ایران رتبه برتر مدرک گرایی

به گزارش خبرگزاری بسیج، موج مدرک گرایی سالهاست که در کشورمان رواج یافته و همه ساله با افزایش واحدهای دانشگاهی و تسهیل پذیرش دانشجو در این مراکز، مقاطع تحصیلی توسط دانشجویان بصورت پلکانی طی شده و در سالهای اخیر نیز تب تحصیل در مقطع دکترا داغ شده است . البته بسیاری معتقدند که افزایش نرخ بیکاری در کشور باعث شده تا جوانان درس خواندن در مقاطع بالاتر تحصیلی را امیدی برای یافتن موقعیت شغلی بهتر و راهی برای فرار از بیکاری بدانند؛ از همین رو در این سالها با افزایش تعداد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان حتی در مقطع دکترا مواجه هستیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هر چند بسیاری از افراد ترجیح می دهند تا این برهه ی تحصیلی را در کشورهایی نظیرآمریکا، آلمان، ایتالیا،استرالیا، فرانسه، انگلستان، کانادا و یا حتی مالزی بگذرانند که به دلیل تعدد دانشگاهها، نداشتن سدی به نام کنکور و برآورد هزینه ای مناسب، مقصد بسیاری از دانشجویان ایرانی گردیده است و همین امر موجب شده است تا بر اساس اعلام بانک جهانی، ایران رتبه پانزدهم مهاجرت را در جهان از آن خود کند. درسال ٢٠١٥ حدود ١١‌هزار و ٣٠٠ دانشجوی نخبه از ایران مهاجرت کرده‌اند که این تعداد حاکی از رشد ١٦‌درصدی مهاجرت نخبگان از کشور نسبت به‌ سال ٢٠١٤ است.

بر اساس اعلام وزارت علوم ، تحقیقات و آموزش پزشکی بیشترین مقصد مهاجرت دانشجویان ایرانی برای اخذ مدرک دکترا کشورهای آمریکا و کانادا بوده اما در رشته های علوم پزشکی بر اساس آمار معاونت آموزشی وزارت بهداشت، کشور فیلیپین اولین مقصد ایرانی ها است و کشورهای ترکیه، ایتالیا، آلمان، بلاروس، آمریکا، انگلستان، مالزی، اوکراین، آذربایجان، قبرس و کانادا به ترتیب مقصدهای بعدی دانشجویان ایرانی برای رشته های علوم پزشکی هستند.

بنا بر آمارهای موجود و براساس گزارشی جدید از سازمان توسعه و همکاری‎های اقتصادی موسوم به OECD در دو دهه اخیر، شمار فارغ التحصیلان مقطع دکترا در سرتاسر دنیا با افزایشی چشم‌گیری روبه‌رو بوده است. در این آمار ایالات متحده آمریکا بیشترین تعداد فارغ التحصلان دکترا را در میان دیگر کشورها دارد که طبق آخرین برآوردهای صورت گرفته در این رابطه (مربوط به سال ۲۰۱۴) این میزان برابر با ۶۷۴۴۹ نفر بوده است.

جایگاه دوم این جدول را آلمان با ۲۸۱۴۷ فارغ التحصیل دکترا در مقطع زمانی مذکور به خود اختصاص داده و پس از آن نیز انگلستان با تربیت ۲۵۰۲۹ دارنده مدرک PhD در جایگاه سوم این جدول نشسته است.

اما در سال های اخیر اقتصادهای نوظهور و البته عظیم نیز به میزان چشمگیری ظرفیت های آموزش عالی خود را بالا برده اند. از همین رو جای تعجب نخواهد داشت اگر بگوییم که هند با تربیت ۲۴۳۰۰ دارنده مدرک دکترا در جایگاه چهارم این جدول قرار دارد.پرجمعیت ترین کشور دنیا، یعنی چین جایی در میان 15 کشور نخست ندارد و بهترین رتبۀ یک کشور مسلمان و خاورمیانه ای متعلق به ترکیه با حدود 4500 فارغ التحصیل در مقطع دکترا می باشد.

جالب اینجاست که علوم پایه در صدر علاقمندی این دانشجویان قرار دارند و طبق اعلام OECD، چهل درصد از تمامی دارندگان این مدرک در رشته های علوم، تکنولوژی و مهندسی تحصیل کرده اند.

 

بر خلاف تصور عمومی ایران جایی در میان کشورهای بالای این فهرست ندارد. بر اساس آمار منتشر شده از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ایران با داشتن ٢٦٤٠ دانشگاه، ٥ برابر کشورهای پیشرفته دانشگاه دارد. در حالی که چین ٢٤٨١ و هند ١٦٢٠ دانشگاه دارند که نسبت به جمعیت خود و مقایسه با سرانه ی ایران بسیار پایین است اما آنچه با مقایسه ی این آمار حاصل می شود، نداشتن رابطه ی خاص کمی میان تعداد دانشگاه ها با میزان فارغ التحصیلان دوره ی دکترا است.البته نباید فراموش کرد که عمده ی دانش آموختگان ایرانی در این مقطع، خارج از کشور را برای ادامه تحصیل برگزیده اند و این موضوع موجب افزایش تعداد فارغ التحصیلان کشوری همانند آمریکا و کاهش آمار داخلی ماست.

گذر از مقطع کارشناسی ارشد و تحصیل بعنوان دانشجوی دکترا در کشور ایران با سایر کشورها تفاوت عمده ای دارد.آنچه همواره دغدغه ی جوانان بوده است، معضلی به نام کنکور و نحوه ی گزینش پس از آن در دانشگاه ها است.در ایران پس از انتخاب رشته و آزمون ؛ بررسی آموزشی، پژوهشی و مصاحبه توسط دانشگاه‌ها انجام می‌شود و افرادی که حد نصاب لازم را کسب می‌کنند باید برای مصاحبه به دانشگاه مربوطه مراجعه کنند و دانشگاه نمره فرد را برای بررسی نهایی به سازمان سنجش اعلام می‌کند که نتایج نهایی عمدتا در نیمه ی اول شهریورماه هر سال اعلام می شود.

براساس ضوابط شورای سنجش و پذیرش دانشجو برای دوره دکتری در سالهای اخیر دو محور مدنظر بوده است، 50 درصد نمره کل مربوط به آزمونی است که توسط سازمان سنجش برگزار می‌شود، 20 درصد مربوط به سوابق آموزشی و پژوهشی افراد و 30 درصد به مصاحبه علمی و سنجش علمی اختصاص دارد و توسط دانشگاه‌ها انجام می‌شود که اصولا این روند جهت پذیرش در دانشگاههای سراسری برای دانشجویانی که یکی از دو مقطع گذشته ی خود را در این دانشگاهها طی نکرده باشند، بسیار دشوار است. این در حالی است که پذیرش در دانشگاه های خارج از کشور بر اساس نمره ی زبان خارجی (IELTS) ، کسب نمرات معقول در مقاطع قبلی و داشتن توانایی پژوهشی و فنی بالاست.

البته نوع تحصیل در کشورهای خارجی نیز بستگی به آن دارد که دانشجو بتواند بورس تحصیلی دریافت کرده و یا با هزینه ی خود دوره ی دکتری را به پایان برساند که عمدتاً در هر دو حالت شرایطی که برای دانشجویان فراهم است موجب ترغیب ایرانیان برای گذراندن این دوره در کشورهای دیگر می شود.البته در برخی از کشورها و برخی از رشته ها دوره ی دکترا بصورت پیوسته با کارشناسی ارشد ارائه می گردد که در صورت داتشن مدرک کارشناسی ارشد در ایران، باز هم می بایاست رشته ی مذکور در آن دانشگاه از ایتدای کارشناسی ارشد گذرانده شده و بعد دوره ی دکترا پیوسته ارائه می گردد.
 

اما آنچه در میان آمارهای اعلام شده در کشورمان حائز اهمیت است، نرخ رشد دانشجویان و فارغ التحصیلان مقطع دکترا و رابطه ی مستقیم آن با بیکاری است ؛ در واقع با گسترش فرهنگ مدرک‌گرایی در جامعه، شاهد کشیده شدن بحث بیکاری به سمت فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری هستیم و این دغدغه زمانی جدی‌تر می‌شود که آمار درستی از تعداد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دکترا به تفکیک رشته‌های تحصیلی منتشر نمی‌شود.

برخی آمارها (بدون ارائه مستندات کافی) از 100 هزار بیکار دکترا سخن می‌گویند؛ برخی آمارها این میزان را 50 هزار دانش‌آموخته بیکار در مقطع دکترا عنوان می‌کنند که سالی 30 هزار نفر به این آمار اضافه می‌شود! در گزارش دیگری، این آمار 20 هزار فارغ‌التحصیل دکترای بیکار و 47 هزار دانشجو در مقطع دکترا اعلام می‌شود.

در میان آمار متفاوت داخلی، آمارهای خارجی نیز چندان دقیق و به‌روز نیستند و شاید دلیل این مسئله، اساساً نبود دغدغه برای تحصیل و اشتغال فارغ‌التحصیلان دکترا باشد.  

محمدحسین امید، معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در پایان سال 95 در یک نشست خبری اعلام کرد درحال حاضر 147 هزار و 962  نفر دانش ‏آموخته در مقطع دكتري تخصصي در کشور وجود دارد که از میان 50 هزار نفر بیکار هستند اما فرهاد رهبر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در بهمن ماه سال جاری از وجود 20 هزار فارغ‌التحصیل دکترای بیکار و 47 هزار نفر دانشجوی دکترا در سطح کشور خبر داد که اختلاف سی هزار دکتر بیکار در این میان یک خلا آماری بزرگ برای کشور است.

در جدول کشورهای عضو OECD با بیشترین تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار (در محدوده سنی 64-25 سال) کشور یونان با نرخ بیکاری 19.4 درصد در رتبه نخست جای دارد. کشورهای اسپانیا، ترکیه، ایتالیا، ایرلند به ترتیب با 14.9، 7.7، 7، 6.7 درصد نیز در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار دارند.

 

اما آنچه باید به آن به عنوان معضل ریشه ای برخورد کرد، تعریف کارراهه هایی برای جذب دانشجویان تخصصی در مقطع دکترا و حتی جذب دانشجویان خارجی با فراهم کردن امکانات آموزش عالی، جلوگیری از خروج نخبگان و تسهیل سازی امور برای آنها، متناسب سازی تعداد پذیرفته شدگان با بازار کار و بستر سازی برای جذب دانشجوی دکترا در رشته های مورد تیاز کشور است. چرا که پذیرش بی رویه دانشجویان دکترا در رشته‌های مختلف بدون توجه به کیفیت آموزشی و آینده شغلی آن‌ها، باعث افزایش نرخ بیکاری در بین این گروه شده است.

در این شرایط، بسیاری از جوانان باهدف ادامه تحصیل، گسترش فعالیت‌های علمی و یافتن موقعیت شغلی مناسب، راهی کشورهای دیگر می‌شوند و اغلب دانشجویان ایرانی که برای ادامه تحصیل به‌ویژه در مقطع دکترا به کشورهای اروپایی و آمریکایی سفر می‌کنند، تمایل چندانی برای بازگشت به کشور ندارند و همین امر موجب هدر رفت سرمایه های انسانی و آسیب به زیرساخت های علمی و اقتصادی کشور می شود.

منبع: خبرگزاری علم و فناوری

منبع: بسیج نیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت basijnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بسیج نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۳۸۱۵۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش حضور دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، سیداحمد فاضل‌زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: پایگاه رتبه بندی تایمز یکی از نظام‌های رتبه‌بندی معتبر در سطح بین المللی است که در سال ۲۰۱۳ میلادی برای اولین بار رتبه بندی دانشگاه‌های آسیایی را در کنار رتبه بندی‌های بین المللی خود انجام داد.

وی افزود: در گزارش اخیر رتبه بندی دانشگاه ­های آسیایی سال ۲۰۲۴ از ایران تعداد ۷۳ دانشگاه حضور داشته اند که ۴ دانشگاه کشور در میان ۱۰۰ دانشگاه برتر آسیا قرار گرفته اند. رتبه بندی آسیایی تایمز در سال ۲۰۲۴، تعداد ۷۳۹ دانشگاه را از ۳۱ کشور در بردارد. همانند سال‌های گذشته، کشور ژاپن با ۱۱۹ دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه را در این رتبه بندی دارد و هند با ۹۱ موسسه در رتبه بعدی قرار دارد. رتبه‌های اول تا دهم در جدول ۱ قابل مشاهده است.

 

رئیس موسسه ISC گفت: سهم ایران از نظر تعداد دانشگاه‌های رتبه بندی تایمز آسیایی ۲۰۲۴، ۷۳ دانشگاه است که در حدود ۱۰ درصد دانشگاه‌های این رتبه بندی را شامل می‌شود که در جدول ۲ قابل مشاهده است.

جدول ۲: تعداد دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی تایمز آسیا در سال‌های مختلف

 

فاضل زاده افزود: در رتبه بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴، تعداد ۷۳ دانشگاه از ایران حضور دارند. دانشگاه‌های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، علم و صنعت ایران، تهران و صنعتی شیراز به ترتیب رتبه اول تا پنجم ایران را کسب کردند. نتایج دانشگاه‌های ایران در جدول ۳ قابل مشاهده است.

جدول ۳: جایگاه دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی تایمز کشور‌های آسیایی سال ۲۰۲۴

 

عملکرد دانشگاه‌های کشور‌های اسلامی قاره آسیا در رتبه بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴

رئیس موسسه ISC گفت: از میان کشور‌های اسلامی قاره آسیا، در مجموع ۳۰۶ دانشگاه از ۱۷ کشور اسلامی در رتبه بندی ۲۰۲۴ حضور دارند این در حالی است که در رتبه بندی ۲۰۲۳ این تعداد ۲۵۳ دانشگاه بوده است. از لحاظ تعداد حضور دانشگاه، کشور ترکیه و ایران به ترتیب با ۷۵ و ۷۳ دانشگاه، بیشترین حضور را داشته اند.

 

دانشگاه‌های کشور‌های اسلامی با رتبه ۱۰۰ و کمتر، در رتبه بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴ در جدول ۴ قابل مشاهده است.

جدول ۴: دانشگاه‌های برتر کشور‌های اسلامی در رتبه بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴

 

 روش شناسی رتبه بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴

فاضل زاده گفت: روش شناسی رتبه بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴ مانند رتبه بندی جهانی تایمز، به طور قابل توجهی تغییر کرده است. تعداد شاخص‌های مورد استفاده از ۱۳ به ۱۸ شاخص رسیده است با این حال مانند روش­شناسی پیشین، شاخص­های عملکردی در ۵ معیار کلی قرار دارند: آموزش، پژوهش، کیفیت پژوهش، چشم انداز بین المللی و صنعت. جدول ۵ شاخص‌های مورد استفاده در هر معیار را نشان می­ دهد.

وی افزود: روش شناسی این رتبه بندی همانند روش شناسی رتبه بندی جهانی تایمز است با این تفاوت که در رتبه بندی دانشگاه‌های آسیایی این شاخص‌ها جهت رتبه بندی دانشگاه‌های آسیایی مجددا تنظیم و وزن دهی می‌شوند.

جدول ۵. معیار‌ها و شاخص ­های رتبه بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴