عامل مهم ناکارآمدی‌ها ضعف مدیریتی است
تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۰۴۶۲۲۰
در ایام سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و در آستانه 40 سالگی آن گفتوگو کردیم با سید محمد حسینی از چهره‌های اصولگرا که عضو شورای مرکزی جمنا است. حسینی در دولت دهم نیز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است سینا رحیم پور
ایران آنلاین / او از عملکرد 4 دهه نظام جمهوری اسلامی ایران دفاع می‌کند و معتقد است عامل مهم برخی ناکارآمدی‌ها ضعف مدیریتی است اگرچه در وهله دوم برخی ساختارها را هم می‌شود اصلاح کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آقای حسینی در آستانه 40 سالگی انقلاب اسلامی هستیم. 40 سالگی در عرف موجود مترادف است با اوج بلوغ و تثبیت. به نظر شما نظام جمهوری اسلامی بعد از گذر از فرازو فرودهای 40 ساله به مرحله تثبیت رسیده است. اگر پاسخ مثبت است، چند مؤلفه مهم نشان دهنده تثبیت را توضیح دهید؟
با درایت امام خمینی(ره)، گام‌های اساسی و مهم برای استقرار و تثبیت نظام اسلامی بلافاصله پس از پیروزی انقلاب برداشته شد. نوع حکومت و قانون اساسی به رفراندوم گذاشته شد و مجلس شورای اسلامی، خبرگان و دولت و بعدها شوراها شکل گرفتند و برمبنای ساختار کلی و قانون اساسی اداره امور کشور سامان یافت. البته از فردای پیروزی تاکنون همواره نظام با چالش‌ها و بحران‌هایی مواجه بوده است که ناشی از نوع نگرش و رویکرد جمهوری اسلامی و به خطر افتادن و از دست رفتن منافع غرب بویژه امریکا در ایران و غرب آسیا است. برپا کردن منازعات قومیتی و مذهبی، کودتا، جنگ 8 ساله تحمیلی و جنگ مسلحانه منافقین و بعدها تهدیدها و تحریم‌های نظام سلطه، نمونه‌ای از خصومت‌ها و فشارها علیه نظام اسلامی بوده است ولی جمهوری اسلامی از چنان استحکامی برخوردار بوده که مسیر روشن خود را تداوم بخشیده است. بدون تردید هر یک از این چالش‌ها و حتی به مراتب کمتر از آنها می‌تواند دیگر انقلاب‌ها، حکومت‌ها و دولت‌ها را سرنگون سازد ولی ویژگی‌های منحصر به فرد نظامی که برپایه دکترین «ولایت فقیه» استحکام یافته، در برابر این تندبادها و تلاطم‌ها سر فرود نمی‌آورد و با تأثیرگذاری بیشتر در منطقه و جهان راه خود را به سوی نیل به اهداف متعالی تداوم می‌بخشد.
از مهم‌ترین مؤلفه‌های تثبیت می‌توان به استقرار تمامی دستگاه‌ها، نهادها و مجموعه‌های پیش‌بینی شده در قانون اساسی و ساز و کار روشن نحوه تعامل آنها با یکدیگر اشاره کرد. البته معنای این سخن، نادیده گرفتن کاستی‌ها، ناهنجاری‌ها و ضعف‌ها نیست که این اشکالات در همه حکومت‌ها و دولت‌ها قابل مشاهده است. اگر نظام اسلامی از ثبات و استحکام لازم برخوردار نبود، در همان ماه‌ها یا سال‌های اولیه با فشار خارج و همراهی عوامل داخل از پای درمی‌آمد در حالی که این رؤیای بدخواهان هرگز تحقق نیافته است. در شرایطی که منطقه در آتش ناامنی می‌سوخت، ایران اسلامی از آرامش کافی برخوردار بود و دشمنان نه تنها نتوانستند ایران را بی‌ثبات کنند، بلکه اتهام بی‌ثبات‌سازی کشورهای منطقه را به ایران نسبت دادند یعنی وضعیت وابستگان به خود و حکام تابع خود را در خطر یافتند و دلواپسی خود را از اقتدار جمهوری اسلامی ایران بر زبان جاری ساختند.
استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی شعار اصلی انقلاب بود. در خصوص استقلال و سیاست خارجی فکر می‌کنید به چه میزان از آرمان‌های انقلاب و ظرفیت‌های بالقوه عقب هستیم؟ بعد از 40 سال فکر می‌کنید نیازمند تجدید نظر در برخی تاکتیک‌ها در حوزه سیاست خارجی معطوف به تأمین بیشتر استقلال هستیم؟
براساس آیه کریمه «لن یجعل الله للکافرین على المومنین سبیلا» که فقها قاعده «نفی سبیل» یعنی نپذیرفتن سلطه و سیطره بیگانگان را بر مسلمانان استنباط کرده‌اند، با پیروزی انقلاب اسلامی، استقلال سیاسی کشور شکل گرفت. کشوری که جولانگاه ده‌ها هزار مستشار نظامی و اداری امریکا بود و شاه ایران بدون اجازه سفارت امریکا و در مواردی انگلیس اجازه تعیین اعضای کابینه خود را نداشت، به کشوری تبدیل شد که نه تنها تحت تأثیر اراده و تصمیمات دو قدرت جهانی در دهه اول و بعد از آن دیگر قدرت‌ها نبوده و در مقاطعی که منافع ملی اقتضا کرده است، روبه‌روی خواست آنها ایستاده است. بنابراین تردیدی در تحقق استقلال سیاسی کشور وجود ندارد البته در ابعاد فرهنگی و اقتصادی متأسفانه ضعف‌ها و کاستی‌هایی داریم که باید به جبران آنها بپردازیم. نکته‌ای که در سال‌های اخیر پررنگ‌تر از گذشته مطرح می‌شود، این است که گروهی توسعه را اصل و محور می‌دانند و برای دستیابی به آن، حتی حاضرند استقلال کشور را مخدوش سازند و با نگاه خوشبینانه و ساده‌انگارانه (اگر نگوییم خائنانه) به سردمداران غربی می‌کوشند تا نظام سیاسی را به عقب‌نشینی از مواضع و اهداف ارزنده خود وادار کنند و بر این باورند که دوران استقلال به پایان رسیده است و دارای ارزش ذاتی نیست، که البته باید مراقب این نوع نگرش‌ها و پیامدهای آن بود و با نسخه ناصواب آنان امتیاز دادن‌های یکطرفه و مفاد برخی کنوانسیون‌ها را نپذیرفت که نتیجه‌ای جز استیلای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی غرب ندارد. سند 2030 و قرارداد Fatf دو نمونه از مواردی است که تن دادن به آنها می‌تواند استقلال فرهنگی و اقتصادی و در نتیجه سیاسی کشور را به مخاطره اندازد. بنابراین همواره باید در سیاست خارجی نگاه ژرف امام (ره) و رهبری مد نظر مسئولان باشد البته با عنایت بر سه اصل «حکمت، عزت و مصلحت» و براساس اقتضائات زمان با قدرت مانور و در مواردی انعطاف هم داشت.
در حوزه آزادی بــــــــــه نظرتان چه کم و کاستی‌هایی هنوز داریم و راه حل رفع آنها را چه می‌دانید؟
آزادی، نعمت و موهبت الهی است که نباید اجازه داد از مردم سلب شود. مولا علی(ع) می‌فرماید: «لا تکن عبد غیرک قد جعلک‌الله حرّا» بنده دیگری نباش که خدایت آزاد آفریده است.»
با انقلاب اسلامی، دوران خفقان، اختناق و دیکتاتوری به پایان رسید و در قانون اساسی نیز بر آزادی‌های مشروع همچون آزادی بیان، اجتماعات، احزاب، فعالیت‌های صنفی و... تأکید و تصریح شد. در حال حاضر حتی در کشورهایی که خود را مهد آزادی و دموکراسی می‌دانند، در مواردی شاهد محدود کردن آزادی‌ها به بهانه‌های مختلف هستیم، از جمله نسبت به مسلمانان که مانع پایبندی آنها به شعائر دینی می‌شوند. در ایران همواره به آزادی در چارچوب قانون و ضوابط شرعی تأکید شده است البته اگر در مواردی مشکلی به وجود آمده، ایراد از ناحیه مسئولان و دست‌اندرکاران بوده است. البته شعائر آزادی که در انقلاب توسط مردم مسلمان مطرح شد، منظور بی‌بند و باری‌های غربی نبود که عده‌ای با تمسک به واژه زیبای آزادی و بویژه آزادی‌های فردی، هنجارها و مصالح اجتماعی را نادیده بگیرند. بعضاً شاهد بوده‌ایم که به اسم آزادی، اقدامات ضد امنیت ملی و حتی جاسوسی به نفع بیگانگان صورت گرفته است و در صورت برخورد در رسانه‌های بیگانه و حتی عده‌ای در داخل داد و فریاد کرده‌اند که آزادی نیست. به هر حال در عین صیانت از آزادی مردم، لازم است که از سوء‌استفاده از این مقوله ارزشمند جلوگیری شود. نکته دیگر این است که آزادی، دستاوردهای خاص خود را هم داشته باشد. اگر بر آزادی نقد و نظارت همگانی اهتمام داریم، از سوی مسئولان هم باید گوش شنوایی برای اشکالات وارد و رفع کمبودها و اصلاح کژی‌ها وجود داشته باشد و این طور نباشد که اعتنایی به حرف‌های درست صورت نگیرد یا حرف حقی که به مذاق برخی مدیران سازگار نیست، موجب پاره‌ای محرومیت‌ها شود. متأسفانه نسبت به بعضی رسانه‌ها چنین برخوردهایی صورت می‌گیرد یعنی هرگاه به نقد مشفقانه می‌پردازند، از بعضی مزایا محروم می‌شوند. خلاصه اینکه باید ساز و کاری در نظر گرفت که صاحبان قدرت و ثروت نتوانند با بهره‌گیری از اهرم‌ها و ابزارهایی که در اختیار دارند، مانع آزادی منتقدان شوند یا آزادی را قرین هزینه سازند.
جمهوری اسلامی ترکیب جدید از نظام‌های سیاسی موجود در جهان است. به نظر شما این ترکیب جدید با توجه به مشکلاتی که وجود دارد، از کارآمدی لازم برخوردار بوده است. ضعف‌های موجود را حاصل عملکرد کارگزارها می‌دانید یــــــــــــــــا بخشی هم به ساختارها مربوط است؟
این تعبیر که جمهوری اسلامی ترکیبی از نظام‌های سیاسی موجود در جهان است، دقیق و درست نیست چون جمهوری اسلامی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه است که بدیلی در جهان ندارد، بله چند کشور دیگر مثل پاکستان هم حکومت خود را «جمهوری اسلامی» نامیده‌اند اما تفاوت ماهوی با نظام اسلامی در ایران دارند. البته مباحثی چون تفکیک قوا که برگرفته از مونتسکیو و نظام‌های غربی است، در قانون اساسی ایران مورد توجه قرار گرفته است ولی تلفیق آن با ولایت فقیه طرحی نو است که نمونه دیگری سراغ نداریم. وجود مشکلات در همه نظام‌های عالم تا حدودی اجتناب‌ناپذیر است البته به هر میزان ساختار مناسب‌تر باشد، کارآمدی هم می‌تواند افزایش یابد.
عامل مهم برخی ناکارآمدی‌ها به ضعف مدیریتی برمی‌گردد که در مقاطع مختلف شاهد آن بوده‌ایم یعنی بعضی مدیران از عزم و اراده و باور کافی برای انجام مأموریت‌ها و وظایف خود و خدمت‌رسانی به مردم برخوردار نبوده‌اند یا براساس شایسته‌سالاری انتخاب نشده‌اند و از توانمندی لازم برای برون‌رفت از مشکلات بی‌نصیب هستند. در وهله دوم می‌توان به اصلاح ساختارها از جمله دیوان‌سالاری حاکم بر کشور پرداخت که مانع تحرک و چابکی لازم است و با وجود شعارها و وعده‌های دولتمردان نسبت به اصلاح و تحول ساختار اداری در کشور، هنوز این مطالبه تحقق نیافته است.
پیش از این آقای لاریـــــــجانی رئیس مجلس گفته بود که بخش‌هایی از قانون اساسی نیازمند اصلاح است. شما هم با این نظر موافقید؟ اگر موافق هستید به نظرتان چه بخش‌هایی نیازمند اصلاح است؟
در سال 58 که قانون اساسی تدوین و تصویب شد، در عمل و اجرا با اشکالاتی روبه‌رو شد که پس از 10 سال با فرمان حضرت امام(ره) بازنگری و اصلاحات مشخصی صورت گرفت که ضروری بود. اینک با گذشت نزدیک به سه دهه، لازم است که به دور از جنجال‌های سیاسی و ژورنالیستی در محافل علمی مثل دانشگاه‌ها و حوزه‌ها و مراکز پژوهشی و هیأت‌های اندیشه‌ورزی با حضور استادان و صاحبنظرانی که از نظر تئوریک از سطح قابل اعتنایی برخوردار هستند و نیز مدیران اجرایی، قضایی و تقنینی که در چهار دهه گذشته در رده‌های بالای مدیریتی خدمت کرده‌اند و از نزدیک دستی بر آتش داشته‌اند و با معضلات کاملاً آشنا هستند و افراد خوشفکری که بتوانند راهکارهای بهتری ارائه کنند، نشست‌های متعدد برگزار شود تا در هنگام بازنگری، پیشنهادات ارزنده‌ای مطرح کنند.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در طراحی جدید لازم است که مورد توجه قرار گیرد، نحوه اعمال ولایت رهبری نظام است که در سطوح مختلف و لایه‌های گوناگون مدیریتی کشور جاری و نافذ باشد. در حال حاضر، سیاست‌‌های کلی و اسناد بالادستی آن گونه که انتظار می‌رود، عملیاتی نمی‌شوند و مدیران در اجرا، اهتمام لازم را نشان نمی‌دهند. مورد دیگری که باید مد نظر باشد و برای ضمانت اجرای آن تدبیر شود، برنامه‌ها و وعده‌های دولت‌هاست که رئیس جمهوری و وزیران معمولاً روی کاغذها آمال و آرزوهای خود را برای پیشرفت کشور می‌نویسند و به مردم مژده می‌دهند ولی در عمل بعضاً اتفاقی رخ نمی‌دهد و در مجموع مدیران و مسئولان قوای سه‌گانه کشور نسبت به کوتاهی‌هایی که دارند، به هر دلیل مواجهه درستی صورت نمی‌گیرد. به هر حال در اصلاح قانون اساسی ضرورت دارد که اندیشه والای امام و نگاه ژرف رهبر فرزانه انقلاب و تجربه مدیران در 39 سال گذشته و آثار پژوهشی اندیشمندان و رساله‌هایی که پیرامون نظام حکومتی الگو و نهادهای تراز انقلاب اسلامی نگاشته شده، توجه کافی صورت گیرد و بی‌شک بهره‌گیری از آموزه‌های ناب اسلامی و اجتهاد پویا در این مهم، باید مورد توجه باشد./ روزنامه ایران
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۰۴۶۲۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
محسن رضایی: تک‌روی و سهم‌خواهی به نظام و مردم آسیب می‌زند
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه تک‌روی و سهم‌خواهی آسیب بزرگی به نظام و مردم خواهد زد، گفت: امروز بشدت نیازمند عقلانیت جمعی در اشخاص و درون جریانات سیاسی کشور هستیم.
به گزارش ایسنا، محسن رضایی در آستانه برگزاری دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در دیدارهای جداگانه با داوری و روح الامینی، دبیر و معاون امور استان‌های شانا و دبیران جریانات سیاسی دیگر بر وحدت گروه‌های انقلابی تاکید کرد.
وی در دیدار با نادی، جراره و شورای مرکزی شریان، رائفی پور و سعید محمد و شورای مرکزی صبح ایران و احمد نادری و شورای مرکزی جماران گفت: باید از رویش‌های انقلاب استقبال و از هرنوع تفرقه جلوگیری کرد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر ضرورت حفظ وحدت در جبهه انقلاب، افزود: همبستگی و برادری از ارزش‌های اصیل انقلاب اسلامی است که امروز بیش از هر زمانی باید مورد توجه باشد و اکنون ملت و نظام، نیازمند صف فشرده نیروهای انقلاب و کارآمدی جبهه انقلاب است و راه آن قاعده‌محوری به جای شخص‌محوری است.
وی با یادآوری شرایط حساس کشور پس از طوفان الاقصی و عملیات «وعده صادق» اظهار کرد: موقعیت ایران در غرب آسیا بیش از گذشته تعیین‌کننده شده است، بنابراین فرصت‌ها و تهدیدات جدیدی درمقابل کشور قرار گرفته است. در چنین شرایطی وحدت نیروهای انقلاب و تلاش همگانی برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور رمز عبور از تهدیدات و بهره‌برداری از فرصت‌هاست. هر نوع تک‌روی و سهم‌خواهی آسیب بزرگی به نظام و مردم خواهد زد. امروز بشدت نیازمند عقلانیت جمعی اشخاص و جریانات سیاسی کشور هستیم.
رضایی با تاکید بر اهمیت مشارکت مردم در انتخابات گفت: انتخابات مجلس باوجود شرایط سخت اقتصادی با حضور مردم انجام شد که نشان دادند تنها راه اصلاح کشور انتخابات و مردم‌سالاری است. حضور سلیقه‌های مختلف سیاسی، مشارکت مردم را جدی‌تر و بیشتر می‌کند.
وی گفت: رقابت باید برادرانه و به دور از منازعه باشد. انتقادات باید منصفانه و همراه با ضوابط اخلاقی صورت گیرد و فضا برای رویش‌های جدید مهیا باشد. تحمل سلیقه‌های سیاسی علامت بلوغ عقلانیت گروه‌های سیاسی است.
در این نشست‌های جداگانه نادی و جراره از شریان، احمد نادری از جماران، رائفی‌پور و سعید محمد از صبح ایران، با تشریح روند شکل‌گیری جریان‌ها و تشکل‌های خود، به بررسی اجمالی دور اول انتخابات و برخی گله‌مندی‌ها پرداختند و آمادگی خود برای گفتوگو با سایر گروه‌های جبهه انقلاب را اعلام کردند.
محسن رضایی نیز در جلسه با داوری و روح الامینی، دبیر و معاون امور استان‌های شانا، بر وحدت همه گروه‌های جبهه انقلاب ازجمله شانا، پایداری، شریان، جماران، صبح ایران و تحول‌خواهان وسایر گروه‌ها تأکید کرد و اعضای شانا هم نظراتشان را بیان کردند.
انتهای پیام
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟