به نقل از «ایرنا»

افق بلند انتظارات افغانستان از طرح «تاپی»

تاریخ انتشار: ۳ اسفند ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۳۳۶۰۴۹

کابل - ایرنا - خط لوله انتقال گاز ترکمنستان به افغانستان ، پاکستان و هند که با عنوان طرح «تاپی» خوانده می شود، پس از 17 سال گفت و گو و پیگیری؛ اکنون به پشت مرزهای افغانستان رسیده و این کشور افق روشنی را در مجموعه انتظاراتش از اجرای این طرح در سر می پروراند که به حقیقت نزدیک است.

«تاپی» واژه ترکیبی از حروف نخست نام لاتین چهار کشوری است که در اجرای طرح این خط لوله انتقال گاز از مبدا ترکمنستان به مقصد هندوستان مشارکت دارند و نام این طرح منطقه ای به نمادی امید بخش برای بهبود و توسعه همکاری های منطقه ای تبدیل شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کار اجرایی طرح تاپی در خاک افغانستان روز جمعه طی مراسمی با حضور مقامات چهار کشور سهیم در این طرح آغاز می شود.
نخست وزیر پاکستان، وزیر امور خارجه هند و رئیسان جمهوری ترکمنستان و افغانستان در میان مقام های بلندپایه ای هستند که به گفته استاندار هرات ، در مراسم روز جمعه افتتاحیه تاپی حضور خواهند داشت.
ایده عبور لوله انتقال گاز ترکمنستان از افغانستان و رساندن به هندوستان با عبور از کشور پاکستان در اواخر دهه 90 میلادی بر سر زبان ها افتاد و در سال 2003 با حمایت بانک توسعه آسیایی گفت و گوهای اولیه آن آغاز شد و هند نیز در سال 2008 بطور رسمی وارد این طرح شد که با پیوستن این کشور طرح یک گام قطعی رو به اجرا برداشت.
سرمایه گذاری 22.5 میلیارد دلاری که شرکت گاز توتال در آن سهمی دارد و اعلام آمادگی عربستان برای سرمایه گذاری نیز در پشت آن است ؛ موجب دلگرمی کشورهای عضو در طرح شد و عملیات اجرایی در خاک ترکمنستان پس از 8 سال مطالعات اولیه و هماهنگی های بین المللی پارسال آغاز و در آخرین ماه سال میلادی گذشته خط لوله به افغانستان رسید.
از جمع هزینه های برآورده شده اولیه برای سرمایه گذاری در این طرح مبلغ 7.5 میلیارد دلار برای کشیدن لوله انتقال در نظر گرفته شده است.
«محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان همزمان با حضورش در پست ریاست جمهوری اعلام کرد که این کشور می خواهد بجای تقابل با دیگران به چهار راه تعامل منطقه بدل شود .
اکنون لوله های گاز تاپی پس از گذشت سه سال از سخنان غنی در پشت دروازه های استان «هرات» در شمال غرب افغانستان قرار دارد که حاصل توافق نامه این طرح است که در سال 2015 بین رهبران افغانستان، پاکستان، ترکمنستان و هند در مبدا صدور گاز یعنی ترکمنستان امضا و کار اجرایی نیز در سال 2016 میلادی در ترکمنستان آغاز شد.
خط لوله این طرح یک هزارو 814 کیلومتر طول دارد که 816 کیلومتر آن از خاک افغانستان و از استان های «هرات»، «فراه»، «هلمند»، و «قندهار» عبور می کند و وارد استان بلوچستان پاکستان خواهد شد.
بر اساس جدول برنامه اجرایی ، این طرح قرار است با عبور از منطقه بلوچستان پاکستان خود را در سال 2019 به شهر «فاضلیکا» در هندوستان برساند.
این لوله گاز قرار است 33 میلیارد مترمکعب گاز را سالانه انتقال دهد که افغانستان در 10 سال اول حق برداشت 500 میلیون مترمکعب و در 10 سال بعدی تا یک میلیارد متر مکعب و در دهه سوم عمر طرح ، این کشور مجاز به برداشت 1.5 میلیارد مترمکعب گاز خواهد بود.
در این مسیر انتقال گاز قرار است 12 پمپ فشار نصب شود که از این تعداد 5 ایستگاه پمپ فشار با هزینه یک میلیارد دلار در خاک افغانستان ساخته خواهد شد و از طرف دیگر افغانستان سالانه 400 میلیون دلار از عبور گاز می تواند درآمد کسب کند.
در گزارشی که ریاست جمهوری افغانستان به مناسبت آغاز به کار این طرح در هرات منتشر کرد؛ تاپی تنها طرح لوله انتقال گاز نیست بلکه یک معبر همکاری است که با ایجاد باور و اعتماد می تواند زمینه ساز تعامل سازنده باشد.
دولت افغانستان عملی شدن طرح تاپی را یکی از طرح های مهم اقتصادی برای منطقه محسوب می کند که می تواند نقش همگرایی برای توافق تأمین امنیت را نیز ایجاد کند .
همچنین دولت وحدت ملی انتظار دارد که با آغاز کار عملی این طرح هزاران شغل مستقیم و مشاغل غیرمستقیم برای شهروندان افغانستان فراهم شود که این امکان بخشی از معضل بیکاری را کاهش می دهد.
«شاه حسین مرتضوی» سرپرست دفتر سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان در صفحه اجتماعی خود در همین ارتباط نوشت که تاپی تنها پروژه‌ گازرسانی نیست بلکه همراه با این لوله‌ گاز، خط انتقال برق، خط ‌آهن، جاده شمال جنوب و فیبر نوری از این مسیر عبورخواهد کرد که افغانستان را برای تبدیل شدن به چهارراه تفاهم منطقه‌ ای نزدیکتر می ‌کند.
او افزوده است که طرح خط انتقال برق 500 کیلوولت بین ترکمنستان، افغانستان و پاکستان از همین مسیر خواهد گذشت که یادداشت تفاهم این طرح بین روسای جمهوری ترکمنستان و افغانستان و نخست وزیر پاکستان در دسامبر 2015 میلادی امضا و بیانیه‌ مشترک اجرایی آن میان وزرای سه کشور به‌ تاز‌گی امضا شد.
اما اجرای این طرح با اما و اگرهایی نیز روبرو است که مهمترین آن تامین امنیت خط عبوری گاز از پهنه خاک افغانستان است که به اعتقاد منابع غربی در حال حاضر کمتر از 50 درصد آن تحت مدیریت کامل دولت مرکزی است.
چالش بعدی تاپی که می توان برای آن احتمال داد روشن نبودن آینده آن در بحث گذر از خاک پاکستان است زیرا اکنون ارتباط میان کابل و اسلام آباد از یک سو و هند و پاکستان از سوی دیگر بی تنش نیست .
افغانستان پیوسته بر پناه دادن پاکستان به تروریست ها گله می کند و آمریکا نیز به عنوان خالق گروه های القاعده و طالبان و حامی نخست آنها حداقل بین سال های 1980 تا 2001 میلادی بر آتش این تنش می افزاید و پاکستان هم با رد این اتهام ها دست به اعمال فشار اقتصادی و سیایی علیه افغانستان می زند که بستن مرز به روی کالاهای واردتی افغانستان و تاکید بر خروج مهاجران افغان از خاکش از جمله است.
البته دولت افغانستان برای مقابله با هر دو عامل بیکار ننشسته است و کارهایی را در دست اجرا دارد به عنوان مثال در بحث تامین امنیت روند گفت وگوهای صلح را به جد دنبال می کند و حتی بعد از آن که آمریکا در دی ماه هرگونه مذاکره را با طالبان رد کرد و دولت غنی نیز چند روز با این رویکرد هم صدا شد ولی خیلی زود دوباره به موضع پیگیری مذاکرات صلح بازگشت .
از طرف دیگر هم دولت وحدت ملی افغانستان نوع تصویری که از مزایای طرح تاپی ارایه می کند یک طرح منطقه ای است که تامین کننده منافع ملی در سطح داخلی و هم سطح بین المللی و تضمین کننده اهداف سیاسی همه جریان های موجود افغانستان است.
از همین رو استاندار هرات در نشست خبری خود درباره اعلام برنامه های استقبال استانش از شروع عملیات طرح تاپی در خاک افغانستان، از تضمین حمایت سیاسی طرح سخن می گوید.
«محمد آصف رحیمی» گفت که امنیت طرح تاپی از سوی دولت وحدت ملی افغانستان تامین شده و در سطوح دیگری از امنیت مانند ابعاد اقتصادی، حقوقی و حفاظتی نیز این ضمانت توسط همه بهره برداران آن، تایید شده است.
همچنین افغانستان برای کاهش فشار سیاسی پاکستان بر خود، تلاش هایی را با کمک دیگر کشورها انجام داده است و در حوزه اقتصادی با کمک هندوستان و ایران دسترسی خود را به چابهار به عنوان مسیر جایگزین برای تجارت بازرگانانش انتخاب کرده است و انتقال مهاجران کشورش را از خاک پاکستان دراولویت قرار داده و برای این کار روی کمک های بین المللی حساب باز کرده است.
البته پاکستان با توجه به نیازش به انرژی از یک سو و نیاز به تامین منابع اقتصادی مطمئن تر با توجه به احتمال قطع کمک های سالانه آمریکا و همچنین حمایت بین المللی پنهان در پشت طرح تاپی نباید مانع اجرای طرح شود هر چند واقعیت این رویکرد در آینده مشخص خواهد شد.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که طرح تاپی در نوع خود تحول بزرگی را در بخش اقتصادی، سیاسی، امنیتی و اجتماعی برجای خواهد گذاشت و سر آغاز اتصال کشورهای آسیای مرکزی به جنوب آسیا شمرده می شود.
روزنامه 8 صبح در مقاله ای در همین ارتباط آورده که هزینه زیاد مالی، نبود امنیت در مسیر این طرح و مشکلات موجود بین کشورهای عضو ؛ تاپی را مانند طرح مشابه «خط لوله صلح» ایران یک اقدام رویایی ساخته بود اما اکنون دیده می شود این رویا در حال محقق شدن است.
این روزنامه تکمیل طرح در ترکمنستان ، تامین هزنیه های اجرا و نیاز و مصمم بودن کشورهای خریدار گاز را از جمله عواملی برشمرده که اجرای کامل طرح تاپی را قطعی کرده است .
آگاهان بین‌المللی مسایل انرژی نیز معتقدند که تاپی این ظرفیت بالقوه را دارد که سبب گسترش روابط بین کشورهای عضو این طرح شود.
«چارلس هیندری»، وزیر سابق انرژی انگلستان گفته است : «چنین طرح های بزرگ و مشترک از نظر جغرافیای سیاسی و به ‌دلایل منافع مشترکی که برای کشورهای عضو دارد، سبب متحد شدن آنها می‌شود».
از طرف دیگر کمبود شدید انرژی برق و گاز در پاکستان که بیش از 200 میلیون جمعیت دارد، در شهرهای مهم این کشور مشکلات فراوانی را ایجاد کرده و این کشور بشدت نیازمند انرژی برق و گاز است که به نظر می رسد این لوله در پشت مرزهای پاکستان باقی نخواهد ماند.
برخی معتقد هستند که بر عکس خط لوله «صلح» بین ایران و پاکستان که به علت فشارهای آمریکا بر پاکستان و کارشکنی های آمریکا در استان سیستان و بلوچستان و پشت مرکز پاکستان متوقف شد ؛ خط لوله تاپی از حمایت نسبی آمریکا به واسطه هند برخوردار است و سرمایه گذاران اصلی آن نیز مانند شرکت توتال به عنوان یکی از غول های اقتصاد صنعت نفت و گاز و عربستان میانه بدی با آمریکایی ها ندارند.
اوایل امسال بود که «ماکسات بابایف» معاون نخست وزیر ترکمنستان اعلام کرد که عربستان سعودی بصورت قابل ملاحظه در طرح تاپی سرمایه گذاری خواهد کرد که این موضوع نیز می تواند بصورت تلویحی اراده پاکستان را در عملی شدن آن با توجه به ارتباطش با عربستان نشان دهد.
امید است با توجه به وجود همه این عوامل با عملی شدن طرح تاپی اعتماد به نفس مردم و دولت افغانستان برای مبدل کردن کشورشان به چهار راه تعامل منطقه مستحکم شود و اراده آنان را برای علمی کردن انتقال برق تاجیکستان و ترکمنستان به پاکستان و همچنین ایجاد شبکه فیبرنوری جزم کند و با این کار ضمن تامین امنیت و توسعه پایدار خود ؛آرامش و امنیت را برای همسایگانش فراهم نماید.
البته هستند افرادی که با اشاره به گزارش های دستگاه های اطلاعاتی آمریکا مبنی بر وخیم تر شدن وضعیت امنیتی افغانستان در سال 2018 و حضور داعش که تقریبا همه طرف های درگیر در مسائل افغانستان ورود این گروه تروریستی را پس از شکست در عراق و سوریه به افغانستان قبول دارند، بر این باورند که برای گفتن این که افغانستان این طرح را در چه زمانی به پایان می رساند باید منتظر ماند.
آساق*291*1104* 1583 **

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۳۳۶۰۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طلسم صادرات گاز به پاکستان شکسته خواهد شد؟

احیای قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان، پس از سال‌ها توقف می‌تواند یکی از مهمترین دستاوردهای دو کشور در سفر امروز رئیس جمهوری ایران به پاکستان باشد. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری صبح امروز وارد فرودگاه اسلام‌آباد پایتخت پاکستان شد تا در این سفر با مسئولان کشور پاکستان دیدار و مذاکراتی داشته باشد.

نخست‌وزیر پاکستان امروز در مصاحبه ای "سرمایه‌گذاری و توسعه همکاری در بخش انرژی" را از برنامه‌های پاکستان برای توسعه همکاری‌ها با ایران اعلام کرد اما در خصوص جزئیات همکاری در بخش انرژی سخنی به میان نیاورد.

احیای قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان، پس از سال‌ها توقف می‌تواند یکی از مهمترین دستاوردهای دو کشور در این سفر باشد. این قرارداد  با نام خط لوله IP در قالب خط لوله صلح بین شرکت ملی صادرات گاز ایران و شرکت ISGS پاکستان در تاریخ 5 ژوئن 2009 (15 خرداد 88) به‌مدت 25 سال منعقد شده بود و تاریخ آغاز تحویل گاز طبیعی به پاکستان 31 دسامبر 2014 و میزان حجم گاز طبیعی صادراتی 8 میلیارد مترمکعب در سال تعیین شده بود.

اما به‌دلیل عدم اجرای خط لوله در کشور پاکستان با بهانه تراشی مسئولان وقت این کشور در مواجهه با تحریم‌های امریکا، این قرارداد هیچ‌گاه اجرایی نشد.

احمد امیرآبادی فراهانی، رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و پاکستان به اهمیت سفر رئیس‌جمهوری به پاکستان اشاره و اظهار کرد: تعیین تکلیف خط لوله انتقال گاز به پاکستان در این سفر حائز اهمیت است، زیرا ایران به تعهدهای خود در این زمینه عمل کرده و خط لوله انتقال گاز تا مرز پاکستان برده شده است.

وی افزود: اگر پاکستان گاز طبیعی را از طریق ایران به مصرف‌کنندگان کشورش برساند، بی‌شک رضایتمندی مطلوبی در داخل و به نفع دولت این کشور شکل خواهد گرفت؛ زیرا تأمین گاز آن‌ها از طریق گازمایع (ال‌پی‌جی) است که بسیار گران تمام می‌شود و این خط لوله می‌تواند در اقتصاد، رشد صنعت و آسایش مردم پاکستان مفید واقع شود.

رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و پاکستان تصریح کرد: پیشنهادهایی برای عملیاتی‌کردن این خط لوله وجود دارد، اما بعضی از کشورهای ثالث خارج از منطقه با ایجاد موانع، دخالت‌هایی در این زمینه دارند که دولت پاکستان باید بدون توجه به آن‌ها منافع مشترک دو ملت را مدنظر قرار دهد.

امیرآبادی فراهانی با بیان اینکه دولت سیزدهم در توسعه همکاری با همسایگان موفق عمل کرده است، بیان کرد: یکی از کارهای سازنده دولت در حوزه سیاست خارجی، تقویت همکاری‌ها با کشورهای همسایه و منطقه ازجمله پاکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، عراق و... بوده است.

انتهای پیام/