آینده و مسئولیت امید

میثم قهوه‌چیان*؛ امید با آینده در هم تنیده شده است. انسان امیدوار نه تنها به دنبال ساختن آینده است، بلکه در مواجهه با بن‌بست‌های موجود، باز راه‌هایی را هم متصور است. امید بازتاب صیرورت مدام جهان در انسان است.

امید در لغت

بر اساس فرهنگ عمید، امید در پهلوی [پهلوی: ōmēt] ‹اومید› آرزوی روی دادن امری همراه با انتظار تحقق آن و چشمداست است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در واژه‌نامه آزاد در مقابل واژه امید نوشته شده است «در زبان فارسی باستان (پارسی هخامنشی و ماقبل آن): «هومائیتی» متشکل از «هو» (بمعنی خوب، خوش، نیکو)+ «مائیتا» (بمعنی اندیشه، نظر، نظرداشت).

دهخدا صورت این واژه در پازند را اُمذ آورده است. فرهنگ معین دو معنای آرزو و چشمداشت را بیان کرده است.

با توجه به ریشه و معنایی که برای امید آمده است، می‌توان عناصری مانند آینده، خواسته، فقدان، خوبی، خوشی یا نیکوئی، انتظار، نظر یا آگاهی را با این واژه مرتبط دانست.

امید در نظر

پرسش‌هایی از قبیل اینکه «ماهیت بنیادین امید چیست؟ پیش شرط‌های امید کدام‌اند؟ چه چیزی امید را توجیه می‌کند؟ مضمون و متعلق امید کدام است؟ کارکرد یا غایت امید چیست؟ و خصوصیت فرد امیدوار چه چیزی است؟» در خصوص این مفهوم می‌تواند مطرح شود.

امید «را به منزله احساس، انتظار عقلانی، فضیلتی غیرمادی و صورتی از تخیل توصیف کرده‌اند». سوال مهمی که در این زمینه وجود دارد، میزان عقلانی بودن امید است. در خصوص پیش‌شرط‌های امید، پیش‌شرط‌های امکان و پیش‌شرط‌های استحقاق آن از هم جدا می‌شوند.

این پرسش که چه چیزی امید را توجیه می‌کند، با این پرسش که ماهیت آن چیست، در ارتباط است. به بیان دیگر هر چه امید عقلانی‌تر باشد، قابل توجیه‌تر است. مضامین مختلفی چون رسیدن به لذت، خوشبختی، تقوا، مساوات، و زندگی پس از مرگ در خصوص مضمون امید مطرح شده است.

در خصوص کارکرد آینده نیز برخی از فیلسوفان در نسبت امید و آینده توجه کر‌ده‌اند. ارسطو امید را با یادآوری قرین می‌داند و معتقد است که آینده را به روی انسان می‌گشاید. هایدگر بر این باور بود که امید با انتقال انسان به آینده، جنبه فانی وجود او را آشکار می‌سازد. فرد امیدوار ممکن است به سعادت خوبی یا تجارب لذت بخش امیدوار باد. یا ممکن است فاعل امید نسل بشر باشد.

امید در مقابل وضع موجود

امید نسبتی با امری دارد که اتفاق نمی‌افتد، در این معنا امید پایان نمی‌پذیرد، زیرا متعلق امید برآورده شدنی نیست. افلاطون معتقد است که افراد معمولا «به چیزی امید دارند که اتفاق نخواهد افتاد».

اریک فروم بر آن است که «امید یعنی در هر لحظه آمادە آن اتفاق خوبی باشی که هنوز رخ نداده، و حتی اگر در طول زندگیات هم رخ نداد، ناامید نشوی».

مارسل، فیلسوف اگزیستانسیالیست معتقد است که «امید یک گشایش بنیادین به «وجود» و آینده روشن آن است».

دی‌کندرا معتقد است که بشریت امیدوار است تا به کمال حقیقی در ذیل رفع نابرابری میان ملت‌ها گسترش برابر درون هر ملت دست یابد. از نظر بلوخ همه چیز در حال شدن است و امکان‌های مختلی پیش روی انسان قرار دارد.

تاکید بر مضمون آینده در تعریف و بررسی امید، نشان از آن دارد که اگر چه امید حالتی در زمان حال است، اما ذاتا معطوف به آینده و در تقابل با وضع موجود است.

امید و آینده

امید ارتباط وثیقی با امکان دارد. این امکان در ذهن فرد دریافته می‌شود، از این رو در جبرآمیزترین شرایط، فرد می‌تواند امیدوار باشد. اگر ما بدانیم که چیزی دیگر رخ نمی‌دهد، امید وقوع آن را نخواهیم داشت.

در نسبت با گذشته، فرد هیچ امیدی ندارد؛ هر چه روی داده دیگر روی داده است و ما از وقوع آن آگاهیم، امتناع نیز چنین است. گذشته حاوی اتفاقاتی است که ضرورتا روی داده‌اند و روی ندادن آن‌ها ممتنع است.

آنچه امید را ممکن می‌سازد، نوعی امکان است که در مقابل وجوب و امتناع قرار می‌گیرد. اینکه ممکن است اتفاقی مطلوب از نظر شما روی دهد، سرشت شما را تعیین می‌کند. آینده مملو از امکانات است و هیچ وجوب و امتناعی در آن نیست.

تجلی آینده برای انسان، امید خواهد بود. بدون امید، انسان آینده‌ای ندارد و خود را در گذشته و یا حال اسیر کرده است. اگر چنانچه آمد، امید امری ذهنی باشد، انسان مسئول امیدواری خویش خواهد بود. این انسان است که باید خود را از قفس ضرورت و امتناع آزاد سازد و تصور جهانی دیگر را ممکن بداند.

فرد ممکن است وضعیت موجود را وضعیت پایانی بداند، اما این در تضاد با سرشت زمان است که همواره در گذار است. هیچ راهی تنها راه و هیچ موقعیتی پایانی نیست. همه چیز می‌گذرد، حتی اگر چیزی نگذرد و امید محصول نفی حال است. این فرد است که با آگاه شدن به تنیدگی آینده با امکان، امیدوار می‌شود، هر چند واقعیت چندان امیدوارانه نباشد؛ چه، واقعیت نسبتی با امید ندارد.

منبع: فرارو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۵۱۲۲۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیام تهدیدآمیز شاگردان مطهری برای سپاهان

به گزارش "ورزش سه"، پس از ناکامی در کسب قهرمانی، حالا احتمال دارد سپاهان پرستاره تیم ژوزه مورایس جایگاه سومی را هم به یک تیم دیگر واگذار کند. تیمی که بعد از پشت سر گذاشتن یک دوره ناکامی، حالا بردی مهم در لیگ برتر را کسب کرده و به استقبال دیدار خانگی با گل‌گهر سیرجان می‌رود.

تراکتور که فرصتی خوب برای عبور از سپاهان در بازی مستقیم داشت، حالا به سه امتیازی زردپوشان اصفهانی رسیده اما آنچه بیشتر از این کاهش اختلاف امتیاز اهمیت دارد، نمایش درخشان سرخپوشان تبریزی است که هواداران این تیم را به آینده امیدوار کرده است.

سرخپوشان تبریزی در این بازی 12 شوت به دروازه داشت که برای چند هفته اخیر این تیم یک رکورد محسوب می‌شود. نکته مهم اینکه در این بازی امید به گل تراکتور هم بیشتر از دو بود که عددی جالب برای یک تیم در خارج از خانه محسوب می‌شود.

اگرچه پاکو خمس یکی از بهترین سرمربیان ادوار فوتبال ایران بوده و تیمی هجومی نیز برای تراکتوری‌ها ساخته بود، اما با ورود حمید مطهری، به نظر تراکتوری‌ها «تعادل» بیشتری در نمایش خود دارند و شاید همین ثبات باعث شده تا آنها در نتیجه‌گیری هم بهتر عمل کنند.

نکته جالب در مورد تراکتور این است که آنها در چند هفته اخیر از نظر گل خورده بسیار خوب عمل کرده‌اند و در بازی با فولاد از نظر تهاجمی نیز به شرایط ایده‌آلی رسیدند که در صورت حفظ آن حتی می‌توانند 12 امتیاز باقیمانده لیگ برتر را کسب کنند.

حمید مطهری که انگیزه و توان زیادی را برای تیم تراکتور گذاشته، به هیچ وجه نمی‌خواهد در این چند هفته کم بیاورد و در حالی که همراهی بازیکنان را هم دارد و کم کم رضایت هواداران را هم به عنوان مسئول فنی جلب کرده، امیدوار است تراکتور را در نقطه آرامش نگه دارد و به سمت موفقیت موردنظر تی‌تی‌ها ببرد.