کمبود آب چه بر سر بافت‌های تاریخی آورده است؟

به گزارش خبرنگار  حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ به گواه اسناد تاریخی، ایران از نظر جغرافیایی همواره در معرض خشکسالی قرار داشته است؛ البته این امر در طول قرن‌های گذشته همواره با مدیریت مناسب و استفاده بهینه مردم از داشته‌های آبی کشورمان حل می‌شد.

بنا بر این گزارش، خشکسالی در سال‌های اخیر به نحو خاصی اکثر استان‌های کشورمان را درگیر خودش کرده است و این امر با مروری بر میزان آب سطح دریاچه‌ها و رود‌های بزرگ کشورمان به خوبی دیده می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کارشناسان معتقدند برداشت بیش از حد از آب‌های سطحی و زیرزمینی، رشد سریع و الگوی نامناسب استقرار جمعیت، کشاورزی ناکارآمد و عطش توسعه از دلایل تشدید خشکسالی‌های چند سال اخیر کشورمان به حساب می‌آیند.

شایان ذکر است؛ از هر چه بگذریم سخن عشق خوشتر است و همه می‌دانند که عشق به خاک کشور و تاریخ آن همواره در دل اقشار مختلف جامعه ایران جای داشته و دارد؛ پس بهتر است در اینجا از عشق به تاریخ کشورمان سخن بگوییم. البته این عشق امروز به قدری دردناک شده است که طاقت دوستداران میراث فرهنگی را طاق کرده است.

امروز سطح آب زاینده رود تا اندازه‌ای کاهش پیدا کرده که به گفته اهالی اصفهان و گردشگرانی که به نصف جهان سفر می‌کنند، خبری از شکوه این رود زاینده نیست. این امر به اعتراض کشاورزان اصفهانی و کمک‌خواهی‌ آن‌ها منجر شده است، اما به راستی چه کسی زبان ساخته‌های بی‌زبانی، چون سی و سه پل می‌شود؟!

تخریب میراث فرهنگی بر اثر کاهش سطح رودخانه‌ها فقط به اصفهان منحصر نمی‌شود و براساس اخباری که در هفته‌های اخیر منتشر شده‌اند، سازه‌های آبی شوشتر نیز از بحران آب جان سالم به در نبرده‌اند. این سازه‌ها روزی برای استفاده بهینه از آب و مدیریت مصرف مایه زندگی ساخته شده بودند.

ما در میان انتشار اخبار دردناک تأثیر مخرب بحران آب روی میراث فرهنگی به سراغ امین محمودزاده، مدیر گروه بخش مرمت دانشگاه هنر شیراز رفتیم تا از وی بپرسیم درصد تاثیر بحران آب روی بنا‌های تاریخی تا چه اندازه است؟

محمودزاده، مدیر گروه بخش مرمت دانشگاه هنر شیراز در خصوص وضعیت فعلی بنا‌های تاریخی که بر روی رودخانه‌های بزرگ کشورمان قرار گرفته‌اند، به خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛گفت: تأثیر آب روی میراث فرهنگی جنبه‌های گوناگون دارد؛ به عنوان مثال گاهی سطح آب یک منطقه پایین می‌آید و در این زمان در ابتدای کار فشار آب حفره‌ای کاهش پیدا می‌کند و نشست‌ها شروع می‌شوند. البته اگر نشست‌ها افزایش پیدا کنند و منطقه نیز همچون مرودشت، نقش رستم، همدان و استهبان مستعد باشد، فروچاله‌ها شکل می‌گیرند و این فروچاله‌ها نشست‌های بسیار عظیمی هستند که دل‌نگرانی‌ها را به دنبال خواهند داشت.

وی افزود: از سوی دیگر ما در مناطقی چون شوشتر با سنگ ماسه‌ای مواجهیم. سنگ‌های ماسه‌ای وقتی آب دارند، خودشان را حفظ می‌کنند و فرو نمی‌ریزند، ولی در زمانی که آب از بین آن‌ها کم می‌شود فرسایش پیدا می‌کنند؛ البته از وقتی که سد گتوند به نمک رسید شوری آب دم به دم بیشتر شد. هم‌اکنون اطلاعات دقیقی از میزان شوری آب رودخانه کارون ندارم، اما زمانی که مدیر مجموعه شوشتر بودم گزارشی را به سازمان میراث فرهنگی دادیم که ما یک دستگاه پایش نمک و املاح در آب داریم و براساس نتایج کار این دستگاه، شوری آب دم به دم بیشتر می‌شود. افزایش شوری آب با نوسانات آب منجر به تشکیل شوره می‌شود و این شوره‌ها پس از بلوره و منبسط شدن، سنگ‌های ماسه‌ای نرم را از هم می‌پاشند. در اصل سرعت فرسایش خاک بر اثر نوسانات آب با افزایش شوری آب بیشتر می‌شود. امروزه بخشی از تخریب طاق‌های سازه‌های آبی شوشتر به افزایش شوری آب و نوسانات آب برمی‌گردد.

مدیر گروه بخش مرمت دانشگاه هنر شیراز اظهار کرد: افزودن فاضلاب به آبی که شوری آن دم به دم افزوده می‌شود، اثر تخریبی بیشتری روی بنا‌های تاریخی می‌گذارد. البته مرمت مداوم سازه‌های آبی شوشتر نیز تخریب بیشتر این سازه‌ها را به دنبال دارد؛ اگرچه مرمت این سازه‌ها مهم و ضروری است، اما به واسطه گسترده بودن مجموعه و نیرو‌های کم نباید بنایی، چون سازه شوشتر را به صورت مداوم مرمت کنید.

محمودزاده درباره دلایل تخریب احتمالی سی و سه پل براساس کاهش سطح آب گفت: آب رودخانه زاینده‌رود شیرین است؛ اما مجموعه سازه پل با آب تعادل پیدا کرده است و ملات آهکی آن باید طی صد‌ها سال به تعادل کامل برسد و ما با گرفتن آب تعادل شیمیایی را از ملات آهکی می‌گیریم.

وی اظهار کرد: بند امیر استان فارس و وضعیت فعلی آن یکی دیگر از اثرات بحران آب روی میراث فرهنگی را نشان می‌دهد. این بند تاریخی یکی از زیباترین بند‌های آبی سراسر کشور است که آسیاب‌های آن، با آسیاب‌های ثبت جهانی شده شوشتر برابری می‌کنند. البته این مجموعه فعلا خشک است و این امر آسیب جدی به خود سازه وارد می‌کند. باید بدانیم بند‌ها و پل‌های ما با کاهش یا افزایش آب فرسایش پیدا می‌کنند و تخریب می‌شوند.

مدیر گروه بخش مرمت دانشگاه هنر شیراز خاطرنشان کرد: پرداختن به موضوع تأثیرات مخرب بحران آب روی بنا‌ها و سازه‌های تاریخی خوب است، اما باید بدانیم که رسیدگی به فروکش کردن سطح آب منطقه در دست میراث فرهنگی نیست و این امر در قالب وظایف مدیریت کلان آب کشور می‌گنجد. بنابراین به نظر می‌رسد کنترل مشکل همیشگی کم‌آبی ایران عزم جدی سطوح مختلف مدیریت را می‌طلبد.

 

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۱۳۸۰۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گردشگری نخستین رکن سند توسعه و پیشرفت شهرستان نایین است

ایسنا/اصفهان فرماندار نایین گفت: گردشگری اولین رکن سند توسعه و پیشرفت و یکی از پیشران‌های اصلی توسعه شهرستان نایین است.

محمد کریمی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار ‌کرد: با جدیت پیگیر توسعه گردشگری و تکمیل زیرساخت‌های آن در شهرستان نایین هستیم زیرا موضوع گردشگری با توجه به ظرفیت‌ها و ویژگی‌های تاریخی و فرهنگی شهرستان به‌عنوان اولین رکن سند توسعه و پیشرفت شهرستان نایین در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: تمام تلاش ما در مجموعه اداری شهرستان حمایت از سرمایه‌گذاران در حوزه گردشگری و صنایع دستی و تسهیل امور برای رفع مشکلات حوزه گردشگری و میراث فرهنگی است.

فرماندار نایین افزود: بر همین مبنا جلسات کمیته تخصصی میراث فرهنگی با فواصل زمانی معین برگزار و در این جلسات به صورت مصداقی با حضور مدیران مربوطه و بعضاً شخص سرمایه‌گذار موضوعات و درخواست‌های این حوزه مورد بررسی و تصمیماتی در این راستا اتخاذ می‌شود که امیدواریم بتوانیم به‌عنوان خدمتگزار مردم، زمینه ایجاد سرمایه‌گذاری و به تبع آن ایجاد اشتغال و توسعه شهرستان را در مبحث مهم گردشگری پیگیری کنیم.

کریمی با اشاره به برگزاری منظم جلسات این کمیته تخصصی گفت: بسیاری از مشکلات و مسائل این حوزه که بعضاً چند سال متوقف بود با ارائه راهکار و تعامل بین دستگاهی و همکاری مدیران شهرستان مرتفع شد و شاهد اقدامات خوبی در حوزه مرمت آثار تاریخی، تسریع در صدور مجوزها و ایجاد واحدهای بوم‌گردی و گردشگری و پیگیری ثبت آثار ملموس و میراث ناملموس فرهنگی بودیم که با مجموع این اقدامات، حوزه گردشگری و میراث فرهنگی را به عنوان یکی از پیشران‌های اصلی توسعه شهرستان تقویت کرده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: ساماندهی بافت تاریخی نایین خصوصاً محوطه پیرامونی نارین قلعه، بررسی مسائل و مشکلات مجموعه‌های بوم‌گردی و گردشگری در شهرستان، بررسی نحوه معرفی جاذبه‌های گردشگری در ورودی‌های شهر نایین و جذب مسافران عبوری، احیای مغازه‌های بازار تاریخی نایین از مسائل و مشکلات حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در نایین است که نیاز به بررسی دارد.

انتهای پیام