لزوم توجه به تناسب زمان، معماری و سبک زندگی ایرانی اسلامی

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی بر لزوم توجه به تناسب زمان، معماری و سبک زندگی ایرانی اسلامی تأکید کرد.

مصطفی حسین‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با تشریح مبحث نشست هم‌اندیشی با رویکرد معماری ایرانی اسلامی در واحد آیت الله آملی اظهار کرد: «در این نشست مبحث پاسخ‌گویی کالبدی انسان به زندگی بر اساس الگوهای رفتاری و سبک زندگی ایرانی، اسلامی بررسی شد و تمرکز اصلی بحث درباره معماری امروز ایران بود، بنابراین از نظریات اندیشمندان معاصر جهانی هم یاد شد تا با هم پوشانی مطالب بتوان به صورت تطبیقی موضوع را پیش برد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

»

حسین زاده افزود: «در ابتدا بحث با تشریح متغیرهای موضوع، پیشینه مبحث و کتاب‌های مرجع و معتبر معرفی شد؛ فرض اصلی بر این نظریه متمرکز بوده که معماری جوابگوی شکل زندگی است و به تبع خود باید فضا و کالبدی(معماری) مناسب زندگی ایرانی، اسلامی به صورت تعاملی شکل یابد؛ نمونه‌های مناسب تاریخی و باستانی در معماری کشور ما وجود دارند که مصداق مناسبی برای این تناسب و هم نشینی است.»

بی توجهی به نمونه‌های مناسب تاریخی و باستانی در سبک زندگی و معماری امروز

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی با ابراز تأسف از اینکه در سبک زندگی و معماری امروز به نمونه‌های مناسب تاریخی و باستانی توجه نمی کنیم، تصریح کرد: «در واقع منظور از طرح این موضوع بازسازی تاریخ نیست بلکه غنی سازی تجربه و امکان‌های زندگی امروز در بستر واقعی و تکوینی آن است.»

وی با طرح این پرسش که آیا رعایت کردن یا نکردن این سبک معماری تأثیری در زندگی ما خواهد گذاشت یا خیر، اظهار کرد: «در این نشست هم اندیشی به اتفاق همکاران از زوایای مختلف موضوعات قدرت، هویت، زیبایی شناسی، جنسیت، خرده فرهنگ‌ها، تاریخ، مد و سبک پوشش و حتی مصادیقی در معماری مانند انفجار آشپزخانه‌های مدرن، پلان آزاد، معماری پسامدرنیسم و معماری دیجیتال مطرح شد؛ این مقولات با توجه به گرایش‌های تخصصی اعضای هیأت علمی از زوایای مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت و این گستره مبحث و نزدیکی آن با زندگی تأثیر مستقیم آن را در روزمره انسان‌ها نشان می‌دهد.»

استاد واحد آیت‌ الله آملی در تشریح نتایج نشست هم اندیشی گفت: «نمی‌توانیم صلب اندیش باشیم و نسبت به زمان فقط یک الگوی مطلق را در نظر بگیریم چراکه زندگی در جریان است و با توجه به تغییراتی که در زندگی به ناگزیر رخ می‌دهد، پاسخ‌گویی کالبدی و فضایی متفاوتی را می‌طلبد به همین دلیل است که در ایران و حتی دیگر مناطق، معماری‌های متفاوتی را تجربه می‌کنیم.»

نمی‌توانیم صلب اندیش باشیم و نسبت به زمان فقط یک الگوی مطلق را در نظر بگیریم چراکه زندگی در جریان است و با توجه به تغییراتی که به ناگزیر رخ می‌دهد، پاسخ‌گویی کالبدی و فضایی متفاوتی را می‌طلبد

حسین زاده بیان کرد: «نباید فراموش کنیم این تفاوت و این سبک اندیشیدن به معنای اینکه از بسترهای جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی خودمان جدا شویم نیست بلکه باید کانتکست یا موقعیت خود و بسترهای جهانی را به خوبی بشناسیم و بر اساس روح کلی فرهنگ ایرانی، اسلامی معماری را بر اساس نیاز و ضرورت شکل و سمت و سو دهیم.»

سخنران نشست هم اندیشی با رویکرد معماری ایرانی اسلامی در واحد آیت الله آملی در پاسخ به این پرسش که اکنون چرا معماری ایرانی در این سمت و سو قرار نگرفته است، توضیح داد: «به نظر می‌رسد موضوع سبک زندگی در فرهنگ زندگی منِ دانشگاهی و بسیاری از شهروندان به صورت هنجار رفتاری شکل نگرفته است، به عبارتی دیگر و به طور مصداقی رسانه‌ها و منابع اطلاعاتی به این موضوع به اندازه اهمیت آن توجه نکرده‌اند.»

وی با بیان اینکه سویه دیگر این گفتار به معنای ارائه راهکارهای قدیمی و نخ نما نیست بلکه به زیست جهانی با حفظ فرهنگ خاص و احترام به تفاوت‌ها باور داریم، خاطرنشان کرد: «زمانی که از هویت ایرانی و اسلامی سخن به میان می‌آید در واقع به معنای برگشت تاریخی نیست، جواب امروزی به یک هویت فرهنگی است؛ انسان امروزی که قصد دارد شکل و ظرف جدیدی برای زندگی خود تعریف کند، این روش به صورت منشوری و با پیوستگی می‌تواند مدل‌ها و الگوها را نو به نو کند و در جریان زندگی جوابگوی کالبدی و فضایی شهر و محیط باشد.»

حسین زاده در پاسخ به این پرسش که به نظر شما اکنون شرایط معماری شهرهای ما خوب است یا خیر، بیان کرد : «باید خوب و بد را در جایگاه ارزشی ببینیم، اگر معیار ما ایرانی و اسلامی باشد ایران و اسلام را معیار قرار دهیم و یک تابعی را تعریف کنیم دقیقا این نکته ضعف تبیین‌ها و نظریه‌های معماری سبک زندگی ایرانی اسلامی است؛ تقریباً در هیچ یک از همایش‌ها و مطالبی که گفته و نوشته شده هیچ تابعی مشخصی تدوین نشد که از کدام ایران صحبت می‌کنیم با کدام مرز جغرافیایی و با کدام مرز فرهنگی؟ اگر از اسلام صحبت می‌کنیم منظور ما کدام اسلام است و اگر به طور مشخص از شیعه داریم صحبت می‌کنیم به تفسیر چه کسی و چگونه؟ آیا متغیری تعریف شده است؛ این نگرش در واقع یک نوع آسیب شناسی است.»

امروزه انسان در زایشگاه متولد می‌شود و در بیمارستان هم از دنیا می‌رود، جشن‌ها و مراسم به تالارها و مراکز خاصی انتقال داده شده است و زندگی در آپارتمان‌ها به موضوعات شخصی تأکید دارد. در واقع بعد تعاملی و اجتماعی خانه‌ها محدود شده است و «دگر جا» به جای «جا» و «ناکجا» اهمیت یافته است

کالبد شهر و زندگی امروز مناسب زیست فرهنگی ما نیست

عضو هیأت علمی واحد آیت الله آملی گفت: «اما اگر بخواهیم در زمان فعلی و جدا از موضوعات تاریخ انگاری و قوم انگاری، مطالعات تطبیقی به معماری نگاه کنیم روشن است؛ کالبدی که برای شهر و زندگی خود لحاظ کرده ایم به هیچ عنوان مناسب زیست فرهنگی ما نیست؛ اگرچه بعضی از مصارف کاربردی را لحاظ کرده‌ایم که در بحث نظریه پردازان بزرگ هم مطرح شده است.»

حسین زاده خاطرنشان کرد: «ذکر این نکته بی مناسبت نیست زمانی که درباره سبک زندگی صحبت می‌کنیم دو موضوع حائز اهمیت است؛ یک نظریه الگوی مصرف و الگوی مصرف برای مصرف است و تئوری دوم نیز اختصاص به فضای اجتماعی دارد که این دو موضوع هم در اندیشه مدرنیته و هم در نگاه پست مدرنیته قابل ردیابی است. واژه سالن پذیرایی به جای اتاق مهمان یا شاه نشین نمونه مصداقی این دگردیسی و مصرف اندیشی در معماری است.»

وی در پاسخ به پرسش آنــا مبنی بر اینکه عدم تناسب طرح شده در مباحث شما با چه مقیاس و معیاری سنجیده می‌شود، اظهار کرد: آپارتمان‌ها و فضای شهری در تراز فردی و شخصی پیش رفته و نگاه تک بعدی از خانه را به نمایش گذاشته در حالی که قبلا خانه هم فضای شخصی و هم اجتماعی داشته است. خانه‌های ما اکنون به جایگاه انفرادی افراد خانواده تبدیل شده است؛ یعنی اینکه افراد یک قسمتی از خانه یا اتاقی را برای خودشان انتخاب می‌کنند این در حالی است که در فضاهای قبلی در همان خانه ای که متولد می‌شد، زندگی می‌کرد، برنامه‌های جشن و از این دست مراسم در آن برگزار می شد و در انتها زمانی که به انتهای عمر خود می‌رسید، آرزوی این را داشت تا در خانه خویش از دنیا برود؛ اما امروزه انسان در زایشگاه متولد می‌شود و در بیمارستان هم از دنیا می‌رود، جشن‌ها و مراسم به تالارها و مراکز خاصی انتقال داده شده است و زندگی در آپارتمان‌ها به موضوعات شخصی تأکید دارد در واقع بعد تعاملی و اجتماعی خانه‌ها محدود شده است و »دگرجا» به جای «جا» و «ناکجا» اهمیت یافته است.

تعاملات اجتماعی کاهش پیدا کرده است

به گفته حسین زاده، تعاملات اجتماعی کاهش پیدا کرده و انسان که یک موجود اجتماعی بوده بعد عمده‌ای از زندگی خودش را که زندگی جمعی است، فراموش می‌کند و برای جایگزینی آن به مبادله‌های نمادین، وانمودها و رسانه‌ها پناه می‌برد و تصور می‌کند که انتخاب می‌کند در حالی که این انتخاب یک نوع اجبار از پیش تعریف شده است تا یک انتخاب آزادانه.

وی با بیان اینکه فضای خانه مختص زندگی انسان بود اما اکنون آن را مملو از اشیا کرده ایم تا جایی که این اشیا هستند که فضا را تعیین می‌کنند، تصریح کرد: «این نشان دهنده این است که معماری ما یک هجران و غمی را با خود به همراه دارد که در زندگی آپارتمانی نهفته است و باید اصلاح شود البته تأکید می‌کنم نه با الگوهای قبلی چرا که الگوهای قبلی یک پارادایم متفاوتی با زندگی امروزی داشتند.»

باید مبنای تمام اندیشه ورزی‌ها و اهداف را بر مقتضیات امروز قرار دهیم

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که نخستین قدم برای مناسب کردن اوضاع کالبد شهری چیست، اظهار کرد: «یکی از نکات کلیدی که امروز هم مورد بحث نشست بود این است که در زندگی امروز همیشه از بایدها صحبت می‌شود از هنجارها صحبت می‌کنیم اما هیچ وقت از موقعیت فعلی که در آن هستیم صحبت نمی‌کنیم؛ مسأله‌ای که در این نشست به توافق رسیدیم این است که به عنوان یک انسان امروزی باید مبنای تمام اندیشه ورزی‌ها و اهداف خودمان را بر مقتضیات امروز قرار دهیم و جوابگوی کالبد باشیم نه اینکه فقط یک سری بایدها و آرمان شهرهایی را ترسیم کنیم و یحتمل به این نتیجه برسیم که اکنون بستری وجود ندارد و به آن بسنده و یا نفی کنیم. ریشه درد در نبود درک امروزی این نحله فکری است.»

تاکنون نتوانسته ایم راهکار مناسبی از چگونگی و ماهیت کالبد برای زندگی امروزی ارائه کنیم، یکی از دلایل عمده این ناتوانی، عدم تطابق ایده با واقعیت زندگی امروزی است

حسین زاده افزود: «این نکته در جایگاه خود بسیار مهم و قابل توجه است چراکه برای زندگی اکنون بسیار کاربردی و ضروری است و تا به حال نتوانسته ایم راهکار مناسبی از چگونگی و ماهیت کالبد برای زندگی امروزی ارائه کنیم. یکی از دلایل عمده این ناتوانی همانطوری که تأکید شد تطابق نداشتن ایده با واقعیت زندگی امروزی است.»

وی خاطرنشان کرد: «در سطحی فراتر نبود جانمایی صحیح پژوهش و شناخت در معماری معاصر است که برآیند تحقیقات را غیر کاربردی و غیر قابل دسترس می‌کند اگرچه این تحقیقات در جایگاه خود ارزشمند هستند اما در آنها فرآیند پراگماتیسم دیده نمی‌شود.»

نمی‌توان منکر پاسخ‌گویی کالبدی معماری برای زندگی با مؤلفه ایرانی، اسلامی شد

حسین زاده گفت‌: «زندگی خودمان را در بهترین شرایط (اگر قایل به این نگاه باشیم) بر اساس منظر نخبگان چه نخبگان دینی و چه نخبگان علمی و... بر اساس گزیده گویی و گرته برداری قرار داده‌ایم و همین رویکرد زندگی را نخبه گرا، غیر محسوس، بخشی نگری و بیگانه کرده است در حالی که ظرفیت زندگی فراتر از آن و دعوت از ظرفیت زندگی جمعی و فردی در یک فرآیندی پویا است که آن زندگی هم مسأله را ادراک می‌کند و هم پاسخ‌گوی آن است یا دست کم در راستای پاسخ واقعی اقدام می‌کند؛ اندیشه بخشی نگر هم از لحاظ اجرایی و هم از لحاظ بنیان‌های نظری با فاصله‌ای که ایجاد می‌کند (کما اینکه اکنون نیز وجود دارد) سویه‌های اساسی دیگر زندگی را نادیده می‌گیرد همچنان که این اتفاق در جامعه ما رخ داده است.»

عضو هیأت علمی واحد آیت الله آملی تصریح کرد: «نمی‌توان منکر پاسخ‌گویی کالبدی معماری برای زندگی با مؤلفه ایرانی، اسلامی شد اما این چشم انداز نیاز به پژوهش، زمان، اندیشه، مدیریت، پذیرش دیدگاه‌های متنوع، آموزش همگانی، درک شرایط جهانی و... دارد تا بتواند به یک عادت و الگوی رفتاری کالبدی و سبک زندگی در یک تناظر معنادار شود.»

منبع: آنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۴۲۷۲۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

لزوم آغاز عملیات اجرایی احداث ایستگاه مسافربری بیرجند

استاندار خراسان جنوبی گفت: با توجه به اهمیت موضوع و ضرورت سرعت بخشیدن به روند اجرای کار، لازم است عملیات اجرایی احداث ایستگاه مسافربری بیرجند و قاین آغاز شود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از خراسان جنوبی، جواد قناعت امروز _دوشنبه، هفدهم اردیبهشت_ در جلسه دیدار خیرالله خادمی مدیر عامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور اظهار کرد: با توجه به اینکه راه‌آهن زاهدان - بیرجند - مشهد توسط رئیس جمهور کلنگ‌زنی شده و این پروژه در توسعه منطقه شرق کشور، نقش بسزایی دارد، لذا تسریع در روند اجرای آن مطالبه ما است.

وی افزود: افزایش تعداد ماشین‌آلات فعال در کارگاه‌ها و تقویت پیمانکاران، روند اجرای کار را شتاب می‌بخشد.

استاندار خراسان جنوبی با تأکید بر لزوم تکمیل نقشه‌های اجرایی کلیه قطعات راه آهن، گفت: با توجه به انجام مطالعات کل مسیر و آماده بودن طرح، تهیه نقشه‌های اجرایی باید هر چه سریع‌تر تکمیل و ارائه شود.

وی مدیریت زمان را در اجرای این پروژه مهم خواند و گفت: لازم است هم‌راستا با اجرای قطعات راه آهن در داخل استان خراسان جنوبی، عملیات اجرایی دو ایستگاه مسافربری بیرجند و قاین نیز آغاز شود.

قناعت متذکر شد: این دو پروژه هم باید با استفاده از نیروی فنی متخصص و تزریق به موقع اعتبار با سرعت اجرا شود.

وی با اشاره به پیشرفت فیزیکی کم قطعه ۱۷ راه آهن، تصریح کرد: لازم است این قطعه به پیمانکار جدیدی سپرده شود تا این کندی کار به سرعت جبران شود.

استاندار خراسان جنوبی گفت: انتظار می‌رود اسناد مناقصه عملیات روسازی و ریل‌گذاری کلیه قطعات هم به زودی تهیه شده و پیمانکاران این بخش نیز تعیین و مستقر شوند.

وی به روند اجرای کار در کل مسیر و به ویژه حدفاصل زاهدان تا نهبندان اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه مطالعات کل مسیر انجام شده، لازم است آن بخش مسیر که به پیمان نرفته به مناقصه گذاشته شود تا روند کار در استان سیستان و بلوچستان هم شتاب بگیرد.

قناعت با دعوت از معاون وزیر برای سفر به خراسان جنوبی و پایش شرایط کار به صورت میدانی، خاطر نشان کرد: مشکلات پیمانکاران در زمینه تأمین آب و سوخت به صورت ویژه پیگیری می‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنانش به روند اجرای کار در پروژه‌های دوبانده‌سازی در استان گریزی زد و اظهار داشت: با توجه به برنامه زمان‌بندی این پروژه، انتظار است با ورود جدی وزارت راه و شهرسازی، باند دوم بیرجند- قاین تا هفته دولت امسال تکمیل شده و زیر بار ترافیک برود.

استاندار خراسان جنوبی گفت: برای دوبانده‌سازی محور بیرجند-زاهدان هم تأمین منابع مالی در راستای تسریع در روند اجرای کار مطالبه استان است.

وی با اشاره به حضور سیدحسین میرشفیع نماینده ویژه وزیر راه و شهرسازی در امور افغانستان و طرح‌های ویژه در جلسه از وضعیت اجرای پروژه راه فراه به ماهیرود گفت.

قناعت با بیان اینکه این پروژه به طول ۱۱۷ کیلومتر با ۸۳ درصد پیشرفت فیزیکی در دست اجرا است، خاطرنشان کرد: اجرای این پروژه در توسعه صادرات کشور و رونق بازارچه مرزی ماهیرود نقش بسزایی دارد.

وی تأمین منابع مالی، رفع مشکلات گمرکی و… را از مسائل مهم و مؤثر در روند اجرای کار خواند و همراهی شرکت توسعه و زیرساخت با اداره کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی در سرعت بخشیدن به عملیات اجرایی پروژه را خواستار شد.

در ادامه با بحث و تبادل نظر پیرامون مسائل مطرح شده، نظر مساعد شرکت زیرساخت درخصوص رفع دغدغه‌های استان جلب شد.

به گزارش ایمنا، در این جلسه که با حضور مدیران مربوطه در وزارت راه و شهرسازی، مشاورین و پیمانکاران پروژه، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری و مدیرکل راه و شهرسازی استان همراه بود، در ابتدا گزارش جامعی درخصوص میزان پیشرفت فیزیکی و وضعیت موجود طرح اجرا شد و اقدامات خراسان جنوبی در زمینه رفع مشکلات و تسهیل شرایط پیمانکاران نیز تشریح شد.

کد خبر 751200