به نقل از «ایکنا»

احکام شرعی عادلانه تشریح شده‌اند/ فقه را باید در تراز مدیریت جامعه دید، نه در تکالیف فردی

تاریخ انتشار: ۱۰ اسفند ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۴۷۳۶۸۲

به گزارش ایکنا از اصفهان حجت‌الاسلام احمد واعظی، رییس دفتر تبلیغات اسلامی امروز در سمینار علمی با موضوع فقه عدالت که در اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: عدالت‌پژوهی از ابعاد مختلفی بررسی می‌شود، زیرا اساسا عدالت مفهومی ارزشی و اخلاقی می‌باشد. عدالت در فقه میدان بسیار گسترده‌ای دارد که با مباحث متعددی که تاکنون مطرح شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: در فقه امامیه بحث راجع به عدالت در مورد مناصبی است که فقهای ما تصدی آن مناسب را به عادل بودن فرد مربوطه می‌دانند.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی بیان کرد: دومین بروز عدالت در فقه امامیه، بحث از عدل و انصاف است. این قاعده مختص به شبهات موضوعیه می‌باشد؛ البته بعضی به این قاعده معتقدو بعضی هم معتقد نیستند.

واعظی ادامه داد: در دعاوی مالیه که چند نفر نسبت به مالی ادعای مالکیت دارند، اما به طرق شرعیه بر یکدیگر رجحان ندارند، آن دسته از فقهای معتقد به قاعده عدل و انصاف عقیده دارند که مال باید بین این چند نفر به مساوات تقسیم شود. آن دسته از فقهای که قاعده عدل و انصاف را قبول ندارند، می‌گویند که به جای اعمال قاعده عدل و انصاف، باید قرعه بکشیم.

وی با اشاره به آیه90 سوره نحل که می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ؛ همانا خدا (خلق را) فرمان به عدل و احسان می‌دهد» و آیه 8سوره مائده 8 «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ؛ ای اهل ایمان، برای خدا پایدار و استوار بوده و به عدالت و راستی و درستی گواه باشید»، گفت: در بحث عالت اول باید ببینیم آن عواملی که در کتاب و سنت برای عدالت وجود دارد، تاسیسی است یا امضایی. اگر بگوییم تاسیسی هستند یعنی اینکه ما در مجموعه تکالیفمان مانند نماز که یکی از واجبات است، واجب دیگری هم در عرض این واجبات به نام وجوب عدل ورزی داریم. اما اگر بگوییم این عوامل ارشادی هستند، خود این ارشادی بودن دو نوع تقریر می‌شود؛ یعنی یا ارشاد به حکم عقل و یا آمره به عدل هستند.

 وی با بیان اینکه احکام شرعی چون عادلانه بودند، تشریع شده‌اند، تصریح کرد: فقها باید بحث کنند که آیا ما مامور به عدل هستیم؟ بعضی می‌گویند امر به عدالت در راس تکالیف اجتماعی است. خداوند متعال فلسفه اجتماعی بعثت انبیا را عدالت و فلسفه فردی آن را معرفت و عبودیت می‌داند. ما مکلف هستیم که در کنار تکالیف فردیمان عدل را هم برقرار کنیم.

وی افزود: تنها چیزی که حسن آن هرگز قبح نمی‌شود، عدل و تنها چیزی که هرگز قبح آن، حسن نمی‌شود، ظلم است. بعضی در این رابطه می‌گویند که با این شرایط، شرع هم به وجوب عدالت و حرمت ظلم حکم می‌کند. اصولی‌های ما در این بحث، وارد بحث صغروی نشده‌اند.

وی با طرح این سوال که آیا به لحاظ شرعی، عدل حسن شرعی و ظلم قبح شرعی دارد؟ گفت: بله، چون عقل حسن ذاتی عدل را درک می‌کند، پس وجوب عدل را هم درک می‌کند. ظلم به این خاطر حرام است که عقل ما قبح آن را درک کرده است.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با بیان اینکه فقها در مسائل شرعی «قاعده لاضرر و لا ضرار فی الاسلام» را پذیرفته و آن را جاری می‌کنند، گفت: اینکه این اصل می‌تواند حکم وضعی ایجاد کند و جانب ایجابی داشته باشد محل اختلاف است.

واعظی با طرح این سوال که تلقی ما از فقه چیست و کار فقیه را چه می‌دانیم؟ تصریح کرد: ممکن است کسی بگوید فقه خلاصه می‌شود در استنباط حکم و این تمام کار فقه است. اما امکان دارد دیگری بگوید کار فقه فقظ استنباط احکام نیست و فقیه وظایف دیگری هم عهده دار می‌باشد که اجرای حکم هم جز آن است. در مورد اینکه قلمرو وظایف فقه چیست سه دیدگاه وجود دارد.

وی افزود: دیدگاه اول می‌گوید اصلا کار فقیه تعیین احکام آحاد مکلفین است و با همین تمام می‌شود. نام این، فقه فردی می‌باشد. نقطه مقابل فقه فردی که در دیدگاه دوم مورد توجه واقع می‌شود، بحث فقه اجتماعی است؛ در واقع براساس این دیدگاه وظیفه دیگر فقیه، استنباط نظامات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، آموزشی و تربیتی اسلام است.

وی گفت: نظر سوم فقه، حکومتی یا ولایی می‌باشد، در منشور روحانیت آمده که حکومت، فلسفه عملی فقه است و اسلام یعنی حکومت. امام خمینی معتقدند فقه را باید ورای تکالیف فردی در نظر داشت، در حقیقت ایشان قائل هستند که فقه باید مسأله اداره جامعه را در نظر داشته باشد و احکام باید در خدمت اداره جامعه باشند.

حجت‌الاسلام واعظی تصریح کرد: فقه را باید در تراز مدیریت جامعه دید، نه در تکالیف فرد. عدالت نه یک واجبی در عرض واجبات، بلکه مقصدِ مقاصد الشریعه است. این نگاه به فقه باعث می‌شود امر استنباط فقهی راجع به عدالت، سقف فقه و فقاهت نباشد، هدف متوسط باشد. اگر فقه را در مستوای فقه حکومتی دیدیم، چند فضای کاری برای فقیه گشوده می‌شود.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی  با بیان اینکه تنقیح نظام سیاسی اسلامی هم جانب فقهی و هم جانب فلسفی و کلامی دارد و برهمین اساس ما به علوم انسانی اسلامی احتیاج داریم، گفت: به طور مثال وقتی نظام سیاسی اسلامی را مطرح می‌کنیم باید توجه کرد که کلان نظریه دولت از منظر اسلامی، تنها مسئله فقهی نیست، بلکه جنبه‌های فلسفی و کلامی هم دارد.

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۴۷۳۶۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همه باید دفاع جانانه و فداکارانه ای از احکام اسلام داشته باشیم

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام علی رادمرد در خطبه‌های نماز جمعه ماهدشت ضمن تبریک روز کارگر عنوان کرد: کار به دلیل تأمین کردن نیازها و لوازم زندگی مردم و کشور اهمیت دارد و در واقع حیات جامعه وابسته به آن است اما اگر کارگر نباشد، از کار و آثار آن و پیشرفت و شکوفایی کشور خبری نیست، بنابراین ارزش کارگر، ارزش حیات جامعه و زندگی مردم است.

وی با تاکید بر ضرورت برجسته کردن ارزش کارگر در جامعه مطرح کرد: نیاز کارگر به کار برای اداره زندگی و اقتصاد خانواده او وابسته به کار کردن است و همچنین نیاز روحی انسان به کار و تأثیر کاملاً محسوس کار در رفع و جلوگیری از بروز انواع فسادها و آسیب‌های اجتماعی، نشان‌دهنده اهمیت فراوان برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و اقدام برای تولید کار و اشتغال حقیقی و امنیت شغلی برای کارگران است.

امام جمعه ماهدشت با اشاره به اینکه باید تمام توان خود را برای فرهنگ سازی کار و تلاش به کار گیریم، ضمن تبریک روز معلم بیان کرد: معلم باید بداند در کجا ایستاده و در چه جایگاه قرار گرفته و ارزش کار خود را بداند. عمر فرزندان این مملکت در اختیار معلمان و آینده این کشور وابسته به نوع تربیت و رشدی است که آنها در همه زمینه‌ها به دانش آموزان می‌دهند.

حجت الاسلام رادمرد با تاکید بر اینکه مسؤولان مرتبط باید ارزش و جایگاه معلم را درک و متناسب با آن با معلمان رفتار کنند، اظهار کرد: مسؤولان معلمان را در برنامه‌ها و سیاستگذاری ها اولویت بدانند و مردم نیز قدردان این قشر فرهیخته باشند. مقام معلم باید در جامعه رفیع شود و همه به آن احترام بگذارند.

وی با اشاره به پیش بینی مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه نظم نوینی در جهان در حال رخ دادن است و غرب محور آن نیست و غرب رو به زوال نمی‌تواند بار این تغییر را به دوش بکشد، افزود: ایشان جریانات اخیر غزه و حمله ایران به اسرائیل و حمایت جهانی شکل گرفته در جهان و سایر رخدادها را واقع بینانه و به خوبی رصد می‌کنند.

امام جمعه ماهدشت مطرح کرد: این روزها در دانشگاه‌های مطرح آمریکا و فرانسه بخش قابل توجهی از دانشجویان و اساتید و کارکنان در حمایت از فلسطین تجمع به پا کردند و همان نظام‌هایی که در داخل ایران در فتنه‌ها نسبت به دانشجویان موضع می‌گرفتند اکنون در داخل دانشگاه‌ها سخت با آنها برخورد می‌شود.

حجت الاسلام رادمرد با بیان اینکه مطمئن باشد تفکر منحط لیبرال دموکراسی که غرب را احاطه کرده مانند تفکر کمونیستی که از بین رفت، به زودی از بین می‌رود و پرچم اسلام ناب محمدی به اهتزاز در می‌آید، گفت: از طرح نور نیروی انتظامی که در جهت صیانت از عفاف و حجاب جامعه اجرا می‌شود، با قوت حمایت می‌کنیم.

امام جمعه ماهدشت در پایان خاطرنشان کرد: از همه مسؤولان می‌خواهیم با تمام توان وارد عرصه شوند و کمک کنند تا دوباره ارزش‌های اسلام و احکام اسلامی مورد هجمه قرار نگیرد و دفاع جانانه و فداکارانه ای را از احکام اسلام داشته باشیم.

کد خبر 6089082