طعم رؤیا عطر جادو
تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۰۲۰۱۹۷
حضور در جشنواره فیلم فجر و دیدهشدن در این فضای رقابتی هنوز برای سینماگران جذاب است
ایران آنلاین / احمد رضا معراجی :جشنواره فیلم فجر، با همه فراز و نشیب اش مهمترین رویداد سالانه سینمایی طی چهلسال اخیر بوده، جشنوارهای که در ادوار مختلف چهرهها و استعدادهای فراوانی را به عرصه هنر ایران معرفی کرده است سلیقه نسلهایی را شکل داده و به خلق جریانهای سینمایی دامن زده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اهمیت غیرقابل انکار جشنواره
خسرو معصومی کارگردان «کار کثیف»:«کار کثیف» ششمین فیلم در کارنامه کاری خسرو معصومی است. این فیلم طبق گفته کارگردان به فروش مسکرات در خارج از ایران میپردازد و مضمون و محتوای آن مسائل مربوط به مهاجرت و کار کردن در شرایطی دور از وطن است. آخرین حضور خسرو معصومی در جشنواره فیلم فجر مربوط به سیامین دوره جشنواره و فیلم خوب «خرس» است که سیمرغ بازیگری را برای فرهاد اصلانی به ارمغان آورد اما با نظر ممیزان وقت ارشاد در محاق توقیف رفت. با وجود این او حضور در جشنواره فیلم فجر را اتفاقی تأثیرگذار در سرنوشت یک فیلم و روند فیلمسازی میداند.
حضور در جشنواره هنوز برای شما شور و حال گذشته را دارد؟ هنوز هم از حضور در جشنواره خوشحال میشوید و هیجان و استرس فیلمهای اول را دارید؟
اگر فیلم «کار کثیف» در جشنواره حضور نداشت دچار مشکل میشدم اما اکنون که فیلم به جشنواره راه پیدا کرده است، خوشحالم. وقتی فیلم «تابو» به جشنواره راه پیدا نکرد دلخور شدم، البته نه از هیأت انتخاب و خود جشنواره بلکه به این خاطر که عوامل فیلم من از دیده شدن در جشنواره فجر محروم شدند. من در جشنوارههای زیادی در جهان شرکت کردم اما اینکه در بزرگترین رویداد سینمایی کشورم کار عوامل فیلم دیده شود برای من بسیار حائز اعتبار و اهمیت است. بازخوردهایی که از مخاطبان خصوصاً منتقدان و اهالی رسانه میگیرم برایم مهم است.
یعنی به اعتقاد شما جشنواره در روند حرفهای و ادامه راه هر سینماگری میتواند تأثیرگذار باشد؟
بله من نخستین بار نیست که در جشنواره حضور دارم، تأثیرات جشنواره را بخوبی میدانم. بهعنوان مثال اگر «ابد و یک روز» در جشنواره دیده نمیشد با توجه به موضوع فیلم آیا میتوانست اکران و فروش خوبی داشته باشد! بیانصافی و کم لطفی است اگر بگوییم جشنواره در دیده شدن فیلمها و فروش آنها در اکران و جذب مخاطب بیتأثیر است.
با این حساب چه پیشبینی و انتظاری از سیمرغهای این دوره از جشنواره دارید؟
با فیلم «کار کثیف» چند بازیگر خوب و جوان به سینمای ایران معرفی خواهند شد. پدرام شریفی برای نخستین بار در یک فیلم نقش اول را ایفا خواهد کرد که در هیچ فیلمی این نقش را بازی نکرده و این نقش اوج توانمندی او را به نمایش خواهد گذاشت. فیلم را خواهید دید و به توانمندی این بازیگر بیشتر پی خواهید برد. او بازیگر خوب و توانمندی است و اینکه صورتش دستکاری نشده برای من اهمیت زیادی داشت و ضمن اینکه زیاد هم دیده نشده است. همه اینها برای جذب مخاطب یک امتیاز محسوب میشود که بازیگر بر حسب تواناییهای بازیگری و بدون احتساب چهره یا دیده شدن در فیلمها و نقشها بتواند بازی خوبی را از خود به نمایش بگذارد.
دیده شدن درجشنواره یا کسب سیمرغ روی روند کاری بازیگران چه تأثیری دارد؟
من در سالهای گذشته هم در بخش بینالملل و هم بخش ملی از جشنواره سیمرغ گرفتم اما هیچگاه فیلمسازیام را بهخاطر گرفتن جایزه تغییر ندادم و نخواهم داد. بعد از دیده شدن در جشنواره قطعاً پیشنهادها بیشتر خواهد شد خصوصاً برای بازیگران که گرفتن این جایزه و حضور در بین کاندیداها بسیار اثرگذار است و کارگردانها بعد از جشنواره به افرادی که دیده شدهاند بیشتر پیشنهاد همکاری میدهند.
مقاومت در برابر جریان مهندسی اکران
اصغر نعیمیکارگردان «هایلایت» :«هایلایت» چهارمین فیلم اصغر نعیمی پس از فیلمهای «بی وفا»، «سلام بر عشق» و «سایههای موازی» است. به گفته کارگردان این فیلم درامی عاشقانه است و مضمونی اجتماعی دارد. نعیمی که بواسطه سالها فعالیت در حوزه روزنامهنگاری سینما شناخت خوبی از جشنواره فیلم فجر دارد معتقد است که مسئولان این دوره از جشنواره با محدود کردن تعداد فیلمها و ایستادگی بر تعداد مشخص فیلمها گام بلندی در جهت حرفهایتر شدن جشنواره فیلم فجر برداشتهاند.
جشنواره فیلم فجر به دهه چهارم فعالیت خود نزدیک میشود. به اعتقاد شما اعتبار و تأثیرگذاری این جشنواره چقدر متناسب با عمر فعالیت آن است.
نمیتوان کتمان کرد که جشنواره فجر با هر کیفیت و هر تعداد فیلم که برگزار میشود حداقل در بین سینماگران از تأثیر بسیار زیادی برخوردار است؛ یکی از بزرگترین دلایل مهم بودن جشنواره فیلم فجر و تأثیرگذاری آن قدمت این جشنواره و تداوم برگزاری آن طی 36 سال است. جشنواره فیلم فجر مهمترین همایش و گردهمایی فرهنگی و سینمایی بعد از انقلاب اسلامی است.
این جشنواره در یک دوره و سالهای بین 60 تا اواسط 70 به شکل جدی روی محصولات سال آینده سینما تأثیر داشت و به نوعی حاصل جشنواره فیلم فجر ارائه دیدگاه مدیران و دست اندرکاران سینما بود و برای فیلمسازان بهصورت غیرمستقیم خط مشی تعیین میشد. یکی از اتفاقات مثبت در سالهای اخیر کم رنگ شدن این دیدگاه در جشنواره و در بین فیلمسازان بود. خوشبختانه جشنواره فیلم فجر ماهیت خود را پیدا کرد و تأثیر حقیقی روی سینمای کشور دارد. اکنون جشنواره فجر جایگاه خود را که پرداختن به اصل سینماست پیدا کرده و هر چقدر در این راه ثابت قدم باشد میتواند تأثیر بیشتری در سینمای کشور داشته باشد.
36 سال از برگزاری جشنواره میگذرد اما همچنان آییننامه این جشنواره با تغییر و تحول همراه است. شما تغییرات این دوره از جشنواره را چگونه ارزیابی میکنید؟
جشنواره فجر یک گردهمایی سینمایی است و جبر روزگار باعث شده است این اتفاق رخ دهد. در گذشته قید بود که تمام فیلمهای تولید سال سینما در جشنواره فیلم فجر نمایش داده شود که خوشبختانه این قیدها برداشته شده است. امسال اتفاق بهتری که افتاده این است که تعداد محدودتری فیلم برای حضور در جشنواره انتخاب شدند و ایستادگی دبیر جشنواره و دست اندرکاران روی تعداد فیلمها یکی از کارهای شاخص جشنواره سی و ششم بود و یک گام بلند مثبتی در جهت حرفهایتر شدن جشنواره فیلم فجر بود. این آزمون و خطاهایی که انجام شده در نهایت ماحصل خوبی برای جشنواره داشته است.
به اعتقاد شما دیده شدن فیلم در جشنواره فجر تا چه میزان میتواند در اکران موفق آن تأثیرگذار باشد؟
در اینکه تأثیرگذار است شکی نیست اما این تأثیر گاهی مثبت و گاهی منفی خواهد بود. در برخی از موارد حضور در جشنواره باعث افت فروش فیلمها و جبههگیری منتقدان نسبت بهفیلم خواهد شد. حتی در برخی مواقع جوی که در جشنواره علیه فیلم شکل میگیرد باعث میشود که فیلم در اکران دچار مخاطره شود و باید برای این موضوع تمهیدی اندیشیده شود. مدیران سینما و سیاستگذاران باید مقاومت بیشتری در مقابل جریانهایی داشته باشند که با رصد کردن فیلمها در جشنواره فجر میخواهند اعمال قدرت و اکران سال بعد را مهندسی کنند. این موضوع برای جشنواره یک عارضه است. از سوی دیگر اکران فیلمها در جشنواره باعث شناخت مخاطبان از فیلمها شده و میتواند در اکران تأثیرگذار باشد.
دیده شدن زیاد سم است
پوریا آذربایجانی کارگردان «جشن دلتنگی»:«روایتهای ناتمام»، «تجریش؛ ناتمام» و «اروند» سه فیلم اول پوریا آذربایجانی بخت حضور در جشنواره فیلم فجر را نداشتند. این فیلمساز امسال با «جشن دلتنگی» برای نخستین بار حضور در جشنواره فیلم فجر را تجربه میکند. او اگرچه حس خوبی از حضور در جشنواره دارد اما از کم شدن تعداد فیلم اولیها دلگیر است. پوریا آذربایجانی که در فیلم «جشن دلتنگی» به تأثیر دنیای مجازی در زندگی روزمره جامعه امروز پرداخته، معتقد است دیده شدن بیش از حد هم برای فیلمساز ممکن است به سمی مهلک تبدیل شود.
برای نخستین بار حضور در جشنواره فیلم فجر را تجربه میکنید. چقدر حضور در جشنواره برایتان مهم است؟
از اینکه فیلم «جشن دلتنگی» در جشنواره فجر پذیرفته شده خوشحالم. من از نوجوانی علاقهمند به جشنواره فجر بودم و برایم حال و هوای خاص خودش را داشت. اکنون هم احساس خوبی دارم که بهعنوان کارگردان در این جشنواره حضور دارم، امیدوارم این حال خوب با اتفاقات خوبتری که در جشنواره برای فیلم میافتد کاملتر شود. پیش از این با ابراهیم داروغهزاده کار کردهام و از نظر من مدیر خوبی است، حال اینکه آیا در جشنواره فجر و بهعنوان دبیر باز هم بتواند کارهای خوب گذشته را تکرار کند، نمیشود پیشبینی کرد. با توجه به مراسم قرعه کشی نمایش فیلم در کاخ رسانه و برنامه «دو قدم تا سیمرغ» جشنواره شروع خوبی داشته است. تنها نقدی که به جشنواره این دوره دارم حذف بخش نگاه نو و ندیده شدن فیلم اولیها بود.
فیلمسازانی که فیلم اول خود را میسازند از طرف جشنواره و نهادهای سینمایی باید مورد توجه ویژه قرار بگیرند.
تمامی این فیلمسازان به امید نمایش در جشنواره فیلم فجر و دیده شدن کار اولشان فیلم را به دبیرخانه جشنواره فجر میدهند اما وقتی قرار است با فیلمسازان بزرگ رقابت کنند و تنها ۳ فیلم از آنها در جشنواره حضور پیدا کند، اتفاق جذابی نیست. فیلم اولیها وقتی میفهمند که ۱۰ فیلم از آنها در جشنواره فیلم فجر دیده خواهد شد، انگیزه مضاعف پیدا میکنند. در سالهای گذشته شاهد بودیم که فیلمسازان فیلم اولی حرفهای زیادی برای گفتن داشتند.
به نظر شما دیده شدن یا دریافت جایزه از جشنواره فجر میتواند در آینده حرفهای سینماگران تأثیرگذار باشد؟
از نظر من خیلی تأثیرگذار است اما در برخی مواقع تأثیر منفی خواهد داشت. مثبت است از این جهت که وقتی فیلم در جشنواره دیده میشود شرایط کار بعدی و اکران راحتتری خواهید داشت. تهیهکنندگان بیشتری به تو پیشنهاد کار خواهند داد و خیلی مسائل مثبت دیگر که میتواند با دیده شدن فیلم برای یک کارگردان در جشنواره اتفاق بیفتد البته این دیده شدن در جشنواره فجر باید به اندازه اتفاق بیفتد. اگر کسی بیش از آنکه حقش است در جشنواره فجر دیده شود اثرات سوئی در راه فیلمسازی آن کارگردان خواهد داشت. اگر جشنواره بیش از اندازه به هر فیلمسازی توجه کند قطعاً در آینده حرفهای او تأثیرگذار خواهد بود. این دیده شدن بیش از حد برای فیلمساز به جای اینکه او را تشویق کند به سمی مهلک تبدیل میشود.
در خانه هم مونتاژ و صداگذاری میکنند
کامبوزیا پرتوی کارگردان «کامیون»:کامبوزیا پرتوی سال گذشته فیلم «فراری» را بهعنوان نویسنده در جشنواره فیلم فجر داشت که با اقبال خوبی از طرف داوران روبهرو شد. آخرین فیلم پرتوی بهعنوان کارگردان به سال 83 و فیلم تحسین شده «کافه ترانزیت» بازمیگردد. پرتوی هر زمان که در جشنواره حضور داشته مورد توجه داوران قرار گرفته است. از جمله سیمرغ بهترین فیلمنامه برای «کافه ترانزیت»، «من ترانه 15 سال دارم» و «فراری» و همچنین یک سیمرغ کارگردانی برای «کافه ترانزیت». با وجود این کامبوزیا پرتوی اما گویا چندان شوق و ذوقی برای حضور در جشنواره ندارد .
جشنواره برای شما همان حال و هوای گذشته را دارد؟ آیا هنوز هم هیجان سابق را دارید؟
اگر بخواهم صادقانه صحبت کنم باید بگویم که خیر، حال و هوای گذشته را نسبت به جشنواره ندارم. در گذشته نگاتیو بود و امکانات محدود و تلاشهای زیادی برای رسیدن یک فیلم به جشنواره میشد اما در سالهای اخیر در خانه هم کار مونتاژ و صداگذاری را انجام میدهند. سینما راه دیگر و جدیدی را انتخاب کرده و به روز شده است. جشنواره هم در راستای تغییر شکل سینما بهدنبال راههای بهتری است. سالنهای بیشتری برای اکران فیلمها وجود دارد و دیگر کمتر صفهای طولانی برای تهیه بلیت میبینیم و این در هیجان جشنواره تأثیرگذار بوده است.
به اعتقاد شما ورود صنعت دیجیتال به سینما و نرمافزارها و سختافزارهای جدید در هیجان جشنواره کن یا برلین تأثیرگذار بوده است؟
در جشنوارههایی مثل کن یا برلین این ابزار در خدمت سینما قرار گرفته و باعث بیشتر شدن حس رقابت در بین سینماگران شده است. در جشنوارههای بزرگ دنیا نزدیک ایام جشنواره تمام شهر به تبلیغ جشنواره میپردازند و تمام ارگانها در خدمت جشنواره قرار میگیرند. تمام شهر با آرم جشنواره مزین شده و سینماگران بزرگ دنیا دعوت میشوند تا به گرمای جشنواره بیفزایند. ما اینگونه سیاستها را در جشنواره نداریم و با همین بضاعتی که داریم باید به جشنواره هیجان بدهیم.
حضور یا نبود فیلم در جشنواره به اکران یا دیده شدن فیلم بعد از جشنواره کمک خواهد کرد؟
در این زمینه نمیتوان نظر دقیق داد؛ فیلمهایی بودهاند که بیشترین آرای مردمی را در جشنواره نداشتند اما موفق هم بودند. از سویی دیگر باز هم فیلمهایی بودهاند که هم در جشنواره و هم در اکران مورد استقبال مخاطبان قرار گرفتهاند. حضور در جشنواره و دیده شدن دلیل محکمی برای موفقیت آن فیلم در اکران نخواهد بود.
بهنظر شما این به آن خاطر است که مخاطبان جشنواره با مخاطبان سینما در اکران متفاوت هستند؟
تا حدودی اینگونه است البته نه صددرصد. مخاطبان جشنواره از مخاطبان خاص سینما هستند؛ در کشور ما بیشتر دانشجویان و افرادی که دستی بر آتش هنر دارند جزو تماشاگران فیلمها در جشنواره فجر هستند. کسانی که به اصطلاح عاشق سینما هستند و دوست دارند زودتر از سایرین فیلمها را قبل از اکران و در جشنواره ببینند، این نوع تماشاگر و مخاطب کاملاً با مخاطب عام که سینما را برای تفریح و سرگرمی میخواهد متفاوت است. هر دوی این مخاطبان سینما را انتخاب میکنند اما انتخابها کاملاً از هم متمایز است و نمیتوان گفت هر فیلمی که در جشنواره موفق بود قطعاً میتواند گیشهها را نیز از آن خود کند.
نگاه کردن به آینه جرأت میخواهد
نیما اقلیما کارگردان «امیر»:سه فیلم تنها سهمیه فیلم اولیها در جشنواره سی و ششم فیلم فجر است که «امیر» نیما اقلیما یکی از آنهاست. میلاد کی مرام، سحر دولتشاهی و هادی کاظمی بازیگران اصلی این فیلم هستند. «امیر» یک درام اجتماعی است که سرخوردگیها و تردیدها و ترسها را دستمایه قصهپردازی قرار داده است. اقلیما که پیش از این بهعنوان نویسنده، فیلمبردار و تدوینگر در فیلمهای کوتاه داستانی حضور داشته و برای نخستین بار حضور در جشنواره را تجربه میکند، معتقد است جشنواره کمک زیادی به دیده شدن سینماگران و فیلمهایشان میکند.
به اعتقاد شما آیا برگزاری جشنواره فیلم در سینمای ایران مؤثر بوده است؟
جشنواره فیلم فجر در بین سینماگران انگیزه ایجاد میکند تا در این ماراتن سینمایی دیده شوند. جشنواره میتواند باعث آگاهیسازی در بین مخاطبان شود تا در زمان اکران، فیلمهای مورد نظر خود را انتخاب کنند. جشنواره در دیده شدن سینماگران و فیلمهایشان تأثیرگذار است. اگر چه در سالهای اخیر حضور فیلمهای ایرانی در جشنوارههای خارجی زیاد شده اما در کشور ما بزرگترین و تأثیرگذارترین رویداد سینمایی همچنان جشنواره فیلم فجر است.
آیا حضور در جشنواره باعث اعتبار بخشیدن به فیلم و سینماگر خواهد شد؟
اعتبار طیفهای مختلفی دارد و قطعاً جشنواره به بخشی از این اعتبار کمک خواهد کرد. فیلمی که در هر بخش از جشنواره جایزه دریافت میکند تمرکز نگاه مخاطبان را در دیدن فیلم به خود معطوف میکند مثلاً فیلمی که سیمرغ نقش اول را گرفته حتماً تماشاگران را ترغیب خواهد کرد که ببینند بر چه مبنا و اساسی این بازیگر سیمرغ را دریافت کرده است. اگر چه مهمترین اصل برای استقبال از یک فیلم کیفیت آن است و این کیفیت بیشترین اثر را خواهد داشت.
جشنوارهها به آثاری اعتبار میبخشند که خود اثر هم قابلیت پرداخت را داشته باشد.
خود شما برای فیلم «امیر» در کدام بخشها شانس سیمرغ را قائل هستید؟
«امیر» تجربه اول من در جشنواره فیلم فجر است و خیلی نمیتوانم قضاوت خاصی داشته باشم. اما همه تیم فیلم قابلیت این را دارند که در جشنواره فیلم فجر مورد توجه واقع شوند. اینکه جایزه به آنها تعلق بگیرد در حیطه اختیار من نیست و هیأت محترم داوران تصمیمگیرنده است. ما برای فیلم امیر زحمت زیادی کشیدیم و امیدوارم که در جشنواره این تلاش تیمی دیده شود. فیلم «امیر» یک آیینه است و نگاه کردن در آیینه جرأت میخواهد. انسان در آیینه تمام زوایای خوب و بد خود را میبیند.
رضایت ما در گرو پسند مخاطب است
مهران احمدیکارگردان «مصادره»:مهران احمدی پس از ساخت چند فیلم کوتاه با نخستین تجربه بلند سینماییاش با عنوان «مصادره» در جشنواره فجر امسال حضور دارد. نخستین فیلم سینمایی مهران احمدی از معدود آثار کمدی جشنواره امسال است. برگ برنده فیلم «مصادره» بازیگران آن بخصوص رضا عطاران است که هیچکدام از فیلمهای کمدیاش در سالهای اخیر با شکست تجاری مواجه نشدهاند و از همین رو برخی از این فیلم بهعنوان گزینه اصلی سیمرغ آرای مردمی نام میبرند. برای مهران احمدی هم همین بازخورد مخاطب مهم است و میگوید هر بخش از فیلم که با مخاطب ارتباط برقرار کند و مورد استقبال قرار بگیرد برای او هم ارزشمند است.
بهنظر شما تغییر و تحولات ایجاد شده در جشنواره چه تأثیراتی در ماهیت و حال و هوای جشنواره داشته است؟
جشنواره همیشه همینطور بوده است در برخی مواقع تغییراتی رخ داده که بیشتر تغییرات ظاهری بوده و در کیفیت درونی تأثیرگذار نبوده است. ما بههمین حد از تغییرات که جشنواره را بهسمت نظم و ثبات مشخصی ببرد راضی هستیم و این نظم و انضباط در جشنواره از همه چیز مهمتر است، اتفاقات ماهوی و درونیتر ملزم به یکسری برنامهریزیهایی است که در حیطه کاری من نیست و مدیران در سطح کلان فرهنگی باید برای این موضوعات تصمیمگیری کنند. باید در سطح کلان تصمیمگیریها صورت بگیرد تا بتوانیم شاهد تفاوتهای چشمگیری در جشنواره باشیم. هر سال تغییراتی داریم مثل مکان برگزاری و آییننامه و... دبیر جشنواره که هر ساله تغییر میکند اما از نظر من امسال شاهد نظم بهتری خواهیم بود. در گذشته حتی برای دریافت کارتها و ورود به سالن برای دیدن فیلم خودمان مشکل داشتیم که امیدوارم امسال با این مشکلات در جشنواره مواجه نشویم. باید چند روزی از جشنواره بگذرد تا بتوان در مورد آن و مقایسه آن با سالهای گذشته نظر داد.
شما در سالهای گذشته بهعنوان بازیگر در جشنواره حضور داشتید امسال خودتان بهعنوان فیلمساز و کارگردان در جشنواره حاضر شدید از این منظر جشنواره امسال نسبت به دورههای گذشته چه تفاوتی برای شما دارد؟
من همیشه دوست داشتم فیلمی که بازی میکنم یا بهعنوان کارگردان آن را مدیریت میکنم از لحاظ کیفی خوب باشد. به یاد ندارم فیلمی را که فقط من خوب بازی کرده باشم و بعد بخواهم به آن ببالم یا افتخار کنم. شخصاً اعتقاد دارم تمامی جوانب در فیلم باید دارای کیفیت باشد. امسال این حساسیتها در مقام کارگردان قوت بیشتری گرفته و کمی ترس از برخورد مخاطب هم با آن همراه شده است؛ اینکه آیا مخاطب ارتباط خوبی با فیلم برقرار خواهد کرد یا آن را دوست خواهد داشت هر نکتهای از فیلم که مورد استقبال مخاطب خاص و عام قرار گیرد برای من لذتبخش و دوستداشتنی خواهد بود.
فرصتی برای جبران کمکاری تلویزیون
حمید زرگرنژادکارگردان «ماهورا»:فیلم «ماهورا» با نام قبلی ماهور به کارگردانی حمید زرگرنژاد یک درام عاشقانه محسوب میشود که تمام فیلمبرداری آن در لوکیشنهای بکر و واقعی در تالابها و روستاهای جنوب کشور انجام شده است. «ماهورا» به ماجرای دزدی زیباترین دختر یک روستای مرزی به نام ماهور در روزهای نخست جنگ میپردازد. زرگرنژاد چند سال قبل از ساخت این فیلم مستندی درباره این حادثه ساخته بود که در آن ضمن گفتوگو با بازماندگان آن حادثه و ثبت تصاویری مستند فجایع این اتفاق را بخوبی تصویر کرده بود. او که برای دومین فیلمش پس از «پایان خدمت» در جشنواره حضور دارد این موقعیت را فرصتی برای بازخورد منتقدان و البته شکلگیری فضای مناسب برای دیده شدن فیلمها میداند.
چطور شد پس از ساخت مستند تصمیم گرفتید آن را در قالب اثری داستانی روایت کنید؟
حدود 10 سال پیش مستندی ساختم که پخش شد و مورد استقبال نیز قرار گرفت. همیشه در ذهنم بود که این قصه پتانسیل پرداختن در قالب فیلم سینمایی را دارد. ۴ سال در محل این اتفاق آمد و شد داشتم تا اطلاعات بیشتری کسب کنم. «ماهورا» فیلمی است که در مورد جغرافیا صحبت میکند، فیلم خرده فرهنگهاست و پیوند دادن آن با یک قصه خطی کاملاً سخت بود. همه مسائلی که این فیلم قرار بود به آن بپردازد نو بود و این موضوع برای من جذابیتهای زیادی داشت.
در این کار همه چیز را نو جلوه دادم، بهعنوان مثال بازیگران این فیلم بازیهای نو و تازهای را انجام دادهاند. حتی در پرداختن و طراحی صحنه دفاع مقدس هم کار جدیدی انجام شده است.
ما برای نخستین بار روستایی را روی آب ساختیم و تمام مردم روستا روی آب زندگی میکنند. ساخت این روستا چهار ماه بهطول انجامید. ۳ ماه در زمستان سال گذشته و در سرمای خوزستان بازیگران در آب بازی میکردند و شرایط بسیار سخت و دشواری داشتیم. یک سال تمام مراحل فنی و پسا تولید را انجام دادیم. بهدلیل سختی این کار در سال گذشته تمام تمرکزم روی ساخت و مراحل فنی بود.
نخستین حضورتان در جشنواره را تجربه میکنید به اعتقاد شما این حضور چه تأثیری بر سرنوشت فیلم و فیلمساز دارد؟
بله حضور در جشنواره بشدت در دیده شدن فیلم تأثیرگذار است. جشنواره فجر بزرگترین رویداد سینمایی کشور ماست و جایی است که عدالت رعایت میشود. دورهای برای تبلیغ فیلم است و در آن مخاطبان فیلم را دیده و نظرات خود را ارائه میدهند. منتقدان و اهالی رسانه فیلم را میبینند و نظرات کارشناسانه خود را نسبت به فیلم اعلام میکنند. در فصل اکران، تلویزیون حمایتی از فیلمها نمیکند اما در جشنواره به مدت ۱۰ روز به فیلمها و سینمای ایران بهصورت ویژه نگاه میشود. حال و هوای مردم، سینمایی است و فیلمها در یک شور و هیجان خاص و درست به نمایش درمیآید. جشنواره فجر هر ساله به استانداردهای جشنوارههای بزرگ جهان نزدیکتر میشود و ما هر سال به برگزاری درست جشنواره در کشورهایی که سینما از آنها به ما رسیده است، نزدیکتر میشویم.
سلیقهگرایی در انتخاب و داوری فیلمها
رضا مقصودیکارگردان «خجالت نکش»:یکی از بهترین فیلمنامهنویسهای کمدی سینما برای نخستین بار پشت دوربینقرار گرفته تا سینمای کمدی را این بار در مقام کارگردان تجربه کند. رضا مقصودی پس از نگارش فیلمهای طنز پرفروش «لیلی با من است»، «همیشه پای یک زن در میان است» و «من سالوادور نیستم» در همین اواخر، تصمیم گرفت فیلمنامه «خجالت نکش» را خودش جلوی دوربین ببرد. احمد مهرانفر و شبنم مقدمی هم زوج اصلی این فیلم هستند. و داستان آن درباره زن و شوهری است که در میانسالی و با وجود داشتن عروس و داماد و نوه، بچهدار میشوند. فیلمهای کمدی با وجود موفقیت در گیشه معمولاً در جشنواره فیلم فجر مهجور میمانند. رضا مقصودی معتقد است که جشنوارهها به اثر هنری اعتبار نمیدهند و میگوید با توجه به تجربهای که در هیأت انتخاب جشنوارهها داشته است دلیل حضور فیلمها در جشنوارهها را خوب و بد یک فیلم نمیداند.
بعد از سالها فیلمنامهنویسی این بار در مقام کارگردان در جشنواره حضور دارید. بهنظر شما چقدر جشنواره فیلم فجر در این سالها بر سینمای ایران تأثیرگذار بوده است و آیا امسال جشنواره برای شما شور و هیجان بیشتری دارد؟
جشنواره فجر نسبت به گذشته هیجان بیشتری دارد اما در مورد تأثیرگذاری آن کمی تردید دارم اولاً باید دید چه تأثیری مورد نظر ماست. در سالهای اول جشنواره فجر به قصد تأثیرگذاری شروع به کار کرد در ایام بعد از انقلاب که با سینمایی نیمه تعطیل مواجه بودیم که رونقی نداشت و نفسهای آخر را میکشید جشنواره فجر به سرپا ماندن سینمای ایران کمک زیادی کرد و در سیاستگذاریهای سینما تأثیرگذار بود اما بتدریج که سینما رونق پیدا کرد و در جشنوارههای بینالمللی شرکت کرد و صاحب شخصیت و جایگاه شد تأثیرگذاری آن کمرنگتر شد؛ اما هنوز هم هیجان دارد بخصوص که در سالهای اخیر زرق و برق بیشتری پیدا کرده است و این فضای مطبوعاتی و مجازی باعث شده که سر و شکل شو به خود بگیرد.
دیده شدن و جایزه گرفتن از جشنواره فیلم فجر را در اعتبار هنری یک سینماگر تأثیرگذار میدانید؟
اعتبار هنری را خود اثر به هنرمند میدهد. یک اثر خوب با ارزش و دارای وجوه هنری دارای اعتبار است حال چه در جشنواره حضور داشته باشد یا اینکه در جشنوارهای شرکت نکند. جشنوارهها به اثر هنری اعتبار نمیدهند در برخی جشنوارهها فیلمی حضور پیدا میکند و جایزه هم دریافت میکند اما فاقد ارزشهای هنری است. جشنواره فجر بنا ندارد که جشنواره ژانر خاصی باشد بلکه جشنواره فیلم فجر جشنواره عمومی سینمای ایران است. فیلمهایی که در جشنواره حضور ندارند بنا به سلیقه هیأت انتخاب بیرون ماندهاند و این بدان معنا نیست که فیلم بدی بوده که اجازه حضور در جشنواره را پیدا نکرده است؛ در جشنوارهها این سلیقهها هستند که باعث ورود یا رد یک فیلم میشوند. من خودم عضو هیأت انتخاب بودم و میدانم که دلیل انتخاب و حضور در جشنواره خوب یا بد بودن فیلمها نیست.
بهنظر شما حضور در جشنواره فیلم فجر چقدر در اکران مردمی تأثیرگذار است؟
جشنوارهها مخاطبان خاص دارند و سینماروهای حرفهای هستند که مشتاق تماشای یک فیلم پیش از موعد اکران عمومی هستند اما در اکران عمومی تماشای یک فیلم برای مخاطبان عام بیشتر یک تفریح است و حضور در جشنواره از نظر من تأثیر چندانی در اکران عمومی فیلم نخواهد داشت.
نشستن پای درد دل فیلمسازان غایب از جشنواره
بهروز شعیبیکارگردان «دارکوب»:«دارکوب» سومین فیلم بهروز شعیبی بعد از «دهلیز» و «سیانور» است. شعیبی با هر دو فیلم قبلیاش در جشنواره حضور داشت. «دهلیز» جایزه بهترین بازیگر زن را نصیب هانیه توسلی کرد اما «سیانور» به شکل عجیبی مهجور ماند. با رونمایی از گریم سنگین سارا بهرامی در این فیلم و البته تجربه بازی خوب او در«ایتالیا ایتالیا» نام او بهعنوان یکی از بختهای کسب سیمرغ مطرح شده است. سارا بهرامی پیش از این در سریال «پرده نشین» با بهروز شعیبی همکاری داشته است. او در «دارکوب» نقش مادری را بازی میکند که به خاطر فرزندش میخواهد اعتیادش را ترک کند. غیر از بهرامی، مهناز افشار، امین حیایی، هادی حجازیفر و جمشید هاشمپور بازیگران این فیلم هستند. بهروز شعیبی اگر چه از سومین حضور در جشنواره هیجانزده است اما نسبت به غیبت برخی فیلمها نیز گلایهمند است.
آیا هنوز حال و هوای حضور در جشنواره برای شما همانند گذشته است؟
سومین دوره از جشنواره است که بهعنوان کارگردان در جشنواره حضور دارم و بواقع هر بار نسبت به سال گذشته برایم از هیجان بیشتری برخوردار بوده است، خصوصاً امسال که حضور فیلمها محدود شد و مرحله انتخاب فیلمها جنجال بیشتری داشت حضور در جشنواره فجر برای من قوت و قدرت بیشتری پیدا میکند. امیدوارم که فیلم «دارکوب» در جشنواره دیده شود و مورد رضایت مخاطبان، منتقدان و اهالی رسانه واقع شود.
به اعتقاد شما فیلمهایی که به جشنواره فجر راه پیدا کردهاند نسبت به دیگر فیلمها شایستگی بیشتری داشتند؟
در مورد انتخابها باید هیأت انتخاب و دستاندرکاران جشنواره صحبت کنند و من بهعنوان یک فیلمساز نمیتوانم در مورد شایستگی یا شایستگی نداشتن فیلم ها صحبت کنم؛ اما این موضوع قابل بررسی و آسیبشناسی است که تعداد فیلمهای حاضر در جشنواره بر چه اساس و مبنایی بوده است و بر چه اساسی هر ساله تعداد آنها زیاد و کم میشود. معیار حضور آثار در جشنواره را نمیشود شایستگی این آثار عنوان کرد چرا که بسیاری از فیلمهای خوب از حضور در جشنواره امسال باز ماندند. نسبت فیلمهایی که برای حضور در جشنواره انتخاب میشوند باید بر اساس تولیدات سالانه صورت بگیرد تا حداقل از نصف توان سینمای ایران در جشنواره فجر رونمایی شود.
از نظر من دبیر جشنواره کار شجاعانهای انجام داد که روی تعداد فیلمها پافشاری کرد اما من هم اگر به جای دوستان فیلمسازم بودم، دوست داشتم که فیلم من هم در جشنواره حضور داشته باشد و زحمتی که کشیدهام دیده شود. باید پای درد دل آنها نشست و حرفهایشان را شنید و برای سالهای آینده تصمیمات بهتری گرفت.
به اعتقاد شما حضور در جشنواره چقدر به دیده شدن فیلم و عوامل آن کمک خواهد کرد؟
قطعاً کمک خواهد کرد. جشنواره در یک دوره مشخص به سینمای کشور میپردازد و در مورد آنها به صورت کارشناسانه صحبت میشود. فیلمها از نظر کیفی سنجیده میشود و این نظرات کارشناسانه در انتخاب فیلمها در اکران توسط مخاطبان تأثیرگذار خواهد بود.
این دیده شدن چه تأثیری بر عوامل فیلم دارد. بهعنوان مثال دستمزد بهروز شعیبی بهعنوان بازیگر بعد از دیده شدن «طلا و مس» در جشنواره با قبل از آن تفاوت کرد؟
قطعاً بازیگرانی که در جشنواره دیده میشوند نه از نظر قیمت، بلکه از نظر تعدد پیشنهادها با موارد بیشتری مواجه خواهند شد، اما امیدوارم این بینش و دانش برای همه مخاطبان به وجود بیاید که واقعاً معیار را جایزه گرفتن سینماگر ندانند. در برخی مواقع خیلی از تواناییها دیده نمیشوند فقط بهدلیل اینکه در جشنواره فجر جزو کاندیداها نبوده است. اگر خود جشنواره و فضایی که به وجود میآورد باعث رشد مخاطبان سینما شود کار بسیار بزرگی خواهد بود. نباید پیشنهادها به کاندیداها و کسانی که سیمرغ دریافت میکنند محدود شود.
تکلیف ما با مخاطب معلوم است
هادی محمدیان کارگردان «فیلشاه»:دو سال قبل انیمیشن «شاهزاده روم» توانست با فروش بیش از 5 میلیارد تومان سومین فیلم پرفروش سال 94 شود. کارگردان این انیمیشن امسال «فیلشاه» را به جشنواره ارائه کرد. این انیمیشن درباره پسر رئیس گله فیلهاست که برخلاف انتظار بچه فیلی بسیار دست و پا چلفتی است. «فیلشاه» تنها انیمیشن حاضر در بخش مسابقه جشنواره است که این موضوع خود ابهاماتی درباره نحوه داوری این آثار مطرح کرده است. محمدیان معتقد است اگر رویکرد عادلانهای در داوریها صورت بگیرد «فیلشاه» قدرت و توانایی رقابت با دیگر فیلمها را دارد.
تجربه موفق «شاهزاده روم» شما را ترغیب به ساخت «فیلشاه» کرد. گویا همین تجربه باعث شده است گامهای بعدی را مصممتر بردارید و کاری متفاوت و جدیدتر ارائه کنید.
طی 2 سال 220 نفر برای تولید «فیلشاه» زحمت کشیدند و همه تیم جزو بهترین انیماتورها و عوامل فنی در انیمیشن بودند.
«شاهزاده روم» در اکران حدود 400هزار مخاطب داشت و بازخوردهای خوبی از طرف مخاطبان نسبت به سینمای انیمیشن ایجاد کرد. در «فیلشاه» تکلیف با مخاطب معلوم است و فیلم برای کودک و نوجوان ساخته شده است اما داستان فیلم میتواند بزرگسالان را نیز جذب کند. فیلشاه به لحاظ کیفیت تصویر بالاتر از شاهزاده روم است و حجم بالای تصویر باعث شد که پردازش در ایران و یک کشور دیگر انجام شود. از نظر ما تصاویر و فیلم خوب شده است.
دلیل حضور فیلشاه بهعنوان یک فیلم انیمیشن در جشنواره فجر چیست؟ چرا باید یک فیلم غیرداستانی در بخش مسابقه در کنار دیگر فیلمها قرار بگیرد؟
چرا نباید این فیلم در جشنواره فجر حضور داشته باشد. بخش زیادی از مخاطبان را کودکان و نوجوانان تشکیل میدهند و جشنواره فجر یک سکوی خوب برای هر فیلمی است. در مدت زمان جشنواره فیلم توسط کارشناسان منتقدان و اهالی رسانه دیده میشود و در کانون توجه قرار میگیرد و این اتفاق باعث میشود که در زمان اکران مخاطبان بیشتری جذب فیلم شوند. از نظر من بهترین جایی که میتوان فیلم را تبلیغ و در مورد آن کارشناسانه صحبت کرد جشنواره فیلم فجر است. قشر زیادی از مخاطب کودک و نوجوان داریم که فراموش شده است. شاید «فیلشاه» را در 3بخش نتوان با فیلمهای داستانی قیاس کرد اما در باقی بخشها قطعاً میتواند در کنار فیلمهای داستانی و مستند در جشنواره رقابت کرده و داوری شود.
فکر میکنید که «فیلشاه» بتواند در کنار دیگر فیلمها بهرقابت بپردازد یا برای کسب جایزه شانسی دارد؟
این فیلم از نظر فنی و عوامل میتواند با دیگر فیلمهای جشنواره رقابت کند. در مورد گرفتن جایزه هم بستگی به رویکرد جشنواره و هیأت داوران دارد که چه نگاهی به فیلم انیمیشن در جشنواره داشته باشند؛ اینکه یک فیلم انیمیشن در کنار فیلمهای داستانی و رئال به رقابت بپردازد کار جدیدی در دنیا نیست. حدود 20 سال پیش فیلم «دیو و دلبر» نامزد دریافت جایزه اسکار شد. اگر رویکرد عادلانهای صورت بگیرد «فیلشاه» قدرت و توانایی رقابت با دیگر فیلمها را دارد.
حضور این فیلم در جشنوارهچقدر به اکران آن کمک خواهد کرد؟
قطعاً تأثیرگذار خواهد بود و بههمین دلیل اصرار داشتیم که فیلم در جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشد. همانگونه که برای «شاهزاده روم» شاهد آن بودیم؛ فیلمی که شناخته شده نبود با حضور در جشنواره فجر توانست نظر مخاطبان را جلب کرده و در اکران موفق عمل کند. «شاهزاده روم» بدون هیچ سوپر استاری در سال 93 چهارمین فیلم پرفروش سال شد و این اکران خوب بهدلیل حضور در جشنواره فجر رخ داد. امیدواریم که این کمک در این دوره نیز شامل حال «فیلشاه» شود. ما درخواست اکران نوروزی داشتیم و امیدوارم جشنواره برای ایجاد فضای مناسب برای اکران نوروز به ما کمک کند تا بازهم با استقبال خوبی از طرف مخاطبان روبهرو شویم./روزنامه ایران
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۰۲۰۱۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جشنواره فیلم پکن برندگانش را شناخت/تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ورایتی، چهاردهمین دوره جوایز سالانه جشنواره بینالمللی فیلم پکن (BJIFF) برندگان خود را شناخت.
این دوره جشنواره که هیات داوران بینالمللی ۷ نفره آن به ریاست امیر کوستوریتسا، کارگردان صربستانی برگزار شد، جایزه بهترین فیلم خود را به «طلا یا گند» ساخته فی لانگ از چین اهدا کردند. این جایزه با حضور کوستوریتسا و توسط ژانگ ییمو و جیانگ ون، ۲ کارگردان برجسته چینی، به برنده اهدا شد.
«طلا یا گند» داستان مرد جوانی را دنبال میکند که با از دست دادن همه چیزش به زادگاهش بازمیگردد و با حمایت خانواده و دوستان رویای خود را برای ساختن فیلمی دنبال میکند. در حالی که لحن فیلم سبک و شوخ است، «طلا یا گند» با مشکلات سنگینی مانند مرگ و شکست مواجه میشود. جیا هوانگ، فیلمنامه نویس و فی لانگ، کارگردان فیلم که از زمان همکاری در فیلم «پسر نیمکت» در سال ۲۰۱۷ با هم کار کردهاند، با این فیلم دومین فیلم بلند خود را تجربه کردهاند.
جایزه بهترین کارگردانی به کاران تجپال از هند برای فیلم «دزدیده شده» تعلق گرفت که درباره اپیدمی کنونی دزدی کودکان هند است و آن را با عناصر دراماتیکی مانند تعقیب و گریز هیجانانگیز و تعلیق ترکیب میکند. این فیلم نخستین تجربه کارگردانی یک فیلم بلند توسط این کارگردان است و وی در آن فیلمبرداری روی دست، صحنههای پر تعلیق شبانه و فضاهای پیچیده برای ایجاد حس شدید تنش را به کار برده است. فیلم «دزدیده شده» همچنین برای بازی میا مایلزر عنوان بهترین بازیگر زن و نیز جایزه فیلمبرداری جشنواره را دریافت کرد.
فن وی جایزه بهترین بازیگر مرد را برای فیلم چینی «غریبهها وقتی ملاقات میکنیم» و «ایست و برو» جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین فیلمنامه را از آن خود کردند.
جوآن چن، بازیگر چینی آمریکایی که برای بازی در سریالها و فیلمهای تلویزیونی «آخرین امپراتور» و «تویین پیکس» شناخته میشود، به عنوان مهمان افتخاری در این مراسم حضور داشت و از آنجا که روز اختتامیه با تولد ۶۳ سالگی چن یکی شد، فیلم کوتاه ویژهای با عنوان «جاودانه شیائو هوآ، بهترین جوان» برای بزرگداشت او دربرگیرنده مجموعهای از کلیپهای نقشهای شناختهشده او، تهیه شده بود.
در پایان این مراسم، چن کایگه کارگردان، که بیشتر با فیلم «خدانگهدار محبوب من» شناخته میشود، جایزه یک عمر دستاورد هنری را دریافت کرد. کارگردانان، شاعران، بازیگران، آهنگسازان و سایر افراد مشهوری که کایگه با آنها دوستی نزدیک و روابط کاری داشت هم زمان روی صحنه ظاهر شدند. دن لی، بازیگری که در فیلم «خدانگه دار محبوب من» در نقش پسر مدرسهای بازی کرد و بیش از ۳۰ سال بود که با کایگه ملاقات نکرده بود، از جمله این افراد بود.
دیگر اعضای هیات داوران بینالمللی برای اهدای جایزه تیانتان در جشنواره بینالمللی فیلم پکن امسال شامل دیوید وایت طراح صدای فیلم استرالیایی، جسیکا هاسنر کارگردان اتریشی، کارلوس سالدانا نویسنده، تهیه کننده و کارگردان برزیلی و بازیگران چینی فی شیانگ، ژو ییلونگ و ما لی بودند.
فهرست کامل برندگان چنین است:
بهترین فیلم: «طلا یا گند»، چین
بهترین کارگردان: کاران تجپال، هند «دزدیده شده»
بهترین بازیگر مرد: فن وی، چین برای «غریبهها وقتی میبینیم»
بهترین بازیگر زن: میا مایلزر، هند برای «دزدیده شده»
بهترین بازیگر نقش مکمل مرد: یاری ویرمن، فنلاند برای «مرگ مشکلی برای زندهها است»
بهترین بازیگر نقش مکمل زن: هونگ یو، چین برای «طلا یا گند»
بهترین مشارکت هنری: «همه شب های طولانی» ژاپن
بهترین فیلمنامه: هوانگ جیا، چین برای «طلا یا گند»
بهترین فیلمبرداری: ایشان قوش، هند برای «دزدیده شده»
بهترین موسیقی: مارکو بیسکارینی، فنلاند برای «مرگ مشکلی برای زندهها است»
کد خبر 6092755