به نقل از «بسیج نیوز»

سه مولفه ورکن مهم تمدن نوین اسلامی

تاریخ انتشار: ۵ اسفند ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۳۵۹۰۰۰

به گزارش خبرگزاری بسیج،  محمدرضا عیوضی استاد دانشگاه شاهد عصر روز گذشته ۲ اسفندماه در مراسم افتتاحیه سومین هفته علمی تمدن نوین اسلامی درباره آینده نگاری راهبردی تمدن نوین اسلامی گفت: تمدن نوین اسلامی از قابلیت های بالایی برخوردار است اما ما چه کاری می توانیم انجام دهیم تا قابلیت های تمدن نوین اسلامی به شکل موثر عینیت بخشیده شود؟ آینده نگاری راهبردی راهی به سوی تمدن نوین اسلامی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی بیان کرد: تمدن نوین اسلامی از سه مولفه و رکن مهم ایجاد شده است: احیای تمدن اسلامی، تمدن سازی و تمدن پروری. این سه رکن در کنار هم تمدن نوین اسلامی را فراهم می آورند. ماهیت تمدن نوین اسلامی را باید در احیای تمدن اسلامی ببینیم. تمدن سازی و متدولوژی، ساخت تمدن است و این مساله را انقلاب اسلامی بوجود آورد. انقلاب اسلامی تمدن ساز بود. تمدن سازی به این معناست که تمدن بتواند به نیازهای مادی و معنوی مردم پاسخ مثبت بدهد تا در سایه آن زندگی مطلوب داشت. مساله سوم تمدن پروری است که این فرآیند بعد از انقلاب اسلامی باید شکل بگیرد.

عیوضی بیان کرد: دو گام در راه تحقق تمدن نوین اسلامی برداشته شده اما چگونه می توان گام سوم را برداشت؟ پاسخ آن در آینده نگاری راهبردی است. انقلاب اسلامی برای تمدن سازی بزرگترین فرصت تاریخی را برای ما مهیا کرد. ما در مرحله تمدن پروری آینده نگاری راهبردی را باید مد نظر قرار دهیم.

وی ادامه داد: یکی از وظایف آینده نگاری راهبردی شناسایی جهت گیری برای آینده است. در این رابطه باید هدف باثباتی داشته باشیم. آینده نگاری راهبردی مجموعه ای را در اختیار ما می گذارد که مسیر را در چارچوب عینی طی کند. تمدن نوین اسلامی در گام سوم نیازمند آینده نگاری راهبردی است.

عیوضی تصریح کرد: برای تحقق تمدن نوین اسلامی باید قدرت‌ها و ضعف‌های مان را شناسایی کنیم زیرا در فرآیند تمدن پروری دارای نقش زیادی دارند. اگر مفهوم سیاست و راهبرد را وارد عرصه تمدن نوین اسلامی کنیم همه شامل آینده نگاری راهبردی می شود. از ویژگی های آینده پژوهی این است که ما را آماده می کند تا فرصت های آینده و تهدیدها را شناسایی کنیم.

در ادامه این مراسم حجت الاسلام والمسلمین محسن الویری استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) در افتتاحیه سومین هفته علمی تمدن نوین اسلامی درباره امکان تمدن نوین اسلامی گفت: اگر در آغاز وجود مساله تمدن نوین اسلامی سرمایه ما در قیاس با جهان عرب کم بود اما اکنون می توانیم امید داشته باشیم که غنای علمی ما به درجه ای برسد که بتوانیم در تعامل هم افزا با پیکره امت اسلامی گام های جدی برای تحقق تمدن اسلامی برداریم.

وی بیان کرد: پرسش جدی در زمینه امکان و وقوع تمدن وجود دارد که آیا اساسا تحقق چنین مساله امکانپذیر است یا خیر؟ یک بعد از این پرسش مربوط به عالم اثبات است. در عالم اثبات مباحث درونی و بیرونی جامعه اسلامی هم مطرح می شود. اگر امت اسلامی دارای همه شرایط تحقق تمدن اسلامی باشد، شرایط جهانی هم باید مهیا باشد و این مساله ای ایجابی است.

الویری افزود: پرسش دیگری مطرح می شود که آیا نظام فکری که تجربه تمدنی را داشته است می تواند مجددا تمدنی را بوجود بیاورد؟ اسلام تمدن بشری را عرضه کرده است اما آن تمدن با شکوه گذشته اکنون وجود ندارد. با این حال آیا نظام اندیشه ای اسلام امکان زایش مجدد از آن نظام فکری را دارد یا خیر؟

وی ادامه داد: اگر پاسخ ما به این سوال منفی بود، امکان تحقق تمدن نوین اسلامی منتفی می شود اما اگر پاسخ مثبت باشد، شرایط را در عالم بیرونی بررسی کنیم. پاسخ این پرسش رهین این است که نظام اندیشه ای که توانمندی خود را حفظ کرده است، اگر امکان داشته باشد که الگوی عینی و تحقق پذیر برای زیست جمعی ارائه دهد، آن نظام فکری قابلیت تمدن سازی دارد.

الویری بیان کرد: دستگاه فکری تمدن ساز، دستگاهی است که در ساحت نظر و عمل قابلیت داشته باشد و در ساحت نظر به پرسش های مهم پاسخگو باشد و مبتنی بر دستگاه نظری دستگاه عملی هم عرضه کند و الگو برای زیست جمعی ارائه دهد. در چنین حالتی می تواند پیشرفت آفرین باشد و از آن طریق تمدن ساز باشد.دستگاه فکری اسلامی ثبات و دوام خود را حفظ کرده و امکان بازخوانی آن فراهم است. این دو ویژگی درتمدن های غربی هم وجود دارد.

الویری با بیان اینکه امکان بازخوانی اندیشه دینی اسلامی وجود دارد، گفت: این اندیشه در مراجعات مکرر حرف های تازه ای داشته است و در عمل هم برای ما احراز شده است. این نظام فکری الگوی زیست ویژه هم برای ما ارائه می کند. بنابراین می تواند نظام فکری اسلامی در متن قرار بگیرد و حرف های تازه بزند. بنابراین بر اساس نظری در عالم ثبوت امکان تحقق تمدن نوین اسلامی وجود دارد.

منبع: بسیج نیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت basijnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بسیج نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۳۵۹۰۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عنوان قدیمی‌ترین نماد نهاد‌های علم جهان به دانشگاه تهران اعطا شد

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا،  سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران در آستانه سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم در جمع اساتید و دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، با اشاره به قرارگیری در آستانه نودمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، گفت: ویژگی متفاوتی که آئین نود سالگی دانشگاه تهران نسبت به برنامه‌های هفتاد و هشتاد سالگی دارد، این است که تلاش کردیم قدمت نهاد علم در ایران را به سابقه دانشگاه تهران ضمیمه کنیم.

رئیس دانشگاه تهران به سابقه سنت دانشگاهی در ایران از جندی‌شاپور تا دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: این سابقه حتی در بین دانشگاهیان هم مغفول مانده و کمتر به آن توجه می‌کنیم. از این رو در سال ۱۴۰۲ طی مکاتبه‌ای رسمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شد تا این سابقه به نوعی به تاریخ و قدمت دانشگاه تهران ضمیمه شود. جندی‌شاپور نماد نهاد‌های علم در ایران بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی یونسکو به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان با ۱۷۵۰ سال سابقه معرفی شده است که البته این رکورد پیش از آن متعلق به دانشگاه بولونیا در ایتالیا با نزدیک به ۱۲۰۰ سال قدمت بوده است.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: افتخار بزرگ تعلق گرفتن پایه‌گذاری سنت دانشگاهی به ایران، در حالی مورد اذعان جهانیان است که خودمان کمتر در خصوص این داشته‌ها و هویت ایرانی- اسلامی مطالعه کرده و کمتر بر روی آن تبلیغ و فعالیت‌های ترویجی انجام داده‌ایم و جوانان ما کمتر از این سرمایه‌های ملی شناخت دارند. از دانشگاه تهران انتظار می‌رود که به‌عنوان دانشگاه پیشگام و نوآور بیشتر به این موضوع توجه داشته باشد و به تقویت هویت ایرانی-اسلامی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی از طریق دانشگاه تمدن ساز که در گام دوم انقلاب اسلامی مورد توجه ویژه قرار گرفته است، بپردازد؛ و بدون شک آثار ارزشمند علامه شهید مطهری منبع بسیار ارزشمندی برای حرکت در این مسیر است.

مقیمی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر تمدن سازی دانشگاه، فراز‌هایی از کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران اثر شهید مطهری درباره نقش تمدن سازی نهاد علم در ایران از جندی‌شاپور و اذعان ویل دورانت که جندی‌شاپور را محور تمدن ایران در دوره ساسانی می‌داند را یادآوری کرد و بیان داشت: اینکه بگوییم دانشگاه تهران با قدمت ۹۰ ساله، نماد آموزش عالی ایران است، با واقعیت خیلی فاصله دارد. درست است که ۹۰ سال از قدمت مجموعه ساختمان‌های فعلی نماد آموزش عالی کشور که در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است می‌گذرد؛ ولی وقتی به سیر تکامل و زنجیره چرخه عمر دانشگاه تهران به‌عنوان نماد آموزش عالی ایران را بررسی می‌کنیم، در مرحله قبلی به دارالفنون می‌رسیم و هر چه که به گذشته برمی‌گردیم به نهاد‌های آموزش عالی همچون ربع رشیدی، نظامیه‌ها و در نهایت به جندی‌شاپور می‌رسیم.

وی افزود: بر اساس مصوبه اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۳ که با حضور رئیس‌جمهوری برگزار شد، سابقه دانشگاه جندی‌شاپور به دانشگاه تهران منضم شد و شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریتی به دانشگاه تهران سپرد تا برای اینکه دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه تهران نقش محوری تمدن سازی را ایفا کنند، طرح جامعی ارائه شود و برای ارتقای فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی بر محور نهاد علم تلاش شود. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران می‌توانند نقش‌آفرینی ویژه‌ای در این زمینه داشته باشند.

رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: وقتی به سیره نظری و عملی شهید مطهری نگاه می‌کنیم، ملاحظه می‌شود که ایشان استاد و معلمی در تراز دانشگاه تمدن ساز است و شخصیتی است که نقش تمدن سازی را به اندازه چند نهاد علمی ایفا کرده است؛ لذا انتظار می‌رود اساتید دانشگاه همین نقش را ایفا کنند تا بتوانیم به اهداف تمدن سازی دانشگاه نائل شویم. آثار و نوشته‌های شهید مطهری همان چیزی است که نیاز امروز ما است و هیچ وقت کهنه نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین منابع ما در زمینه مطالعه تمدن سازی دانشگاه، آثار شهید مطهری است که باید به سهم خودمان در تقویت این مجموعه تلاش کنیم.

مقیمی در پایان از برگزاری بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت دانشگاهی در ایران زمین هم‌زمان با نود سالگی دانشگاه تهران خبر داد و گفت: بر اساس آثار شهید مطهری، دانشگاه جندی‌شاپور نقطه عطفی است که وجوه مشترکی را برای تمدن اسلامی و ایرانی ایجاد کرد. امروز اگر می‌خواهیم به تمدن نوین اسلامی ایرانی دست یابیم، دانشگاه باید یکی از مهم‌ترین کانون‌های توجه ما باشد؛ لذا امروز به شدت به آثار شهید مطهری نیاز داریم تا با رویکرد دانشگاه تمدن ساز بتوانیم آثار مورد نیاز درباره قدمت نهاد علم در ایران را استخراج و نقشه راهی بر اساس اندیشه شهید مطهری تنظیم کنیم.

انتهای پیام/