پرسش مطروح را با سه نفر از کساني که در زمينه آثار نمايشي با مضامين مذهبي تجربه‌هايي داشته‌اند،‌ در ميان گذاشته و به بررسي وجوه مختلف اين موضوع پرداخته‌ايم.
چرا کمتر توليد مي‌شوند؟
حسين تراب‌نژاد، نويسنده سريال‌هايي مانند «شايد براي شما هم اتفاق بيفتد» و «پرده‌نشين» است؛ سريال‌هايي که در متن به نوعي وام‌دار آموزه‌هاي قرآني هستند. او در مورد اين‌که چرا با توجه به ظرفيت موجود در قصه‌هاي قرآن، اين روزها کمتر چنين آثاري ساخته مي‌شود؛ به جام‌جم مي‌گويد: در وهله اول به نظرم بيشتر به مشکلات مالي چند سال اخير تلويزيون برمي‌گردد. بعد از آن به توانايي کارگردان‌هاي ما در زمينه سريال‌ها و فيلم‌هاي تاريخي مرتبط است. چون تعداد معدودي کارگردان داريم که از پس توليد چنين سريال‌هايي برآيند.
محسن علي‌اکبري نيز تهيه‌کننده بسياري از آثاري است که بر اساس قصه‌هاي قرآن يا به طور کلي با مضامين مذهبي و تاريخي ساخته شده‌اند؛ آثاري نظير «مردان آنجلس»، «مريم مقدس» و «فرستاده» که امروز به عنوان سريال‌هاي پر مخاطب و موفق از آنان ياد مي‌شود. او در مورد دلايل اين کم‌کاري‌ها مي‌گويد: تعداد هنرمنداني که بتوانند به ساخت آثار تاريخي و مذهبي بپردازند کم است و از طرفي هم تعدادي از اين دوستان مثل آقاي حسن فتحي و داوود ميرباقري درگير ساخت آثاري براي شبکه نمايش خانگي شده‌اند. اميدواريم اين عزيزان نيز برگردند و بتوانيم کارهاي خوبي از آنان در سيما ببينيم. در واقع کساني که تجربه لازم در ساخت آثار موفق قرآني را دارند بيش از چهار يا پنج نفر نيستند. تهيه‌کننده سريال «ايوب پيامبر» اضافه مي‌کند: البته طبق شنيده‌هايم آقاي ميرباقري به دنبال آن هستند که سريال «سلمان فارسي» را شروع کنند و آقاي شورجه نيز در شرف ساخت سريال «حضرت موسي» هستند.
علي‌اکبري همچنين پيرامون ويژگي‌هاي آثار اين چنيني مي‌گويد: اين ژانر تنها ژانري است که در تاريخ باقي مي‌ماند. اگر 50 سال ديگر هم به آرشيو رسانه ملي مراجعه کنيد کارهايي مثل مريم مقدس، مردان آنجلس، امام علي‌(ع) و مختارنامه ماندگارند و همچنان مخاطب دارند. همان‌گونه که قرآن قصه‌هاي به روزي دارد و هر بار به آن مراجعه مي‌کنيم به برداشت تازه‌اي از قصه‌ها مي‌رسيم؛ آثار تصويري برگرفته از اين قصص نيز همين گونه است. فيلم‌هاي خوب مذهبي مانند «روز واقعه» را اگر صدبار نگاه کنيم باز نکته تازه‌اي از آن دريافت مي‌شود. اگر جوانان ما به اين ژانر ترغيب شوند و آثار بيشتري توليد شود، مخاطبان ما نه در سطح کشور، بلکه در سطح جهان افزايش پيدا خواهند کرد.
جواد شمقدري از ديگر کارگردانان و نويسندگاني است که در اين خصوص تجاربي دارد و بر اين باور است که اگر در اين زمينه تلويزيون را با سينما مقايسه کنيم، تا امروز تعداد کارهاي خوبي که با محوريت قصص قرآن ساخته شده‌اند در تلويزيون بيشتر و از اين حيث سيما چندين گام جلوتر است. کارگردان «توفان شن» در اين‌باره به ما توضيح مي‌دهد: آثار درخور توجه مذهبي، تاريخي ـ مذهبي يا مشخصا با محوريت قصص قرآن تا امروز در سينما ساخته شده، اما موضوع اين است که با توجه به نمونه‌هاي موفقي مانند «يوسف پيامبر» چرا اين تجربه‌ها کمتر تکرار مي‌شود؟ به نظر من يکي از دلايل آن بحث سرمايه‌گذاري و اهميت دادن به اين سوژه‌ها از سمت تلويزيون است. در واقع اگر تلويزيون نگاه ويژه‌تري به ساخت چنين آثاري داشته باشد، قطعا تعداد آثار موفق در اين ژانر هم بيشتر خواهد شد.
دشواري‌هاي توليد آثار قرآني
در ميان آنچه به عنوان دلايل کم‌کاري فيلمنامه‌نويسان و توليدکنندگان در نگارش و ساخت چنين سريال‌هايي مطرح مي‌شود، مي‌توان به دشواري‌هاي گام گذاشتن در اين راه نيز اشاره کرد. تراب‌نژاد در اين باره مي‌گويد: خودم علاقه زيادي به کار در اين حوزه دارم، اما مسائلي وجود دارد که دست و دل آدم را براي رفتن به سمت اين موضوعات مي‌لرزاند. اول از همه، آنچنان که اشاره کردم مساله بودجه مطرح است. اصولا کار در اين زمينه تحقيقات وسيع و مطالعات فراوان مي‌خواهد و آنچه ما طي اين سال‌ها با آن مواجه بوده‌ايم، اين است که تلويزيون نمي‌تواند بودجه چنداني را براي مرحله تحقيق در نظر بگيرد. به همين دليل ترجيح نويسنده بر آن است که با بودجه‌اي مشخص سراغ کاري برود که به روز بوده و تحقيقات کمتري نياز داشته باشد. حال آن‌که همه مي‌دانيم پايه يک اثر ماندگار، تحقيقات است و در مورد داستان‌هاي اينچنيني اين قضيه به طريق اولي موضوعيت پيدا مي‌کند. نکته دوم، دردسرهاي اين نوع از کارهاست. در کارهايي که مبناي ديني دارند و راوي تاريخ يا داستان‌هاي قرآني هستند به محض آن‌که فيلمنامه به سرانجامي برسد و آدم‌ها چيزي در دست داشته باشند تا بتوانند روي آن نظر بدهند، مشکلات فيلمنامه‌نويس دوچندان مي‌شود.
محسن علي‌اکبري هم بر اين باور است که نگارش چنين آثاري سخت است و هر هنرمندي حاضر نيست در اين عرصه وارد شود. او بيان مي‌کند: ورود به اين عرصه نيازمند دانش ديني و تاريخي است، چون معمولا درباره اين آثار در مجامع مختلف بحث مي‌شود و سازندگان آن بايد بتوانند از آثار خود دفاع کنند. توليدکنندگان اين آثار بايد پيش از نگارش به تاريخ، قرآن و مسائل ديني اشراف پيدا کنند و شايد لازم باشد بخشي از عمر خود را صرف شناخت اين مباحث کنند. مرحوم سلحشور حدود هفت سال براي تحقيق درباره زندگي حضرت موسي‌(ع) وقت صرف کردند، اما امروز به برخي جوانان که مي‌گويي شش ماه براي تحقيق در مورد سوژه يک فيلمنامه وقت بگذارد، نمي‌پذيرند و براي طي پله‌هاي ترقي در اين حرفه عجله دارند.
علي‌اکبري ادامه مي‌دهد: به نظرم اين انگيزه بايد از طريق مديران سازمان به جوانان منتقل شود و ما شاهد شکوفايي هر چه بيشتر اين ژانر در رسانه ملي باشيم.
شمقدري هم در اين‌باره اظهار مي‌کند: يک سريال اجتماعي گاهي بدون فيلمنامه کامل، تصويب و توليد مي‌شود. اما بر سر آثاري که مضامين مذهبي دارند يا براساس زندگي پيامبران و قصه‌هاي قرآن هستند، بحث وجود دارد. چون سوژه حساس است و بايد کسي آن را بنويسد که ضمن تعهد و اشراف به اين موضوع، روايت صحيحي از ماجرايي داشته باشد که بيشتر مردم با آن آشنا هستند و کارشناسان مذهبي نيز بر سر جزئيات آن حرف دارند. پس فيلمنامه‌نويس بايد دانش کافي داشته باشد و متعهدانه کار را دنبال کند و زمان زيادي به مطالعه، جست‌وجو، مصاحبه با صاحب‌نظران، نگارش، بازنويسي و تصويب اختصاص بدهد.
کدام قصه از قرآن؟
تراب‌نژاد در مورد دغدغه شخصي خود براي ساخت آثاري بر مبناي قصه‌هاي قرآن مي‌گويد: پاسخ سريع به اين پرسش چندان راحت نيست، چون من به داستان‌هاي قرآن آنقدر تسلط ندارم. ولي اگر بشود، دوست دارم فيلمنامه‌اي بر اساس داستان اصحاب کهف که به‌روز شده باشد و در زمان حال بگذرد، بنويسم.
علي‌اکبري هم در اين خصوص مي‌گويد: من از ابتدا با ژانر دفاع مقدس وارد سينما شدم و در ادامه با تهيه آثار ديني و قرآني کار خودم را ادامه دادم. بيشتر سعي کردم آثارم در همين زمينه‌ها باشد و هميشه براي آثار قرآني چندين برابر انرژي دارم. اصلا انگيزه‌ام از زنده ماندن، ساخت چنين آثاري است. بخصوص درباره زندگي پيامبران اولوالعزم که بر گردن بشر حق بزرگي دارند و ما بايد زندگي حقيقي‌شان را براي جامعه جهاني به صورت شفاف به نمايش بگذاريم.
شمقدري نيز در اين‌باره تصريح مي‌کند: با توجه به تعهدي که به حرفه‌ام دارم و همچنين علاقه‌مندي‌ها و اعتقاداتم، مسلما مايلم بيشتر در اين زمينه کار کنم. دوست دارم خودم يا کساني که در ساخت چنين آثاري موفق بوده‌اند يا به طور کلي به اين سوژه‌ها احاطه دارند به سراغ داستان زندگي حضرت مسيح(ع) و حضرت ابراهيم(ع) بروند. پيش از اين، کاري درباره زندگي اين پيامبران بزرگوار ساخته شده بود که به نظرم نتوانست حق مطلب را ادا کند. همچنين خودم به داستان زندگي حضرت نوح(ع) علاقه‌مندم و به نظرم مي‌توان اثر درخور توجهي از زندگي ايشان ساخت. خدا را شکر، امروز افرادي هستند که به جلوه‌هاي ويژه رايانه‌اي تسلط دارند.
مروري کوتاه بر آثار موفق
شايد يکي از نخستين مجموعه‌هاي تلويزيوني که پس از انقلاب براساس قصه‌اي از قرآن ساخته شد «ايوب پيامبر» با بازي و کارگرداني فرج‌ا... سلحشور باشد. پس از آن ساخت اين دست سريال‌ها بيش از پيش رونق گرفت و دوباره اين خود سلحشور بود که با ساخت «مردان آنجلس» به سراغ فيلمنامه‌اي اقتباس شده از قرآن رفت. سريالي که در آن سال‌ها چنان جايي ميان مخاطبان سيما باز کرد که تا مدت‌ها بازيگرانش را با نام شخصيت‌هايشان در اين سريال خطاب مي‌کردند؛ مثلا مهتاب کرامتي که چهره‌اش با اين مجموعه به مخاطبان معرفي شد تا مدت‌ها به نام هلن شناخته مي‌شد و جعفر دهقان، ماکسي ميليانوس. پس از آن قصه ديگري از قرآن که در قاب کوچک رنگ تصوير به خود گرفت، روايتي از زندگي حضرت مريم با نام «مريم مقدس»، ساخته شهريار بحراني و به قلم محمدسعيد بهمن‌پور بود که تصاوير آن هم هنوز در خاطر علاقه‌مندان اين گونه آثار نقش بسته است. اين مجموعه نيز چون مردان آنجلس، چهره‌اي تازه به نام شبنم قلي‌خاني را به عرصه بازيگري معرفي کرد. گويي که اين رسم ساخت چنين آثاري باشد، زيرا سال‌ها بعد در مجموعه «يوسف پيامبر» هم مصطفي زماني با ايفاي نقش يوسف(ع) نخستين تجربه خود را در قاب تصوير رقم زد. اين سريال هم که دو نسخه فيلم سينمايي و سريال تلويزيوني توليد و پخش شد آخرين ساخته فرج‌ا... سلحشور بود؛ سريالي که به يکي از پر فراز و فرودترين قصه‌هاي قرآن در قالب تصاوير جان بخشيد و توانست بينندگان زيادي را هر هفته با خود همراه سازد.
نوشين مجلسي

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۰۱۸۴۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حافظان قرآن به عنوان سفیران تاثیرگذار نقش آفرینی کنند

به گزارش خبرنگار مهر، اسماعیل زارعی کوشا بعدازظهر پنحشنبه همراه با فرماندار و شهردار سنندج و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی از دارالتحفیظ امام جزری در مسجد جامع شهرک پردیس سنندج، تنها مدرسه تخصصی شبانه‌روزی حفظ قرآن در کردستان که تاکنون موفق به تربیت حفاظ قرآنی بسیاری در این استان شده است، بازدید کرد و ضمن دیدار با قاریان جوان و نوجوان این محفل معنوی و نورانی حاضر در این مرکز، پای گفت‌وگوی صمیمی آنان نشست.

استاندار کردستان در این دیدار با بیان اینکه تمسک به قرآن موجب سعادت و رستگاری انسان در دنیا و آخرت می‌شود اظهار کرد: با اهتمام و اراده جدی برای برپایی محافل قرآنی، زمینه جذب بیشتر جوانان را به فرهنگ علوم قرآنی فراهم می‌کنیم.

زارعی کوشا، دیدار با قاریان جوان و نوجوان قرآنی را موجب سعادت خواند و با اشاره به اینکه جامعه بشری در هر جای دنیا با مشکلات مختلفی مواجه و درگیر است، نسخه‌ای شفا بخش این آلام را تمسک به قرآن کریم و آیات الهی عنوان کرد.

وی حفظ قرآن را یکی از با فضیلت‌ترین و ارزشمندترین عمل برشمرد و به جوانان و نوجوانان این محفل قرآنی که عنایت پروردگار یکتا شامل حال آنان شده و به این سعادت دست یافته‌اند، تبریک و تهنیت گفت و آنان را منتخب و مصطفای الهی بیان کرد.

استاندار کردستان با اشاره به اینکه به هر میزان جامعه به فرامین الهی نازل شده در قرآن کریم عمل کند به همان اندازه از دام شیاطین و دشمنان دین و دیانت دور خواهد شد، اضافه کرد: امید که از این شر و درگیری که از آغاز خلقت بین جنود رحمانی و جنود شیطانی به وجود آمده و تا ابدیت ادامه دارد خداوند یکتا تقدیر ما را در جنود رحمانی مقدر فرماید و همگان را عاقبت بخیر کند.

زارعی کوشا با اشاره به جایگاه والای قرآن کریم و نعمت هدایت کتاب الهی، تصریح کرد: انسان برای ادامه زندگی بایستی به منبع حیات، نور و انرژی آسمانی متصل شود.

وی بیان کرد: به برکت قرآنی بودن این نوجوانان، امیدوارم همه ما برنامه زندگی خود را بر اساس سبک قرآنی مدیریت کنیم و ما به عنوان پیرو، آن کتاب الهی را سرلوحه زندگی خود قرار دهیم تا انس با قرآن ما را از فتنه دشمنان دین و اسلام حفظ کند.

آشنایی با فعالیت‌های دارالتحفیظ امام جزری در سنندج

‌بر اساس این گزارش؛ دارالتحفیظ امام جزری مسجد جامع پردیس سنندج تنها مدرسه تخصصی شبانه‌روزی حفظ قرآن در استان کردستان است که تاکنون موفق به تربیت حفاظ قرآنی بسیاری در استان شده است.

که در حال حاضر ۳۰ قرآن‌پژوه به صورت شبانه روزی در این مرکز مشغول حفظ قرآن هستند و بعد از ۲ سال آموزش، مدرک معتبر حفظ قرآن به شرکت‌کنندگان اعطا خواهد شد.

در حال حاضر آقایان از این خدمات بهره‌مندند و طی این چندسال از فعالیت خود ۹ حافظ کل را تقدیم جامعه قرآنی کرده است.

مرکز دارالتحفیظ امام جزری سنندج تمام خدمات خود را به قرآن‌پژوهان به صورت کاملاً رایگان ارائه می‌دهد و
در تلاش است تا در سال آتی با مساعدت و همراهی مردم، مسئولین و خیرین شعبه حفظ بانوان این مرکز را فعال خواهد کرد تا بتوان در این بخش نیز به جمعیت بانوان استان علاقمند به حفظ قرآن خدمات ارائه دهد.

این مرکز مکانی مجزا از مسجد است و مجوز ورود به این مرکز دارالتحفیظ برای فعالان قرآنی است که خود روخوانی، روانخوانی و تجوید قرآن را گذرانده باشند.

در حال حاضر چندین مربی حفظ برجسته و مجرب قرآنی استان به صورت شبانه روزی مشغول انجام آموزش حفظ قرآن به شرکت‌کنندگان در کلاس‌های این مرکز حفظ هستند.

علاقه‌مندان به حفظ قرآن که شرایط حضور در این دارالتحفیظ را نداشته باشند می‌توانند به صورت مجازی با این دارالتحفیظ در ارتباط باشند.

در مرکز حفظ قرآن سنندج، قرآن‌آموزانی از سطح استان و استان‌های همجوار شرکت کرده‌اند و به دلیل اینکه امکان تردد برای آنان فراهم نبود این مرکز به صورت شبانه روزی به آنان خدمات ارائه می‌دهد.

کد خبر 6088563