لبه پرتگاه و بازگشت؟
تاریخ انتشار: ۶ اسفند ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۳۸۱۱۰۱
تهران- ایرنا- کنفرانس مونیخ روز شنبه نیز به صحنه دفاع اروپا و روسیه از برجام برابر آمریکا تبدیل شد و «ارنست مونیز»، وزیر انرژی دولت باراک اوباما، در حضور «جان سولیوان»، معاون وزارت خارجه دولت دونالد ترامپ، با دفاع از برجام گفت: نقصی در برجام وجود ندارد که بخواهید اصلاحش کنید.
محمدمهدی مظاهری استاد دانشگاه در یادداشتی در روزنامه شرق، نوشت: پنجاهوچهارمین دوره کنفرانس امنیتی مونیخ 2018 از جمعه گذشته 27 بهمنماه (16 فوریه) در هتل «بایریشر هوف» مونیخ آغاز شد و با توجه به اهمیت مسئله توافق هستهای ایران و کشورهای 1+٥، انتظار میرفت که دفاع از برجام و مرزبندی مشخص با سیاست دولت آمریکا دراینباره بهطور برجسته در کنفرانس مونیخ مطرح شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما حضور و سخنرانی محمدجواد ظریف، بنیامین نتانیاهو و عادلالجبیر فضای کنفرانس را به سمت پرسش داغ کنونی منطقه خاورمیانه یعنی مناسبات امنیتی و ساختار نظامی پس از داعش برد. در یک نظرسنجی گسترده از استادان رشته روابط بینالملل در بیش از ١٠ کشور جهان اکثر غریببهاتفاق آنها در پاسخ به این سؤال که مهمترین منطقه تهدیدزا برای صلح و امنیت جهانی کدام است، خاورمیانه را معرفی کرده بودند. البته این وضعیت نکته تازهای نیست اما به نظر میرسد غربیها تازه در حال دریافتن این نکته هستند که پاسخی برای این مشکل ندارند.
امروز حتی تحلیلگران مستقل در خود ایالات متحده هم مشکل کانونی سیاست آمریکا در خاورمیانه را تلاشی مضحک برای نادیدهگرفتن واقعیات عرصه پیچیده خاورمیانه میدانند. رویه بهفروشگذاشتن سیاست خارجی و امنیتی ایالات متحده در خاورمیانه به بالاترین قیمت پیشنهادی، اگرچه در سال نخست ریاستجمهوری دونالد ترامپ ابعاد آشکارتری پیدا کرده اما در عمل این سازوکاری است که برای بیش از دو دهه بر سیاست خاورمیانهای آمریکا اگرچه با ظرافت بیشتری حاکم بوده است. در مقابل این ناشیگری فرامنطقهای و ارتجاع منطقهای، دستگاه دیپلماسی ایران در پنج سال گذشته عمدهترین هدف خود را مقابله با پروژه ایرانهراسی عبری-عربی قرار داده است.
بخش میدانی این پروژه، تلاش جدی ایران بهعنوان مهمترین نیروی ثباتبخش در معادلات خاورمیانه برای حفظ مرزها، تداوم حاکمیت دولتهای مشروع و مقابله با گروههای تروریستی بوده است. بخش نرمافزاری این پروژه نیز همان چیزی است که در قالب مذاکرات بینالمللی و دیپلماسی عمومی وزارت خارجه برای پیداشدن زمینههای تفاهم منطقهای در این سالها دیده میشود.
حضور وزیر خارجه ایران و سخنرانی شایسته او در نشست امنیتی مونیخ که فراز برجستهای از همین بخش دوم به حساب میآید، قطعا امید جبهه فرامنطقهای را برای افزایش تنشها ناکام گذاشت. در مقابل شاخوشانهکشیدنهای نتانیاهو و عادلالجبیر، تأکید ظریف بر آمادگی برای مذاکره با همه کشورهای منطقه، پایانیافته دانستن دوره هژمونی منطقهای، لزوم گسترش همکاریهای امنیتی منطقهای و تأکید دوباره بر چارچوب پیشنهادی ایران برای شکلگرفتن گفتوگوهای امنیتی خاورمیانه و پیگیری سیاست هوشمندانه، اصولی و ثباتبخش ایران بهعنوان راهحلی نهایی برای معضل خاورمیانه است.
عنوان نشست امنیتی مونیخ به شکل گویایی «لبه پرتگاه و بازگشت؟» انتخاب شده بود. در میان شخصیتهای منطقهای حاضر در مونیخ گروه عمدهای با ادامه رویه جنگطلبانه و کوبیدن بر کوس تهدید و ارعاب، عملا به دنبال سوقدادن منطقه به لبه پرتگاه بودند. در این میان فقط وزیر خارجه ایران بود که راهی منطقی برای بازگشت پیشنهاد میداد. در شرایطی که اروپاییها توان نقشآفرینی در معادلات منطقه را ندارند، آمریکاییها دچار فرسایش توان و اراده و سردرگمی شدهاند و روسها نیز وجاهت کافی برای پرکردن خلأ امنیتی منطقه را ندارند، زمانه برای یک معماری امنیتی جدید در منطقه خلیج فارس آماده است.
به بیان رئیس دستگاه دیپلماسی ایران، «ما پیشنهاد ایجاد یک منطقه قدرتمند را دادهایم که در آن ملتهای کوچک و بزرگ و حتی آنهایی که رقابت تاریخی با یکدیگر دارند، در برقراری ثبات مشارکت میکنند. این استراتژی منافع تمام کشورهای ذینفع را دربر میگیرد که منجر به برقراری ثبات خواهد شد. درحالیکه تمایلات هژمونیک از سوی هر قدرت منطقهای یا جهانی نتیجهای جز ناامنی ندارد». با این اوصاف باید منتظر ماند و دید که کشورهای منطقه لبه پرتگاه را انتخاب خواهند کرد یا بازگشت را؟!
*منبع:روزنامه شرق،1396،12،6
**گروه اطلاع رسانی**1893**9131
منبع: ایرنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۳۸۱۱۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فضاسازی تبلیغی پارلمان اروپا علیه عملیات «وعده صادق»
نمایندگان پارلمان اروپا روز پنجشنبه با صدور قطعنامهای جانبدارانه، پاسخ ایران به تجاوزگری رژیم صهیونیستی علیه کنسولگری کشورمان در سوریه را محکوم کردند و خواستار خویشتنداری طرفها و جلوگیری از تشدید تنشها شدند.
در این قطعنامه که یک نسخه آن در تارنمای پارلمان اروپا منتشر شد، قانونگذاران اروپایی خواستار تشدید سیاست شکست خورده تحریم ایران شدند. آنها در تداوم حمایت تمامقد غرب از رژیم تروریستی صهیونیستی به ابراز تاسف از تجاوز این رژیم علیه کنسولگری ایران بسنده و اشاره کردهاند که اصل مصونیت اماکن دیپلماتیک باید طبق قوانین بین المللی رعایت شود.
گفتنی است که ایران با بهره گیری از حق ذاتی دفاع از خود مبتنی بر ماده ۵۱ منشور ملل متحد و در پاسخ به تجاوزات نظامی مکرر رژیم اسرائیل، به ویژه حمله نظامی علیه مکان دیپلماتیک ایران که در روز ۱۳ فروردین ماه (اول آوریل ۲۰۲۴) در نقض آشکار حقوق بین الملل و بند ۲ منشور ملل متحد صورت گرفت و متعاقب آن ناتوانی شورای امنیت برای اتخاد تدابیر لازم برای محکومیت و مسئولیت پذیر کردن متجاوز، مجموعهای از حملات نظامی علیه اهداف نظامی در سرزمینهای اشغالی را انجام داد.
جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که به اهداف و اصول حقوق بین الملل و منشور ملل متحد متعهد است، اما در بکار گیری حق ذاتی دفاع از خود بر اساس حقوق بین الملل در هنگام ضرورت تردید نخواهد کرد.
نمایندگان پارلمان اروپا در بخش دیگری از قطعنامه جانبدارانهای که امروز صادر شد، ضمن تکرار ادعاهای بیاساس و سیاهنمایی درباره نقش ایران در منطقه، از تصمیم اخیر شورای وزیران امور خارجه اتحادیه برای تشدید سیاست شکستخورده تحریم ایران استقبال کرده و خواستار افزودن فوری نام اشخاص و نهادهای نظامی ایرانی در فهرست تحریمها شدند.
آنها همچنین درخواست غیرقانونی افزودن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فهرست سازمانهای به اصطلاح تروریستی را تکرار کرده و از جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواستار اقدام در این زمینه شدند.
بر اساس گزارشها بورل قرار است فهرست تحریمهای جدید علیه ایران را در پی عملیات وعده صادق ارائه کند؛ وی با این حال تصریح کرده است که شناسایی سپاه پاسداران بهعنوان نهاد به اصطلاح تروریستی، بدون حکم دادگاه امکان پذیر نیست.
او هفته پیش در نشست با خبرنگاران در این باره گفت: ما به حکمی نیاز داریم که نشان دهد سپاه ایران در یک پرونده تروریستی دخیل بوده است. در شرایط کنونی چنین پروندهای موجود نیست و من به همکارانم گفتم که پاسخ همانی که است چند ماه پیش اعلام شد.
قانونگذاران اروپایی در فراز دیگری از این قطعنامه به توافق سال ۹۴ اشاره کرده و بدون توجه به خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا از این توافق و بدعهدی کشورهای اروپایی عضو برجام، خواستار پایبندی کامل ایران به تعهدات خود شدند.
گفتنی است که ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریمهای ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریمهای ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هستهای با اعطای فرصتهای ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هستهای برجام صورت گرفت.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد، اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته کوتاهی کرده است.
این درحالیست که ایران با وجود بدعهدی طرف مقابل، حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای مشارکت در مذاکرات وین با هدف حفظ توافق برجام نشان داد، اما تجربه ماهها مذاکرات در وین ثابت کرد کاخ سفید به دلیل مشکلات داخلی و فشار رژیم صهیونیستی قدرت تصمیمگیری برای بازگشت به توافق هستهای را ندارد.
جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که اگر طرف آمریکایی واقعبینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق نهایی وجود دارد. توافق مد نظر ایران سندی است که علاوه بر تضمین طرفهای مقابل به پایبندی، تحریمها را به صورت موثر و قابلراستی آزمایی رفع کند.
منبع: ایرنا
باشگاه خبرنگاران جوان بینالملل اروپا و آمریکا