دارو؛ راهبرد سلامت ملی/ واردات دارو به ایران از ۵۰ کشور دنیا!
تاریخ انتشار: ۲۱ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۱۲۰۹۱۵
خبرگزاری میزان- آمار منتشر شده در ۵ ماهه سال ۹۶ نشان میدهد ایران از بیش از ۵۰ کشور دنیا محصولات دارویی وارد کرده است و بیشترین حجم واردات از کشورهای اروپایی انجام شده است.
به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری میزان، درک مجموعه کامل فعالیتهایی که پیش از رسیدن دارو بهدست بیماران انجام میگیرد، شناخت بهتری از زنجیره ارزش صنعت داروسازی شامل هر کدام از اجزای آن، ارزش ایجاد شده در هر گام و مؤلفههای هزینهای آن را بهدست میدهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
برای اطمینان از اینکه بیماران داروی مناسب را در زمان، مکان و فرم مناسب دریافت میکنند، نیاز به زنجیره ارزش پیچیدهای است که شامل سه مؤلفه اصلی تولید دارو، توزیع دارو به نقطه عرضه، عرضه به مصرف کننده نهایی است. در بخش تولید دارو گفتی است: برای ساخت دارو چند مرحله وجود دارد که از تحقیق و توسعه اولیه تا کسب مجوز از مقام ناظر برای فروش دارو در بازار و فاز نهایی تجاریسازی را شامل میشود. هرکدام از این مراحل و نیازمندیهای آنها برای داروها، تولیدکنندگان و کشورهای مختلف متفاوت است.
مرحله توزیع دارو به نقطه عرضه شامل حملونقل و مدیریت دارو از دست تولیدکننده به مصرفکننده نهایی است که میتواند عرضهکننده خرد (داروخانه)، بیمارستان یا پزشک باشد. پیچیدگی این مسیر برحسب موقعیت تولیدکننده، نیاز به واردات دارو، نیازمندیهای خاص و موقعیت مکانی مصرفکننده نهایی بین مراکز شهرهای بزرگ و روستاهای دورافتاده متفاوت است.
فراهم کردن فرم و اندازه مناسب دارو برای بیمار مناسب، با یک زمانبندی دقیق گام نهایی در زنجیره ارزش است که با مرحله عرضه به مصرف کننده نهایی شناختنه می شود. این گام میتواند شامل مراحل دیگری از جمله بررسی دارو برای تداخلات احتمالی، ارائه توصیهها و غیره باشد که هرکدام از آنها بهمنظور اطمینان یافتن از کسب حداکثر ارتفاع توسط بیمار ضروری است. شناخت ترکیب ارزشافزوده در هر مرحله و همچنین هزینههای متحملشده به درک بهتر زنجیره ارزشافزوده صنعت داروسازی کمک میکند.
مهمترین عوامل مرگومیر در جمیعت کشور
ایران با جمعیت 77 میلیون نفری حدود 1 درصد جمعیت جهان را تشکیل میدهد. در حدود 69 درصد از این جمعیت در مناطق شهری زندگی میکنند که 42 درصد آنها بین 30 تا 70 ساله هستند. در حال حاضر مهمترین عامل مرگومیر در جمعیت کشور بهترتیب مربوط به بیماریهای قلبی- عروقی، مصدومیتها و انواع سرطانها است. حدود 76 درصد مرگومیرها در کشور مربوط به امراض غیرقابل انتقال و 24 درصد مابقی مربوط به انواع مصدومیتها و امراض قابل انتقال است. در حال حاضر احتمال مرگومیر یک فرد 30 تا 70 ساله بهدلیل ابتلا به بیماریهای غیرقابل انتقال عمده 17 درصد است.
با وجود کاهش نرخ مرگومیر در اثر بیماریهای قلبی– عروقی در کشور، از سال 2000 تا سال 2004 این نرخ برای زنان بیشتر از مردان بود و سپس نرخ مرگومیر مردان بهتدریج بالاتر از نرخ مشابه زنان گردید. این در حالی است که همواره نرخ مرگومیر ناشی از بیماریهای مزمن تنفسی و سرطان در میان مردان بالاتر بوده و تنها نرخ شیوع بیماری دیابت با اختلاف اندکی بیشتر از مردان بوده است.
از جمله عوامل و رفتارهای پرخطر در بین افراد بالغ کشور میتوان به مصرف تنباکو، فشار خون بالا و چاقی شدید اشاره کرد که بهترتیب 14، 25 و 20 درصد جمعیت کشور را شامل میشوند. همچنین مصرف سرانه الکل بهعنوان یکی دیگر از رفتارهای پرخطر در کشور به حدود 1 لیتر در سال میرسد که در این زمینه سهم مردان تقریباً 6 برابر زنان است.
ایران از نظر درآمد در بین کشورهای با درآمد متوسط به بالا طبقهبندی میشود؛ نسبت کل مخارج بخش سلامت به تولید ناخالص داخلی در کشور در سال 2013 حدود 7 درصد بود که برابر میانگین جهانی است. با اینکه مخارج بخش سلامت 18 درصد کل مخارج دولت را در این سال به خود اختصاص داده بود، سهم دولت برخلاف میانگین جهانی، کمتر از سهم مخارج خصوصی است.
نسبت مخارج فردی (پرداخت مستقیم از جیب) به کل مخارج بخش سلامت در ایران به نسبت میانگین جهانی بسیار بالاتر است و با وجود کاهش یافتن در سالهای اخیر هنوز بخش عمده مخارج خصوصی را شامل میشود. این در حالی است که مطابق بند ب ماده 34 برنامه پنجساله پنجم توسعه، سهم هزینههای مستقیم مردم باید حداکثر به 30 درصد هزینههای سلامت میرسید که این امر تحقق نیافته است. یکی از دلایل این امر تخصیص نیافتن 10 درصد خالص وجوه حاصل از اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها به بخش سلامت مطابق مواد قانونی برنامه پنجم توسعه بوده است.
تا پیش از اجرای طرح بیمه سلامت همگانی در سال 1393، حدود 85 درصد جمعیت کشور تا حدودی زیر پوشش بیمههای مختلف و عمدتاً بیمه تأمین اجتماعی قرار داشتند. با اجرای طرح بخش قابل توجهی از افردای که زیر پوشش هیچگونه بیمهای قرار نداشتند، از مزایای آن بهرهمند شدند. در سال 2012 حدود 64 درصد هزینههای بخش سلامت مربوط به مخارج دارویی بوده است که در سال 2013 با افت قابل توجهی به 49 درصد کاهش یافت که علت اصلی آن کاهش قیمت داروهای تولیدی و وارداتی بهدلیل اتخاذ سیاستهای دولت یازدهم بود.
عوامل مؤثر بر صنعت دارو در ایران
ارزش بازار دارو در ایران با کاهش روبهرو شده و از 459/2 میلیارد دلار در سال 2013، به 341/2میلیارد دلار در سال 2019 خواهد رسید. پیشبینی میشود فروش دارو از 7/44.215 میلیارد به 2/110.012 میلیارد ریال برسد که رشدی 116 درصدی را نشان میدهد. نکته قابل توجه در کاهش ارزش دلاری بازار دارو، کاهش ارزش ریال در برابر دلار است که باعث کاهش شدید ارزش دلاری بازار شده است، تنها کمتر از 5 درصد بازار دارو در اختیار تجهیزات پزشکی قرار خواهد داشت.
سهم دولت از کل مخارج بخش سلامت کاهش پیدا کرده و از حدود 45 درصد در سال 2007، به 30 درصد در سال 2012 رسیده است. شرکتهای خصوصی بیمه تنها 2 تا 3 درصد کل مخارج را عهدهدار هستند. این جهتگیری به معنای کوچک شدن صنعت داروی کشور و کاهش قدرت خریداران و مصرفکنندگان دارو است. البته اختصاص یک درصد ارزشافزوده سال 93 به بخش سلامت و همچنین طرح بیمه همگانی که توسط دولت در سال 93 در حال انجام است، میتواند نویدبخش احیای مجدد صنعت داروی کشور و افزایش قدرت خریداران و تنظیم بازار دارو گردد.
ایران به لحاظ مصرف عددی دارو جزء 20 کشور اول دنیا محسوب میشود و هر ایرانی بهطور متوسط در طی سال 339 بار دارو مصرف میکند که این رقم 4 برابر آمارهای جهانی است. همچنین مصرف سرانه عددی داروهای تزریقی در ایران حدود 4/11 درصد است که تقریباً 4 برابر رقم مشابه در جوامع توسعهیافته است. بهطورکلی سرانه مصرف دارو در کشور سه برابر استاندارد جهانی است. میانگین اقلام دارویی در هر نسخه در جهان 2 قلم و برای ایران 3 تا 4 قلم است و مصرف خودسرانه دارو در کشور یک بحران محسوب میشود که تا حدودی مربوط به تأثیر شیوه کنونی قیمتگذاری دارو بر کیفیت داروهای تولید شده است.
در سال 1393 سهم هزینه گروه «بهداشت و درمان» در متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار شهری پس از سهم گروههای «مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوختها»، «خوراکیها و آشامیدنیها»، «حملونقل» و «کالاها و خدمات متفرقه» بیشترین هزینه را در بودجه خانوار به خود اختصاص داد. سهم هزینهای چهار گروه مذکور در سال 1393 بهترتیب 4/33، 6/24، 4/10 و 4/8 درصد بود.
در گزارش بررسی بودجه خانوار هزینههای گروه بهداشت و درمان به دو مجموعه «دارو، لوازم و مواد طبی و درمانی» و «خدمات پزشکی، دندانپزشکی و پیراپزشکی و هزینههای بیمارستانی» تقسیم شده است. در سال 1393 سهم هزینهای این دو زیرمجموعه بهترتیب 8/28 و 2/71 درصد بود و نسبت هزینهای آنها از کل هزینه ناخالص خانوار بهترتیب شامل 7/1 و 1/4 درصد بود.
طبق پژوهش های صورت گرفته از سوی کارشناسان، در فاصله سالهای 85-1375 تغییرات شاخص بهای گروه بهداشت و درمان بهطور مستمر بیشتر از تغییرات شاخص کل بوده است. یکی از دلایل این امر کاهش وابستگی بخش دارو به ارز دولتی ارزان بود که از سال 1359 با هدف حمایت از صنعت داروسازی و سازمانهای بیمهگر و تأمین نیازهای دارویی کشور به این بخش تخصیص داده میشود که در موارد متعددی به رانتجویی و تخصیص نابهینه منابع منجر شد.
همچنین، گفتی است که خانوارهای واقع در سه دهک بالا (دهک 8،6 و10) یعنی خانوارهای پردرآمد در سال 1394 بیش از 62% هزینهها را در اختیار دارند. متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار برای گروه بهداشت و درمان در دهکهای پایین، یعنی کمدرآمدترین خانوارها، از لحاظ سهم تقریباً با دهکهای بالا یعنی پردرآمدترین خانوارها برابر است؛ بهعبارتدیگر، درآمد بسیار زیاد دهکهای بالا باعث گردیده که بهرغم هزینه بالاتری که آنها بابت بهداشت و درمان پرداخت میکنند، اما سهم بهداشت و درمان از کل هزینه ناخالص آنها اندک و با دهکهای پایین برابر گردد. این امر حاکی از آن است که مسائل و مشکلات اقتصاد ملی بهویژه برای خانوارهای کمدرآمد بهگونهای است که تلاشهای مداوم، تمهیدات وزارت بهداشت و درمان، اعمال تثبیت و بعضاً کاهش قیمت دارو و تعیین حاشیه سود تولیدکننده به شیوه Mark up هرگز موجب تسهیل دسترسی دهکهای جمعیتی کمدرآمد و ارتقای طح بهداشت و درمان آنها در مقایسه با دهکهای درآمدی بالا نگردیده است.
اهمیت صنعت دارو در ایران
طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی صراحتاً بر تأمین نیازهای اساسی شامل مسکن، خوراک، پوشاک و بهداشت و درمان و آموزشوپرورش تأکید شده است. دارو یک کالای اقتصادی و راهبردی است، بهگونهای که بهرغم ضروری بودن و ارزشافزوده بالای آن، میتواند از سوی کشورهای سلطهگر بهعنوان یک اهرم فشار مورد استفاده قرار گیرد. همچنین دارو راهبرد سلامت ملی است، بهگونهای که در اصول امنیت غذایی نیز بر دسترسی همه مردم در همه اوقات به غذا و داروی کافی برای اداره یک زندگی سالم تأکید شده است. اهمیت سلامت ملی تا حدی است که امروزه بانک جهانی در کنار سازمان جهانی بهداشت، آن را بهعنوان یکی از شاخصهای مهم توسعه قلمداد کرده و آن را همردیف درآمد سرانه، نرخ اشتغال و رعایت حقوق بشر قرار داده است. سلامت ملی را در واقع میتوان مجموعهای از سلامت سیاسی، اقتصادی و سلامت غذایی دانست.
حال نامساعد صادرات و واردات صنعت دارویی
آمار منتشر شده در 5 ماهه سال 1396 نشان میدهد ایران از بیش از 50 کشور دنیا محصولات دارویی وارد کرده است. بیشترین حجم واردات از کشورهای اروپایی انجام شده است. طبق آمار اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، واردات محصولات دارویی ایران در 5 ماهه سال 1396 به میزان 16.404.377.972.582 ریال معادل 504.991.200 دلار بوده است. همچنین صادرات محصولات دارویی ایران در 5 ماهه سال 1396 میزان 1.814.420.373.325ریال معادل 55.672.433 دلار بوده است. تراز تجاری ایران در گروه محصولات دارویی در 5 ماهه سال 1396 منفی است. میزان واردات این محصول راهبردی از صادرات آن بیشتر بوده است.
در بین گروههای کالایی مختلف، گروه محصولات دارویی هفتمین گروه عمده وارداتی در 5 ماهه سال 96 بوده است که این مقدار به ارزش 387 میلیون دلار بوده و درصد تغییرات آن نسبت به 5 ماهه سال 1395 منفی است.
در گروه محصولات دارویی نیز مکملهای دارویی برای خردهفروشی که تولید داخلی مشابه ندارند، با شماره تعرفه 30049090 با میزان 10.536.365 میلیون دلار، بیشترین سهم را در واردات به خود اختصاص دادند. البته ارزش واردات در شش ماهه اول سال 94، میزان 532 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال 93، حدود 5 درصد رشد داشته است. به این ترتیب میتوان گفت در سال 93 واردات داروی کشور نسبت به سال پیش از آن کاهش داشته است که بخشی از آن به تحریمها برمیگردد.
آمار اتاق بازرگانی تهران حاکی از آن است که کشورمان در سال گذشته از 50 کشور، انوا ع محصولات دارویی وارد کرده است. آلمان با 504.988.082 میلیون دلار بزرگترین صادرکننده محصولات دارویی به ایران است. دانمارک با 474.120.759 میلیون دلار، سوئیس با 456.245.483 میلیون دلار، فرانسه با 396.130.849 میلیون دلار بهترتیب دوم، سوم و چهارم شدند.
گفتنی است: واردات دارو به ایران طی سالهای 1393-1380 روندی صعودی داشته و در سال 1393 به 4247 میلیارد ریال رسیده است و همچنین این روند صعودی واردات دارو تا سال 96 ادامه داشته است.
مرکز پژوهشی آرا، دربخش پایانی این بخش از گزارش راهبردی خود نوشته است: در صورت حل مشکلات صنعت در بهترین حالت نمیتوان افق صادراتی روشنی برای شرکتهای دارویی کشور ترسیم کرد؛ زیرا هندوچین بهسرعت در حال گسترش بازار خود در منطقه هستند و بسیار بعید به نظر میرسد شرکتهای دارویی در وضعیت فعلی بتوانند جایگاهی را در صنعت داروی منطقه بهدست آورند. بنابراین تمرکز اصلی آنها در درجه اول تأمین مواد اولیه مورد نیاز برای تولید داروی کشور خواهد بود که به تأمین ارز برای خرید مواد اولیه خارجی بازمیگردد. بهترین بازارهای صادراتی در منطقه، بازارهای عراق و افغانستان و همچنین سوریه پس از جنگ است که با توجه به ظرفیت فعلی شرکتهای ایرانی (که عمده تولیدات آنها داروهای ژنریک است) میتوانند در کوتاهمدت باعث رشد صادرات دارویی گردند.
منبع: مرکز پژوهش های آرا
انتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.
منبع: خبرگزاری میزان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۱۲۰۹۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۹ توصیه دارویی ضروری به مسافران نوروزی
یکی از مهمترین نکات برای داشتن سفری ایمن و به دور از بیماری، رعایت توصیههای مرتبط با مصرف داروهاست که مسافران نوروزی باید به آن توجه ویژه داشته باشند. - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، اگر در تعطیلات نوروزی پیشرو قصد سفر به شهرهای دیگر را دارید؛ اولین موضوعی که باید به آن توجه داشته باشید؛ حفظ سلامتی خود و اعضای خانوادهتان در سفر است. بسیاری از افراد دچار بیماریهای مزمن هستند که نیاز به مصرف دارو دارند یا کودکان را نیز همراه با خود به سفر میبرند به همین دلیل رعایت نکات مرتبط با همراه داشتن و مصرف داروها در طول ایام تعطیلات، ضروری است. در ادامه به چند توصیه دارویی در سفرهای نوروزی پرداختهایم:
داروهای خود را به اندازه طول سفر همراه داشته باشید
در طی سفر داروهای خود را همراه داشته باشید که تا زمان پیدا کردن داروخانه در مقصد برای تهیه دارو دچار مشکل نشوید.
جعبه کمکهای اولیه را همراه داشته باشید
همراه داشتن جعبه کمکهای اولیه خصوصاً در مورد خانوادههایی که فرزند خردسال دارند، همچنین همراه داشتن پوشک، شیر خشک شیرخوار، تب سنج، داروهای بدون نسخه مانند شربت تب بُر، شربت سرماخوردگی، قطره و یا شربت مولتی ویتامین و آهن، پماد سوختگی، پنبه، گاز استریل و دیگر داروهایی که کودک در حال مصرف است در طی سفر ضروری است.
داروها را در خودرو نگه ندارید!
نحوه مصرف و نگهداری داروها را هنگام تحویل گرفتن از داروخانه بپرسید.
هیچگاه داروهای خود را در اتومبیلی که زیر نور آفتاب پارک شده و یا در شیشه عقب اتومبیل (حتی در هوای سرد) قرار ندهید. داروهای یخچالی را همراه با پَک یخ و یا در داخل ظروفی که دارو را خنک نگه میدارند حمل کنید.
افزایش مسمومیت با شویندههای خانگی/ خطرات استفاده نادرست از پاککنندههاتوصیههای دارویی به بیماران دیابتی و فشار خونی
در خصوص بیماران دیابتی که انسولین تزریق میکنند فراهم کردن انسولین و داروهای مصرفی و یا سرنگ برای تمام مدت سفر، همراه داشتن دستگاه کنترل قند خون، همراه داشتن چند حبه قند، نبات، بیسکویت و آبمیوه برای درمان کاهش احتمالی قند خون، همراه داشتن میان وعده مناسب مانند میوه و ساندویچ کوچک ضروری است.
درباره بیماران مبتلا به فشار خون بالا بهتر است دستگاه فشارسنج و داروهای مصرفی همراه بیمار باشد و از مصرف مواد غذایی حاوی نمک مانند آجیل و تنقلات و مواد غذایی پرچرب خودداری شود.
بدون مشورت پزشک دارو را قطع نکنید
بیماران نباید بدون مشورت پزشک داروساز یا معالجه خود اقدام به قطع دارو تغییر یا کاهش دوز مصرفی و یا تغییر زمان مصرف دارو کنند. رعایت نکردن این اصول میتواند منجر به عدم اثربخشی دارو عدم دستیابی به اثرات درمانی و بروز عوارض جانبی و تشدید بیماری شود.
داروهای ضدبارداری را خودسرانه مصرف نکنید
داروهای ضد بارداری مانند ال دی در بانوان فقط باید طبق دستور پزشک مصرف شود و برای قطع کردن خونریزی قاعدگی در دوران سفر یا ماه رمضان نباید خودسرانه مصرف شود؛ چرا که عوارض خطرناکی مانند اختلالات انعقادی، ایجاد لخته در عروق اندامهای تحتانی و حتی عروق مغزی به دنبال خواهد داشت.
تاریخ انقضای داروها را بررسی کنید!
برای پیشگیری از عوارض، پیش از مصرف داروها تاریخ انقضای آنها را چک کنید؛ تاریخ انقضا معمولاً به تاریخ شمسی یا میلادی روی جعبه مقوایی داروها و در انتهای ورقههای آلومینیومی بستهبندی قرصها و کپسولها، روی شیشه آمپول و ویالهای تزریقی و در انتهای تیوب پماد و کرم یا روی جعبه مقوایی آنها نوشته شده است.
قطرههای چشمی که از باز شدن درب آنها یک ماه گذشته دیگر استریل نیستند و باید دور ریخته شوند.
داروها را دور از دسترس اطفال قرار دهید
در طول سفر داروها را در جایی قرار دهید که دور از دسترس کودکان باشد؛ در صورتی که کودک شما دارویی را بلعید با مرکز اورژانس 115 تماس بگیرید یا او را به اولین مرکز درمانی منتقل کنید.
20 راهکار طلایی برای پیشگیری از مسمومیت دارویی کودکانمحصولات شیمیایی، شوینده، نفت، بنزین، داروها خصوصاً شربت ترک اعتیاد متادون را همیشه در ظرف اصلی آن نگهداری کنید. هیچگاه این فرآوردهها را در ظرف مواد خوراکی مانند بطری نوشابه نگهداری نکنید زیرا این عمل سبب خورده شدن اشتباهی مواد دارویی توسط کودکان یا سایر اعضای خانواده و بروز مسمومیتهای شدید دارویی میشود.
نکاتی برای پیشگیری از حالت تهوع و گزش حشرات
چنانچه ضمن حرکت اتومبیل، قطار، کشتی و یا هواپیما دچار سرگیجه و حالت تهوع میشوید میتوانید با مشورت پزشک معالج یا داروساز قرص 50 میلی گرمی دیمن هیدرینات را نیم ساعت قبل از شروع سفر مصرف کنید البته در صورت باردار بودن یا قرار داشتن در دوران شیردهی باید این داروها را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید.
جهت پیشگیری از گزش حشرات در محیطهای گرم و مرطوب، پشه بند، حشره کشهای خانگی و یا پماد و اسپری دافع حشرات همراه داشته باشید البته مراقب مسمومیت کودکان با این مواد نیز باشید.
انتهای پیام/