به نقل از «خبرگزاری آریا»

منيژه حکمت: زن و مرد ندارد؛ لطفا مرزبندي نکنيد

تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۰۲۰۶۱۹

خبرگزاري آريا - روزنامه هفت صبح - احمد رنجبر: همراه با منيژه حکمت که براي نخستين بار به عنوان کارگردان در جشنواره فيلم فجر حضور دارد. او تنها کارگردان زن جشنواره امسال هم هست. با حکمت درباره اين دو ماجرا، تفاوت فيلمسازي زنان و مردان، «جاده قديم» و چند نکته ديگر گفت و گو کرده ايم.
منيژه حکمت تاکنون به عنوان کارگردان در جشنواره حضور نداشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او سال 79 «زندان زنان» را ساخت که تبديل به يکي از پرسر و صداترين فيلم هاي ايران شد. پيش از ساخت اين فيلم تجربه تهيه کنندگي داشت و بعد از آن فعاليتش را در اين زمينه، کارگرداني و نيز پخش ادامه داد. حکمت بعد از 10 سال دوري با «جاده قديم» به عرصه کارگرداني برگشته است و يک فيلم اجتماعي ديگر ساخته. در طول ساخت فيلم تلاش سازندگان اين بود که جز يک خط کلي و البته نامفهوم چيز بيشتري به بيرون درز نکند:
«در آستانه سال نو مينو به خانه نمي رسد...» مهتاب کرامتي، آتيلا پسياني و پرويز پورحسيني بازيگران اصلي «جاده قديم» هستند. روايت او را درباره چگونگي ساخت اين فيلم و دغدغه اي که حکمت را وارد به توليد «جاده قديم» کرد، بخوانيد. او صحبت هاي جالبي درباره ديگر فعاليت هاي سينمايي اش کرده و در عين حال گفته است نبايد بين فيلمساز زن و مرد تفاوت قائل بود. در ضمن از اين که عنوان تنها کارگردان زن جشنواره سي و ششم را يدک مي کشد، خوشحال نيست و توضيح مي دهد چرا نمي توان به اين القاب دل بست.

چه شد که بين فيلم قبلي شما يعني «سه زن» تا «جاده قديم» حدود 10 سال فاصله افتاده؟
فيلم ساختن اگر همراه با انديشه باشد و به عنوان شغل به آن نگاه نشود، کار سختي است و مسئوليت خطيري دارد. چون نمي توانيد بدون آن که جريان سازي کنيد مدام مشغول فيلم سازي باشيد. اگر قرار باشد از دريچه ديگري نگاه کني و در چهارچوب جهان بيني خودت فيلم سازي کني، همان 10 سال يک بار مي شود. اما اين را هم بگويم که دوست دارم و بايد بيشتر از اين ها فيلم بسازم اما از آن طرف هم بايد ساز و کارش فراهم باشد.
فيلم ساز زن در جامعه سينمايي ايران کم داريم. براي شما کار در اين فضا چطور است؟
نه اتفاقا؛ به نظر من اگر حتي تناسب ببنديم نسبت به هاليوود، تعداد فيلم سازان زن ايراني بسيار چشمگير است. همه آنها هم کاربلد هستند و کارگردانان اسم ور سم داري هستند. من در اين سينما به عنوان تهيه کننده فعال هستم و وقتي هم به عنوان کارگردان در پشت دوربين قرار مي گيرم، مسئوليتم بيشتر مي شود.
بيشتر فيلم هايي که مي سازيد براساس دغدغه هاي زنانه است. فيلم «جاده قديم» براساس مسائل جامعه و دغدغه هاي روز زنان ايراني است؟
تحقيقات «جاده قديم» از هشت سال پيش شروع شده. اما من به عنوان کارگردان در قبال کسي که قرار است دو ساعت وقتش را براي ديدن فيلم من بگذارد، تعهد دارم. اين که مخاطب وقت مي گذارد قابل احترام است و من بايد حرمت او را نگه دارم. از طرفي فيلم بايد از دغدغه هاي شخصي آدم هم سخن بگويد. از هفت يا هشت سال پيش بود که تحقيقات روي ساخت اين فيلم را شروع کردم. البته نه به صورت متناوب، بلکه مقطعي. با توجه به اين که موضوع فيلمنامه يکي از ناهنجاري هاي اجتماعي است که مشکلات فراواني براي جامعه به وجود آورده است، نياز به تحقيقات دقيقي داشت.
تحقيقات ميداني براي نگارش فيلمنامه بسيار سخت بود که البته در کنار تيمي از نويسندگان انجام پذيرفت. مهم ترين شان آقاي مصطفي خرقه پوش و پوريا عالمي به عنوان مشاور، خانم نسيم خوراشايي زاده، شادمهر راستين و دوستان ديگري که من را در اين راه حمايت کردند. خوشبختانه با کمک اين دوستان فيلمنامه خوبي نوشته شد. ما چه در جلوي دوربين و چه پشت صحنه تيم حرفه اي داشتيم که با کمک هم توانستند فيلم را به نتيجه برسانند.

«جاده قديم» اولين حضور شما در جشنواره فجر است. چرا با دو فيلم قبلي وارد اين کارزار رقابتي نشديد؟
البته به عنوان تهيه کننده با فيلم «ورود آقايان ممنوع» ساخته رامبد جوان هم در جشنواره حضور داشتم. منتها به يک سري مسائل درباره فيلم سازي قائل نيستم. از طرفي حاشيه هاي جشنواره هاي قبلي، نگاه ها و داوري هاي ناعادلانه باعث مي شد که اين جشنواره به يک جشن دولتي تبديل شود و اين اتفاق براي من خوشايند نبود. اما چون يکي از مديران سابق سينمايي فضاي مسمومي در ارتباط با «جاده قديم» راه انداخته بود، تصميم گرفتم در جشنواره حضور پيدا کنم. فقط خواستم به آنها ثابت کنم که اشتباه مي کنند و مديران حق ندارند براي هيچ فيلم سازي فضاي مسموم ايجاد کنند. دليل ديگر هم اين است که فکر کردم يک بار تجربه جشنواره فيلم فجر بد نيست. از طرفي تيم بسيار کاربلد و حرفه اي «جاده قديم» باعث شد تصميم بگيرم جشنواره را محک بزنم و در اين رويداد شرکت کنم. گاهي وقت ها نگاه کردن خوب است.
يعني براي رقابت نيامده ايد؟
من توان رقابت ندارم. در جشنواره امسال سينماي ارگاني حضور بسيار پررنگي دارد. من از سينماي مستقل مي آيم با بضاعت مشخص. چطور مي توانم رقابت کنم؟ در اين شرايط هميشه ديالوگ تکراري مسئولين اين است که صلاح در اين بوده که براي بعضي فيلم هاي خاص اتفاقات ديگري بيفتد. بنابراين رقابت مهم نيست، بيشتر اين اهميت دارد که با مردم طي 10 روز مي تواني تمام وقت فيلم ببيني، کنارشان باشي و اين خيلي براي من جذاب است.
چطور از «زندان زنان» به «جاده قديم» رسيديد؟
آثاري که من به سينما ارائه داده ام بسيار محدود است. اما همه آنها يک جور تداوم دارند. همه شان براساس تفکر و جهان بيني من ساخته شده اند که حالا درست يا غلط براساس آن شکل گرفته است. بستري که درام «جاده قديم» در آن تعريف مي شود، جدا از «زندان زنان» و «سه زن» نيست؛ ولي با يک رويکرد به بخش ديگري از جامعه و ناهنجاري هاي خاص خودش.
در «زندان زنان» دغدغه زناني را مي بينيم که همه در موقعيت خاصي قرار دارند. بعد از آن در «سه زن» سه نسل متفاوت از نسل ايراني را مي بينيم در شرايط متفاوت. فيلم «جاده قديم» هم براساس موقعيت هاي زنان مختلف شکل گرفته است؟
در فيلم «جاده قديم» چهار نسل از زنان حاضر در جامعه وجود دارند. هر کدام با دغدغه هاي خودشان و رفتارهايي که برخاسته از سنت و عرف است. در کنار همه اينها معضلي که الان دامن گير همه شده است، يعني پنهان کاري که از اندروني هاي ما مي آيد در اين فيلم ديده مي شود. معضلي که فکر مي کنم براي تاريخ هر کشوري خطرناک است. تا زماني که با شفافيت و صداي بلند ديالوگ برقرار نکنيم، هيچ وقت به ساز و کار شفافي که بر رفتارهاي رواني جامعه تاثير مي گذارد، نمي رسيم.
به هشت سال وقتي که براي تحقيقات فيلمنامه انجام داديد اشاره کرديد. اين روند طولاني براي به سرانجام رسيدن همين چهار نسلي است که درباره اش صحبت کرديد؟ چون هشت سال پيش نسل چهارم ما کودک بودند.
هشت سال، تحقيقات و چهار سال نگارش فيلمنامه طول کشيد. به هر حال مراحل کار سخت و پيچيده بود چون درام در نمي آمد. اگر بي توجه به اين چيزها فيلمنامه را مي نوشتم ممکن بود بر ضد خود داستان عمل کند و تبديل به يک فيلم شعاري شود و به سطح بيايد. وقتي در مسير فيلمسازي قدم بر مي داري، اين اتفاق، لايه هاي مختلف دارد و در آن جامعه شناسي، مردم شناسي، روانشناسي، تاريخ و... همه بايد رعايت شود. چنين تصميمي راحت نبود و مشاوران زيادي داشتيم تا به آن چيزي که من را اقناع کند، برسم. واقعا در اين پروسه سختي هاي زيادي کشيديم.

ترکيب را چطور چيديد؟ اين بازيگراني که الان در فيلم هستند از ابتدا در نظر گرفته شده بودند؟
آتيلا پسياني را که از چهار سال پيش انتخاب کرده بودم. اما شش ماه قبل از شروع فيلمبرداري به دليل همکاري هاي مشترک سر فيلم «تيک آف»، و «صفر تا سکو» شناخت بيشتري نسبت به مهتاب کرامتي پيدا کردم و پيشنهاد بازي در فيلم را دادم. ايشان بسيار محترمانه و حرفه اي وارد کار شدند و حتي در مسير تحقيقات همراه ما بودند. بعد از انتخاب دو شخصيت اصلي فيلم، ساير بازيگران حول اين محور انتخاب شدند؛ همه هم به ما لطف داشتند و حضورشان بسيار دلنشين است.
فيلم جاده اي است؟ چند درصد آن در جاده، فيلم برداري شده؟
نه اصلا. شايد از صد در صد کار فقط يک درصد آن در جاده فيلم برداري شده است.
با اينکه با فيلم خودتان تا به حال در جشنواره حضور نداشتيد، اما از متن و حاشيه آن باخبر هستيد. حتما مي دانيد اهالي رسانه اگر از فيلم خوششان نيايد با سوت و کف اعتراض شان را نشان مي دهند. خودتان را براي اين عکس العمل ها آماده کرده ايد؟
مطبوعات، رسانه و خبرنگاران يک رسالتي بر دوش دارند. اگر تعريف درست رکن چهارم دموکراسي را بدانيم، هر کسي مي تواند از فيلمي خوشش نيايد. اما سال گذشته به دليل رفتارهايي که با يک کارگردان حرفه اي شد خيلي دلگير شدم؛ کارگرداني که ما بر روي شانه هاي آنها داريم بالا مي رويم. اين که به چه چيز فکر کردند و اين طور با فيلم اين کارگردان رفتار کردند، برايم عجيب است و جاي سوال دارد. توقع ما از اهالي رسانه بسيار روشن است. آنها آسيب پذيري بالايي دارند و بايد کارهاي متفکرانه اي از زير دستشان بيرون بيايد. وقتي مطلبي مي نويسند ما جوسازي نمي کنيم. چون ما نمي دانيم در چه شرايطي نوشته شده و سردبير با آن چه کار کرده.
ممکن است از تصورات تان خيلي دور باشد امامي گوييد که به سيمرغ فکر مي کنيد يا نه؟
من فکر نمي کنم. اما کار بچه هاي تيم من را نمي توانند ناديده بگيرند. همان طوري که فيلم من را انتخاب کردند. فيلم هايي که وارد جشنواره نشدند را نفي نمي کنم اما باز هم مي گويم کارهاي بچه هاي من را چه جلوي دوربين چه پشت دوربين، نمي توانند نبينند.

خودتان منيژه حکمت کارگردان را در سينماي ايران تاثيرگذارتر مي دانيد يا منيژه حکمت تهيه کننده؟
خودم هردوي آنها را تاثيرگذار مي دانم. چون در کنار کساني که در غار تنهايي خود رفته اند، من دارم فيلم بچه ها، فيلم کمدي و خانوادگي مي سازم. بستگي دارد که چي بسازيد و تهيه کنيد، در اين شرايط هر دو تاثيرگذار است.
امسال شما تنها کارگردان زني هستيد که در جشنواره حضور داريد. اين شما را نسبت به ساير فيلم سازان متمايز مي کند. خودتان درباره اين موضوع چطور فکر مي کنيد؟
اين تمايز خوبي نيست. من از اين اتفاقات خوشحال نيستم. از طرفي اصلا به تفکيک جنسيتي قائل نيستم. در جشنواره امسال فيلم هايي وجود دارد با بودجه هاي عجيب که هيچ وقت چنين بودجه هايي در اختيار زنان قرار نمي دهند. حتما شرايط مناسب نبوده که دوستان خانم فيلم ساز امسال در جشنواره حضور ندارند. شرايط براي من هم خيلي سخت بود. ممکن بود ما هم نباشيم. خيلي اهل ناله نيستم و دوست دارم با قدرت حرکت کنم.
يکي از اتفاقات اکران پاييز، نمايش يک فيلم مستند در گروه سينمايي است. چرا پخش «صفر تا سکو» را قبول کرديد؟
خوشبختانه اين مستند همه چيز دارد. ما در اين مستند قصه، درام و بسياري از چيزهاي ديگر را شاهد هستيم. چند ژانر در اين مستند گنجانده شده است. اين مستند نياز امروز جامعه ايران است. تمام تلاش مان را کرديم که اين مستند اکران شود که خوشبختانه نيز اتفاق افتاد. اين مستند کمک مي کند تا شرايط اجتماعي ما تغيير کند. جامعه امروز ما فقط براي جوانان بي انگيزگي به وجود آورده است. ما مي توانيم دريچه جديدي را به نسل جوان نشان دهيم. نسل جوان ما بايد د سينماها حضور داشته باشند و مشارکت کنند. زيرا «صفر تا سکو» درس زندگي است. زنان ما به حدي در جامعه ما تاثيرگذار هستند که جالب توجه است.
بسياري معتقدند به زنان ما در اين جامعه ظلم مي شود، اما من اين جواب را مي دهم که با تمام اين شرايط اين زن ها هستند که باعث به وجود آمدن بسياري از موضوعات مهم در جامعه هستند. زنان اما امروز با تلاش و کوشش قانون را نيز همراه خودشان کرده اند. نيمي از جمعيت اين کشور زنان هستند. با تمام اين قوانين ضعيف، زن ايراني جايگاه خودش دارد. نبود برابري مهمترين درد جامعه ما بوده است.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۰۲۰۶۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برای خواب خوب مقررات بگذارید

آیا شما هم این تجربه را داشته‌اید که شب‌های زیادی را صرف تلاش برای خوابیدن کنید و نگران هستید که خوابتان کافی نیست؟ و حتما می‌دانید که تنها نیستید و بسیاری از افراد این مشکل را دارند.

«مولی اتوود»، استادیار روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشکده پزشکی جانز هاپکینز، می‌گوید: شما باید درک کنید که بدنتان به چه چیز‌هایی نیاز دارد و برای اولویت‌بندی آنها نهایت تلاش خود را بکنید و فقط خواب را به عنوان چیزی که می‌توان در زمان بیکاری به سراغ آن رفت، نبینید.

به دنبال روش‌های اثبات نشده برای به خواب رفتن و خواب ماندن نباشید. در عوض، این ترفند‌های ساده را که نشریه تخصصی «مدیکال اکسپرس» به نقل از متخصصان خواب توصیه می‌کند، امتحان کنید.

یک «منطقه حائل» ایجاد کنید

استرس ناشی از کار اجتناب ناپذیر است. سعی کنید یک منطقه حائل بین پایان روز کاری و زمان خواب خود ایجاد کنید.

کارشناسان پیشنهاد می‌کنند حدود یک ساعت قبل از خواب، وظایف شغلی و مسئولیت‌های روزانه را به حال خود رها کنید. ایمیل خود را چک نکنید، صورتحساب‌ها را پرداخت نکنید، کار‌های خانه را انجام ندهید یا بی وقفه در رسانه‌های اجتماعی وقت نگذرانید. درعوض، روتینی ایجاد کنید که در آن یک کتاب بخوانید، به یک سرگرمی بپردازید یا زمانی را با عزیزان خود بگذرانید.

دکتر «آنیس ویلسون»، استادیار عصب شناسی و پزشکی در دانشگاه بیلور می‌گوید: این به ارزش اصلی ذهن آگاهی برمی گردد. هر چیزی که به تمرکز شما کمک می‌کند و تنش زیادی مربوط به فعالیت‌های روز را از بین می‌برد، به خواب بهتر کمک می‌کند.

مراقب آنچه می‌خورید، باشید

خوردن یک وعده غذایی بزرگ درست قبل از خواب می‌تواند خواب شما را مختل کند، بنابراین سعی کنید در ساعات اولیه عصر غذا بخورید.

اتوود گفت: من می‌توانم بگویم خوردن یک وعده غذایی بزرگ به این دلیل بد است که مانند این است که درست قبل از خواب، در زمانی که قرار است همه چیز در حال خاموش شدن باشد، به بدنتان کار بزرگی بدهید تا انجام دهد.

با این حال، خیلی گرسنه به رختخواب نروید. تنقلات حاوی پروتئین یا چربی‌های سالم مانند پنیر، بادام یا کره بادام زمینی را با نان غلات کامل امتحان کنید.

از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید

نوشیدن الکل یا اسپرسو بعد از شام ممکن است باعث ایجاد اختلال در خواب شود.

الکل می‌تواند چرخه خواب شما را مختل کند، کیفیت خواب را کاهش و احتمال بیدار شدن بیشتر در نیمه شب را افزایش دهد.

همچنین کافئین محرکی است که تاثیر «آدنوزین» (ماده‌ای شیمیایی که به احساس خواب آلودگی کمک می‌کند) را مسدود می‌کند.

به این دلایل، کارشناسان پیشنهاد می‌کنند نوشیدنی‌های کافئین دار یا گازدار خود را چند ساعت قبل از خواب مصرف نکنید.

استفاده از وسایل الکترونیکی را محدود کنید

نور تلفن‌ها و صفحه‌های کامپیوتری می‌تواند ریتم شبانه‌روزی یا ساعت داخلی بدن را که به طور طبیعی ما را از خواب بیدار می‌کند، با سرکوب ملاتونین که به خواب کمک می‌کند، مختل کند.

متخصصان می‌گویند برای محدود کردن استفاده از وسایل الکترونیکی، نیاز به نظم و اعمال قوانین شخصی دارید.

با یک متخصص صحبت کنید

اگر هیچ روشی جواب نمی‌دهد و بیش از یک ماه است که برای داشتن یک خواب خوب شبانه تلاش کرده‌اید، متخصصان می‌گویند زمان مراجعه به پزشک فرا رسیده است. این امر به ویژه اگر بی‌خوابی در عملکرد کاری یا خلق و خوی شما اختلال ایجاد کند، مهم‌تر به نظر می‌رسد.

آتوود گفت: مهم نیست که چقدر آرامش داشته باشید. در یک نقطه خاص، اگر مقدار قابل توجهی استرس وجود داشته باشد، خواب شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

منبع: ایسنا

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان