به نقل از «صراط نیوز»

هیپوکندریا یا خودبیمارانگاری چیست؟

تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۴۴۹۳۳۷

صراط: فرد مبتلا به خودبیمارانگاری ممکن است به طور خاص نسبت به یکی از اعضا یا دستگاه‌های بدن حساس و نگران شود، مثل دستگاه گوارش یا دستگاه قلبی-عروقی. اطمینان‌دهی دکتر و حتا آزمایش‌های کامل پزشکی هم حتا گاهی باعث از بین رفتن ترس‌های فرد نمی‌شود. یا اگر هم این ترس‌ها را از بین ببرد، چند روز بعد نگرانی‌های دیگری سراغش می‌آیند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خودبیمارانگاری (هیپوکندریا) : علائم، تشخیص و درمان

افراد مبتلا به این اختلال به طور کلی دچار توهمات جسمی نمی‌شوند (تصوراتی از سلامتی که جدا از واقعیت باشند). یکی از جنبه‌های این اختلال این است که اضطراب سلامتی آنقدر زیاد است که اطمینان‌دهی فقط تسکین موقتی خواهد داشت. بیماران ممکن است بپذیرند که ترس‌هایشان افراطی است ولی نمی‌پذیرند که پزشک به آنها اطمینان داده که مشکلی ندارند.

تحقیقات مربوط به شیوع هیپوکندریا نسبت به تحقیقات انجام‌گرفته بر روی سایر اختلالات ذهنی کمتر است. بهترین آمار نشان می‌دهد که ۴ تا ۵ درصد از بیماران در مطب‌های پزشکی عمومی دچار هیپوکندریا هستند. ۱۰ درصد دیگر از آنهاعلائمی از هیپوکندریا دارند و به طور کامل به این اختلال مبتلا نیستند.

در موارد حاد هیپوکندریا فرد تمایل دارد از یک پزشک به پزشک دیگر برود، در جستجوی پزشکی که بیماری او را تایید کند. بیمار و پزشکان ممکن است خسته و عصبانی شوند. جستجوی پیوسته برای بیماری‌هایی که در فرد وجود ندارند باعث می‌شود معمولاً برای بیماری‌های واقعی که برای او اتفاق می‌افتد تحت مراقبت لازم قرار نگیرد.

هیپوکندریا به طریقی شبیه به وسواس فکری-عملی است. درواقع بعضی محققان آن را اختلالی مرتبط می‌دانند. فرد به طور وسواسی درگیر افکار مربوط به بیماری می‌شود و برای از بین رفتن ترسش احساس می‌کند مجبور است کارهایی انجام دهد (احساس وجود توده در بدنش می‌کند، درمورد آن تحقیق می‌کند، پیش دکتر می‌رود).

افراد مبتلا به همین اختلال در گذشته یک بیماری جدی داشته‌اند، معمولاً در دوران کودکی. خودبیمارانگاری اغلب در جوانی شروع می‌شود و ممکن است سالها در فرد باقی بماند. ولی ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد و هم برای خانم‌ها و هم آقایان پیش می‌آید. علائم این مشکل بعد از یک اتفاق استرس‌زا مثل مرگ یکی از عزیزان، حادتر می‌شود.

بااینکه بیماری‌ها اغلب با ناراحتی همراه‌اند ولی می‌توانند فوایدی هم داشته باشند، مثل رهایی از مسئولیت‌ها و توجه و مراقبت اعضای خانواده، دوستان و پزشکان. افراد مبتلا به هیپوکندریا اغلب تحت‌تاثیر این مزایای بیماری هستند، هرچند خودشان هم گاهی نسبت به آن آگاهی ندارند.

در بعضی موارد فرد برای رسیدن به هدفی ممکن است وانمود به بیمار بودن کند، مثل به دست آوردن یک دارو یا سود مالی یا انجام ندادن کاری یا رها شدن از مسئولیتی. در مواردی که فرد آگاهانه در پی به دست آوردن چنین امتیازهایی باشد، وضعیت او تمارض است. هیپوکندریا تمارض کردن نیست. در هیپوکندریا بیمار وانمود به مریض بودن نمی کند، بلکه باور دارد که بیماری او واقعی است و واقعاً آن را احساس می‌کند.

علائم

علائم خودبیمارانگاری عبارتند از:

– تصور داشتن یک بیماری جدی

– سوء‌تعبیر علائم جسمی

– ترس مداوم با وجود اطمینان‌بخشی‌های پزشکی

– نداشتن توهم یا روان‌پریشی

– پریشانی بالینی یا اختلال عملکرد

تشخیص

پزشک معمولاً مشکوک به وجود بیماری در فرد می‌شود و فرد با مراجعه به متخصص روانپزشک بیماری‌اش تایید می‌شود، هرچند بیمار معمولاً از رفتن پیش متخصصین روانشناسی سر باز می‌زند. تشخیص بر مبنای شکایت‌های بیمار، سابقه‌ی پزشکی او و معاینات و آزمایش‌های پزشکی خواهد بود. این اختلال ممکن است با علائم حاد اضطراب یا علائم اختلال وسواس فکری-عملی همراه باشد. پزشک می‌بایست احتمال این مسئله را در نظر بگیرد که بیمار ممکن است دچار اختلالات ذهنی و روانی دیگر باشد که منجر به ترس و نگرانی‌های افراطی او درمورد بیماری‌های جسمی شود، مثل انواع مختلف افسردگی، شیزوفرنی یا اختلال روان‌تنی.

طول مدت بیماری

هیپوکندریا اختلالی مزمن است که می‌تواند در هر زمانی ر طول زندگی اتفاق بیفتد، هرچند بین سن ۲۰ تا ۴۰ سالگی شایع‌تر است. در صورت حاد بودن علائم و در شرایطی که بیمار دچار مشکلات روانی و آسیب‌پذیری‌های دیگری هم باشد، ممکن است خیلی طول بکشد. اگر علاژذم شروعی ناگهانی‌تر داشته باشند و با علائم پزشکی – و نه روانشناختی – دیگری هم در ارتباط باشد، طول مدت بیماری کوتاه‌تر خواهد بود.

پیشگیری

هیچ روشی برای پیشگیری از این اختلال وجود ندارد.

درمان

از آنجاکه افراد مبتلا به هیپوکندریا ممکن است مبتلا به افسردگی، اضطراب یا روان‌پریشی هم باشند، این مشکلات او هم باید مورد ارزیابی و درمان قرار گیرند.

علاذم هیپوکندریا ممکن است با داروهای ضدافسردگی برطرف شوند. متخصصینی که متوجه شباهت‌های این اختلال با اختلال وسواس فکری-عملی شده‌اند، دریافته‌اند که درمان‌های اختلال وسواس فکری-عملی مثل داروهای مهارکننده‌ی انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI ها) مانند فلوکستین یا ونلافاکسین می‌تواند برای این افراد مفید باشد.

شواهدی وجود دارد که بعضی درمان‌ها می‌تواند به بیماران مبتلا به هیپوکندریا کمک کند: شناخت‌درمانی، رفتاردرمانی، درمان رفتارشناختی و کنترل استرس. درمان‌گرها به بیماران کمک می‌کنند که کمتر روی علائم خود تمرکز کنند و درعوض درمورد اینکه چطور استرس، اضطراب و افسردگی‌شان ناراحتی روانی‌شان را بیشتر می‌کند، حرف بزنند. درمان‌گرها توضیح می‌دهند که اعمالی که بیماران برای از بین بردن اضطرابشان انجام می‌دهند معمولاً همه چیز را بدتر می‌کند (حس کردن داشتن توده، تحقیق کردن درمورد بیماری). آنها همچنین به بیماران تکنیک‌های پرت کردن حواس و ریلکسیشن را آموزش می‌دهند.

اطمینان‌بخشی پزشک اگر به درستی انجام گیرد می‌تواند به این بیماران کمک کند. هیپوکندریا به قدری شایع است که اکثر پزشکان عمومی با این اختلال آشنایی دارند و می‌دانند چطور باید با بیماران آن برخورد کنند. شکایت‌های این بیماران از مشکلات خود هیچوقت تمام ینخواهد داشت، به همین دلیل ویزیت‌های مداوم پزشک که طی آن بیمار از مشکلات خود صحبت کند و شکایت‌های او توسط پزشکی جدی گرفته شود، می‌تواند به کاهش اضطراب این بیماران کمک کند. اگر پزشک از دیدن بیمار سر باز بزند، اضطراب بیمار شدیدتر خواهد شد.

اکثر افراد مبتلا به این اختلال تمایلی به مراجعه به متخصصین روانپزشکی ندارند، به همین دلیل بهتر است این خدمات در کنار خدمات پزشکی برای آنها در نظر گرفته شود.

پزشکان و درمان‌گرها می‌بایست علائم جسمی بیمار را جدی تلقی کنند زیرا این علائم در بیمار واقعی هستند. ولی جدی انگاشتن این علائم به معنی انجام آزمایشات و معاینات غیرضروری نیست. پزشکان با داشتن برخوردی جدی و محترمانه نسبت به شکایت‌های بیمار از مشکلات خود، خودداری از انجام آزمایشات افراطی و توصیه نکردن روش‌های درمانی که می‌توانند برای بیمار خطرناک باشند، می‌توانند به مبتلایان هیپوکندریا کمک کنند.

چه زمان باید به متخصص مراجعه کرد

افراد مبتلا به هیپوکندریا تمایل بسیار زیادی برای مراجعه به متخصص‌های پزشکی دارند. ولی علاقه‌ای به مراجعه به متخصصین روان‌درمانی ندارند زیرا می‌ترسند که دیگران تصور کنند بیماری‌شان مسئله‌ای ذهنی بوده است. بااین‌وجود، درمان سریعتر توسط یک متخصص سلامت روان می‌تواند برایشان مفید باشد.

پیش‌بینی بیماری

بعضی بیماران به خوبی به داروها، روان‌درمانی یا هر دوی اینها واکنش می‌دهند. اگر فرد دچار اضطراب یا افسردگی هم باشد و به درمان‌های دارویی خوب واکنش بدهد، پیش‌بینی بیماری خوب خواهد بود. در موارد خفیف، علاذم این اختلال کوتاه‌مدت هستند. اگر علائم حاد باشند و فرد دچار اختلالات روانی دیگری هم باشد، ممکن است در معرض پریشانی مزمن و اختلالات عملکردی شدیدتر قرار گیرد.

 

منبع: برترین ها

منبع: صراط نیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.seratnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «صراط نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۴۴۹۳۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

یک موضوع مهم درباره آلرژی که خیلی‌ها نمی‌دانند | در مواجهه با آلرژی برخی پزشکان، بیماران را دچار سوءتغذیه می‌کنند

همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: آمار ابتلا به بیماری‌های آلرژیک در جهان به سرعت در حال افزایش است و متخصصان معتقدند به دلیل صنعتی شدن دنیای مدرن، تغییر الگوی زندگی‌ها، مدل ساختمان‌سازی‌ها، آلودگی هوا و تغذیه این آمار همچنان رو به افرایش خواهد ماند.

در ایران تقریبا ۲۰ درصد از جمعیت دچار یکی از انواع بیماری‌های آلرژیک هستند. آماری که در سال‌های اخیر افزایش بیشتری یافته است. به طوری که از هر ۲ ایرانی، تقریبا ۱ نفر به یکی از بیماری‌های آلرژیک مبتلا است.

درباره آلرژی چند تصور اشتباه بین خیلی از مردم وجود دارد؛ این که این بیماری تنها مختص دوره کودکی است و فرد در بزرگسالی به آن مبتلا نخواهد شد، این که آلرژی بیماری نیست و فقط نوعی حساسیت ساده است، این که پرهیز غذایی شدید می‌تواند به کنترل آلرژی کمک کند و این که آلرژی هرگز درمان نخواهد شد.

یک نکته‌ مهم درباره آلرژی که خیلی‌ها نمی‌دانند

خیلی از افراد به دلیل داشتن شناخت اندک از آلرژی نمی‌دانند که این عارضه، واکنش طبیعی سیستم ایمنی بدن است و زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی، ماده‌ای را که معمولاً برای بدن بی‌ضرر است (مثل گرده گیاهان)، به اشتباه به عنوان ماده‌ای خطرناک و مضر شناسایی می‌کند و برای دفاع از بدن علیه آن ماده وارد عمل می‌شود. و به این ترتیب، بیماری آلرژی بروز می‌کند و فرد را درگیر می‌کند.

دکتر محمدحسن بمانیان، فوق تخصص آلرژی و آسم و دبیر انجمن آسم و آلرژی ایران به همشهری‌آنلاین می‌گوید: آلرژی، یک مکانیزم طبیعیِ سیستم ایمنی در برابر عوامل محیطی است. البته برخلاف تصور عمومی درباره این که آلرژی هیچ درمانی ندارد، آلرژی درمان قطعی دارد. به طوری که دیگر نیاز نیست بیمار دارو مصرف کند. البته نه همه آلرژی‌ها. مثلا کسانی که به نیش زنبور آلرژی دارند، بیماری‌شان قابل درمان است. به شرط آن که فرد خوددرمانی نکند.

به گفته این فوق تخصص آلرژی، آلرژی، یک بیماری مزمن است که طی یک دوره و بازه زمانی و با داروها و روش‌هایی که پزشک به بیمار ارائه می‌دهد، کنترل می‌شود.

این ایمونولوژیست درباره چگونگی تشخیص آلرژی از عفونت‌های ویروسی هم توضیح می‌دهد: موردی که آلرژی را از عفونت‌های ویروسی متمایز می‌کند، این است که در آلرژی‌ها خارش، یک علامت غالب است؛ خارش چشم، گلو و گوش.

تبعات خطرناک بی‌توجهی به آلرژی

بمانیان در پاسخ به این سؤال که آیا افرادی که برای کنترل آلرژی اقدام به خوددرمانی با مصرف آنتی‌هیستامین و اسپری بینی و ... می‌کنند، قابل تایید است، می‌گوید: آلرژی، یک بیماری است و باید درمان شود. آلرژی‌های شدید اگر درمان نشوند، باعث ایجاد اختلالات دیگری می‌شوند؛ مثل اختلالات خواب، انواع اختلالات گوش و انواع اختلالات چشمی. مثلا فردی که آلرژی چشمی دارد، به علت خارش مدام چشم‌ها مجبور است همیشه چشم‌های خود را با فشار بخاراند. خب با این کار فشار چشم‌ها بالا می‌رود، احتمال بروز آب مروارید افزایش پیدا می‌کند، ممکن است عیوب انکساری مثل آستیگمات برای چشم ایجاد شود، حتی بعضی‌ها کارشان به نیاز به پیوند قرنیه می‌کشد.

بیشتر بخوانید؛

خیلی‌ها نمی‌دانند چرا گرفتار آلرژی شده‌اند آلودگی هوا چطور باعث بروز بیماری‌های تنفسی می‌شود؟ | آلرژی بعد از ۵۰ سالگی هم فرد را مبتلا می‌کند برای خلاص شدن از آلرژی‌های بهاری چه کنیم؟ | عوامل و علائم آلرژی را بشناسید

این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: در آلرژی‌های بینی مثلا ممکن است حس بویایی و چشایی فرد از دست برود و کیفیت زندگی خیلی پایین بیاید. ممکن است آلرژی در حنجره منتشر شود و صدای فرد برای همیشه تغییر کند، ممکن است به گوش میانی گسترش پیدا کند و باعث کاهش شنوایی فرد شود. حتی می‌تواند به ریه‌ها برسد و ایجاد آسم کند. همچنین مواردی از آلرژی‌های بینی را داریم که به پولیپ ختم می‌شود. پولیپ هم چون باعث انسداد بینی می‌شود و نوع تنفس، تنفس دهانی می‌شود، فرم فک در طولانی‌مدت تغییر می‌کند و اگر کودکی آلرژی داشته باشد و درمان نشود، در بزرگسالی نیاز به ارتودنسی و جراحی فک پیدا می‌کند. پس آلرژی یک حساسیت ساده نیست که از کنارش بگذریم و حتما باید درمان شود.

آلرژی، بیماریِ مخصوص کودکان نیست

دکتر سیدعلیرضا مهدویانی، فوق تخصص آلرژی هم در پاسخ به این سؤال که آیا آلرژی، بیماری مختص کودکان است، می‌گوید: علائم آلرژی در کودکان بیشتر مشاهده می‌شود تا بزرگسالان. اما این موضوع به این معنی نیست که فقط کودکان به آلرژی مبتلا می‌شوند. در هر سنی امکان ابتلا وجود دارد. حتی در بالای ۵۰ سالگی.

این فوق تخصص آلرژی در توضیح بهتر این موضوع، بیماری ‌آلرژی را تعریف می‌کند و می‌گوید: آلرژی، افزایش حساسیت نسبت به عوامل محیطی و خارجی است که به خودی خود برای بدن ضرری ندارند، اما سیستم ایمنی بدن، آنها را دشمن و بیگانه تشخیص می‌دهد و علیه آنها به دفاع برمی‌خیزد و چون سیستم ایمنی در کودکان ضعیف‌تر است و پاسخ‌دهی سیستم ایمنی در دوران کودکی بیشتر صورت می‌گیرد، علائم آلرژی در آنها نسبت به بزرگسالان بیشتر مشاهده می‌شود. پس دلیل اصلی بروز بیشتر آلرژی در بچه‌ها این است.

به گفته مهدویانی، گاهی هم عوارض دارویی باعث بروز آلرژی‌ در فرد می‌شود که به آن می‌گوییم "آلرژی دارویی" و ممکن است با افزایش سن، شدت آلرژی هم بیشتر شود.

آیا پرهیز غذایی درست است؟

مهدویانی درباره پرهیزهای غذایی شدید که برخی متخصصان برای کنترل آلرژی کودکان و بزرگسالان تجویز می‌کنند، اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی همکاران پرهیزهای غذایی شدید و طولانی‌مدت به بیمار مبتلا به آلرژی می‌دهند. به طوری که ممکن است فرد – کودک یا بزرگسال – دچار مشکلات دیگری ازجمله سوءتغذیه شود. ما نمی‌گوییم رژیم غذایی ازسوی بیماران مبتلا به آلرژی جدی گرفته نشود، ولی مواد غذایی اصلی نباید طولانی‌مدت از رژیم بیمار حذف شود.

دکتر مهدویانی می‌گوید: آلرژی انواع دارد و بعضی از انواع آن اصلا ربطی به رژیم غذایی ندارند. یعنی خیلی از افراد اصلا به غذا آلرژی ندارند و مثلا آلرژی بینی دارند که در بهار شدت می‌گیرد. درضمن همه افراد، همه آلرژی ها را با هم ندارند. تشخیص این نکته از طرف پزشک خیلی مهم است. فقط اگر افزایش حساسیت در گوارش فرد اتفاق بیفتد، می‌شود آلرژی غذایی. بقیه آلرژی‌ها ربطی به مواد خوراکی و غذا ندارند.

او تاکید می‌کند: اتفاقی که اکنون رخ می‌دهد، این است که وقتی یک بیمار مبتلا به آلرژی به متخصص مراجعه می‌کند، آنقدر توسط بعضی از همکاران پزشک تحت اجتناب‌های غذایی قرار می‌گیرد که بیمار گاهی دچار سوءتغذیه می‌شود.

این فوق تخصص آلرژی تاکید می‌کند: مثلا ما به بیمار می‌گوییم شما آلرژی غذایی نداری و او می‌پرسد "یعنی می‌توانم فست‌فود و سس و فلفل و ... بخورم؟" وقتی ما می‌گوییم آلرژی غذایی نداری، یعنی نسبت به مواد غذایی اصلی مثل شیر، گندم، تخم مرغ، برنج و ماهی حساسیت نداری. این به این معنا نیست که شما آزاد هستید که سس و مواد افزودنی و نگه‌دارنده و ... بخورید. اینها در حیطه آلرژی نیست؛ اینها مواد تحریک‌کننده است که هر فردی – نه فقط مبتلایان آلرژی - اینها را بخورد، ممکن است دچار تحریک گلو، سرفه و ... شود.

کد خبر 848679 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها سلامت خبر مهم بیماری آلرژی بیماری - بیمارستان